Одобдан фалак нур олар

ОДОБДАН ФАЛАК НУР ОЛАР

Али Ақбаев атындағы №101 ЖОББМ

Мұғалім: Абдуллаева Д.Ш.

Мақсад: Билим олувчиларни одоб, ҳурмат, билим, меҳнатсеварлик, иймон-эътиқод ,баркамоллик ва ахлоқий-ҳуқуқий жиҳатдан тарбиялаш, адолат, бурч, ватанпарварликни шакллантириш, она ватанни севиш ҳиссини уйғотиш .

Ассалому алайкум ушбу зиё масканига ташриф буюрган ҳурматли меҳмонлар, азиз устозлар, ўқувчилар ва болажонлар!

Давлатимиз раҳбари таъкидлаб ўтганидек, “Фарзандларимиз, ёшларимиз бизнинг нафақат ишончимиз ва келажагимиз, ёшларимиз бугунги ва эртанги кунимизнинг ҳал қилувчи кучдир”. Демак, ёшларимиз мамлакатимиз раҳбарияти томонидан берилаётган юксак эътибордан самарали фойдаланган ҳолда жамиятимиз тараққиёти, юрт истиқболига муносиб ҳисса қўшиши улар зиммасидаги энг олий вазифадир. Президентимиз ёшлар тарбиясига алоҳида кўнгил бўлиб келмоқда.

Инсон азизлиги адаб туфайли,

Элда лазизлиги адаб туфайли,

Катта-ю кичикка ѐқимлилиги,

Ширин тамизлиги адаб туфайли.

Ҳамма: Хуш келибсиз, азиз меҳмонлар,

Даврамизнинг тўри сизники.

Бугун жўшар дилда орзулар,

Қалбимизнинг тўри сизники.

1-б:Армысыз, қайырымды Аспан-ата,

Армысыз , мейірімді Жер –Ана,

Армысыз, Шұғылалы Нұрлы күн,

Армысы, мектептегі сыныптас,

Армысыздар , құрметті мұғалімдер!

2-б: Ассалому алайкум даврамиз иштирокчилари,

бугунги кечамизга хуш келибсиз.

1-б: Айтшы маған Мубина біз казір неге амандастық?

2-б:Өйткені, амандасу әдептіліктің белгісі.

Инсонни маънавий жиҳатдан гўзал

қиладиган одамийлик, меҳнатсеварлик каби сифатлар орасида

ахлоқ-одоб шарти ҳам муҳим ўрин тутади.

1-б. Олай болса әдеп туралы оқушыларымызға сөз берсек.

2-б : Мархамат

Әдеп әлеміне барар жол

Әдеп-сана

Әдеп-мәдениет

Әдеп-ізет

Әдеп-парасат

Әдеп-тәрбие

Әдеп-инабат

Әдеп-асыл ой

Әдеп-өмір сыны

Әдеп-Отаншылық сезім

Әдеп мінез

Әдеп –намыс

Әдеп-әдемі сөз.

Әдептілік бұлақтай

Тазалығы арыңның

Өлшемі ол сыныптай

Бойындағы барыңның

Тәрбиенің асқары

Абай атам табынған

Әдептілік бастауы-

Бес асыл іс боп табылған.

Сўйласанг сўйла яхши сўзларни,

Йўқса жим турмоғинг эрур яхши.

Ўйласанг яхши фикрлар ўйла,

Йўқса гунг бўлмоғинг эрур яхши.

Ишласанг, ишла яхши ишларни,

Йўқса, бекорлиғ эрур яхши.

Дилимиз аламу қайғуга тўлса,

Ширин сўздан яхши қандай даво бор?

Танамизга еқар майин шаббода,

Дил чигалин ѐзар, суҳбату бозор.

Для теплых слов не нужен повод,

И ждать не надо много лет.

Дарите их в жару и в холод,

С утра, под вечер и в обед.

Они нужны, как свежий воздух,

Как неба синь, как соль земли.

Тепло дарить ведь так несложно,

В них море ласки и любви.

Дари добро, что так необходимо.

Ему любой безмерно будет рад…

Не забывай, что наша жизнь взаимна,

И всё к тебе вернётся во сто крат!

1-б: Рахмет достарым. Ендігі кезекті көпшілік ескермейтін әдептілік қағидаларына береміз.

2-б: Таживаева Умидаға сөз.

1-б: Биласизми Мубина! Шу десангиз амакимнинг катта

ўғиллари Германияда ўқийди. Куни кеча улардан e-mail орқали

хат олдим. Ундаги маълумотдан шуни билдим- ки, Германияда

яшасангиз сизни меҳмонга таклиф этишса, сиз мезбонникига

бирор ҳамроҳ билан борсангиз уни меҳмон қилмасликлари

оддий ҳол ҳисобланар экан.

2-б: Бўлиши мумкин. Бизнинг миллатимиз ва ғарбдаги кишиларнинг менталитети айрича. Масалан, кўпчилигимиз Ғарб фильмларини томоша қиламиз. Унда америкалик

йигит ўзи креслода ўтириб, оѐқларини кулдон ва ичимлик ашѐлари турган столчага чалиштириб ташлаб, ором олади ва бу унинг учун табиий ҳол ҳисобланади. Биз учун эса столга ѐки

хонтахтага оѐқ қўйиб ўтириш ўта одобсизликдир.

1-б: Әдептілік — адам бойындағы жағымды қасиет, оның қоғамда қабылданған әдеп талаптарын мінсіз орындауы. Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымында әдептіліккеке ерекше мән беріледі. Әбу Наср әл-Фараби “Қайырымды қала адамдарының көзқарастары” атты еңбегінде әдептіліктіті әрбір жеке тұлғаның рухани байлығы деп есептейді.

2-б: Келинг, эндиги навбатни дилбар қушиққа берсак.

1-б: Орындайтын 3-«В» сыныбында қызмет көрсеткен артист Шосеитова Мубина

2-б: Исманшиков Саид

«Әдепті бола біл»

Биз ҳамиша чиройли кийинишни хоҳлаймиз ва

бу ташқи шаклга мойиллик, лекин маънавий оламимизда

чиройли гапириш, ширин муомала ҳам инсоннинг мазмунан

чиройли бўлишини таъминлайдиган омил эканини унутамиз.

Инсоннинг хулқи энг аввало нутқида кўринади, сўзлашида намоѐн бўлади. Ҳозирги кунда ѐшларимиз орасида, кўча-кўйда, бозорда тез-тез эшитилиб турадиган “короче”,

“шес секунд” каби сўзларга қулоқларимиз ўрганиб бораяпти. Бу одобдан эмас.

“Маданият” арабча мадина (шаҳар) сўзидан келиб чиққан.

Араблар кишилар ҳаѐтини икки турга: бирини бадавий ѐки

саҳроий турмуш деб атаганлар. Бадавийлик – кўчманчи ҳолда

дашту саҳроларда яшовчи халқларга, маданийлик – шаҳарда

ўтроқ ҳолда яшаб, ўзига хос турмуш тарзига эга бўлган

халқларга нисбатан ишлатилган).

Этика бу – ахлоқ ва унинг шахс

ҳамда жамият ҳаѐтидаги ўрнини ўрганувчи фалсафий фандир.

Эстетика - ҳис қилувчи, ҳиссий тарбияга

доир “Эстетика” терминини немис файласуфи А.Баумартен

илмий муомалага киритган.

“Этика” ва “этикет” сўзларининг маънолари бир-бирига

яқин бўлиб, жамият, ижтимоий гуруҳлар қабул қилган ўзаро

муомала қоидалари мажмуидир.

Этикет кундалик ҳаѐтда, ишда, ўқишда, кўчада, меҳмондорчиликда, турли расмий тадбирларда ўзини тўғри тутиш ва яхши таассурот уйғотишни ўргатади. У киши мавқеини кўтаради ва барқарор ушлаб туришга ѐрдам беради.

1-б: Эндиги навбат Боқий сатрларга

2-б : Мархабат.

Бир ғариб кўнглини эта олсанг шод,

Яхшидир ер юзини қилгандан обод.

Лутфинг-ла бир дилни қул қила олсанг,

Афзалдир юз қулни қилмоқдан озод.

Умар Ҳайѐм

Мени мен истаган ўз суҳбатига аржуманд этмас,

Мени истар кишининг суҳбатин кўнглим писанд этмас.

Не баҳра топқамен ондинки, мендин истағай баҳра,

Чу улким, баҳрае андин тилармен, баҳраманд этмас.

Алишер Навоий

«Жүрегіме қарап иман не ?»- деп сұрадым. Жүрегім «Әдеп,әдеп, әдеп!»-деп үн қақты.

Мәуләнә Жәләлиддин Руми

Әдептілік –ар-ұят

Адамдықтың белгісі,

Тұрпайы мінез, тағы жат

Надандықтың белгісі.

Абай Құнанбаев

1-б: Буюк кишилар ўзи туғилган юртни, миллатини ўз меҳнати, бетакрор ижоди, жасорати билан дунёга танитади. Халқи ва юртининг фахрига айланади. Улар ўз номи билан бутун бир халқ, Ватани шарафини мангулик саҳифасига муҳрлайди. Улар асрлар оша она юрти ва халқининг бўйи-бастини бутун дунёга кўз-кўзлаб келмоқда.

2-б:Эндиги навбат хикматлар бустонида

1.Машҳур маърифатчи Абдулла Авлонийнинг, ѐш авлод

онгида инсонийлик, тўғри сўзлик, ҳалоллик, меҳнатсеварлик

каби кўникмаларни шакллантиришга хизмат қиладиган

таълимий-аҳлоқий асарларидан бири “Туркий гулистон ѐхуд ахлоқ”

2.Қозоқ халқининг улуғ файласуфи, оқин Абайнинг панднасиҳатдан иборат асари ” Насиҳатнома” деб номланади.

3.Шарқ адабиѐтининг ноѐб ахлоқий-тарбиявий асарларидан

бўлмиш ―Қобуснома

Амир Унсурул-маолий

Кайковус XI арда яшаб ўтган, у табиат, адабиѐт ва санъат,

мусиқа илмларини чуқур эгаллаган олим бўлган.

4. Юнон файласуфи Арастунинг ахлоққа оид

асари “Ахлоқи кабир” деб номланади.

1-б: Мана азизлар хаттока одоб хақида буюк боболаримиз кўплаган асарлар қолдирибди.

2-б: Эндиги навбат :

Тарки одат амри маҳол

1. Ҳасад бу- бошқа одамнинг муваффақияти, ютуқлари ва

обрўси, унинг мустақил фаолияти ва ҳис-туйғуларини кўролмаслик ва душманлик туйғуси.

2. Хоинлик бу - умумий танлаган ишга, дўстликка, севги ва

биродарликка содиқ қолмаслик.

3. Эгоизм бу– ўзининг шахсий манфаатларини бошқалар

манфаатларидан устун қўйиш, фақат ўзини кўзлаш.

4. Девиант хулқ атвор бу- ижтимоий нормативлар ва меъѐрлардан оғиб кетувчи ҳатти-ҳаракат.

Инсон онгида шундай ишонч қарор топиши керакки, ҳуқуқий билимларга эга бўлган ва уларни амалиётда татбиқ эта оладиган кишигина маданиятли ва билимли деб ҳисобланиши мумкин.Ҳар қандай жамият ўз фарзандларини маъсулиятни ҳис этадиган, муносиб фуқаролар бўлиб етишишларини ва уларнинг давлат тараққиётига, гуллаб яшнашига ўз улушларини қўшишларига умид боғлайди.

Ёшларнинг онги ва тафаккурини шакллантириш, дунёқарашини кенгайтириш ҳамда ҳуқуқий саводхонлигини ошириш, юртга муҳаббат, ватанга садоқат туйғуларини тарбиялаш билан чамбарчас боғлиқдир. Афсуски, дунёнинг кўпгина мамлакатларида болалар ўз ҳуқуқларидан маҳрум этилганлар, яъни уларнинг соғ-саломат яшаб тўлақонли ривожланишлари ва жамият ҳаётида фаол иштирок этишлари учун ҳеч қандай имкониятлар яратилмаган.

1-б. Эндиги навбатни Хуқуқшунос Дилмуратов Отабекка

2-б: Заң туралы.

5 - бап. Басқаны қинауға, оған қатал қарауға, кемсітуге және ренжітуге ешкімнің құқығы жоқ.

12 - бап. Біреудің атына кір келтіруге, жеке басының тіршілігіне араласуға, рұқсатсыз үйіне кіруге, біреудің хаттарын оқуға ешкімнің құқығы жоқ.

19 – бап.

Әркімнің ана тілі мен төл мәдениетін пайдалануға, қарым - қатынас, тәрбие, оқу және шығармашылық тілін еркін таңдап алуға құқығы бар.

29 - бап.

Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар.

30 - бап.

1. Азаматтардың тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу міндетті.

2. Қазақстан Республикасы азаматтарының конкурстық негізде тегін жоғары білім алуға құқығы бар.

Сахна куриниши

Рақс

1-б: Біз осындай заманда, осындай Отанда өмір сүріп жатқанымызды мақтан тұтамыз!

2-б:Биз Ватанга содиқ фарзанд буламиз! Чиройли одобимиз ла билимдон буламиз! Яшасин бизнинг Ватан!

Қушиқ: Ватанжоним,Ватаним.

1-б. Біздің бүгінгі тәрбиелік кешіміз сіздерге ұнады деп уміттеміз.

2-б: Умид қиламизки, кечамизда тилга олинган

инсоннинг энг гўзал сифати, яъни одоб-ахлоқи мавзусидаги

тадбиримиз сўнгги учрашувимиз эмас. Сизлар билан яна бошқа

шу каби тадбирларда кўришгунча хайр, деб қоламиз.

Ҳа, билимга чанқоқ азиз ёшлар! Сизларнинг жажжигина қалбингизни фақат маънавият-маърифат чироқлари ёритишини, энг эзгу тилаклар, пок ниятлар, ҳар даврда улуғланиб келган инсоний фазилатлар эгаллашини тилаган ҳолда, ҳар бир нарсанинг ибтидоси бўлгани каби унинг интиҳоси ҳам борлигини, бугунги тадбиримиз ўз поёнига етганини баён этмас бурун сўз навбатини ...берсак.

Сизларнинг келгусидаги ўқиш ва ишларингизда омадлар ёр бўлсин! Эътиборларингиз ва иштирокингиз учун ташаккур! Келгусида яна шундай тадбирларда учрашгунча ХАЙР!

Ассалому алайкум ушбу зиё масканига ташриф буюрган ҳурматли меҳмонлар, азиз устозлар, ўқувчилар ва болажонлар!

Давлатимиз раҳбари таъкидлаб ўтганидек, “Фарзандларимиз, ёшларимиз бизнинг нафақат ишончимиз ва келажагимиз, ёшларимиз бугунги ва эртанги кунимизнинг ҳал қилувчи кучдир”. Демак, ёшларимиз мамлакатимиз раҳбарияти томонидан берилаётган юксак эътибордан самарали фойдаланган ҳолда жамиятимиз тараққиёти, юрт истиқболига муносиб ҳисса қўшиши улар зиммасидаги энг олий вазифадир. Президентимиз ёшлар тарбиясига алоҳида кўнгил бўлиб келмоқда.