"Күз байлығы"

Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы Жамбыл ауданының білім бөлімінің «Ертөстік» бөбекжай бақшасы КМҚК
Тәрбиеші: Ерназарова Индира Мадуаровна

Ертеңгілік: «Күз байлығы»
Күзгі жапырақтармен безендірілген залға, әдемі киінген балалар әсем әуен ырғағымен вальс билеп кіреді.
Жүргізуші: - Құрметті қонақтар! Бүгінгі ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!
Қуантып біздерді,
Мерекелі күз келді.
Кел жемісті алтын күз,
Кемелденсін халқымыз!
Хор: «Күз тамшысы»
Ортаға ыңылдап ән айтып, Дымбілмес шығады.
Дымбілмес: - Ой, мен қайда тап болдым?
Жүргізуші: - Сен кімсің? (балаларға қарап) Балалар бұл кім?
Дымбілмес: - Мен – Дымбілмеспін. Атым солай болғанмен, ән айтамын, би билеймін. Торғайларды атып, жапырақтарды шашып, беті-қолымды жумай, әр жерге ұйықтай салам. (жерге жата қалады)
Жүргізуші: - Дымбілмес, сен қазір жылдың қай мезгілі екенін білесің бе?
Дымбілмес: (орнынан атып тұрып) –Білгенде қандай?! Қазір жылдың қыс мезгілі!
Жүргізуші: - Балалар, Дымбілмес дұрыс айтып тұр ма?
Балалар: - Жоқ.
Дымбілмес: (басын қасып тұрып қалады) –Балалар маған тәртіпті болуды үйретіңдерші, мен де көп нәрсе үйренгім келеді. (мұңаяды)
Жүргізуші: - Жарайды Дымбілмес. Алдымен балалар саған күз мезгілі туралы тақпақтарын айтып берсін.
1 бала. Алақай, алақай,
Шаттанды балақай.
Мереке алтын күз,
Береке салты- күз.

2 бала. Ой балалар, балалар,
Қоңырқай күз болыпты.
Қурап жапырақ солыпты,
Ел егінін орыпты.

3 бала. Күздің қазан айында,
Алмұрт, алма піседі.
Жапырақтар сарғайып,
Сыбдыр, сыбдыр түседі.

4 бала. Берекесін сыйлауға,
Өлкемізге күз келді.
Жемістерін жинауға,
Шақырады біздерді.
Музыка ырғағымен ортаға КҮЗ ХАНШАЙЫМЫ шығады.
Күз ханшайымы: - Алыстан сендердің ән- тақпақтарыңды естіп, қуанып қалдым. Расында күз мезгілі басқа мезгілдерден байлығымен, берекесімен, молшылығымен ерекшеленеді.
(Шеңбер бойында тұрған балаларды айнала жүріп)
- Балалар, сендер қай жеміс- жидектерді, дәрумені көп, күнделікті тамақтарыңнан кездестіретін көкеністерді білесіңдер, қане, айта қойыңдаршы?!
Балалар: - Қауын, қарбыз, жүзім, алма, алмұрт...
Күз ханшайымы: - Өте дұрыс айтасыңдар. Ендеше балалар, жеміс- жидектер мен көкеністерді жинау ойынын бастайық.
Ойын: «Көкеністерді жинау»
(музыка ырғағымн ортаға жеміс- жидек киімін киген балалар шығып, тақпақтарын айтып, қолдарындағы жемістерін себетке жинайды)
Алмұрт: - Мен алмұртпын, алмұртпын,
Күзде жинап алатын.
Балбыраған біреуін,
Жесең тойып қаласың.

Алма: - Нарттай қызыл алмамын,
Мәз болады алғандар.
Жазда әдемі киінемін,
Тілді балдай үйірем.

Өрік: - Көктемде ерте гүлдеймін,
Кешігуді білмеймін.
Уылжыған өрікпін,
Бау- бақшаға көрікпін.

Шие: - Мен шиемін, шиемін,
Күннің көзін сүйемін.
Бала келсе піскенде,
Басымды мен иемін.

Күз ханшайымы: - Өте жақсы балалар, енді көкеністер не айтады екен? (Екінші себетке көкөністер жиналады)
Пияз: - Асханадан шықпаймын,
Атым пияз бұқпаймын.
Көзден жасты шығарып,
Тұмаудан да сақтаймын.

Асқабақ: - Күзді күтіп жатамын,
Жиып нәрді бойыма.
Асқабақпын жараймын,
Қыстай сақтап қоюға.

Сәбіз: - Сары түсті сәбізбін,
Жинауыңа әзірмін.
Тамақтың дәмін келтіремін,
Дәрумен көп бойымда,
Көп жесең мені өсірем.

Қырыққабат: - Аласа ғана бойым бар,
Қабат-қабат тоным бар.
Тоныма қарап ел мені,
Қырыққабат атаған,
Менен салат жасаған.
(Екі себеттегі жеміс- жидектерді балалар ортаға қойып, шеңбер бойына тұрып ән салады)
Күз ханшайымы Дымбілместің қолынан ұстап: - Дымбілмес жүр енді екеуміз қайтайық. Мен саған күздің талай кереметтерін көрсетемін,- деп ертіп шығып кетеді.
Осы кезде ортаға Диқан ата шығады, иығында кетпені бар.
Жүргізуші: - Диқан ата қош келдіңіз! Қайда жол тарттыңыз?
Диқан ата: - Амансыңдар ма, балалар? Мен алқаптан келемін. «Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» - деген мақалды білесіңдер ме? Міне , сол еңбектенудің арқасында алқыпты дәнге, әр үйді нанға бөлеп, халықтың
алғысын алып жүрген жанмын.
Жүргізуші: -Диқан ата көрдіңіз бе, балалар күздің кереметіне куә болды, ортаны жеміске толтырды. Жеміс- жидектер туралы түрлі тақпақтар мен әндер орындап, қуануда.
Диқан ата: Иә балалар, бұларың дұрыс екен. Жеміс- жидектерді үйіпсіңдер. Ал сендер мен өсіретін дәнді дақылдар туралы не білесіңдер?
Бидай: - Нан атасы- бидаймын,
Нанды елге сыйлаймын.
Піскенімде мен қырда,
Қауызыма сыймаймын.
Арпа: - Қызыл мұртты арпамын,
Ырыс құтты арпамын.
Машинаға мініп ап,
Малды ауылға тартамын.
Тары: - Ақ, қарамын, сарымын,
Мен атақты тарымын.
Еңбегіңнің жаз бойғы,
Қайтарамын қарымын.
Сұлы: - Мен сұлымын, шырағым,
Барлық малға ұнадым.
Ауырлаған басымды,
Көтере алмай тұрамын.
Көрініс: «Бидай мен қаңбақ»
Диқан ата: - Жарайсыңдар балалар! Дастархандағы нандарыңның осы дәнді- дақылдардан жасалатынын, оны мен диқан аталарың баптап өсіретінін ұмытпаңдар! Ал енді мен кетейін балалар. Өйткені қазір астық жинау науқаны, мені қырман басында қыруар жұмыс күтіп тұр. Сау болыңдар, балалар!
Би: «Азпазшылар биі»
Ән: «Күзгі жаңбыр».