Мағжан Жұмабаевтың "Педагогикасын" негізге ала отырып, "Мағжан Жұмабаевтың жас ұрпақ тәрбиесіне қосқан үлесі" Ғылыми жоба

Түркістан облысы

Келес ауданы

«№4 Ж.Баласағұн атындағы жалпы білім беретін мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

«Бекітемін»

Мектеп директоры:

______Б.Койлибаева

Тақырыбы: «Мағжан Жұмабаевтың жас ұрпақ тәрбиесіне қосқан үлесі»

Орындаған:Б.Алмасова

Бағыты: тарих, тұлға

Секциясы: қазақ тілі

Абай ауылы 2022-2023 оқу жылы

Мазмұны

Аңдатпа

I.Кіріспе

II.Негізгі бөлім

2.1. Ұлы Мағжанның педагогикалық көзқарасы

2.2. Символист ақынның парадигмасы

2.3. Мағжан Жұмабаевтың жас ұрпақ тәрбиесіне қосқан үлесі

III.Қорытынды

IV.Пайдаланылған әдебиеттер

Аңдатпа

М.Жұмабаевтың педагогикалық ой-пікірлерін, моральдық-этикалық көзқарастарын зерттеу оның ақын, ұстаз, азамат, әділ тұлға ретіндегі тұлғасын сипаттамайынша мүмкін емес. Шығармашылықтың педагогикалық мазмұны оның мінез ерекшеліктерінің ерекшеліктерінен, дүниетанымынан, халық өмірінің тереңдігіне бейімділігінен басталады.

Зерттеу жұмысында ұлты үшін ұран тастап, еліміздің саяси дамуына атсалысқан, түркі халықтарының рухани бірлігін сақтауға және тәуелсіздік идеясын бастаған «Бес арыс» атанған ақын-жазушыларымыздың, соның ішінде Мағжан Жұмабаевтың шығармаларының тақырыптық – идеяларын, бізге қалдырған құнды мұраларын зерттеймін.

Аннотация

Изучение педагогических идей М.Жумабаева, его нравственно-этических взглядов невозможно без характеристики его личности как поэта, как педагога, как гражданина и просто человека. Педагогическое содержание творчества начинается с особенностей черт его характера, с его мировоззрения, с его восприимчивости глубин жизни народа. В этом кроется нравственное начало писательского наследия М.Жумабаева, обусловливающего его педагогическое значение.

В своей исследовательской работе я исследую тематически-идеи произведений наших поэтов и писателей, в том числе Магжана Жумабаева, которые бросили лозунг за народность, приняли участие в политическом развитии страны, стали «бесы арыс», инициаторами идеи независимости и сохранения духовного единства тюркских народов.

Annotation

The study of the pedagogical ideas of M. Zhumabaev, his moral and ethical views is impossible without characterizing his personality as a poet, as a teacher, as a citizen and just a person. The pedagogical content of creativity begins with the features of his character traits, with his worldview, with his susceptibility to the depths of the life of the people. This is the moral beginning of the literary heritage of M. Zhumabaev, which determines its pedagogical significance.

In my research work, I explore thematically the ideas of the works of our poets and writers, including Magzhan Zhumabayev, who threw the slogan for the nationality, took part in the political development of the country, became "demons of Arys", initiators of the idea of independence and preservation of the spiritual unity of the Turkic peoples.

Кіріспе

Елбасы Н.Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында «Ақын - жазушыларымыздың мақалаларымен, халқымыздың ұлттық салт - дәстүрлеріміз бен тіліміз, музыкамыз бен жоралғыларымыз бір сөзбен айтқанда ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуы тиіс» - деген болатын. Педагог адамгершілік тәрбиенің мақсатын адамгершілікке бағытталған ойлау және іс - әрекет қабілеттерін дамытудан көреді. Дұрыс таңдау жасау қабілеті, мұғалімнің пікірінше, адам бойында өзін-өзі жетілдіруге саналы түрде ұмтылу, ерік-жігер мен мінезді қатайту, өзінің идеалын іздеу процесінде қалыптасуы мүмкін моральдық принциптер мен берік моральдық сенімдердің болуын талап етеді. Қазақ педагогы адамгершілік тәрбие мәселелерін шешудің тағы бір маңызды құралы ретінде эстетикалық қажеттілікті оятуға және көркемдік талғамға тәрбиелеуге, балада өнерде, көркем шығармашылықта өзін-өзі көрсету қабілеті мен ұмтылысын дамытуға арналған эстетикалық тәрбиені қарастырады. Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу әдістерінің ішінде М. Жұмабаев мысал әдісін ғана емес, жазаны, сендіру, әңгімелесу әдісін де бөліп көрсетеді. Осы орайда ұлт зиялыларының бірі Мағжан Жұмабаев өмірі мен еңбектері жайлы зерттеу жұмысын ұсынамын.

Бес арыс деген атпен ел есінде қалған ақын-жазуларымыздың қазақ әдебиетінде алар орны зор. Бірі тұңғыш қазақ әліпбиін жасаса, енді бірі тұңғыш қазақ романын жазып шықты. Одан да басқа артына мол мұра қалдырып кеткен арыстарымыздың елеулі еңбектері ұлан – ғайыр.

Өзектілігі: Мағжан ақынның азаматтық үні, ұлттық болмысы, өз заманының өрелі де келелі мәселелерін көтерген өлеңі, ұлт руханиятына қосқан үлесі бүгінгі күн тұрғысынан  арнайы зерттеуді қажет етеді. Ал мұғалім еңбегінде тәрбие мәселелері елеулі орын алады. Жас ұрпақтың, әсіресе екі жасқа дейінгі дене тәрбиесіне үлкен мән бере отырып, адамгершілік өзегі берік болмайынша үйлесімді, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру мүмкін емес деп есептеймін. Зерттеу жұмысы осы бір тың да күрделі тақырыпты ашуға бағытталған.

Мақсаты: Ұлы ұстаздың өмірі, оның тәрбиеге, білімге шақырған шығармалары мен өлеңдері болашақ ұрпаққа берер пайдасы, әдебиетке қосқан үлесін дәріптеу

Міндеттері:

• Мағжан Жұмабаев шығармалары жайлы  жүйелі түсініктер беру;

• Мағжан Жұмабаевтың педагогика саласындағы істері жайлы  жүйелі түсініктер беру;

• Балаға берілетін тәлім тәрбие, білім беруде қолданылатын әдістерді қарастыру

Ғылыми  жұмысының зерттеу әдістері:

- бақылау, зерттеу, салыстыру, анализ жасау.

Гипотеза: Егерде мен өз практикамда Мағжан Жұмабаевтың әдісін қолдансам, оқушылардың функционалдық, коммуникативті қабілеттері жақсы дамитын еді.

Зерттеудің маңызы:

1. Ақынның еңбектері болашақ жастар үшін рухани өнеге мектебі;

2. Ақынның шыншылдығы азаттықтың рухани шынайы көрінісі, болашақта жастарға үлгі болып қалатындығы.

Жаңалығы: Мағжан Жұмабаев жай ғана ақын емес, ұлт болашағы үшін күрескен Алаш қайраткері. Рухты жырларымен халықты жігерлендіріп, елді татулыққа шақырды. Бірақ солақай саясаттың құрбаны болды

Мағжан Жұмабаев қазақтың бірлігі мен Алаштың азаттығы үшін күрескен танымал тұлға. Оның күрескерлік өмірі мен шығармашылығы Кеңес кезінде кісенде болды. 

Жұмыстың негізгі нысанасы ретінде:

Мағжан Жұмабаев шығармалар жинағы, газет-журнал материалдары, "Қазақ тілі мен әдебиеті" журналы басшылыққа алынды.

Негізгі бөлім

2.1. Ұлы Мағжанның педагогикалық көзқарасы

М.Жұмабаевтың педагогикалық ой-пікірлерін, моральдық-этикалық көзқарастарын зерттеу оның ақын, ұстаз, азамат, әділ тұлға ретіндегі тұлғасын сипаттамайынша мүмкін емес. Шығармашылықтың педагогикалық мазмұны оның мінездік қасиеттерінің ерекшеліктерінен басталады. дүниетанымынан, халық өмірінің тереңдігіне деген көзқарасынан. бұл М.Жұмабаевтың әдеби мұрасының педагогикалық мәнін айқындайтын адамгершілік бастамасы.

Әдеби шығармашылықтың ғылыми-педагогикалық, оқу-әдістемелік қызметімен ұштасуы Мағжан Жұмабаев талантының жан-жақтылығын, танымының энциклопедиялық сипатын ашады.

Тілдің қоғамдағы орнын терең түсініп, оны зерттеуді басты міндеттердің бірі деп есептеген Мағжан қазақ тілін оқытудың әдістемесін жасауға тікелей атсалысты.

Ол 1922 жылы Орынборда қазақ тіліндегі педагогикаға қатысты тұңғыш теориялық еңбек – «Педагогика» атты ұлттық педагогика ғылымының қалыптасуына негіз қалаған, бүгінгі күннің сұранысына сай бірден-бір бірегей педагогикалық очерк болып табылады. . Тілдің қоғамдағы орнын терең түсініп, оны зерттеуді оқу-тәрбие процесінің басты міндеттерінің бірі деп есептеген Жұмабаев практик ұстаз ретінде оны ұлттық мектепте оқытудың әдістемесін жасауға тікелей атсалысты. «Педагогиканың» негізінде жатқан идеялардың дамуы 1923 жылы «Бастауыш мектепте ана тілі» атты еңбегі жарық көрді.

Басқалар үшін өмір сүру маңызды – бұл қасиетті тәрбиелеу адамгершіліктің маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. М.Жұмабаев «Педагогикада» адамның адамды сүюі керек екенін, мұның білім мен тәрбиенің маңызды тұстарының бірі — «Педагогика» екенін бүкіл шығармасында айтады.

М.Жұмабаевтың педагогикалық көзқарастарының негізгі ережелері:

- Педагогикалық процестің негіздерінің бірі, оның психологиялық негізделуін қарастырады.

– Тәрбие мен тәрбиенің мақсатын, міндеттерін, мазмұнын, принциптерін айқындайтын жетекші факторлар – этнопедагогика, этнопсихология идеялары: «Әр ұлттың балалары өз халқының арасында өмір сүріп, еңбек ететіндіктен, тәрбиеші де оларды халық арасында тәрбиелеуге міндетті. ұлттық дәстүр рухы».

- Адамгершілік тәрбиесінің факторлары: отбасы мен мектеп, тәрбиешінің тұлғасы.

- тіл мен әдебиетті кіріктіру идеясы, осыған байланысты тілді оқытудың құралдарын, формаларын, принциптерін, кезеңдері мен ретін анықтау.

Мұғалім еңбегінде тәрбие мәселелері елеулі орын алады. Жас ұрпақтың, әсіресе екі жасқа дейінгі дене тәрбиесіне үлкен мән бере отырып, адамгершілік өзегі берік болмайынша үйлесімді, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны қалыптастыру мүмкін емес деп есептеді. Мұғалім адамгершілік тәрбиесінің мақсатын адамгершілікке бағытталған ойлау, белсенділік қабілетін дамытудан көреді. Дұрыс таңдау жасай білу адамда өзін-өзі жетілдіруге саналы түрде ұмтылу, ерік-жігер мен мінезді шынықтыру, өз идеалын іздеу процесінде қалыптасатын моральдық ұстанымдар мен берік моральдық сенімдердің болуын талап етеді, дейді мұғалім. . Адамгершілік тәрбиесі мәселелерін шешудің тағы бір маңызды құралы – қазақ мұғалімі эстетикалық қажеттілікті оятуға және көркемдік талғамды тәрбиелеуге, баланың бойында қабілет пен қабілеттерді дамытуға бағытталған эстетикалық тәрбиені қарастырады.

М.Жұмабаев мысал әдісін ғана емес, жазалау, сендіру, әңгімелесу әдісін де ерекше көрсетеді. Ғалымның физикалық жазаға деген көзқарасы теріс.

Діни терең адам болғандықтан, ол баланың бойындағы діни сезімдерді тәрбиелеуге үлкен мән берген, бұл сезімдерді адамгершіліктің өзін-өзі жетілдіруге шақыратын руханияттың негізі деп санаған. Жұмыста отбасылық тәрбие мәселелері маңызды орын алады. М.Жұмабаев балаға сөз емес, жақын адамдарының іс-әрекеті көбірек әсер ететінін, осыған орай бала тәрбиесінде, отбасындағы берекелі ортаның, ата-ананың жоғары адамгершілік қасиеттерінің маңызы зор екенін алға тартады.

Ол оқу-тәрбие процесінде мұғалімнің рөліне үлкен мән берді. Жұмабаев мұғалімге қойылатын негізгі талаптарды: кәсіби шеберлік, балаға деген сүйіспеншілік, тілді тамаша меңгеру және жақсы сөйлеу, баланың жеке басына құрметпен қарау болып табылады.

2.2. Символист ақынның парадигмасы

Символизм – ақындардың поэтикалық образ жасаудағы ең өнімді тәсілдерінің бірі. Символизм – поэтикалық суреттеу құралы. Қазақ әдебиетінде М.Жұмабаев, С.Дөнентаев, Б.Күлеев және басқа ақындар таңбаны көркемдік құрал ретінде пайдаланған. Көркем әдебиетте не автордың еркі, не еріксіз күнделікті константа (тұрақты тақырып) тақырыптық өрісте маңызды рөл атқарады. Яғни, ол дүниелік және табиғи принциптерден, әмбебаптардан тұратын өмір құбылыстарының (өмір, өлім, жарық пен қараңғылық, от пен су) және адам өмірінің антропологиялық, рухани ұстанымдарының онтологиялық негізі болып табылады. (Жаттану мен бейімделу, тәкаппарлық пен мойынсұну, жарату мен қирату, күнә мен тақуалық).

Қазақ лирикасында бұл негіздер Мағжан Жұмабаевтың өлеңдерінде көрініс тапқан. Бұл көркем әдебиеттің негізін құрайтын мәңгілік тақырыптар, сонымен қатар мәдени, тарихи және экзистенциалды көңіл-күйге әсер ететін автордың жеке танымдық аспектілері. Бұл ақындарда жеке авторлық таным ретінде қарастырылатын экзистенциалды көңіл-күй ерекше көрінеді. Бұл ретте мәдени-тарихи құбылыстардың Мағжан жырларында ерекше көрініс беретінін айта кеткен жөн. Мағжан Жұмабаев – әдебиетімізге өлмес мұра әкелген, сыры мен сыры, суреткерлік пен ойшылдығы мол поэзиясымен қазақ әдебиетіне жаңалық әкелген ақындардың бірі.

«Қазақ әдебиетінде Мағжан көптеген жаңалықтар енгізді, орыс символизмін (образын) қазақшаға аударды, өлеңді әуенге (музыкаға) айналдырды, дыбыстық образ жасады, жаңа өлшемдер жасады. Ол романтизмді нығайтып, тіпті шиеленістіріп жіберді», - дей келе, Ж.Аймауытов қазақ әдебиетіне орыс символизмі мен сентиментализмінің нұсқаларын Мағжан Жұмабаевтың енгізгенін айтады.

Ол тек аударма арқылы ғана емес, жаңалық енгізді. Сондай-ақ өлеңдері, образдары, әуендері, образдары, өлең құрылысы, т.б арқылы қазақ әдебиетін жаңа деңгейге көтерді. Мағжан Жұмабаев байдан кейінгі қазақ поэзиясына сол әдістеме мен әдістемелік поэзияны енгізді.

Мағжан Жұмабаев өлеңдерінің сұлулығы мен асқақтығы, шешендігі мен ақындығы, суреткерлігі мен ойшылдығы оқырманды бір емес, бірнеше рет баурап, баршаны баурап алған. Мағжан Жұмабаев поэзиясының бұл құдіреттілігін замандастары ашық та, сырлы да жазып, жеткізіп те толық мойындаған. Жүсіпбек Аймауытовтың пікірлері Мағжан Жұмабаевтың лирикалық өлеңдерінің сырын ашты. Ж.Аймауытов дарынды ақынды Пушкинмен салыстырады. Мағжан Жұмабаевтың поэзиясы дұрыс, әділ бағаланды.

Мұхтар Әуезов Мағжан туралы: «Әрине, мен Абайды қазақтың барлық жазушыларынан артық жақсы көремін. Одан кейін Мағжанды жақсы көремін. Маған оның еуропалануы, жарықтығы, күн сәулесі ұнайды. Оның өлеңдерінде мен қазақ ақындарының қарапайым ауылында дүниеге келіп, Еуропадағы Мәдениет және сұлулық сарайына келіп, барша халықпен тату-тәтті өмір сүріп жатқан сұлу қызды көріп, сезінетіндей боламын. Мағжан – мәдениеттің ұлы ақыны. Сырттай қарағанда, әдетте, бір уақыттан асып түсетін сияқты. Ол қазақ ортасынан шыққан, бірақ түптеп келгенде әдебиетті таратушылар газетке қосылып, күнделікті өмірінің таразысын көтерген ақындар емес, заманынан озып, озық ақын болады. Әдебиеттің нақты белгісінсіз толық әдебиет болуы мүмкін емес. Демек, Мағжан деген сөз – келешекке үңіліп, өткеннен алыстауға болатын сөз. Сонымен қатар, мен бәрімізді күмәнді және өте сенімсіз деп санаймын» [1]. Мағжанның шығармашылық өмірі бүгінде әдебиеттанушыларымыздың зерттеу нысанына айналды. Ақынның өмірі мен шығармашылығы туралы зерттеу еңбектері бар. Мағжан ақын өзінің ерекше мінезімен, сырлы әлемімен халық жүрегінен орын алып, символдық поэзия өнеріне тән туындыларын қазақ поэзиясына әкелді.

Бүгінде ғалымдарымыз Мағжан Жұмабаевтың еңбектеріне әділ баға беріп отыр. Мәселен, ғалым Б.Ибраим былай деп жазады: «М.Жұмабаев шығармашылығы – отаршылдық дәуірдегі қазақ әдебиетін әлемдік әдебиет деңгейіне көтерген, психологиялық-көркемдік шеңберлер, жаңа үлгілер, жаңа үлгілер қосқан эстетикалық құбылыс, көркемдік жаңалық. әлем поэзиясына бояулар. Поэзиямыздың эстетикалық әлемін жаңа бояулармен, күрделі сезім әлемімен байытып, жаңа биіктерге көтерді. Мағжан Жұмабаев өлеңдерінің лирикалық қаһарманы қазақ өлеңдерінің кейіпкерлерімен бірдей емес екені анық. Ол өзінің сезімін, эмоциясын, рухани сілкіністерін шын жүректен ашады.

Б.Ибраим Мағжан Жұмабаевтың поэзиядағы жаңалығы – «кескіндеме мүмкіндіктерін кеңейтетін, көркемдік дүниесін байытатын эстетикалық конструкцияларды, көркемдік концепцияларды шебер пайдалану» деп атап көрсетеді.

Символист ақындардың пікірінше, қоршаған орта жұмбақ, жалған, шынайы өмір шындығы жұмбақ күйінде қалады. Олардың шығармаларында сол дәуірдің дағдарысы, буржуазиялық қоғамның ережелерін жоққа шығару, қиял мен шынайы өмір арасындағы алшақтық, ұлы тарихи өзгерістердің тұрақтылығын сезіну. Символистердің пайымдауынша, ақынның міндеті – адамдарды басқа өмірге баулу.

2.3. Мағжан Жұмабаевтың жас ұрпақ тәрбиесіне қосқан үлесі.

Қазіргі заманда, қайта құру кезеңінде Мағжан Жұмабаевтың педагогикалық ізденістері білім беру, өскелең ұрпақты тәрбиелеу, халыққа білім беру жүйесін демократияландыру мәселелерінің өзектілігімен қызықтырады. Жұмабаевтың өз заманындағы жаңа мектеп пен жаңа педагогика ғылымы туралы тұжырымдарында қазіргі мектеп мәселелерін көрсететін, қазіргі педагогика мәселелеріне жаңаша көзқарас пен өзіндік көзқарас танытатын идеялар мен әзірлемелер анық және қолжетімді. Балаларды шығармашылықпен ойлауға, олардың рухани қажеттіліктері мен адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға, отансүйгіштікке баулып, «адасқанына» жол бермей дарынды тұлғаларды шығаруға ұмтылу – осының барлығы Мағжан Жұмабаевты білім беру жүйесін реформалаудың жолын ойластырып, жаңаша ізденуге мәжбүр етті. тәсілдер, әдістер.

Ұстаз өскелең ұрпақ тәрбиесіне үлкен мән бере отырып, қазіргі қоғамның озық дамуындағы адамгершілікті ұстаздың рөліне басты рөлді жүктейді. Бұл идея қоғам мен мемлекеттің басым міндеттерінің бірі білім беру, саналы, жауапты, шығармашыл, бастамашыл, құзыретті Қазақстан азаматын қалыптастыру мен дамытуға әлеуметтік-педагогикалық қолдау көрсету болып табылатын қазіргі біліммен үндес.

Осыған сүйене отырып, қазіргі тәрбиелік мұрат – ол – өз елінің адамгершілігі жоғары, шығармашыл, білікті азамат, ой, сөз және іс бірлігі негізінде кемел мінезді, тағдырын мойындайтын тұлға қалыптастыру болып табылады. Отан өзінің жеке тұлғасы ретінде, өз елінің бүгіні мен болашағы үшін жауапкершілікті сезінетін, көпұлтты халықтың рухани және мәдени дәстүрлерінен бастау алады.

Мағжан Жұмабаев тұлғасының ұлы болмысы оның өмірі мен шығармашылығының кезеңдерінің құрамдас бөлігі болып табылады, ол шығармаларында көрініс тауып, қоғам өміріндегі тарихи-мәдени өзгерістермен шартталған.

Жұмабаевтың педагогикалық көзқарастарының негізгі ережелері:

- педагогикалық процестің негізі оның психологиялық негізделуі болып табылады;

- тәрбие мен оқытудың міндеттерін, мақсатын, мазмұнын, принциптерін анықтайтын жетекші факторлар этнопедагогика, этнопсихология идеялары болып табылады;

- адамгершілік тәрбиесінің факторлары; отбасы мен мектеп, тәрбиешінің тұлғасы;

- тіл мен әдебиет пәнінің интеграциясы, тілді оқытудың құралдарын, формаларын, принциптерін, кезеңдері мен бірізділігін анықтау.

Мұғалім еңбегінде тәрбие мәселелері маңызды орын алады. Ұстаз өскелең ұрпақтың дене тәрбиесіне үлкен мән бере отырып, жан-жақты дамыған, жан-жақты дамыған тұлғаны берік адамгершілік өзегісіз қалыптастыру мүмкін емес деп есептеді.

Жұмабаев адамгершілік тәрбиесінің мақсатын адамгершілікке бағытталған ойлау, белсенділік қабілетін дамытудан көреді. Дұрыс таңдау жасай білу адамда өзін-өзі жетілдіруге саналы түрде ұмтылу, сабырлылық пен мінез-құлық, өз идеалын іздеу процесінде қалыптасатын моральдық ұстанымдар мен берік моральдық сенімдердің болуын талап етеді деп санайды. Адамгершілік тәрбиесінің мәселелерін шешудің маңызды құралы ретінде мұғалім эстетикалық қажеттілікті жеңуге және көркемдік талғамды тәрбиелеуге, баланың бойында көркем шығармашылық пен өнерде өзін-өзі көрсету қабілеті мен ұмтылысын дамытуға арналған эстетикалық тәрбиені қарастырады. Жұмабаев оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу әдістерінің ішінен мысал әдісін ғана емес, жазалау, сендіру, әңгімелесу әдістерін де ерекше атап көрсетеді. Мұғалімнің физикалық жазаға деген көзқарасы теріс.

Ол терең діндар тұлға бола отырып, баланың бойындағы діни сезімдерді тәрбиелеуге үлкен мән берген, оны руханилықтың негізі деп санаған, өзін-өзі адамгершілік жағынан жетілдіруге шақырған. Жұмабаев балаға сөз емес, жақын адамдардың іс-әрекеті көбірек әсер ететінін, осыған байланысты бала тәрбиесінде, отбасындағы берекелі ортаның, ата-ананың жоғары адамгершілік қасиеттерінің маңызы зор екенін алға тартты. Ол тәрбиешіге қойылатын негізгі талаптарды әзірледі: олар – кәсіби шеберлік, балаларға деген сүйіспеншілік, тілді тамаша меңгеру және жақсы сөйлеу, баланың жеке басын құрметтеу.

Мағжан Жұмабаевтың пікірінше, сабақтың басым түрі әдеттегі мағынада сабақ емес, оқушылармен еркін әңгімелесу болуы керек еді: оның барысында балалар оқуды, жазуды, арифметиканы үйренді, грамматикалық ережелерді меңгерді, олардың қол жетімді ақпараттары бар. тарих, география, табиғат тарихы бойынша жас.

Ол оқу-тәрбие процесінің заңдылықтарын ашуға, педагогиканың ғылым ретіндегі табиғатын анықтауға тырысты. Ол студент