№204 ЖББ мектеnтің қазақ тілі

мен әдебиеті пәнінің ұстазы

Азбергенова Арайлым Оңғарбайқызы

Менің оқыту философиям

Сөзге шешен, дана халқымыз ұстазды ұлықтаған, «Ұстаз талантты болса, шәкірті талапты болады», «Ұстазы жақсының, ұстамы жақсы» деп әрбір тұлғаның қалыптасуына орасан ықпал ететін ұстаздар қауымына ерекше ілтипат көрсеткен. Ұстаздық өмір – қызықты да салмақты сүйіспеншілікті, жауапкершілікті, ұрпақ тәрбиесінде қажырлы еңбекті талап етеді.

А. Байтұрсынұлы, Ы.Алтынсарин сынды көптеген дана, ұлт ұстазы болу, оқу-ағарту саласында еткен қажырлы еңбектерін екінің бірі жасай алмасы анық. Сондай ұлылардың ұрпағы ретінде бала тәрбиесіне, педагогикалық оқыту жүйесіне өзіндік үлесімізді қосуға, ой-тұжырымдамаларымыз жайында жазуға міндеттіміз.

Оқушылар үлкендер сияқты ақпаратты тез қабылдай алмайтындықтан, білімді бойына тез және түсінікті тілде сіңіре алуы үшін, нағыз ұстаз - баланың деңгейіне түсіп солармен бірге алға қарай жылжый алатын қабілетке ие болуы керек. Әрине алғашқы педагогикалық қадам жасалған соң оқыту шынайы және адал болуы шарт. Өйткені бала дүниетанымы, оның құндылықтар жүйесі, айналада болып жатқан барлық нәрседен ерекше әсер алады.

Әр бала өзінше дарынды, және баланың өз мүмкіндіктері мен оқуға деген ықыласы болады. К.Д. Ушинский: "Балаға күштеп білім беруден гөрі, баланың білімге деген құштарлығын ояту ең маңызды мақсат" дейді. Оқушы қызығушылығын ояту – білімнің негізгі кілті деп санаймын. Ал оқушыларды өз пәндерімен қызықтыра білу ол – педагогикалық шеберлігіміз.

Оқушылардың қалай оқу керектігі жайында оқыту теориялары мен оқу ортасын қалай құруға болатыны жайында түрлі нұсқаулықтар болғанымен, оқытудың жалпыға бірдей қабылданған анықтамасы жоқ.

Сабақтарда құзыреттілікті қалыптастыру ғана емес, сонымен қатар баланы тәрбиелеу және баланы ересек өмірдің қиындықтарын жеңе алатын табанды және батыл болуға үйрету керек. Ал, жаңа нәрселерді үйрете отырып тәрбиелеу маңызды.

Мен күн сайын сыныпқа кіргенде әр оқушының көзінен менен жаңашылдық пен қызықты сабақтарды күтетінін анық байқаймын. Сол көзқарастарды қызықты сабақтармен көз тартар көрнекіліктер, сонымен қатар олардың жан дүниесінде не болып жатқанын түсінуге, әр сәтті махаббат пен мейірімділікке толтыруға тырысамын.

Мен ұстаз ретінде – әр оқушының өзіндік рухани әлемі, идеясы бар дара тұлға екенін түсінемін. Оқу өнімдері кезінде мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас тікелей байланысты болады. Егер байланыс болмаса, онда оқытуда оң нәтиже күтудің қажеті жоқ. Алдымен өзара түсіністіктің болуы, содан кейін ғана оқыту қажет. Оқушылардың сүйіспеншілігі мен құрметін тек заманауи әдістермен, жаңа технологиялармен, тұжырымдамаларды қолдану арқылы бөлену мүмкін емес.

ХХІ ғасыр ұлт болашағын тәрбиелеу, қызықты тапсырмалар мен әртүрлі мотивациялық әдіс-тәсілді пайдалана отырып оқыту, оқушы зейінін ашу, білімін жетілдіру негізгі бағытымыз болып есептеледі.

Дегенмен менің оқыту философиям келесі қағидаларға негізделген:

- оқушыға белгілі бір білім мен уақыт мөлшерін ғана емес, сонымен бірге жанының бір бөлігін де беру керек;

- оқушы да адамды, жеке тұлғаны құрметтеу керек (бұл ежелгі алтын ережені нақтылау - басқалар сізге қалай қарау керек болса, солай қарау керек);

- "жаман" оқушы болмайды;

- әр балаға жеке назар аударуға, қамқорлық жасауға, оған сенім білдіруге құқылы;

- мұғалім балаларды жақсы көре білген кезде ғана оларға бір нәрсені үйрете алады;

- үнемі өзін-өзі дамытуды және өзін-өзі жетілдіру мүмкіндігін іздеу; ("Кім оқи алмайды, үйрете алмайды", - деген ескі сөз).

- мұғалім қабілеттерін жүзеге асыру үшін жағдай жасауы керек

- оқушыларға пән бойынша мықты және терең білім беру;

- сабақта да, сабақтан тыс уақытта да әр оқушының шығармашылық дамуына ықпал ету;

Мен сабақтарда және сабақтан тыс уақытта әртүрлі технологияларды қолданамын, мысалы, ойын оқыту технологиясы, проблемалық оқыту, дизайн әдістемесі, бағдарламаланған тапсырмалар, жеке тұлғаға бағытталған оқыту. Заманауи педагогикалық технологиялар оқытуда жеке тұлғаға бағытталған тәсілді іске асыруға көмектеседі, балалардың қабілеттерін, олардың оқу деңгейін, бейімділігін және т. б. ескере отырып, оқытуды дараландыруды және саралауды қамтамасыз етеді.

Менің мақсатым – көру, әр балада болатын қабілетті байқау, жіберіп алмау және оның жан дүниесінен шығатын шығармашылықты дамыту арқылы өзін-өзі жетілдіруге серпін беру.

Бұл мақаланы ежелгі грек философы Сократтың сөзімен аяқтағым келеді: "әрбір адам күн сияқты, тек оған жарқырауға мүмкіндік беру керек". Күнді көру, яғни әр баланың жеке басын қабілетін көре білу – бұл менің оқыту философиямның мәні болып табылады. Мен өз мамандығымды жақсы көремін, оны мақтан тұтамын. Қорыта келгенде мен бақытты тұлғамын: менің керемет отбасым, сүйікті мамандығым бар... Ертең мен қайтадан мектепке барамын…