Кәмелетке толмағандар арасындағы құқықбұзушылық және жыныстық қолсұғылмаушылықтың алдын алу

Дәріс тақырыбы: Кәмелетке толмағандар арасындағы құқықбұзушылық және жыныстық қолсұғылмаушылықтың алдын алу

(9-11 сынып)

Құрметті оқушылар, бүгін біз маңызды тақырыпты талқылаймыз: «Кәмелетке толмағандар арасындағы құқықбұзушылық пен жыныстық қолсұғылмаушылықтың алдын алу». Бұл мәселе әрбір жасөспірім үшін маңызды, себебі құқықтық және моральдық құндылықтарды білу қоғамда лайықты азамат болу үшін өте маңызды.

1. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқықбұзушылық

Кәмелетке толмағандар дегеніміз — 18 жасқа толмаған балалар мен жасөспірімдер. Осы жастағы адамдардың құқық бұзушылық жасауы олардың болашағына және қоғамға үлкен зиян келтіруі мүмкін.

Құқықбұзушылықтың себептері:

- Жанұядағы қиындықтар: ата-ананың бақылауының жетіспеуі, ата-аналардың қарым-қатынасының нашарлығы.

- Қоршаған орта: жағымсыз достардың ықпалы, дұрыс бағыттағы тәлім-тәрбиенің болмауы.

- Бос уақыттың дұрыс ұйымдастырылмауы: жасөспірімдерге арналған үйірмелер мен спорттық секциялардың жетіспеуі.

- Интернет пен әлеуметтік желілердің ықпалы:жағымсыз контент, зорлық-зомбылық насихаты, кибербуллинг.

Құқықбұзушылықтың алдын алу:

- Отбасылық тәрбие: Ата-ананың балаға дұрыс тәрбие беріп, оның дамуын қадағалауы өте маңызды. Әр баланың еркін, бірақ жауапты болуына жағдай жасау керек.

- Мектептегі тәрбие: Мұғалімдер мен тәрбиешілер құқықтық сауаттылықты күшейтуі керек. Мектепте құқықбұзушылықтың алдын алуға арналған арнайы сабақтар өткізілуі қажет.

- Әлеуметтік және қоғамдық жұмыстар: Жасөспірімдердің бос уақытын тиімді өткізуге бағытталған спорттық, мәдени іс-шараларға қатыстыру.

- Интернеттегі қауіпсіздік: Әлеуметтік желілерді дұрыс қолдану туралы білім беру және интернетте өз қауіпсіздігін қамтамасыз ету жолдарын үйрету маңызды.

2. Кәмелетке толмағандардың жыныстық қолсұғылмаушылығы

Жыныстық қолсұғылмаушылық дегеніміз не?

Жыныстық қолсұғылмаушылық – бұл адамның жыныстық еркіндігі мен жеке дене шекарасына қол сұқпау құқығы. Жасөспірімдерге қатысты жыныстық қолсұғылмаушылықтың бұзылуы зорлық-зомбылық немесе жыныстық қудалау әрекеттеріне жатады.

Жыныстық қолсұғылмаушылықтың бұзылу қаупі:

- Бейтаныс адамдардың қыспағына түсу: Көбіне жыныстық қудалау интернетте немесе шынайы өмірде бейтаныс адамдар тарапынан орын алады.

- Қысым көрсету: Жасөспірімдерді өз келісімінсіз жыныстық әрекеттерге мәжбүрлеу.

- Сексуалдық зорлық-зомбылық: Бұл кәмелетке толмағандарға жасалатын аса ауыр қылмыстардың бірі.

Алдын алу шаралары:

- Жеке қауіпсіздік туралы ақпарат беру: Бала өз денесінің жеке кеңістігін және шекарасын түсінуі керек. Оның келісімінсіз ешкім оның денесіне қол тигізбеуі тиіс.

- Интернеттегі қауіпсіздік: Әлеуметтік желілерде бейтаныс адамдармен қарым-қатынас жасамау және жеке ақпаратты ешкіммен бөліспеу.

- Сенімді қарым-қатынас орнату: Балалар ата-анасына немесе ересек сенімді адамдарға өз мәселелерін айтып, көмек сұрай алуы керек.

- Құқықтық білім: Жасөспірімдер өздерінің құқықтарын біліп, қиын жағдайда кімге жүгіну керектігін түсінуі тиіс. Бұл жергілікті құқық қорғау органдары, сенім телефондары немесе мектептегі психологтар болуы мүмкін.

3. Алдын алу механизмдері:

Білім беру мекемелеріндегі шаралар:

- Мектепте құқықтық білім беру бағдарламалары ұйымдастырылып, жасөспірімдерге құқықбұзушылықтың салдары туралы ақпарат беру қажет.

- Жыныстық қолсұғылмаушылық және жыныстық зорлық-зомбылық туралы тренингтер өткізу. Жасөспірімдерді өз құқықтарын қорғауға үйрету.

Құқықтық көмек және қолдау:

- Құқық қорғау органдарымен ынтымақтастық: Полиция жасөспірімдер арасындағы қылмыстардың алдын алу жұмыстарын белсенді түрде жүргізуі керек.

- Психологиялық және құқықтық көмек: Жасөспірімдерге арналған сенім телефондары мен арнайы орталықтар құру арқылы оларға қажетті психологиялық және құқықтық қолдау көрсету.

Отбасымен жұмыс:

- Ата-аналарға арналған тренингтер: Ата-аналарға балалармен дұрыс қарым-қатынас орнату және құқықтық сауаттылық бойынша тренингтер өткізу.

- Отбасылық бақылау: Баланың кіммен араласатынын және бос уақытын қалай өткізетінін үнемі қадағалау.

Қорытынды:

Кәмелетке толмағандар арасында құқықбұзушылық пен жыныстық қолсұғылмаушылықтың алдын алу үшін балаға құқықтық білім беру, сенімді қарым-қатынас орнату және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету маңызды. Әрқайсымыз осыған жауаптымыз, және қоғамда әділ, жауапты азаматтарды қалыптастыру үшін бәріміз бірлесіп жұмыс істеуіміз керек.