Мағжан шығармаларындағы символизм

Пәні: қазақ тілі

Сыныбы: 7

Мектеп: СҚОШал ақын ауданы, Сергеевка қаласы«Е.А.Бөкетов атындағы мектем-гимназиясы»КММ-сі

Мұғалімнің аты-жөні: Карабекова З.С.

Күні: 28.11.2018жыл

Бөлімі:

Музыка өнері және қазақтың киелі домбырасы

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ музыка өнерінің арналары

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

7.1.2.1 әлеуметтік-қоғамдық, оқу-еңбек тақырыптарына байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (ән, интервью) автор көзқарасы мен көтерілген мәселені талдау;

7.4.4.1 етістіктің шақ, рай түрлерін тілдесім барысында қолдану

Сабақ мақсаты:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Етістіктің шақ түрлерін ажыратып, сөйлдем құрады

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: мәітнде көтерілген мәселені анықтайды

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады; Мәтінде көтерілген мәселе бойынша өз көз қарасын білдіре аладыы

Бағалау критерийі

• мәтіндегі мен көтерілген мәселені анықтап, талдайды;

• етістіктің шақ түрлерін тілдесім барысында қолданады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Жоғары деңгей

Тілдік құзіреттілік

етістіктің шақ түрлері

Ресурстар

Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, кластер, қос жазба күнделігі, төрт сөйлем, ойын, бағдаршам, бір тілек, оқушы үні

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі, әдебиет, тарих

Алдыңғы оқу

Музыка және классикалық туындылар туралы түсінік

Сабақтың жоспары

Жоспарланған уақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылармен үш тілде амандасу

2. Ынтымақтастық атмосферасын орнату

«Өміршеңдік ережелерін айтайық»

 1. Жігер деген-Мен

 2. Күш деген-Мен

 3. Махаббат деген-Мен

 4. Кешірім деген-Мен

 5. Құдірет деген-Мен

7. Денсаулық деген-Мен

 8. Адалдық деген-Мен

 9. Жарқындылық деген-Мен

 10. Бар ғажайып деген-Мен

 Хормен: Бәрі маған байланысты,

Бәрі менің қолымда.

3. Тақырыпты болжау

Қорқыттың «Әуіппай күйін тыңдау»

Қорқыт қасиетті кілемін төсеп, су бетінде отырғанда Сырдарияның жағасына бала көтеріп бір ана келеді. Бала жылай береді. Қорқыт баласын «Әуіппай, әуіппай» деп жұбатып тұрған анаға арнап осы күйін шығарған.

4. Ой түрткі сұрақтар

1. Балалар, бүгінгі сабақта қандай тақырыпты өтеміз деп ойлайсыздар?

2. Музыка мен халық тарихының бір-бірімен байланысы бар ма?

3. Тақырып неліктен «Қазақ музыка арналары » деп аталады деп ойлайсыңдар?

5. Топтарға бөлу. (Қобыз түрлеріне байланнысты)

І топ: Домбыра

ІІ топ: Қобыз

ІІІ топ: Сыбызғы

Слайд

Аудио жазба

Топқа бөлуге арналаған қағаздар

Ортасы

30 минут

Жаңа білім

2 минут

7-минут

5-минут

6. Жаңа сабақты түсіндіру «Қорқыт ата» туралы бейне жазба көрсету.

7. Мәтінмен жұмыс

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, мәтінде көтерілген мәселені анықтаңыз.

Дескриптор:

• Мәтінді мұқият оқиды

• Мәтіндегі көтерілген мәселені анықтайды

• Қажетті стратегияны қолданып, көтерлген мәселені түсіндіре алады

«Домбыра» тобына «Кластер» әдісі

Қазақ музыка өнерінің арналарына көне түркі дәуірінен ұлт болып қалыптасқанға дейінгі аралықтардағы музыка мұрналары енеді. Қазақ халық музыкасы – қазақ ұлтының дәстүрлі музыкасы, қазақ фольклорының маңызды саласы. фольклор” (ағылшынша lolk — халық, lore — білім, даналық) дегенді білдіреді

Қазақ халқының атадан балаға тараған шежіресі бойынша музыка өнерінің тууы Қорқыт есімімен тығыз байланысты. Қорқыт қобызға алғаш тіл бітіріп, үнін күй етіп сөйлеткен өнер иесі, күй атасы. Ел аузындағы аңыздардың бірі Қорқыттың елден ерекше болып дүниеге келуі және оған Қорқыт есімінің берілуі. Қорқытты туарда анасы құланның жаясына жерік болыпты. Жыл сайын бір рет толғатып, баланы үш жыл тоғыз күн көтереді. Бір күні нәрестенің дүниеге келер сәті жетеді. Анасы, туарында тоғыз күн толғатыпты, сол сәтте жер дүниеге үш күн, үш түн қараңғылық түсіпті, қара жаңбыр, дауыл соғып, біреуді біреу көре алмай, қорқыныш басыпты.

Шілдеханасына жиналғандар: «Бұл          ерекше қасиетті болып өмірге келуі арқылы біздің бәрімізді қорқытты ғой, сондықтан аты Қорқыт болсын», — деп нәрестенің атын Қорқыт қояды.

«Қобыз» тобына «Хикая картасы» әдісі

VІІІ ғасырда Сыр бойында өмір сүрген Қорқыт ата- ежелгі түркілердің көрнекті ағартушысы, ойшылы, ақын, сазгер, күйші, халық даналығын жинаушы. Өзінің философиялық толғамадарында өмір мен өлім мәселелерін көтереді. Мәңгі өлмеудің жолын қиялымен іздестіреді. Қорқыт Ата жайындағы аңыздардан оның бойындағы үш түрлі өнер ерекше айқындалады. Біріншіден, ол оғыз-қыпшақ ұлысынан шыққан айтулы бақсы, Екіншіден – күйші, қобыз сарынын алғаш туындатушы өнерпаз. Үшіншіден – әйгілі жырау, оның жырлары оғыз-қыпшақ өмірін бейнелеген әдеби-тарихи мұра .Қоқыттың есімін көшпенді түркі тайпаларының ежелден қастерлеген. Оның музыкалық мұрасы –орта ғасырлардағы оғыз тайпасының өмірі мен тұрмыс тіршілігін бейнелейтін тамаша көркемескерткіш. Қорқыт атаның біздің заманымызға жеткен 11 тамаша күйі бар. Қорқыт”, “Желмая”, “Тарғыл тана”, «Елім-ай,”халқым-ай», “Ұшардың ұлуы”, «Сарын», «Қоңыр», «Башпай», «Жолаушының қоңыр күйі», «Әуіппай»

«Сыбызғы» тобына «Екі жақты» күнделік әдісі

Аңыз бойынша, ол ақ түйеге мініп, дүниенің төрт бұрышын кезеді.Бірақ қайда барса да, алдынана қазылып жатқан көр кездеседі. «Кімге қазып жатырсыңдар?» , деген сұрауына «Қорқыт атаның» көрі , - деген жауап алады.. Ақыр аяғында жер кіндігін тапсаң, тірі қаласың деген аян естіп, туған жері – Сыр өңіріне оралады. Содан мәңгі өмір тек өнерде деген ойға келіп, қобыз аспабын ойлап шығарады. Тағы бір аңыз бойынша, өзен ортасына кілем жайып, үстінде отырып қобыз тартқанда, күй күшімен суға батпайды екен. Қорқыт Ата қобыз тартқан жылдары өлім болмаған, тек бақытты тіршілік болған дейді. Бірақ Қорқыт Ата шаршап, ұйықтап кеткен сәтінде судан кішкентай қайрақ жылан шығып, оны шағып өлтіріпті дейді. Аңызда ажал ашық келмей, жылан кейпінде келеді. Бұдан халықтың өлімге деген көзқарасын, “ажал айтып келмейді” деген философиялық тұжырымның негізін көреміз.

Қ/Б. «Бірін-бірі бағалау»

2-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша өткен шақ, осы шақ, келер шақта 3 сөйлем құрыңыз

Дескриптор:

- мәтін мазмұнына байланысты өткен шақта сөйлем құрады

-мәтін мазмұнына байланысты осы шақта сөйлем құрады

- мәтін мазмұнына байланысты келер шақта сөйлем құрады

Қ/Б: Тапсырманы орындау барысында қиындық болды ма?

Бейне жазба

Мәтіндер

Ватмен, маркер

Сергіту сәті

2 минут

Ойын

Аудио жазба

10-минут

3- тапсырма. Тыңдалым ақпаратын пайдаланып, төрт сөйлем » әдісі арқылы арқылы өз ойларыңызды дәлелдеп жазыңыз.

1. «Менің ойымша...»

2. «Себебі, мен оны былай түсінемін...»

3. «Оны мына деректермен, мысалдармен дәлелдей аламын...»

4. Осыған байланысты мынадай қорытынды шешімге келдім...

Дескриптор:

• тақырып бойынша өз ойын білдіреді

• себебін түсіндіреді

• мысалдар келтіріп дәлелді жауап береді

• қорытынды тұжырым жасайды

Қ/Б «Бағдаршам»

Маңызды сұрағым бар

Сұрағым бар

Бәрін түсіндім сұрағым жоқ

Аяқталуы

Сабақты бекіту

5 минут

Кері байланыс

3 минут

Рефлексия «Оқушы үні»

1. Бүгінгі сабақта мен үшін не қиын болды?

2. Сабақ несімен ұнады?

3. Сабаққа менің қандай ұсынысым бар?

Үйге тапсырма: 69-бет 5-тапсырма

Ғаламтор немесе өзге басылымдардан мына тақырыптардың бірі туралы ақпарат жинап, кластер не сызба құрыңыз.

1. Ежелгі музыкалық мұралар

2. Қорқыт күйлерінің тарихы

Қорап, стикер

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?