Мекеме ұйымдарына еңбек қорғау жұмыстарын
ұйымдастыру.
Осы
Заңда пайдаланылатын негiзгi
ұғымдар
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар
пайдаланылады:
1) арнаулы киiм - қызметкердi зиянды
және қауiптi өндiрiстiк факторлардан қорғауға арналған киiм, аяқ
киiм, бас киiм, қолғап;
2) ауыр қол еңбегi - ауыр заттарды
қолмен көтеруге немесе орнын ауыстыруға байланысты қызмет түрлерi
не 360 ккал/сағаттан астам күш-қуат жұмсалатын басқа да
жұмыстар;
3) еңбек гигиенасы - қызметкерлердiң
денсаулығын сақтау, өндiрiстiк ортаның және еңбек процесiнiң
қолайсыз әсерiнiң алдын алу жөнiндегi санитарлық-гигиеналық шаралар
мен құралдар кешенi;
4) еңбек қауiпсiздiгi - еңбек
қызметi процесiнде қызметкерлерге зиянды және қауiптi әсердi
болдырмайтын iс-шаралар кешенiмен қамтамасыз етiлген қызметкердiң
қорғалу жай-күйi;
5) еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi
қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк орган (бұдан әрi - уәкiлеттi
орган) - еңбек қатынастары саласындағы өкiлеттiктi Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыратын орталық атқарушы
орган;
6) еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi
қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органның аумақтық
бөлiмшелерi (бұдан әрi - аумақтық бөлiмшелер) - еңбек
қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк
органның Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиiстi
әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк шегiнде еңбек қатынастары саласындағы
өкiлеттiктi жүзеге асыратын құрылымдық бөлiмшелерi;
7) еңбек қауiпсiздiгi мен еңбектi
қорғау мониторингi - өндiрiстегi еңбек қауiпсiздiгi мен еңбектi
қорғаудың жай-күйiн қадағалау жүйесi, сондай-ақ республикадағы
еңбек қауiпсiздiгi мен еңбектi қорғаудың жай-күйiн бағалау және
болжау;
8) еңбек қауiпсiздiгiнiң жағдайлары
- еңбек процесiнде қызметкердiң жұмысқа қабiлеттiлiгi мен
денсаулығына әсер ететiн өндiрiстiк орта мен еңбек процесi
факторларының жиынтығы;
9) еңбектi қорғау - құқықтық,
әлеуметтiк-экономикалық, ұйымдық-техникалық, санитарлық-гигиеналық,
емдеу-алдын алу, оңалту және өзге де iс-шаралары мен құралдарын
қамтитын, еңбек қызметi процесiнде қызметкерлердiң өмiрi мен
денсаулығының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн жүйе;
10) еңбектi қорғау жөнiндегi
қоғамдық инспектор - ұйымның кәсiподақ органы, ал ол болмаған кезде
қызметкерлердiң жалпы жиналысы тағайындайтын, еңбек қауiпсiздiгi
және еңбектi қорғау саласында қоғамдық бақылауды жүзеге асыратын
қызметкерлер өкiлi;
11) еңбектiң қауiпсiз жағдайлары -
қызметкерге зиянды және қауiптi өндiрiстiк факторлардың әсерi жоқ
не олардың әсерiнiң деңгейi еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау
саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленген қауiпсiздiк
нормаларынан аспайтын, жұмыс берушi жасаған еңбек жағдайлары;
12) жеке қорғану құралдары -
қызметкердi зиянды және (немесе) қауiптi өндiрiстiк факторлардың
әсерiнен қорғауға арналған құралдар;
13) жұмыс орны - қызметкердiң еңбек
қызметi процесiнде өзiнiң еңбек мiндеттерiн орындау кезiндегi
тұрақты немесе уақытша болатын орны;
14) зиянды (ерекше зиянды) еңбек
жағдайы - белгiлi бiр өндiрiстiк факторлардың әсерi қызметкердiң
еңбекке қабiлеттiлiгiнiң төмендеуiне немесе сырқаттануына әкеп
соқтыратын еңбек жағдайлары;
15) зиянды өндiрiстiк фактор - оның
әсерi қызметкердiң сырқаттануына немесе еңбекке қабiлеттiлiгiнiң
төмендеуiне әкеп соқтыруы мүмкiн өндiрiстiк фактор;
16) кәсiби ауру - қызметкердiң еңбек
(қызмет) мiндеттерiн орындауымен байланысты оған зиянды өндiрiстiк
факторлардың әсер етуiнен туындаған созылмалы немесе қатты
ауруы;
17) қауiпсiздiк нормалары -
қызметкерлердiң еңбек қызметi процесiнде олардың өмiрi мен
денсаулығын сақтауға бағытталған ұйымдық, техникалық,
санитарлық-гигиеналық биологиялық және өзге де нормаларды,
ережелердi, рәсiмдер мен өлшемдердi қамтамасыз ету тұрғысынан
өндiрiс жағдайларын, өндiрiс және еңбек процесiн сипаттайтын
сапалық және сандық көрсеткiштер;
18) қауiптi (ерекше қауiптi) еңбек
жағдайлары - еңбектi қорғау ережелерi сақталмаған жағдайда белгiлi
бiр өндiрiстiк факторлардың әсерiн тигiзуi қызметкер денсаулығының
кенеттен нашарлауына немесе жарақаттануына не өлiмiне әкеп
соқтыратын еңбек жағдайлары;
19) қауiптi өндiрiстiк фактор -
әсерiн тигiзуi қызметкердiң еңбекке қабiлеттiлiгiнен уақытша немесе
мүлдем айрылуына (еңбек жарақатына немесе кәсiби ауруына) немесе
өлiмiне әкеп соқтыруы мүмкiн өндiрiстiк фактор;
20) қызметкерлер өкiлдерi -
қызметкерлерi уәкiлеттiк берген кәсiптiк одақтардың және олардың
бiрлестiктерiнiң органдары, ал олар болмағанда Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен құрылған өзге де
өкiлдер немесе ұйымдар;
21) өндiрiстегi жазатайым оқиға -
өзiнiң еңбек (қызмет) мiндеттерiн немесе жұмыс берушiнiң
тапсырмаларын орындау кезiнде қызметкердiң жарақаттануы,
денсаулығының кенеттен нашарлауы немесе улануы салдарынан оның
еңбекке қабiлеттiлiгiнен уақытша немесе тұрақты айрылуына, кәсiби
ауруға шалдығуына не өлiмiне әкеп соқтырған өндiрiстiк фактордың
әсерi;
22) өндiрiстiк жабдық - машиналар,
тетiктер, аппараттар мен өзге де техникалық құралдар;
23) өндiрiстiк жабдықтың
қауiпсiздiгi - өндiрiстiк жабдықтың өз функцияларын орындауы
кезiнде нормативтiк-техникалық және жобалау құжаттамасында
белгiленген жағдайларда еңбек қауiпсiздiгiнiң талаптарына
сәйкестiгi;
24) өндiрiстiк объектiлердi еңбек
жағдайлары бойынша аттестаттау - өндiрiстiк объектiлердi, цехтарды,
учаскелердi, жұмыс орындарын оларда орындалатын жұмыстардың
қауiпсiздiгiнiң, зияндылығының, ауырлығының, қауырттылығының
жай-күйiн, еңбек гигиенасын айқындау және өндiрiстiк орта
жағдайларының еңбектiң қауiпсiз жағдайларына нормативтерiне
сәйкестiгiн айқындау мақсатында оларды бағалау жөнiндегi
қызмет;
25) өндiрiстiк процестiң
қауiпсiздiгi - өндiрiстiк процестiң нормативтiк-техникалық
құжаттамада белгiленген жағдайларда еңбек қауiпсiздiгiнiң
талаптарына сәйкестiгi;
26) өндiрiстiк санитария - зиянды
өндiрiстiк факторлардың қызметкерлерге әсерiн болғызбайтын немесе
азайтатын санитарлық-гигиеналық, ұйымдастыру ic-шаралары мен
техникалық құралдар жүйесi;
27) өнеркәсiп қауiпсiздiгi
саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган - өнеркәсiп қауiпсiздiгi
саласындағы мемлекеттiк саясатты берiлген өкiлеттiк шегiнде iске
асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы;
28) ұжымдық қорғану құралдары -
жұмыс iстейтiн екi және одан да көп адамды зиянды және (немесе)
қауiптi өндiрiстiк факторлардың әсерiнен бiр мезгiлде қорғауға
арналған техникалық
құралдар.