Мектепте зорлық – зомбылық, қорқыту және кибербуллингті қалай болдырмауға болады»

Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасы

Катонқарағай ауданы бойынша білім бөлімінің

«Рыков атындағы орта мектебі» КММ

Бауржанова Ардак Жумагалийкызы

сынып жетекші

"Мектепте зорлық – зомбылық, қорқыту және кибербуллингті қалай болдырмауға болады»

Мектепте зорлық-зомбылық, қорқыту және кибербуллингті болдырмау жолдары
Мектеп ортасында зорлық-зомбылық, қорқыту және кибербуллингтің алдын алу – балалардың қауіпсіздігін және оқу процесінің сапасын қамтамасыз етудің маңызды бөлігі. Зорлық-зомбылық пен қорқытуға ұшыраған оқушылардың психологиялық және физикалық денсаулығына нұқсан келеді, бұл олардың оқу жетістіктеріне, өзіне деген сенімділігіне және болашаққа деген көзқарасына теріс әсер етеді. Төменде мектептерде зорлық-зомбылықтың және кибербуллингтің алдын алудың негізгі тәсілдері ұсынылады.

1. Білім беру және ақпараттық кампаниялар өткізу

Білім беру мекемелерінде қорқыту мен кибербуллингке қарсы ақпараттық жұмыстар жүргізу маңызды. Оқушыларға қорқытудың түрлері, оның зияны және қорғану тәсілдері туралы түсіндіру арқылы олардың құқықтарын білуіне көмектесу керек. Мұндай шараларды мектеп жиналыстары, арнайы сабақтар немесе интерактивті тренингтер арқылы ұйымдастыруға болады. Сонымен қатар, ата-аналарды да қамтуға мән берген жөн.

2. Оқушылардың эмоциялық сауатын дамыту

Эмоциялық сауаттылық – балалардың өз сезімдерін түсініп, басқаруға көмектесетін қабілет. Эмоциялық сауаттылық сабақтары оқушыларға өз эмоцияларын дұрыс басқаруды және агрессияны бақылауды үйретеді. Мұндай сабақтарды мектептің оқу бағдарламасына қосу арқылы балалардың өзін-өзі басқару дағдыларын қалыптастыруға болады.

3. Қолдау көрсету ортасын құру

Мектеп ішінде оқушылардың сенімді әрі қауіпсіз сезінетін ортасын құру зорлық-зомбылықтың алдын алуда үлкен рөл атқарады. Мұндай орта құру үшін әрбір сыныпта сенімділік пен сыйластыққа негізделген қарым-қатынасқа баса назар аудару қажет. Бұл үшін сынып жетекшілері оқушылар арасында бейресми әңгімелесу алаңдарын ұйымдастырып, әрбір баланың ой-пікірін тыңдауға мүмкіндік берсе, оң нәтиже береді.

4. Кибербуллингті бақылау және алдын алу

Кибербуллинг қазіргі заманғы технологиялардың дамуына байланысты ерекше назар аударуды қажет етеді. Балаларға әлеуметтік желілер мен интернетте дұрыс қарым-қатынас жүргізуді үйрету және жеке деректерін қорғау маңыздылығын түсіндіру – кибербуллингтің алдын алудың бірден-бір жолы. Сонымен қатар, мектепте кибербуллингке қатысты арнайы ақпараттық сессиялар немесе онлайн қауіпсіздік туралы тренингтер өткізу де тиімді.

5. Мектеп ережелері мен тәртіп кодексін күшейту

Зорлық-зомбылық пен қорқытуға қарсы мектеп ішінде нақты ережелер мен тәртіп кодексін енгізу оқушылардың бұл әрекеттердің жауапкершілігін түсінуіне септігін тигізеді. Оқушылар мен ата-аналарды мектеп ережелерімен толық таныстырып, оларға тыйым салынған әрекеттердің салдары қандай болатынын жеткізу қажет.

6. Ата-аналармен тығыз байланыс орнату

Мектеп пен ата-ана арасындағы тығыз байланыс оқушылардың мінез-құлқын бақылауға және қажет болған жағдайда қолдау көрсетуге көмектеседі. Ата-аналарды балаларының эмоционалдық және мінез-құлықтық өзгерістері туралы хабардар ету және олармен бірге мәселені шешу жолдарын қарастыру зорлық-зомбылықтың алдын алуда маңызды рөл атқарады.

7. Психологиялық қолдау және кеңес беру

Мектептерде психологтардың болуы және оларға қолжетімділік зорлық-зомбылыққа ұшыраған немесе оның куәгері болған оқушыларға дер кезінде көмек көрсетудің тиімді жолы болып табылады. Психологтар балалармен жеке немесе топтық кеңес беру жүргізіп, оларға өз қорқыныштарын жеңуге, эмоционалдық жарақаттарын жеңілдетуге көмек бере алады.

8. "Қауіпсіздік патрулі" құру

Оқушылар арасынан арнайы "қауіпсіздік патрулі" құру арқылы зорлық-зомбылық пен қорқыту жағдайларын ертерек анықтап, оларға қарсы әрекет етуге болады. Бұл патрульде тәлімгер оқушылар мен ерікті мұғалімдер жұмыс істей алады. Олардың міндеті – мектеп ішінде достық және қауіпсіз атмосфера қалыптастыру, барлық оқушыларды құрметпен қарауға шақыру.

Қорытынды

Зорлық-зомбылық, қорқыту және кибербуллингтің алдын алу үшін мектептің, ата-аналардың және оқушылардың бірлескен әрекеті қажет. Қауіпсіздік және сенімділік атмосферасын қалыптастыру арқылы балалардың психологиялық әл-ауқатын және оқуға деген ынтасын арттыруға болады. Мектепте өзара құрмет пен мейірімділікті насихаттап, тәртіпті бақылауға алып, кибербуллингтің алдын алу шараларын ұйымдастыру арқылы оқу процесінің сапасын жақсартуға үлкен үлес қосуға болады.