Металдардың қышқыл ерітінділерімен реакциялары.Металдардың химиялық белсенділік қатары

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Бекмуратова А

СЫНЫП: 8 а,ә,б,в

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы

Металдардың қышқыл ерітінділерімен реакциялары.Металдардың химиялық белсенділік қатары

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

8.2.4.5 қышқылдар ерітінділерімен металдардың реакция теңдеулерін сөзбен жазу

8.2.4.6 қышқылдар ерітінділерімен металдардың реакцияларын зерттеу және химиялық инертті металдардың бар екендігі жайлы қорытынды жасау

Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Мталдардың электрохимиялық кернеу қатары жайлы мағлұмат бере отырып, металдардың химиялық қасиеті жайлы білімдерін тереңдетіп, химиялық реакция теңдеулерін жаза біледі

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: .Қышқылдардың құрамындағы химиялық және физикалық қасиеттерің сипаттайтың химиялық реакция теңдеулерің жаза біледі..

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийлері

• Көтерілген мәселеге байланысты сұрақтарға жауап беру арқылы өзіндік ой-пікірін дәлелді бере алады

• Шешімді растайтын дәлелдемелер мен қарсы дәлелелдер нақты көрсете алады.

Тілдік құзіреттілік

Пән тақырыбына және терминология: қазіргі химиялық реакциялар, жастар тәрбиесіне әсері, лайық, тартымды, сенімді, қағида, таңдау, қанағатшылдық, сезінесіз, күту, қадағалау, химиялық элементерді бағалайды

Құндылықтар

Өзара сыйластыққа тәрбиелеу

Оқушылар бір-бірін тыңдауда шыдамдылық таныта біледі, сыныптастарына құрметпен қарайды. Жеке, топта жұмыс істей алады.

АКТ қолдану

Интербелсенді тақта визуалды материалды демонстрациялауға қолданылады

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Атомдар мен молекулалар

Сабақтың жоспары

Жоспарланғануақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы

5 минут

Сәлемдесу. Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Кім жылдам?» ойыны:

«Досыңнан жылдам сұрақ – сенен жылдам жауап».

Ортасы

10 минут

Білу және түсіну

Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.

Металдардың химиялық қасиеттері олардың атомдарының құрылысына, атап айтқанда, атом радиусының үлкендеу, валенттік электрондарының аздау болатынына тәуелді. Реакция кезінде металл атомдары өздерінің валенттік электрондарын оңай береді, сөйтіп, оң зарядты катиондарға айналып тотығады:

Me⁰ – ne^- = Me⁺ⁿ тотықсыздандырғыш

Ал тотықтырғыш қызметті металл атомдары берген электрондарды қосып алатын атомдар немесе иондар атқарады.

Металдардың тотықсыздандырғыштық қабілеті бірдей емес. Мәселен, натрий оттекпен лезде әрекеттеседі, ал мыс оттекпен қыздырғанда ғана реакцияласады. Мәселен, тотияйынның CuSO₄ ерітіндісіне батырылған темір шеге қызғылт түсті мыспен қапталады, ал темір сульфатының FeSO₄ ерітіндісіне салынған мыс шеге өзгермейді. Мыспен салыстырғанда темірдің электрондары атомдардан оңай үзіледі, өйткені темір мыстан гөрі белсендірек элемент.

Металдардың химиялық қасиеттері

Металдардың көпшілігі химиялық активті элементтер болғандықтан жай және күрделі заттармен әрекеттеседі:

Металдар - тотықсыздандырғыштар
Қосылу реакциялары	Орынбасу реакциялары
Жай заттармен әрекеттесуі: а) оттекпен: 2Mg0 + O20= 2Mg+2O-2 ә) күкіртпен: 2Al0 + 3S0 = Al2+3S3-2 б) галогендермен: 2Na0 + Cl20 = 2Na+Cl-	Күрделі заттармен әрекеттесуі: а) сумен: 2Li0 + 2H+OH = 2Li+OH + H20↑ ә) оксидтермен: Fe2+3O3-2 + 2Al0 = 2Fe0 + Al2+3O3-2 б) қышқылдармен: Zn0 + H2+SO3-2 = Zn+2SO4 + H20↑ в) тұздармен: Fe0 + Cu+2SO4 = Fe+2SO4 + Cu0 г) сілтілермен (екідайлы қасиет көрсететін металдар): 2Al0 + 6Na+OH = 2Na3Al+3O3 + 3H20↑ д) тотықтырғыш заттармен (H2SO4конц. HNO3) Cu0 + 4HN+5O3 = Cu+2(NO3)2 + 2N+4O2 + 2H2O

Орыс ғалымы Н.Н. Бекетов металдардың сулы ерітіндідегі тотықсыздандырғыш қабілетінің әртүрлі екендігін эксперимент жүзінде анықтай отырып, 1865 ж. Металдардың белсенділік қатарын ұсынды және бұл қатарға сутекті енгізді. Қазір оны металдардың электрохимиялық кернеу қатары деп атайды:

Li K Ca Na Mg Al Zn Cr Fe Ni Sn Pb H Cu Hg Ag Pt Au

Металдардың тотықсыздандырғыш қасиеті

артады ← → кемиді

Оқулық,

мәтіндер.

Қолдану

№3 зертханалық жұмыс

Металдардың ұышқыл ерітінділерімен әрекеттесуі

Мақсаты: әртүрлі металдардың қышқыл ерітінділерімен әрекеттесуін зерттеу. химиялық инертті металдар болатындығы туралы тұжырым жасау.

Төрт сынауыққа бірдей мөлшерде тұз қышқылының ерітіндісін құйыңдар.

1-ші сынауыққа магний

2-ші сынауыққа мырыш

3-ші сынауыққа темір

4-ші сынауыққа мыс сымның кесінділерінін салыңдар. бұл тәжірибелерді фосфор қышқылымен қайталаңдар

Сұрақтар. Не байқадыңдар? реакциялардың жүру қарқынына көңіл аударыңдар. реакция теңдеулерін жазыңдар. тиісті қорытындылар жазыңдар

Саралау. Қолдауды қажет ететін оқушыға қабілетті оқушымен бірлесе отырып тапсырманы орындату

Деңгейлік тапсырма

«Мықты болсаң, шешіп көр» есеп

А

Сұрақ-жауап

1. Металдар қышқылдармен қалай әрекеттеседі?

Б

1. Металдардың химиялық белсенділік қатарын пайдаланып, төменде келтірілген реакциялардың қайсысы жүретінін анықтап, реакция теңдеулерін жазыңдар

Cu + H₂SO₄ =

Mg + HCl =

Al + HCl =

C

1. 3 моль мыс (II) хлориді бар ерітіндіден қанша грамм мыс бөліп алуға болады?

Берілгені :

ν(CuCl₂)= 3 моль

Т/к: m(Cu) -?

Шешуі: m = ν · M

CuCl₂+H₂ → 2HCl+Cu

3 моль х моль

1 моль 1 моль

M(Cu)=64 г/моль

m= 3 моль ·64 г/моль= 192 г. (Cu)

Жауабы: m(Cu)=192 г.

Саралау: Қолдауды қажет оқушыға оқулықтағы реакцияларды пайдалана отырып, тапсырманы орындауға бағыт беру.

Қабілетті оқушыларға есептің шығару жолын айта отырып бағыт беру.

Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар,

Таақырып бойынша түйген білімдерін жазады

Сабақтың соңы

Кері байланыс

3 минут

Кері байланыс«Таңдау» әдісі. 

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта ... үйрендім.

3. Мен басқаларды  ... тыңдадым.

4. Мен сабақта ... орындайалдым.

5. Мен сабақтағыөзжетістіктеріме ризамын, риза емеспін.

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз

қабілетіжоғары

оқушыларғатапсырманы

күрделендірудіқалай

жоспарлайсыз?

Қолдауды қажет ететін оқушыға қабілетті оқушымен бірлесе отырып тапсырманы орындату.

Қабілетті оқушыларға есептің шығару жолын айта отырып бағыт беру

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Мадақтау

Түсіндірме арқылы бағалау

Кері байланыс

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-менбайланыс

Құндылықтардағы

байланыс

физика, математика

Рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайыма?

Бүгіноқушылар

не білді?

Сыныптағыахуал

қандайболды?

Мен жоспарлаған

саралаушаралары

тиімдіболдыма?

Мен берілген

уақытішінде

үлгердімбе? Мен

өзжоспарыма

қандайтүзетулер

енгіздімжəне

неліктен?

Қорытындыбағамдау

Қандайекінəрсетабыстыболды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандайекінəрсесабақтыжақсартаалды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақбарысында мен сыныпнемесежекелегеноқушылартуралыменіңкелесісабағымды

жетілдіругекөмектесетінне білдім?