Наурыз - Жыл басы

Қош келдің, Наурыз!

Мақсаты: Балаларға ұлыстың ұлы күні туралы мағлұмат беру; Балаларды елін, Отанын сүюге, ұлттық салт — дәстүрін дәріптеуге тәрбиелеу; Имандылық, инабаттылық, ізеттілік қасиеттерін қалыптастыру.
Жүргізуші: Армысыздар, ата — аналар, қонақтар! Бәріміздің асыға күткен Наурыз тойымыз да келіп жетті. Тойларыңыз құтты болсын! Наурыз – «жаңа күн» деген сөз. Бұл күн – біздің ата — бабаларымыз, арғы тегіміз мыңдаған жылдардан бері тойлап келе жатқан жыл басы мерекесі. Наурыз тойымыз құтты болсын! Ұлыстың ұлы күні деп аталған Наурызда денсаулықтарыңыз мықты, тілектеріңіз қабыл болсын! Наурыз айы – Шығыс күн есебі бойынша жылдың алғашқы айы. Бұл айда жылдың алғашқы айы есебінде күн мен түн теңеледі, сол себептен Наурыз жыл басы болып саналады.
Жүргізуші: «Наурыз келсе, құт келгені, халайық!»
Есік ашып, шашу шашып,
Ел боп қарсы алайық (отырған қонақтарға шашу шашу)
(Әже шашу шашады).
Әже: Ұлыс оң болсын!
Ақ мол болсын!
Қайда барсаң жол болсын
Ұлыс береке берсін
Бәле — жала жерге енсін
Ұлы халқым тең болсын
Қуаныш көп болсын!
Тәрбиеші: Балалар, Наурыз мерекесіне арналған тақпақтарымызды айтып берейік!
Сағыныш:Уа, халайық, халайық
Әсем әнге салайық
Наурыз тойын көңілді
Бірге қарсы алайық!

Айдай:Кел балалар ойнайық
Наурыз тойын тойлайық
Баянды болып мереке
Қыр гүлдей жайнайық.

Анелья:Қош келдің, Наурызым ардақты,
Халқым саған бар үмітті арнапты
Жылда солай келе бергін жасарып,
Гүлге бөлеп, нұрға бөлеп аймақты.

Қайыржан:Наурыз тойы береке
Наурыз тойы жыр аңыз
Қызып дулы мереке
Қызық думан құрамыз

Айзада:Қош келіпсің наурыз
Арман тойы халықтың
Қуанышы халықтың
Құтты болсын қадамың

Әмір:Ұлы күні ұлыстың
Күн мен түнді теңеген
Тәтті дәмін ырыстың
Таптық Наурыз көжеден
Ән: «Көктем»

Баланы қырқынан шығару - тіршілік цикліне қатысты атқарылатын рәсімнің бірі. Дәстүрлі ортада бала дүниеге келгеннен қырқынан шыққанға дейінгі алғашқы қырық күндік «өтпелі кезеңді» қауіпті, қатерлі санап, жаңа туған нәрестені шырақ жағып күзетіп, қасынан адам үзілмей бағады. Бала қырқынан шыққанша «сүт тырнағын», «қарын шашын» алмайды. Қырық күннен аман өткен нәрестені «қарақұлақтанды» деп қуанып, «қырқынан шығару» тойын жасайды. Баланы қырқынан шығарарда шомылдыратын ыдыстың түбіне күміс жүзік, күміс білезік, күміс сөлкебай сияқты заттар салып, 40 қасық таза су құяды. Қазақ ұғымында күміс - адалдықтың белгісі, күміс салынған су — ең таза су (арам су, уланған ас құйылса күміс ыдыс қараяды) боп есептелінеді және оған жын-шайтан жоламайды.

Тыштырмай – бесікке  жаңа туған нәрестені бөлеу рәсімінде орындалатын ырым-кәделердің бірі.
Ежелден бері қазақ халқы «Бесіксіз үйде береке жоқ» деп, жас отбасында өмірге келер сәбиді асыға күткен. Себебі, бала – ұрпақ жалғасы, өмірдің мәні деп білген.
Қазақ баласын ағаш бесікке салып баққан. Сондықтан «жаңа туған баланы бесікке салу халқымыз үшін елеулі дәстүрдің бірі.» Жаңа туған нәрестені бесікке салу рәсімі жолы үлкен немесе елдің тәрбиелі, өнегелі әжелеріне, келіншектеріне тапсырылады. Алдымен, бесікті отпен аластап алады, сосын «тыштырма» жасайды.

Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Ол өзінен басқа тағы бір-екі келіншектің көмегімен бесікті жабдықтайды, сәбидің әжесі не шешесі түбектің тесігінен балаларға тәтті үлестіреді. Осыдан кейін бесікті отпен аластап, баланы бөлейді. Бесікке салған әйелдерге көйлек, жаулық сияқты сый тартылады. Үлкендер батасын беріп, баланың ер жетуіне, ананың үбірлі-шүбірлі болуына тілектестік білдіреді. және бесік жыры айтылады:

Әлди-әлди ақ бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем
Жылама, бөпем, жылама,
Жілік шағып берейін.
Байқұтанның құйрығын
Жіпке тағып берейін

Слайд қазақтың салт — дәстүрін көрсету. ұлттық ойындар

Ойын: «Теңге алу», Күш сынасу, «Арқан тарту»
Ән: «Әже».
Ұлттық тағамдар наурыз көже т.б
Би: «Қамажай».
Сіздерді Наурыз көжеден дәм татуға шақырамыз.