Ақмола облысы

Степногорск қаласы

«Қарабұлақ ауылының

ЖОББ» КММ

бастауыш сынып мұғалімі

Аманжол Гулия

«Мен-заманауи бастауыш сынып мұғалімі»

Бұл заман білекке сенетін емес, білімге сенетін заман.

Н.Назарбаев

Мен, Аманжол Гулия Қарабұлақ ауылының жалпы орта білім беретін мектебінің бастауыш сынып мұғалімімін. Мұғалім болып жұмыс істегеніме 14 жылдың жүзі болды. Мектепте оқушыларды білімге үйретіп, тәлім-тәрбие беріп, оқып-жазуға үйретсем, үйде 4 баламды да дәл сондай саналы білім алуына көмектесіп, тәрбиелеп отырған көп балалы анамын.

Мектептің жаны – мұғалім. Мұғалім қандай болса, мектеп сондай болмақшы. Яғни, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар көбірек білім алып шықпақшы. Солай болған соң, ең әуелі мектепке керегі – білімді, педагогика, методикадан хабардар, жақсы оқыта білетін мұғалім»-деп, Ахмет Байтұрсынов айтқандай, қазіргі мұғалім білімді болуы керек, өз пәнін, теориясын, әдістемесін жетік білуі және білімін балаларға бере білуі керек. Бірақ мұғалімнің, әсіресе бастауыш сынып мұғалімінің ең басты құндылығы-заманға лайықты, адал, әділ адамды тәрбиелеу болып табылады. Содан кейін ғана мұндай адамға жаңа білім алуға, ақпаратты іздеуге және өңдеуге, өз қызметінің нәтижелерін талдауға үйрету керек. Мұғалімнің ажырамас қасиеттерi-бұл жеңілдік, эрудиция, кәсібилік, ең бастысы - балаларға деген сүйіспеншілік, қазіргі балаларды түсіне білу, яғни олармен санасу, олардың алаңдаушылығы мен істерін қабылдау, жан-дүниесін сырт келбеті мен көзқарасынан тани білуі. Қазіргі заманғы мұғалiм әрдайым әp түрлі даму әдістерін іздеуі керек, қазіргі заманның ұрпақтарына дайын білім бермей, әр оқушы жаңа нәрсені үйренуді ұнататын адам ретінде көрінетініне көз жеткізуі керек. Заманауи мұғалім – бұл өз ісінің маманы, ол көптеген ақпаратты өңдей алады, ең қызықты, қажетті және пайдалы нәрсені таба алады, сонымен қатар оқушыларға ерекше және эмоционалды түрде ұсынады. Заманауи қосымша білім беру мұғалімнің маңызды белгілері, үнемі өзiн-өзi тәрбиелеу, өзін-өзі жетілдіру, өзін-өзі сынау, мақсаттылық және жаңа заманауи электронды технологияларды игеру болып табылады.

Осындай қасиеттерді бойыма жинап, қазіргі заман оқушыларын тәрбиелеп отырғаныма мен қатты ризамын. Ең бастысы: заманауи мұғалім уақытпен қатар жүруі керек.

XI ғасыр – жаңа ақпараттық технологиялар ғасыры. «Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деп, Елбасы атап көрсеткендей, педагогикалық технологиялар негізінде заманауи сабақты жоспарлау барысында АКТ-ны 1-4 сыныптарда қолдану өте тиімді. Бастауыш сынып оқушыларында негізгі ойлау әрекеті – көрнекілік-образы. Сондықтан, оларды оқытуда көптеген сапалы иллюстрацияларды қолдануда АКТ-ның үлесі зор. Тақырып мазмұнын игеруде тек көру емес, сонымен бірге есту, іс-әрекет орындау, эмоция мен қиял да қосылады. Компьютерлік технологиялар-біздің келешегіміз. Ол баланың интеллектуалдық дамуына, ойлау процестерін арттыруға, ақпараттармен жұмыс істеу мүмкіншіліктеріне зор ықпал етеді. Бірақ, тек компьютерге жүгінуге, оны білім алудың жалғыз арнасына айналдыруға болмайды. Айналадағы қоршаған ортаны тануда кітап оқу, бақылау және ең маңыздысы қарым-қатынас екенін ұмытпағанымыз жөн.

Ақпараттық-білім берудегі  басты мақсат оқушының өздігінен оқуға талаптандыру, яғни ізденімпаздыққа үйрету болып саналады. 

Қысқа мерзімді жоспарын жоспарлау барысында, сонымен бірге күнделікті сабақты жүргізуде Google Drive, Pollie ватсап, iMektep.kz, BilimLand, Daryn, Online, Opiq, Jamboard, Padlet және өзге онлайн оқу платформалары арқылы жұмыс жасау, сонымен қатар сабақты қайталау барысында Power Point арқылы сабақты қайталауға арналған түрлі викториналар, зерделік сайыстар ұйымдастыру балаларға өте қызықты, әрі бізге де тиімді болып табылады.

Соның бірі, өзім оқуда үнемі қолданылып жүрген Google Drive онлайн оқу платформасы. Осы платформа арқылы мен балалардың сабақ соңында тақырыпты қаншалықты меңгергендігін 3-5 минут уақыт аралығында тест арқылы анықтаймын. Орындалған тест жұмысы Excel документіне автоматты түрде жүктеледі де, оқушылардың тесттен алған ұпай саны белгілі болады. Бұл оқушылар үшін тез жауап беруіне, есте сақтау қабілеттерін арттыруына ықпал етеді.

Қазіргі заманғы мұғалім-бұл үлкен білімге ие және үнемі өзін-өзі тәрбиелеумен айналысатын адам ғана емес, сонымен қатар нәзік психолог. Ұстаз оқушымен қалай жұмыс жүргізсе, дәл солай ата-аналармен жемісті жұмыс істей білуі тиіс, оларды баланы тәрбиелеудің бірлескен процесіне тартуы, сонымен қатар кәсіби психологтармен белсенді қарым-қатынас жасауы керек.

Мұғалімнің негізгі қасиеттері-шыдамдылық және ұстамдылық. Кәсіби әрдайым, тіпті күтпеген жағдайларда да, жетекші позицияны сақтауға міндетті. Мұғалімнің дауысын көтеру, шатасуы және дәрменсіздігі оған балалардың көз алдында беделін жоғалтуға көмектеседі. Мұны есте сақтау керек және балаларға ренжімеу керек. Оқушылардың білімін, іскерлігін, іс-әрекетін жүйелі және міндетті түрде әділ бағалау өте маңызды. Тек құрметті адам ғана әсер ете алады. Мұғалім бүгінде балаға көмекші, кеңесші және одақтас. Қазіргі мұғалім сөзсіз адал болуы керек. Балалар мен олардың ата-аналарына, әріптестеріне және өздеріне адал. Мұғалімнің тағы бір маңызды қабілеті-ата-аналармен қарым-қатынас. Ата-аналар жиналыстары қызықты, танымдық болуы керек. Жеке оқушының проблемалары барлық ата-аналардың ортасында талқыланбауы керек. Мұғалім әдепті болуы керек.

Баланың жеке басын ашуға көмектесу-қазіргі мұғалімнің шынайы мақсаты. Оның қандай пән жүргізетіні, оның педагогикалық тәжірибесі қанша жылға есептелетіні маңызды емес; бастысы, баланың жанында ақылды, білімді және сүйетін, түсінетін адам – мұғалім болуы керек.

Заманауи бастауыш сынып мұғалімі болу оңай жұмыс емес екені бәрімізге де белгілі. Алайда төзіп, балаға баланың тілімен, саналы жеткізе білсе, алған білімін оқушылар қоршаған ортада, өмірде тиімді пайдалана білсе, одан асқан бақыт жоқ деп ойлаймын.