Жарылқасын Отарбаев атындағы орта мектебі
Сыныптан тыс жұмыс
Тақырыбы: Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!(пікірталас)
Сыныбы:9,10,11 Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі:Б.Мырзахмет Күні:22.09.2017ж.
2017-2018 оқу жылыЖамбыл облысы Сарысу ауданы әкімдігі білім бөлімінің Жарылқасын Отарбаев атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Мырзахмет Балқия Серікбайқызы Тақырыбы:Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!Мақсаты: Оқушылардың сөйлеу әрекеттерін, танымдық қызығушылықтарын дамыту;Мемлекеттік тілді қастерлеп, туған жерін, табиғатын, тарихын мақтан тұтуға тәрбиелеу. Көрнекілігі: Тіл туралы нақыл сөздер, презентация, ақпараттық техникалар Барысы: Құрметті ұстаздар мен оқушылар!22 қыркүйек республикамызда жыл өткен сайын дәстүрге айналып келе жатқан Тіл мерекесінің аталынып өтілуі де тәуелсіздігіміздің айқын дәлелі. Тіліміз мемлекеттік ұлт тіліне айналды. Қазақ тілінің мемлекеттік мәртебе алуын біздің қазақ халқы зор қуанышпен қарсы алды.Адам ана тілімен бақытты, ана тілімен асқақ. Өзіңді көгертпей тұрып, өзгені көгертем деуің бекершілік. Ал өз халқыңның көсегесін көгертіп, мерей-мәртебесін биіктету үшін алдымен, ана уызымен бойға сіңген қасиетті қазына ата тілін жетік білу қажет. Тілін білмеген адам, қанатсыз құспен тең, сондықтан да өз тілін дұрыс меңгеріп таза сөйлей білу әркімнің міндеті. Алаштың біртуары Абай «Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады» - деп тегін айтпаған. Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді. Қазақтың көрнекті ақыны М.Жұмабаев жырлаған «Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!» тақырыбында оқушылар өздерінің шамалары жеткенше ана тілі жайлы ойларын ортаға салып бірнеше сұрақтар төңірегінде пікір алысады .Пікірсайысымыздың мақсаты пікірсайысқа қатыса отырып, әр топ өз пікірін дәлелдемелеріне сүйеніп, бұлтартпас айғақтар келтіру арқылы және нақыл сөз, мақал-мәтел сөздерді, бұқаралық ақпарат құралдарын, баспасөз материалдарын тірек ете отырып, өз көзқарастарын ортаға салу.Тақырып төңірегінде ойлануға 5 минут уақыт беріледі.Ана тілін білмеуің, ананың арын төкендей,Тілді бұзып сөйлеуің, өзіңді өзің сөккендей.Тілде олқылық бой алса, тым алысқа бармассың,Ана тілің жойылса, халық болып қалмассың. Міне, сондықтан да біздер, бүгінгі жастар, ана тілін біліп, құрметтеп, қастерлеуді өзімізге басты міндет етіп қоюымыз керек. Болашақта егеменді ел болып, халық болып қалу- қалмауымыз бізге, мына өсіп келе жатқан жас ұрпақ сіздерге тікелей байланысты. Олай болса, бүгін шама- шарқымызша туған тіліміз жайлы ой толғайық.Бас кеспек барТіл кеспек жоқ, бірақ таБұл сөздің де жаны барШыңдалған сан сынақта Шындық сөйлеп, кесіп айт - ер сөзінде тұрақтаҰлы сөзің ұлылығын құлатпа!Кезек «жақтаушылар» тобына сөз беріледі.Өз тілімдей тіл қайда еркін басар?!Тілім барда еркіме кім таласарТуған тілім күрмеліп әлсіресе,Ыстық қаным суынып, сиқым қашар.деп Әбділда атамыз жырлап өткендей , Ел елдігін, ердің ерлігін ежелден еларалық дипломатия тілінде орнықты да салмақты жеткізіп келген. Құдіреті күшті қазақ тілі – мемлекеттік тіл дәрежесінде нақты неге қолданылмай жүр! Қалай ойлайсыңдар?Ана тілін білмесең?Орысшадан не пайда?Намыс жоқ па, жастарым,Жоғалттың ба, ол қайда?деп Мажар қыпшағы түріктанушы Дәуітқара жырлағандай,«Қостілділік дегенге қалай қарайсыңдар?»Тіл миллиондардың дүниесі болса, сол миллиондардың дағдысына айналған нәрсені бірден бастан-аяқ өзгертіп, жаңа түрге көшіру оңай емес екені де деп қазақтың тілші, ғалымы, тіл білімі саласындағы бірнеше кітаптың авторы Р.Сыздықова апамыз айтқан екен. Ендігі сұрақ: Қазақ тарихында өзінің мол әдеби мұрасын қалдырған көзі қарақты қаламгеріміз бір кезеңдерде қолданған латын әліпбиіне көшкені дұрыс па, әлде орыс әліпбиіне негізделіп жасалған қазіргі қолданылып жүрген әліпбимен жүре бергеніміз дұрыс па, болмаса жалпы түрік халықтарына ортақ жаңа әліпби қабылдануы керек пе? Осыған қандай пікір айтар едіңіздер?Сан дәуірден сарабдал асыл мұрам, Сені қалай басқаға басындырам?!Күмбірлеген үніңе, құлақ түрсемҚұм астына көмілген ғасырды ұғамдеп жырлаған ақын Байбота Серікбаев қазақ тілін қызғыш боп қорғаймын дейді. Сұрақ: Соңғы кезде көшелердегі дүкендердің, қала орталығындағы фирмалардың аттары шетел тілінде жазылуы сәнге айналды. Тіл тазалығының бұзылуын біз осындай жайлардан күнделікті өмірде көріп жүрміз. Сендердің ойларың қандай?Сарабдал жазушы Ғ.Мүсірепов: «Қасиетті қазақ тілінің болашағы жоқ дегендердің көмейіне құм құйылсын» деген болатын. Бүгінгі ұрпақ – сендер тіліміздің болашағына толық сенімдісіңдер ме?Жасымнан жетік білдім түрік тілін,Сол тілге аударылған барлық білімЕрінбей еңбек еттім, еңбек жандыЖарқырап қараңғыдан туып күнім,- деп Шәкәрім жырлағандай,Тәуелсіз ел болғанымызға биыл 20 жылдан асты. Енді әр қазақ азаматы мемлекеттік тіл мәртебесінің биік болуы үшін не істеу керек және тіліміздің ендігі тағдыры кімнің қолында деп ойлайсыңдар? «Білуге ынтық пейілді, Шоғырланған зейінді,Үзбейді өнер жалғасын, осылай болса кейінгі» дегендей сөз кезегін мектеп директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары Абдуллаева Кенже апайға береміз.Қазақ тілі – біреу біліп, біреу нашар білгенімен, бәріміздің де ана тіліміз және мемлекет құрушы ұлт тілі. Қандай да көпұлтты елде жұрттың бәріне ортақ, ресми мемлекеттік тіл болуы және мемлекет құрушы ұлттың тілі болуы – тарихи заңдылық және тұрақтылық нышаны. Әр азамат ана тілін алдымен өзі қастарлап, отбасынан – бастап, кез-келген қоғам ортасында, айналасында оның беделін арттыруға шама-шарқынша үлес қосса ғана тіл тұғыры биіктей түспек.Ана тілі – бәрін сөйлер шежіремТілсіз нені білдіре алам, не білем?!Тілім барда ғана мынау ғаламныңКілтін табар саналысын сезінемО адамдар қадіріне жетіңдер, Ана тілің – ана сыйлап отіңдер , - деп жырлаған Тұрсынған апамыздың сөзімен бүгінгі сайысымызды қорытындылау үшін әділқазыларға сөз береміз.Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ ардыңЖауыз тағдыр жойды бәрін не бардыңалтын күннен бағасыз бір белгі боп Нұрлы жұлдыз бабам тілі, сен қалдың !- деп жырлаған Мағжан атамыздың сөзімен пікірталасымызды аяқтаймыз!
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
11 Шілде 2018
738
0 рет жүктелген
