Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып көруге болады
Күні:Тақырыбы: Меншік құқығы негіздері .Сабақтың мақсаты:
Оқушылардыменшік құқығы негіздерімен таныстыру;
Білімдерін дамыту, ой өрістерін кеңейту;
Отанға патриоттық сезімдерің одаң ары дамыту.
Сабақ түрі: АраласСабақ жабдығы: интерактивті тақта.Сабақ барысы:I. Ұйымдастыру кезеңіII.Үй тапсырмасын тексеру: 1. Ауызша тапсырмалар.«Миға шабуыл» «Мемлекет азаматы» деген сөз қандай мағына береді? 2.Үйге берілетің сұрақтар. 3. Өздік тапсырма орындау. 4.Қорытынды ой айтқызу.III. Жаңа материалды оқыту: Лекция жоспары: 1. Меншік құқығы және меншіктің түрлері. 2. Меншіқті иелену, пайдалану, билік ету. 3 .Өзге де заттық құқықтар. 4.Меншік құқығын қорғау.IV.Бекіту: 1.Ортақ ой тұжырымдама жасау.V.Қорытынды: Қорытынды шығару, бағалау. VI. Үй тапсырмасы:Мәміле ұғымын талдап келу.
Меншік құқығы негіздері .Меншік құқығы және меншіктің түрлері.
Қазақтың әдеп-ғұрып заңында жерге жеке меншік болған жоқ. Жеке меншікте тек мал мен мүлік болды. Меншік бекіту үшін малдың құлағына ен салатын.
Бүгінгі түсінік бойынша меншік дегеніміз — субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын және қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану және оған билік ету .
Меншік— бұл жеке адамның затқа байланысты қарым қатынасы. Сондай-ақ меншік заң бойынша қорғалды Біздің елімізде меншіктіңзаңдастырылғанекі түрі бар: жеке меншік және мемлекеттік меншік.Қазақстан республикасының Конституциясынасәйкес олар бірдей мойындалады және қорғалады.Жеке меншік—бұлазаматтардіңжәне мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен олардың бірлестіктерінің меншігі, ал мемлекеттің иелігіндегі мүліктер мемлекеттік меншік болып есептеледі Біздің еліміздегі нарықтық қатынастар мемлекеттік меншіктің әр түрлі формаларының қажеттілігін тудырады.Сондықтан да біздің елімізде мемлекеттік меншіктіжеке меншіккеайналдыру (приватизация) жүргізіліп жатыр.Кейбір жағдайларда мүлік тек біреудің меншікқұқығындағана емес, бірнешеадамғатиісті болуы мүмкін. Бір немесе одан да көп бірнеше тұлғаның меншігіндегі мүлік оларға ортақ меншік құқығымен тиесілі болады. Ортақ меншіктің үлестік және бірлескен ортақ меншік деген түрлері бар. Меншік иелерінің үлестері белгілі болса, онда ол үлестік ортақ меншік болады.Меншік құқығынақатысты үлестері белгіленбеген болса, онда олардың үлестері өзара тең. Бұл — бірлескен ортақ меншік.Меншіқті иелену, пайдалану, билік ету.Меншік құқығыныңмазмұнын іс жүзінде меншікті иелену, пайдалану және билік ету құқығы құрайды.Иелену құқығы дегеніміз.Иелену құқығы дегеніміз — мүлікті іс жүзінде иеленуді жүзеге асыруды заң жүзінде қамтамасыз ету. Мысалы, адам іссапармен жол жүріп кетсе де, артында қалған мүліктің толық иесі бола алады.Пайдалану құқығы дегенімізПайдалану құқығы дегетміз — мүліктен оның пайдалы табиғи қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудыңзаңжүзінде қамтамасыз етілуі. Пайда —кіріс,өсім,жеміс, төл алу, т.б. нысандарында болуы мүмкін. Бір ескеретін жағдай майдалану құқығы иелену құқығынан кейін пайда болады. Мәселен,жеке меншікболып табылатын тракторды шаруашылықта пайдалану — иеленуқұқығы, ал оны басқа тұлға пайдалануға беру—пайдалану құқығы болып табылады.Билік ету құқығы дегенімізБилік ету құқығыдегеніміз — мүліктің заң жүзіндегі тағдырын белгілеудің заңмен қамтамасыз етілуі. Бұл мүлікке байланысты заңға қарсы келмейтін қандай да болсын әрекеттерді жасау мүмкіндігі. Мысалы, өзіне тиесілі мүлікті біреуге сату, айырбастау немесе оны жойып жіберу, т.б. Меншік иесі заң жүзінде мүліктің тағдырын шешуге қабілетті.Өзге де заттық құқықтар.Жерді пайдалану құқығыЖерді пайдалану құқығы— жеке немесе заңды тұлғаның мүлікті иелену меншігіндегі жерді өтемді немесе өтемсіз негізде мерзімі белгіленген немесе мерзімі белгіленбеген уақыт аралығында иеленуі және пайдалануы.Шаруашылықты жүргізу құқығыШаруашылықты жүргізу құқығы — мемлекеттен алған мүлікті иелену, пайдалану, билік етуді заң жүзінде жүзеге асыратынмемлекеттіккәсіпорынның заттық құқығы.Оралымды басқару құқығыОралымды басқару құқығы — меншік иесі мен қазыналық кәсіпорынның қаражаты есебінен қаржыландырылған,және мемлекеттен мүлік алған мекеменіңзаттық құқығы.Өзге де заттық құқықтарӨзге дезаттық құқықтар— сеніп тапсырылған басқару құқығы жеке меншіктегі жерді уақытшапайдалану құқығыжер асты байлығын иелену құқығы; кепіл.Меншік құқығын қорғауЕгер меншікқұқығыбұзылса немесе бұзылуы мүмкін болса онда меншік иесі өзқұқығынқорғауға жүгінеді. Меншік құқығы екі жолмен бұзылуы мүмкін: меншік иесінё өз мүлкін қолдануына және иелік етуіне кедергі жасау. Бірінші жағдайда, меншік иесі құқық бұзушыға бөтен біреудің иелік етуінен өз мүлкін алу туралы виндикациялық талап кояды. Екінші жағдайда, меншік иесі өз мүлкін қолдануға және иелік етуге тосқауыл болатын заңсыз кедергілерді жою туралы заң бұзушыға негаторлық талап қояды.Сонымен,меншік құқығы— белгілі бір тұлғаның заңмен танылған өзіне тиесілі мүлкін өз қалауынша, өз мүддесіне саи кез келген шаруашылыққа пайдалану құқығы.Құқықтық жағдайларына байланысты елімізде меншік:мемлекеттікжәне жеке меншік деген нысандарға бөлінген. Мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың меншігі жеке, ал мемлекеттің меншігіндегі мүліктер, т.б, мемлекеттік меншік болып табылады. Елімізде нарықтық қатынастар меншік түрлерінің ер алуандығыи қажет етеді. Сондықтан да елімізде мемлекеттік меншікті жеке меншікке айналдыру үшін жекешелендіру жүргізілуде.Меншік құқығыныңтоқтатылуыМеншік құқығыныңтоқтатылуы өз еркімен және мәжбүрлі түрде жүзеге асырылады. Мүлікті өз еркімен басқа тұлғаға беру, сату, меншік құқығынан бас тарту, мүлікті жою және т.б. Мәжбүрлі түрдеменшік құқығынтоқтату: тәркілеу,реквизация, иесіз мәдени немесе тарихи маңызы бар мүліктерді сатып алу және т.б. негізде жүргізіледі.Тұрғын үйге меншік құқығы қалай тоқтатылады?Тұрғын үй қатынастары туралы» Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 сәуiрдегi № 94 Заңының 28-бабына сәйкес тұрғын үйге меншiк құқығы тұрғын үй иесi тұрғын үйдi басқа адамның иелiгiне берген кезде, меншiк иесi қайтыс болған жағдайда не тұрғын үй жойылған (қираған) жағдайда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады. Тұрғын үйге ортақ үлестi меншiкке қатысушылардың бiреуi өз үлесiн сатқан кезде ортақ үлесi бар меншiкке басқа қатысушының сатып алуға басым құқығы болады.Егер сатылатын үлестi сатып алуға ортақ үлестi меншiкке қатысушылардың бiрнешеуi ниет бiлдiрсе, сатып алушыны таңдау құқығы сатушыға тиесiлi болады. Тұрғын үйге ортақ меншiктегi үлестi басымдықпен сатып алу құқығын iске асыру тәртiбi Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiмен белгiленедi.
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз