Көркем еңбектен элективті курс жазу үлгісі

БАҒДАРЛАМА

элективті курстары

«ӨНЕРЛІНІҢ ҚОЛЫ АЛТЫН»

7 сынып оқушыларына арналған

аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат

Г.Н.Жусипова

№40 жалпы білім беретін мектептің көркем еңбек пән мұғалімі

Пікір жазғандар: Турганбаева Шахизада Саинбековна ҚазБСҚА Дизайн факультетінің деканы,

Өнертану докторы, ҚР Дизайндер Одағының мүшесі

Тұрапова Жадыра Әбдікәмілқызы Педагогика ғылымдарының магистрі,

ҚазБСҚА жанындағы лицей оқытушысы

Түсініктеме хат

Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында орта білім берудегі құндылықтардың идеялық негізі-«Мәңгілік-ел» ұлттық құндылықтары болып табылады. Орта білім беру құндылықтары: қазақстандық азаматтық патриотизм мен жауапкершілік, құрметтеу, ынтымақтастық, еңбек және шығармашылық, ашықтық, өмір бойы білім алу болып тағайындалды. Жалпы білім беретін мектептердегі оқу-тәрбие процесінің маңызды құрамдас бөлігінің бірі-сыныптан тыс жұмыстар. Оның мақсаты оқушылардың шығармашылық қабілеті мен икемділіктерін жан-жақты дамыту, мұғалімдердің шығармашылық қызметін шыңдауға жол ашады. Мектептердегі оқу үлгерім сапасы оқушылардың пәнге қалай қызыққанына тікелей байланысты. Өнерде шегара мен шектеу болмайтыны белгілі. Өнер туралы шексіз айтуға, оны зерттеуге болады.

Сәндік қолданбалы өнер «Өнерлінің қолы алтын» атты курсын оқушылардың эстетикалық талғамының дамуы мен шығармашылық бейімділіктерінің артуы мақсатында 7 сынып оқушыларына аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат, теория жағында, практикалық сабақ өтеді. Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы кезінде балалардың алдын болжай білуді, жинақталуды, уақытты тиімді пайдалануды, іскерлік қатынасты талап етеді. Сабақ эскиз жасауда, құрал-сайманында және көбіне түрлі фетр материалында орындау қарастырылған эстетикалық талғамның дамуы мен шығармашылық бейімділіктерінің артуы, көркемдік іс-әрекеттерді орындауды өз бетімен жұмыс істеуге талпынуын қалыптастыру болып табылады. Оқушылардың жалпы эстетикалық мәдениетін қалыптастыру және өз бетімен көркемдік әрекеттер орындау дағдыларын жетілдіру мақсатына жету үшін, мына міндеттерді шешу талап етіледі:

Мақсаты: Тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктері туралы оқушыларға ұлттық түсінік қалыптастыру.

Міндеті: Оқушылардың ұлттық өнер туралы түсінігі кеңейіп, олардың бір сыпырасын өздері қолмен жасау арқылы олардың дүниетанымдық әрекеті тереңдейді.

Тұрмыста қолданылатын әр түрлі қарапайым материалдардан жасалған құрастырылатын сәндік бұйым түрлері мен танысып, олармен жұмыс жасауға үйренеді.

Шығармашылық идеяларды дамыту мен іске асыруда өз бетінше таңдаған ақпарат көздерін қолдану (оның ішінде ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдану арқылы), қол өнер үйірмесі өнер мен білім беру ісін бір-бірімен ұштастырып, бала санасына ұялатуда үлкен жүрек, мол мейірімділік пен қоса кәсіби дарын, ізденімпаздық, іскерлік екендігі адамның адамгершілік дүние танымын қалыптастырып үйрету.

Тәрбиелік дағдысын жетілдіре отырып, еңбектену жұмысына төзімділігін қалыптастыру. Жаңа заман ғылымының мол жетістіктері мен қаруланған, мәдени дүниетанымы, көзқарасы қалыптасқан бәсекеге қабілетті дарынды оқушыларды тәрбиелеу. Әртүрлі графика тәсілдерін қолданып, бұйым дайындаудың реттілігі мен тиімді тәсілін анықтай отырып (оның ішінде ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолданып), графикалық және технологиялық тұжырымдамалар орындау.

Қазақтың әр түрлі ұлттық бұйымдары мен сәндік қолданбалы бұйымдарын жасап, жүйелі оқыту мәселесі кеңейтіліп жаңа оқыту тәсілдерін меңгеруге қол өнердің түрлері мен әдістері әр түрлілігі 6-7 сыныптарда оқушылар өнер, қол өнер сабақтары қысқартылып, айналыспай қалуда. Соған байланысты 7 сыныптарға курс сабақтары өтіліп, өнерлерін әрі қарай шыңдай берсе.

Халқымыздың тұрмыста қолданып жүрген сәндік-қолданбалы өнердің інжу маржандары қазіргі жастардың көркемдік талғамын дамытуға дәнекер болғаны сөзсіз. Жас ұрпақты еңбек сүйгіштікке, іскерлікке баулу, әсіресе, қазіргі кезде ауадай қажет. Уақыт талабына сай алған танымдық білімдерін жетілдіре түсіп, одан әрі өрістетеді.

Халықтың қол өнерге деген ынтасы жойылған жоқ. Сондықтан оқушылар талпынып, ынталанып, талаптанса көркем қол өнердің жан-жақты қыры мен сырын үйреніп меңгере алады. Тақырыпты және сарамандық жұмыстармен таныса үйрене отырып, оқушыларға тигізетін әсері мол.

Тұрақтылау (мазмұндық) бөлімі

Оқытылатын бағдарламаның құрылымында келесі бөлімдер қарастырылған:

Сәндік қолданбалы өнер бөлімі. Барлығы 4 сағат: теория 2сағат, практика-2сағат. Кіріспе. Сәндік қолданбалы өнердің тарихы. Жұмыс орын ережелерімен таныстыру, қажетті материалдар әзірлеу. Үйірменің мақсаты мен міндеті. Техника қауіпсіздік ережесі. АКТ. Бұйымдарға композициялық тұрғыда нобай орындау арқылы дизайнерлердің идеялары мен тақырыптарын талдау, іс-тәжірибеде қолдану.

Этностиль. Дизайн. Барлығы-4 сағат, теория-1 сағат, практика-3сағат. Этностильдегі ұлттық киім үлгілерін стилизациясы. Нобай (эскиз) орындау. Қазіргі заман талабына сай жаңа дизайн үлгісінде жасалуының түрлері. АКТ. Композиция құрылымда әшекейлермен сәндеу жұмыстары.

Құрақ құрау. Барлығы-8 сағ., теория-2 сағат, практика-6сағат. Сәндік қолданбалы өнер элементтері, ою-өрнектерді мата бетіне түсіру. Эскиз орындау. АКТ. Өзінің және өзгелердің жұмыстарындағы идеялары мен тақырыптарды талдау мен бағалау жүргізу үшін критерийлерді қолдану. Қолөнершілер, дизайнерлер жұмыстарындағы идеялары мен тақырыптарды талдау арқылы мата қиындылары құрақтардан «құрақ көрпеше» орындау.

Өрнектер аппликациясы. Барлығы-10 сағат, теория-2 сағат, практика-8сағат. Ұлттық өрнектер композициясын құру. АКТ. Ою симметриясын сақтай отыра қабатталған шұғаны ою ізімен қырқу, өңдеу. Өрнектердің композициялық құрылымын нақтылайды.

Ши тоқу, киіз басу. Барлығы-8 сағ., теория-2 сағ., практика-6 сағ. Қазақтың ұлттық сәндік қолданбалы бұйымдары (ши тоқу, киіз басу) Әр түрлі ұлттық бұйымдар. АКТ. Құрал-саймандар мен материалдар. Тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктері туралы түсінігін көрсету.

Нормативті бөлім

Ақпараттық- әдістемелік бөлім

Болашақ іс-әрекеттерді анықтауда өздерінің алған білімдері мен тәжрибесін қолдана отырып шығармашылық әркеттерін жоспарлайды

1. Қоршаған өмірді бейнелі қабылдау мен оның әсемділігіне сүйсінуге үйрету. Тарихи және мәдени шығу тегі әртүрлі өнер, қолөнер мен дизайн туындыларының ерекшеліктері туралы түсінігін қалыптастыру.

2. Оқушыларды өнерге шеберлікке баулу, эстетикалық талғампаздықтарын арттыру.

3. Әр халықтың өнеріндегі ізгілік негізді, өнердің ұлттық ерекшеліктерін көре білу дағдыларын қалыптастыру.

4. Өрнектердің композициялық құрылымын орындауды үйрену. Түрлі геометриялық өрнектерді үйлестіріп үйрену

5. Жолдастарының жасаған жұмыстарын бағалай білу. Қазақтың ұлттық сәндік қолданбалы бұйымдарын жасауға талпыну (ши тоқу, киіз басу)

6. Әр түрлі ұлттық бұйымдарды жасау. Құрал-жабдықтар мен материалдармен жұмыс түрлерін орындап машықтану.

7. Техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтау

8. Жұмыс орнын, құралдарды дайындау, пайдалану. Соңынан ұқыпты жинау және түрлі материалдармен жұмыс жасағанда тазалық гигиенасын сақтай білу.

Күтілетін нәтижелер:

1. Оқушылардың физикалық және психологиялық күштері нығаяды;

2. Бағдарламаны меңгеру бағытында әр түрлі ұлттық нышанда бұйымдарды орындау барысында жаңа білімді, икемділікті, дағдыны меңгереді;

3. Оқушылардың шығармашылық шамасы, рухтандырушылық қасиеті артады,

4. Композициялық шығармашылығы артады, қызығушылықтары оянады;

5. Жолдастарының жасаған жұмыстарын бағалай біледі;

6. Эстетикалық талғампаздықтары артады;

7. Теориялық білімді практика жүзінде пайдалану дағдысын қалыптастырады;

8. Іскерлікке талпынады, жігерленеді;

9. Басқаның да өзінің де еңбегін бағалауды біледі.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

«Основы Композиции» Турганбаева Ш.С. 2011.

Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған көркем еңбек» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы.

Кайнбаева Ж.С. в системе культуры: учебное пособие.-Уральск,2004.

7 сыныбына арналған оқулық, Б.Ж. Дүйсенова, С.А.Жолдасбекова

Шебер қолдар,1988

Қосымша

Сәндік қолданбалы өнер. Сабақтан тыс жұмыс. Этностиль. Дизайн үлгілерінен. Композиция негіздері. Композициялық құрылым. Түстердің қанықтылығы. «Сызу пәнінің қажеттілігі» 9сыныпта Сабақтан тыс іс-шара.

«Құрақ құрау» геометриялық фигуралармен жұмыс орындау. Ши тоқу, киіз басу «Жіппен жұмыс жасай білесің бе?» презентация

«Өрнектер аппликациясы» түрлі-түсті қағазбен жапсырма жұмыстары.