Оқу
бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:
|
4.1.2.2
қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық
ерекшеліктерін анықтау және суреттеу
4.2.3.1
тиімді тәсілдермен анықталған материалдарды және компоненттерді
нақтылықты сақтай отырып, өлшеу, белгілеу, қию, формасын келтіру,
жинақтау, қосу және біріктіру
|
Басы
10
мин
|
І.
Психологиялық дайындық
Қал
қалай? – Осылай! (Бас бармағын көтереді).
Жүріс
қалай? – Осылай! (Алақанда екі саусақпен «адымдайдыы»).
Жүгіріс ше? -Осылай! (Қолдарын шынтағынан бүгіп, жүгіргендегідей
етіп
қозғалтады).Түнгі ұйқы? -Осылай! (Қолдарын бетінің астына салып, бастарын
түсіреді).
Аласың
ба? -Осылай! (Қолдарымен қармайтын əрекеттер
жасайды).Бергенде ше? -Осылай! (Қолдарымен бір затты беріп тұрғандай
қозғалтады).Ойын қалай? -Осылай! (Езулерін ауаға толтырып, оларды алақандарымен
ұрады).
Ұрысқанда? – Осылай! (Саусағымен көршісін
қорқытады)
Сабақтың тақырыбы мен мақсаты
хабарланады.
|
Оқушылар
өлең жолдарын айтып, сабаққа дайындық жасайды.
Сабақтың
тақырыбы мен мақсатымен танысады.
|
Ауызша
мадақтау» әдісі:
Жарайсың!
Тамаша!
Жақсы!
|
Суреттер
|
Ортасы
-
ин
|
1.Кіріспе Киіз үйдің іші – қазақ халқының
қолөнер мұражайы.
Киіз үй
тек баспана ғана емес, ол сәулет, құрылыс,
сурет,
қолөнер сияқты бірнеше өнердің басын
құрайтын
ғажайып туынды. Киіз үйде алуан түрлі оюөрнектерді, киіз
төсеніштерді, былғары мен металдан
жасалған
бұйымдарды, жүнмен орап, кілем, текемет
түсіндей
оюлармен безендіріп тоқыған кәдімгі шиді
кездестіруге болады.
Оқушылар
ою-өрнектерді еске түсіреді (2, 3-
сыныптағы
материалдар бойынша). Негізгі ою-өрнек
түрлерін
атайды (зооморфты, өсімдік тәріздес, геометриялық,
космогониялық)
2 Киіз
үйдің ішіндегі әшекейлі өрнектерге тоқталу.
Басқұр –киіз үйдің ішін безендіріп әрі туырлықтың кереге
басына тиіп қажалмауы үшін уық пен керегенің түйіскен жерін
сыртынан бастыра таңатын өрнектіжалпақ құр. Қой жүнін бояп,
әшекейлеп орау арқылы тоқылған шиді шым ши деп атайды.
Ши кейде тамақ қоятын сол жақ босағаға да
тұтылады. Киіз үй едендеріне әртүрлі төсеніш түрлері төселеді.
Олардың түрлерін оқулықтан немесе басқа да дереккөздерден тауып
оқуға болады. Сонда балалар қазақ
ісмерлерінің қолынан шыққан бұйымдарды
көріп,
шеберліктерін бағалап, дайындалу
тәсілдерінің
айырмашылықтарын байқайды. Балалар текемет,
сырмақ, шымшидің атауларын есте сақтап, олардың дайындалу
тәсілдерін меңгеріп, сырттай ажырата білулері керек. Киіз үйдің
ішкі көрінісімен және ұлттық төсеніш түрлерімен
танысқаннан кейін, оқушылар ұлттық нақыштағы
дорба – аяққапты жасайды. Ол үшін аяққап үлгілерін қарап шығып,
олардың түс үйлесіміне, ою-өрнектеріне, жасалған материалына назар
аударады. Аяққап жасаудың ретін оқулықтағы материалға сүйене отырып
талдайды. \
Дәптермен жұмыс.Тақырыпты меңгеріп, №1
жұмыс дәптеріндегі тапсырманы орындағаннан кейін,
оқушылар аяққап жасау жолдарын талдауға кірісіп,
мұғалімнің
жетекшілігімен алдымен дорбаның үлгісін
қарындашпен сызып алып, түс үйлесімін дұрыс таңдап, одан кейін
жұмысқа кіріседі. Мұғалім жұмыс барысында көмек көрсетіп, жеке
кеңес береді. Егер оқушыларда дорба жасайтын материалдары болмаса,
оның үлгісін аппликация тәсілімен жасауға болады. Алайда мұғалім
оқушыларды материалмен жұмыс істеуге бағыттауы керек. Қазір
базарларда сатылатын жұқа киіз болмаса, драп, мақпал тәрізді қалың
мата болуы мүмкін. Бұл сабақ екі сағатқа есептелген. Атааналары
ұсақ бөліктерін тігуге көмектесе алады.
|
Киіз үй
туралы айтады.
Оқушылар
білетін ою-өрнек түрлерін еске түсіріп, айтады.
Киіз үйдің
ішіндегі әшекейлі өрнектермен танысады.
Дәптергемен жұмыс жасайды.
Жасаған
жұмыстарын талдайды.
|
ҚБ:
«Басбармақ» әдісі
Жарайсың!
ҚБ: «От
шашу» әдісі
Керемет!
ҚБ: «Үш
шапалақ» әдісі
|
Оқулық.
Қазақ халқының қолөнер бұйымдарының, әсіресе төсеніш түрлерінің
иллюстрациялары.
Киіз үйдің
ішкі көрінісінің фотосуреттері. Аяққаптың
суреттері.
|
Соңы
10
мин
|
Сабақты бекіту. Оқушылардан киіз
үйдің ішкі көрінісін , ұлттық төсеніш түрлерімен, олардың
дайындалу
ерекшеліктерін сұрау
Киіз үйдің ішкі көрінісін суреттеуді, төсеніш
түрлерін
ажыратуды, олардың қалай
аталатынын,
ерекшеліктерін, материалдан аяққап жасап үйрену
туралы сұрақтар арқылы қорытындылау.
Рефлексия
|
Сұрақтарға
жауап береді.
|
Бүгінгі
сабақта алған білімдері бойынша рефлексия
жасайды.
|
|