1-тапсырма. Сұрақ-жауап
айдары
Қандай көлік түрлерін
білесіңдер? Олардың мақсаты
қандай?
Көлік құралдарының
түрлері.
1. Жолаушылар көлігі:
автомобильдер (әртүрлі маркаларды
атаңыз).
2. Жүк көлігі және арнайы
көліктер (самосвалдар, фургондар, тіркемелер, жаңбырлатқыштар, қар
тазалағыштар, бульдозерлер).
3. Мотоциклдер, мотороллерлер,
мопедтер, велосипедтер.
4. Қоғамдық көлік: автобустар,
троллейбустар, трамвайлар, метро («маршруттық көлік» деп аталатын
нәрсені есте сақтаңыз).
5. Ауыл шаруашылығы және
өздігінен жүретін машиналар.
Жол жүру үшін автобус,
троллейбус, трамвай, такси немесе басқа көлік құралдарын
пайдаланатын адамдар жолаушылар деп аталады. Әрбір жолаушы
жергілікті атқарушы органдар бекіткен Жол қозғалысы ережелерінде
(5-бөлім) және Қоғамдық көлікті пайдалану ережесінде белгіленген өз
міндеттерін мүлтіксіз орындауы керек. Бұл қандай
ережелер?
Әдетте белгілермен белгіленген
аялдамаларда көлікті күту керек. Жол бойындағы күту аймағы ақ түсті
сызықпен белгіленген және қону алаңы деп аталады. Егер мұндай аймақ
болмаса, онда сіз көлікті тротуарда немесе жолдың шетінде тоқтау
белгісіне қарама-қарсы күтуіңіз керек. Бұл ретте жолға шығуға тыйым
салынады.
Троллейбусқа, автобусқа,
трамвайға және басқа көліктерге олар толығымен тоқтағаннан кейін
ғана отыруға болады. Әдетте, отырғызу артқы есіктер арқылы жүзеге
асырылады, ал түсіру алдыңғы есіктер арқылы жүзеге асырылады.
Бірнеше есік болса, жолаушыларды бағыттайтын белгілер ілінеді:
«Кіру», «Шығу». Ешбір жағдайда автобусқа немесе трамвайға қозғалыс
кезінде секіруге немесе көліктің артқы жағына жабыспауға
болады.
Қоғамдық көлікте жүргенде
жолаушы кондуктордың немесе жүргізушінің нұсқауларын орындауға
міндетті. Көліктен ол толық тоқтаған кезде ғана түсуге
болады.
Автобустан түскен жолаушы жол
бойында кідірмей дереу жаяу жүргіншілер жолағына шығуы
керек.
Көптеген қалалар мен
ауылдардың тұрғындары жеке көлігімен немесе таксимен жүреді. Мұндай
көліктерге тротуардан немесе жолдың шетінен ғана кіріп-шығуға
болады, өйткені оның сол жағында тоқтаған көліктің жанынан басқа
көліктер өтіп жатыр. Отырғызу және түсіру көліктің сол жағында
орындалса, бұл өтіп бара жатқан көліктерге кедергі келтіреді және
жолаушыларға қауіп
төндіреді.
12 жасқа толмаған балаларды
жеңіл автокөліктің алдыңғы орындығында тасымалдауға тыйым салынады.
Қауіпсіздік белдіктерімен жабдықталған автокөлікте жүру кезінде
жүргізушілер мен жолаушылар оларды тағуы
керек.
|