Мұғалім - мектеп жүрегі

Шығыс Қазақстан облысы, Көкпекті ауданы,

Мамай ауылы «Аманкелді атындағы орта мектебі»
коммуналдық мемлекеттік мекемесінің мектеп директоры
Калдыбаев Серік Тұрсынғазинович мырзаның оқыған баяндамасы

Баяндама: Мұғалім – мектеп жүрегі.

1.Кіріспе

Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында «Білім беру мен тәрбие-оқытудың үздіксіз үрдісі,ал оның негізгі мақсаты жоғарғы деңгейдегі адамгершілік,мәдени даму және қоғам мүшелерінің кәсіби құзырлығы»деп атап көрсетілген.

Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауында:Білім беру саласындағы реформалау нәтижелерінің бірі-жаңа сатыдағы педагогтардың өмірге келуі болуға тиіс.Қазақстандағы мектеп уақыт өте келе үздік әлемдік стандарттар деңгейіне дейін көтерілуі тиіс.Келешекте мұғалім мамандығы ең беделді,әрі жоғары ақы төлейтін мамандардың бірі болу керек.Әрине мұғалімнің өзі де уақыт талабына сәйкес болу міндетті-деп білім беру мәселесінің келелі міндеттерін айқындап берді.

Еліміздің ертеңі,тәуелсіздігіміздің тұғыры-бүгінгі мектеп шәкірттері.Егемен еліміздің тірегі-білімді ұрпақ.Қоғамда болып жатқан қарқынды өзгерулер мен жпңарулар білім саласына да тың серпін әкелді.Білім берудің қазіргі баста мақсаты-өзінің жауапкершілігін сезіне алатын,өздігінен әрекет ете алатын,қажетті ақпаратты іздеп,оны сұрыптауға,меңгеруге бейімді,қоғамдағы бәсекелестікке іскерлігімен төтеп бере алатын тұлғаны даярлау.Білім негізі,іргетасы бастауыш мектепте каланатыны айқын.Бастауыш сынып оқушыларын тәрбиелеу мен оқыту ісінің маңыздылығы ешқашан күн тәртібінен түсіп көрмеген.Қазіргі бастауыш чыныптарды бітірген жеткіншек-адамгершілік құндылықтарды бойына сіңірген,білуге,жаңалыққа құмар,шығармашылығы белсенді,үнемі жетіліп отыратын тұлға,яғни ХХІ ғасыр азаматы.Осы мақсаттардың үрдісінен көріне білу үшін мұғалімдер қауымына зор міндеттер жүктеледі.Әсіресе,бастауыш сынып мұғалімдері теориялық біліммен мықты қаруланған,өзінің кәсіби шеберлігін заман талабына сай үнемі жетілдіріп отыратын,шығармашыл ұстаз болуы қажет.Қазақ халқының ағартушы ұстазы А.Байтұрсыновтың «Мектептің тірегі де,тілеуі де-оқыта білетін мұғалім»,-деуінде үлкен сыр жатқандай.Қазіргі кезде білім берудің ұлттық үлгісі қарқынды қалыптасып,педагогика ғылымында баланың жеке тұлға ретінде дамуына бағытталған білім берудің жаңа технологиялары көптеп жүзеге асырылуда.Ғалымдарымыз отандық және шетел ғалымдарының тәжірибелерін зерттеп,озық үлгілерін таратуда.Мұның бәрі түптеп келгенде қазақстандық білім беру саласын әлемдік өркениетке жақындату,білім беру сапасын жақсарту мақсаты деп түсінеміз.Қазіргі кезеңде мектеп мұғалімінің алдындағы жауапкершілік үлкен.Әсіресе,қазақ тілінде оқытатын мектеп шәкірті-еліміздің,ұлтымыздың болашағы.

2.Негізгі бөлім

Қазіргі ғаламтану заманы білім жетістіктерін өркениетті елдердің білім деңгейін көтеру қажеттігін алға тартады.Осыған орай қазіргі оқыту технологияларын тиімді пайдалану қажеттіліктері туындайды.Инноватциялық іс-әрекет-педогогикалық еңбектің өнімділігін сапалы өзгертнтін оқыту мен тәрбиелеудің жаңа үлгілері мен әдістерін құру үрдісі.Педогоктың инноватциялық іс-әрекеті келесі белгілермен сипатталады:

1.Өзінің жеке қасиеттерін есепке ала отырып,басқалардың инноватциялық тәжірибесін өзгерту,жетілдіру,қабылдау.

2.жаңа ғылыми идеяларды игере отырып,өз жұмысының нәтижесін ұғыну.

3.жаңа әдістер мен тәсілдерін өз бетінше жасау

4.үздіксіз тәжірибе енгізу

Осыған қарағанда жас жеткіншектерді білім нәрімен сусындатуда мұғалімге қойылар жүктің жеңіл емес екендігі белгілі.Осы жерде Шығыстың ғұламасы Әбу Насыр Әл-Фарабидің мына сөзіне көңіл бөлгім келеді:Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз,мен сіздердің болашақтарыңызды айтып берейін.

Болашақ деген не ?

Елбасы Назарбаев:Болашақ жастардікі,Қазақстан болашағы жастардың қолында,мен сендерге сенемін,-деп,алдыңғы қатарлы озық 50 елдің құрамына кіру керектігін баса айтып отыр.

Ендеше осы Қазақстан болашағына білімді,саналы,білікті,жастарды тәрбиелейтін,негізгі іргетасын қалайтын біз бастауыш сынып мұғалімдері.Мен де сабақтарымды жаңа буын оқулықтарын оқытудың қазіргі әдістерінің бірі технологиялық инноватцияны пайдаланамыз.Қазіргі жаңа технологияны қолдану-оқушылардың ой-өрісінің еркін дамуына,жан-жақты білім алуына шығармашылық жағдай эасау мақсатында сабақты түрлендіріп өткізу.Пәнаралық байланысқа көңіл бөлемін және оқу мен тәрбие жұмыстарын ұйымдастырып отырамын.

Жаңа технологияны пайдаланып,ана тілі сабағында лқушылардың сөздік қорын дамыту мақсатында өткізген сабақтарыма тоқталып өтейін:

Мәселен,ана тілі сабағында С.Машақовтың «Мәншүк»өлеңінің тәрбиелік мақсаты жас ұрпақты елін,жерін,халқын қорғай білуге,азаматтық пен адамгершілікке,Отанға деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу болса,Мәншүкке мінездеме беру арқылы балалардың ойлау,сөйлеу қабілетін дамыту.

Сонымен қатар,Батыр сөзіне мәндес сөздерді тауып,оларды «интеративті тақта»арқылы жазуға үйретемін.

Әрбір сабағымда оқу-тәрбие үрдісіне оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін дамыту үшін мынадай мақсаттар коямын:

1.Оқушыларды партада дұрым отыруға ұқыпты,әдемі,көркем жазуға жетелеу.Орынды сөйлеуге,адамгершілікке,ұйымшылдыққа,топтық жұмыс жасауға,бірізділікке тәрбиелеймін.Мысалы,Шәкәрімнің «Бір кесе меруерт»әңгімесінің мақсаты оқушының сөйлеу,мәнерлеп оқу қабілеттерін дамыту,өздігінен жұмыс істеуге,оқығанынан қорытынды шығаруға уйрету.

2.Адамгершілікке,адаодыққа,еңбекқорлыққа тәрбиелеу.Сұрақ-жауап арқылы болжау,өз пікірлерін еркін айтуға,өз көзқарастарын дәлелдей білуге тәрбиелеу.

Ой толғаныс(оқушыларға сұрақ қою арқылы жауап алу)

1.Қария қандай сұраққа жауап берді?

2.Ол неге «сонша куандым»деді?

3.Өмірінде не нәрсеге қатты кейідім деді?

4.Қарияға күш-қуат берген не нәрсе?

3.қорытынды

Қорыта айтқанда,оқк-тәрбие үрдісіне жеке оқушының тұлғалық қасиеттерін дамыту үшін мектеп оқулығы аясында шектелу жеткіліксіз.Сондықтан ата-анамен байланысты нығайту,кітапханамен үнемі байланыс жасау,баспасөз басылымдарына жазылу жұмысын жүргізу.Көрген кино,барған мұражай,оқыған кітап,естіген әңгімесі,жаттаған ән,өлең,мақал-мәтелі,би өнері,сурет сала білу,спорт,осындай жан-жақты оқу-тәрбие жұмысы ғана оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастырады.Өзімнің қорытынды сөзімді халық даналығымен аяқтағым келеді:

«Баланы мақтау жетілдірмейді,

Тәрбиелеп мақтау жетілдіреді.»