жыныс генетикасы қмж 10 сынып

ББҰА

№20 жалпы орта білім беретін мектебі

Бөлім:

9.3 Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Педагогтің аты-жөні:

Маратова А С

Күні:

21.02.2023ж

Сыныбы: 9

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Жыныс генетикасы. Жынысты Анықтаудың генетикалық механизмі. Жыныспен тіркесіп тұқымқуалау. Гемофилия және дальтонизм.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.6 жынысты анықтау теориясын сипаттау;

9.2.4.7 жынысты анықтау кезінде хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызба жасау

Сабақтың мақсаты:

Тұқымқуалаушылық белгілердің цитологиялық негіздерін біледі.

Будандастырудың цитологиялық негіздерін сипттап бере алады.

Гомо- , гетерогаметалы жыныс белгілерін біледі. Жыныспен тіркесіп тұқымқуалау маңызын түсінеді. Жынысты анықтау теориясы бойынша баланың жынысын анықтайды. Гемофилия және дальтонизм ауруларының берілу арақатынасын есептейді.

Сабақ кезеңі/

Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

3 мин

Үй тапсырмасын сұрау

3 мин

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Көңіл күй» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- бірінен көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал туғызады.

Оқушыларға жұмыс парағы таратылады.

1 тапсырма: Генетикалық таңбалардың атауын жаз (1 балл)

- будандастыруға алынған ата- аналық даралар.

Г -

- бірінші ұрпақ,

Ғ2 –

х - будандастыру белгісі.

- аналық дараның жыныстық белгісі.

- аталық дараның жыныстық белгісі.

А -

- рейессивті ген.

АА -

– гетерозигота,

аа -

Оқушылар ұстазымен амандасады, көңіл-күйлерін сұрау арқылы психологиялық ахуал жасайды;

Жұмыс парағындағы 1 тапсырманы оқушылар орындайды.

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-бірінің көңілдерін сұрау арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Дескриптор: Жалпы — 3 балл

Топ болып үйге берілген есепті шығарады

Амандасу кубигі

Жұмыс парағы

Жаңа сабаққа кіріспе

Мағынаны білу

4 мин

«Ол кім? Бұл не?» әдісі

Терминдармен жұмыс және жаңа тақырыпқа шолу.

Мақсаты: Функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады.

Презентация

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

15 мин

Оқулықтағы жаңа сабақтың мәтінін оқуға тапсырма береді

Оқулықты оқып танысып шығады. Тірек сөздермен танысып, өз дәптерлеріне жазып алады

Презентация

10 мин

Білу айдарындағы тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

Топтық жұмыс

ІІ тапсырма: 1.Әкесі мен баласы гемофилия ауруымен ауырады. Ата анасының , баланың ең ықтимал генотипін анықтаңдар.

2.Әкесі және ұлы дальтонизм ауруымен ауырады, ал шешесі сау. Баланың және ата ананың генотипін анықтаңдар. Бұл отбасында ауру әкесінен ұлына берілуі мүмкін бе?

3.Әкесі дальтоник , қалыпты көретін қыз қалыпты көретін жігітке тұрмысқа шыққан, жігіттің де әкесі дальтоник. Осы некеден туатын баланың көзінің көруі қандай болмақ?

4.Гемофилиямен ауыратын ер адам , әкесі гемофилик дені сау әйелге үйленген. Осы отбасында дені сау балалардың дүниеге келуі мүмкін бе?

Дескриптор:

Жалпы - 5 балл

1.Топ болып есеп шығарады

ДК экраны

9-сынып оқулығы.

Плакат

5 мин

Түсіну және талдау айдарындағы тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

ІІІ тапсырма: Сәйкестендіру.

1. Аталық және аналық ағзалардың жынысын анықтайтын, әртүрлі хромосомалар.

2. Аталық және аналық ағзалардың бірдей хромосомалар жиынтығы.

3. Белгілі бір түрге тән организмдердің барлық хромосомалар жиынтығы.

4. ХУ

5. ХХ

А. Кариотип. В. Гетерогаметалы. С. Гомогаметалы Д. жыныс хромосомалар Е. дене хромосомалары.

Жауабы: 1-Д. 2- Е. 3- А. 4- В. 5- С.

Дескриптор: Жалпы - 2 балл

1. Өз ойларын тұжырымдайды.

2.Тапсырманы сипаттап түсіндіреді.

ДК экраны

Презентация

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

5 мин.

«Бір ауыз сөз» «ТикТок» әдісі.

Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

(Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді.)

Мұғалім оқушылардың сабаққа қатысқан белсенілігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша әр оқушының өзіне тиісті баллын қойып бағалайды. Сонымен қатар, оқушыларды ынталандыру үшін

«Стикер» әдісі арқылы бағалайды.

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

«Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу».

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

«Мадақтау сөзі» әдісі

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2: