Креативтіоқытуәдістері
Қазіргікөзқарастарбойынша,
балалардыңкреативтіқабілеттерін
дамыту-білімберудің негізгі
мақсаттарыныңбірі. Кішкентай
балаларүшіноларғабелгілізаттарды,
құбылыстарды, оқиғалардыжәнет.б.
ойлаптабунемесебіріктірутән.
•Ойлап табу әдісі-белгілібірақыл-ой
әрекеттерініңнәтижесіндебалаларғ а
бұрынбелгісізөнімжасаутәсілі. Әдіс
келесітәсілдерарқылыжүзеге
асырылады:
а) жаңаобъектініқұрумақсатындабір
объектінің сапасынекіншісінің
қасиеттеріменалмастыру;
б) басқаортадағ ыобъектінің
қасиеттерініздеу;
в) зерттелетінобъект элементінің
өзгеруіжәнежаңа, өзгертілгенобъект
қасиеттерініңсипаттамасы
•"Егерде..."әдісі.Балаларға,егерәлемдебірдеңе
өзгерсе, неболады,мысалы:сандар,сөздер
жоғалып кетеді; барлықүйлерүшбұрышқа
айналады;жыртқыштаршөпқоректіболады;
барлықадамдарайғакөшіріледіжәнет.б.осындай
тапсырмалардыорындаубалалардыңқиял
қабілетіндамытыпқанақоймай,соныменқатар
нақтыәлемніңқұрылымын,оныңбарлығымен
өзарабайланысын,түрліғылымның іргелінегіздерін
жақсытүсінугемүмкіндікбереді.
Теориялардықұрастыруәдісі. Мектепкедейінгібілім
берудебалаларнақтыәлемніңашылудантұратынын
түсінуікерек. Олартүсініктемеберудінемесе
теориялық жалпылаудыорындаудыүйренуікерек:
мысалы,
1) объектініңқұрылысытуралыфактілер, оның
функцияларытуралыфактілер, процестертуралы
фактілер, өзарабайланыстартуралыфактілер;
2) хронологиялық ұстаным(тізбектібекітужәне
оқиғалардысипаттау), математикалық (объектінің
сандық сипаттамалары, оныңнысандарымен
пропорцияларызерттеледі), бейнелі(объектінің
мәнерлісөзсипаттамалары, оныңсимволикалық
белгілерібар));
3) балауыздың түсішамжалынының түсінеәсер
етеме? Білтенің жаныпкеткенбөлігіқайда
жоғалады? Неге оттықолғаалуғаболмайды?
•Гипотезаларәдісі. Балаларғ ақойылғансұраққа немесемәселегежауап
нұсқаларынқұрастыруұсынылады. Бастапқыміндетнұсқаларды
құрастыруүшіннегіздердітаңдауболыптабылады. Балаларбастапқы
ұстанымдардынемесемәселегекөзқарастыұсынады, гипотезаларды
құрастыруғаәртүрліғылыми, әртүрліжоспарлытәсілдімеңгереді.
Соданкейінлогика мен интуиция ғасүйенеотырып, сұраққа өз
жауаптарыныңнұсқаларынтолықжәненақтытұжырымдауғаүйренеді.
Гипотезаларәдісіболжамдықойындардынемесе"егер...болса, не
болады" түріндегітапсырмалардышешукезіндедамиды. Болашаққа
саяхатжасауәдісікезкелгенбілімберу саласындаболжау, болжау,
болжамдаудағдыларындамытутәсіліретіндетиімді.
•Болжамдауәдісіболжамдауәдісінің нақтынемесе
жоспарланған процеске қолданылуымен
ерекшеленеді.Мысалы,балаларғабұршақ
тұқымының ылғалдыортасынаорналастырылған
өзгерістердинамикасынзерттеуұсынылады.Балалар
бақылаужасайды,суретсалады.Педагог
тапсырманыұсынады: 3күнненкейін,біраптадан
кейінжәнет.б.балабұрынғыбақылауларғ а,
анықталғанзаңдылықтарғажәнеөзініңболжамдық
қабілеттерінесүйенеотырып, суретжасайды.
Берілгенуақыттанкейінболжамшындыққа
салыстырылады, нәтижелер талқыланады,
қорытындыларжасалады.Адамныңмәнімен
табиғаты-басқалардыүйренужәнеүйрету.Адам
өміріндеоныңқоршағанортасы:табиғат,адамдар,
теледидар, Мерекелер,дәстүрлер,қоғамныңбарлық
әлеуметтіксалтыҮйретушірөлатқарады.Оқыту
кішкентайбалағада,ересектергедетамақтану,
тынысалу,демалыссияқтықажет.Егероқыту
практикасыменбалаүйде,көшеде,қоғамдықөмірде
тапболса,ондаоқытутеориясыбалаларғатең
дәрежедежәнеқажеттіуақыттаұсынылуытиіс.