Ішкі
интеграция (жалпыадамзаттық құндылықтарды
сабақ мазмұныныа интеграциялау)
Үйге берілген
тапсырма
«Жер асты
сулары»
Xx ғасырда ұдайы
өсіп келе жатқан техногендік әрекеттерге байланысты экологиялық
дағдай күрт шиеленісті.Жер бетіндегі сулар ластанды.Осындай
жағдайға бвайланысты жер асты суларының маңызы өте күшейді.Әсіресе
адамзатты сапалы ауыз сумен қамтамасыз етудің маңызы зор.Жер асты
сулары жалпы көлемі жағынан теңіздер мен мұхиттардағы сулардан
кейінгі екінші орында.Судың еріткіш рөлі аса зор.Жер қойнауындағы
химиялық заттар су ертіндісі арқылы көптеген жаңа қосылыстар түзе
алады.Қазақстанда ірілі –ұзақты 85000 өзен бар.Ертіс Қарағанды
каналының ұзындығы 458 км шаршынықұрайды.Тереңдік жағдайларына
қарай жер асты сулары екіге
бөлінеді:
1.Грунт
2.Артезиан
Мойынқұмда 300-500м
тереңдікте 50 мың шаршы км жер асты теңізі бар.Қазақстанда
Алмаарасан,Қапаларасан,Сарыағаш,Жаркентарасан және 300 –ден аса
минералды бұлақтар зерттеліп,шипалық қасиеттері
анықталды.
Экологиялық
есеп
Пәтердегі су краны
дұрыс жабылмаса 6 минутта 1 стакан су ағады.Осылай тұра берсе 1
сағатта және 1 тәулікте қанша литр су бекерге ағып шығын
болады?Шешуі:*60=10 стакан24*10=240
стакан
Үй тапсырмасын қорытындылау
бойынша сұрақтар:
1. Жер қыртысы сулары жалпы
көлемі жағынан нешінші орында
?
2. Қазақстанда ірілі –ұзақтығы
қанша өзен бар?
3. Ертіс-Қарағанды каналының
ұзындығы?
4. Тереңдік жағдайларына қарай
жер асты сулары нешеге
бөлінеді?
5. Қазақстанда қанша минералды
бұлақтар анықталды?
6. Табиғат ресурстарын тиімді
пайдаланып, жер асты суынластанудан сақтау үшін біз не істеуіміз
керек?
Түйін: Егер қоршаған
ортаның,ауыз суының ластануы сияқты біздің ішкі жан дүниеміз
ластанса, еркін тыныс алып, рақат өмір сүре алмайтынымыз
анық.
Жаңа сабақ.
: Өзен және
көл.
II. «Мағынаны
тану» Мәтінмен
жұмыс
Қазақсатанда
ірілі-ұсақты 85 өзен бар.Олардың ішінде жоғарыда аталған жеті
өзеннің ұзындығы км –ден сады.48 мыңнан астам көлдер бар.Каспий
теңізі,Арал теңізі ,Балқаш,Зайсан,Алакөл ірі көлдер.Жазық жердегі
өзендер баяу ағады.Тау өзендерінің ағысы қатты болады.Өз
ауданымызда да өзендер мен көлдер бар. Олар Елек, Ырғыз, Ойыл, Жем
т.б.
Суды тазалық пен
сүйіспеншілікке теңеуімізге болады.
Су бізге таза риясыз
сүйіспеншіліктің мысалы.
Су барлық тіршілік
иелеріне нәр береді және ол үшін ештеңе дәметпейді.Мысалы:
өсімдіктер су мен жылуды қабылдап, адамдар тыныс алу үшін оттегі
бөліп шығарады.Сонымен қатар ағаштар да ештеңе талап етпейді, өз
жемісін адамдарға береді.
Адамдар
да бойындағы жақсы қасеттерді
дамытып, жағымсыз қасиеттерден
айырлуы керек.
Біз де су секілді
мейірімді, адал, қамқор болайық, суларды ысырапсыз пайдаланбайық.
Қоршаған ортаны қорғау арқылы риясыз сүйіспеншілігімізді
көрсетейік.
Үй
тапсырмасы: Өзен және көлге сипаттама
жазу.
Сабақтың сонғы тыныштық
сәтінде Оқушылар бүгінгі
сабақта д су секілді мейірімді, адал,
қамқор болайық, суларды ысырапсыз пайдаланбайық. Қоршаған ортаны
қорғау арқылы риясыз сүйіспеншіліктерін көрсететіндерін
жазады...
Бағалау.Оқушыларға сабақ басында
таратылған, бағалау парағын жинап, қорытынды бағасын
шығарып,бағалау.
|