Математика сабағын оқытудың тиімді жолдары

МАТЕМАТИКАДАН БІЛІМ САПАСЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ

Тулеева Жанар Закировна

Қасқасу шағын жинақты жалпы орта білім беретін мектебінің математика пәні мұғалімі

Оңтүстік Қазақстан облысы,Төлеби ауданы,Қасқасу ауылы

Жаңа  заман  ағымына   сай  білім  саласында  жаңа  технологиялар  қолданудың  маңызы зор.Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасында орта білім  берудің мақсаты – жылдам өзгеріп отыратын дүние жағдайында  алынған  терең білімнің, кәсіби дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін-өзі дамытуға және өз бетінше дұрыс, адамгершілік тұлғасынан жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру деп нақты көрсетілген.

Заман талабына сай білім беру – бұл оқушыларды адамгершілік, интеллектуалдық, мәдени дамудың жоғарғы деңгейі мен білімін қамтамасыз етуге бағытталған тәрбие беру мен оқытудың үздіксіз үрдісі десек, оның тиімділігі мен сапасын арттыру мұғалімнен оқу процесінің ғылыми теорияға негізделген және оқушының қабілеті мен бейіміне негізделген оқытудың таңдамалы, белсенді, қарқынды әдістеріне көшуді талап етеді.

Ондағы негізгі мақсат – оқушының барлығын  және  әр біреуін жақсы оқыту болып табылады. Осы мақсатты жүзеге асыру барысында педагогика саласында бірнеше жаңа технологиялар жүйесі жинақталған. Математика пәніне тиімді қолданылатын технологиялардың бірі – саралап-деңгейлеп оқыту және сыни тұрғысынан ойлау технологиясы болып саналады.Қазіргі оқыту жүйесіндегі жаңаша мазмұн- жас ұрпақтың әлемдік сапа деңгейіндегі білім,білік негіздерін меңгеруінің басты нысаны.Тұлғаға бағытталған білім оның жан-жақты дамуына ықпал етеді.Психологияда дүние есігін ашқан әрбір сәби қабілетті болып туылады,оның әрі қарай дамып,жетілуі тәрбиешіге байланысты делінген.Демек,оқытушы мен оқушының арасындағы ынтымақтастықтың негізінде біз оң нәтижеге қол жеткізе аларымыз сөзсіз.Олай болса,оқытушы педагогикалық ізденіспен озық технологиялардың әдіс-тәсілдерін аса жоғары талғаммен қолдана білуі тиіс.

Қазіргі заманғы оқыту технологияларына келесі талаптар қойылады:

-оқыту мақсатының нақты қойылуымен,оның ғылыми негізделуі,оқу іс-әрекетінің нәтижесінің жоғары сапалы болуы;

-оқу материалын толық қабылдау мүмкіндігінің болуы;

-оқу процесінде қарым-қатынастың еркін болуы;

-оны үнемі жетілдіріп,толықтырылып отыру мүмкіндігінің болуы.

Осы заманғы кез келген оқыту технологиясы оқу процесін ұйымдастыру кезеңінде технологияның бар мүмкіндіктерін үнемі шығармашылықпен пайдалану қажеттілігіне көңіл аударуда.Оқыту технологиясын оқыту процесін ұйымдастыру,басқару және бақылау деп түсіну керек.Қазіргі таңдағы педагогика жаңалықтарын екшеп,пән ерекшелігіне қарай қолдана білсек,ұтарымыз көп.Өйткені жеке тұлғаға бағытталған білімнің бүгінде нәтижесіз болмайтындығы тәжірибе жүзінде дәлелденгені анық.Нәтижеге бағытталған білім бүгінгі заман талабы,қажеттіліктің қайнар көзі болса,нәтижеге жету жолында іздену әрбір мұғалімнің азаматтық борышы.

Осы орайда өз тәжірибемнің негізінде оң нәтижеге қол жеткізу үшін алдыма мынадай мақсат қойдым:

-заман талабына сай білімді,білікті,дүниетанымы кең,шығармашылық қабілеті дамыған жеке тұлға қалыптастыру.

Осы мақсат негізінде алдыма қойған міндеттерім:

-жас ұрпақтың қабілеті мен талантын ашу;

-шығармашылық,логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіру;

-өз алдына мақсат қою арқылы оны жүзеге асыра білу;

-өз әрекетінің нәтижелерін бағалай білу.

Мұғалімнің шығармашылық жұмысы ең бірінші сабаққа даярлықтан басталады,яғни,өтілетін сабақтың жоспарын құру,оны өткізу әдістемесі,оқушылардың қабілеттерін,жас ерекшеліктерін ескере отырып,иллюстрация,техникалық құралдарды,дидактикалық материалдарды пайдалану.Мұғалімнің осы шығармашылық әрекеті арқылы оқушының шығармашылық қабілеті қалыптасады.Ал,шығармашылық қабілеттер шығармашылық елес,шығармашылық ойлау арқылы жүзеге асады.Оқушыны шығармашылық ойлауға,жылдамдыққа,икемділікке,тапқырлыққа үйрету ол мұғалімнің әр сабағында қалыптасып отыратыны анық.

Сондықтан,мен Ж.А.Қараевтың “Деңгейлеп саралап оқыту технологиясын” өз тәжірибемде тиімді пайдаланып келемін. Осы мәселелрді қарай келіп, әрбір мұғалім өз жұмысына тұжырымдама жасағаны жөн.

Өзіме төмендегідей тұжырымдама жасадым.

1-тұжырымдама

Ұстаздың педагогикалық әрекетінің мақсаты мен міндеті

Мұғалімге

• мақсат пен міндетті белгілеп, түпкі нәтижені анықтау (нені және неліктен үйретеміз?);

• сабақ беру сапасын жетілдіру (жаңа технологияларды, озық тәжрибелерді т.б. тиімді қолдану);

• шығармашылық жұмыстар жүргізу;

• қиындық тудыратын бөлімдерді, тақырыптарды анықтау;

• Қосымша жұмыстарды жоспарлау

• Кәсіби өсу, өз білімін жетілдіру

Оқушыға

• Өз бетінше есеп шығарудың сан қилы жолын іздестіру

• Пәнге қызығып, оған көңіл қойып тереңдете оқып үйрену.

• Сабақ барысында қолданылатын ойындарға, математикалық сайыстарға, жарыстарға, олимпиадаларға қатысу

• әр сыныптағы материалды жетік меңгеруге ден қою;

• Өз бетімен шығармашылық бағытта жұмыс істеуге

Сындарлы оқыту жүйесіндегі сыни тұрғысынан ойлау технологиясының тиімділігі оқушылардың өздігінен білім алуға ынтасы артатынын мен өз сабағымда жиі байқаймын.Себебі оқушыларды топтарға бөлу арқылы ынтымақтастығын және бір-біріне достық қолын созатынын анық байқадым.Сондай-ақ,оқушылар алған білімдерін бір-біріне түсіндіру арқылы өздері де жақсы меңгеретіні байқалды.Бұған ЖИГСО әдісі тамаша мысал.

Сабақ өткізбес бұрын сыныптағы әрбір оқушының білім жағдайын анықтап аламыз. Олармен істелетін жұмыстар да алдын-ала белгіленгені жөн.

Әр түрлі дәрежедегі оқушылармен жұмыстар

Сабақты түрлендіріп, жаңа технология элементтерін қолдана отырып өткізу оқушының сапалы білім алуына әсері мол. Ол үшін жаңа технологияларды сабақтарда пайдаланудың жоспары жасалды.

Білімді тұлға тәрбиелеу схемесы

Мектепте сапалы білім беру, баланы оқытуда, тәрбиелеуде басты міндет - балалардың қабілеттерін жан-жақты ашу. Осы себептерге сәйкес математикада, алгебра сабақтарында және геометрия сабақтарында өздік жұмыстарды (зерттеу, дәлелдеу) ұйымдастыруды дұрыс деп ойлаймын. Оқушылардың өздік жұмыстарын тиімді ұйымдастыру сабақ сапасының артуына септігін тигізеді. Теориялық білімнің терең бекітіп, жүйелі қалыптасуына өздік жұмысқа берілетін есептер мен жаттығулардың дұрыс таңдап алынып, қарастырылуына байланысты болады.Өздік жұмыс кезінде оқушылар оқулықпен және дидактикалық материалдармен, газет журналдармен жұмыс істеуге үйрене бастайды, өздігінен білім алуға талпынады. Жұмыс нәтижелі болса, оқушының пәнге деген қызығушылығы артады.Математика пәнін оқытуда өздік жұмысқа көп көңіл бөлу қажет.Әр түрлі жаттығулар орындау барысында математикалық түсініктер бекітіледі, есептеу дағдылары қалыптасады, геометриялық фигураларды сыза білуге, оқушылардың кеңістік жөніндегі көзқарасы дамиды, өз бетімен өмірде пайдалана алуға үйретеді.
Өздік жұмыстарды ұйымдастыруда мынадай талаптар орындалу қажет 

1. Өздік жұмыстың мазмұны бағдарламаға қойылатын талаптарға сәйкес келуі керек 
2. Оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға тиісті. 
3. Өздік жұмыстар түрлі және мазмұны жағынан әр түрлі болуы керек. 
4. Әрбір өздік жұмыс тексеріледі және бағаланады. 
5. Өздік жұмысты тек қайталау кезінде ғана жүргізбей, сабақтың барлық кезеңдерінде, орынды жерінде өткізу керек. 
6. Өздік жұмыс ұйымдастыру формасы мынадай: жеке оқушымен, топпен жұмыс, барлық оқушымен болады.
Өздік жұмыстардың негізгі түрлері: оқулықпен жұмыс, жаттығулар, практикалық жұмыстар, тексеру, бақылау жұмыстары, сын жұмыстары, шығармашылық жұмыстар, рефераттар мен эсселер жасау, тәжірибе жасау, тест жұмысын орындау болып табылады. 

Жақсы үлгеретін, қабілетті оқушылармен шығармашылықпен жұмыс істеу де қазіргі өмір талабы.

Осы бойынша шығармашылықпен жұмыс істеу схемасы жасалды.

4-тұжырымдама

Нәтиже

Жақсы нәтижеге жету үшін әрбір жұмыстың мониторингісі, талдауы жасалып отырғаны жөн. Осы талдаулар беріліп отыр.

Математикадан тексеру бақылау қорытындысы

Тоқсан сайын жасалып отырады.

Математика пәнінен тоқсандық бақылау жұмысының қорытындысы

Математика пәнінен тоқсандық қорытындысы

Деңгейлік курста алған теориялық білімімді шығармашылығыммен ұштастыра отырып зерттеу нысаным 6 сыныпта мынадай нәтижеге жеттім

	Оқушылардың аты – жөні, тегі	Білу	Түсіну	Қолдану	Талдау	Жинақтау	Бағалау
1	Абдикаим Н	+	+	+	+	+	+
2	Ауданбай А	+	+	+	+	+	-
3	Боранбай Е	+	+	+	-	-	-
4	Ерғали А	+	+	+	-	-	-
5	Қаржаубай М	+	+	+	+	+	+
6	578тг - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап тегін сертификат алыңыз! Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды Материал жариялау Сертификатты жүктеу Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Бағыт Сынып Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Математика пәні бойынша барлық материалдарды көру Іс-шаралар кестесі Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz