Өкпенің тіршілік сыйымдылығы (ӨТС)

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9.1D – Тыныс алу

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:9 в

Қатысқандар саны:11

Қатыспағандар саны: 0

Сабақтың тақырыбы

Өкпенің тіршілік сыйымдылығы (ӨТС)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

(оқу бағдарламасына сілтеме)

• Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау

• Қалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін есептеу

Сабақ мақсаттары

• Өкпенің тіршілік сыйымдылығын зерттеу негізінде айнымалыларды анықтау;

• Есептеулер жүргізу мен графиктер салу дағдыларын дамыту.

Бағалау критерийлері

Дағдылар:

түсіну,білімінқолдану, зерттеушілік дағдылар, талдау, бағалау

• ӨТС теориялық түсінеді;

• Оқушылар өз өкпесінің тіршілік сыйымдылығын зерттейді;

• ӨТС анықтауға математикалық формуланы қолдана алады;

• Зерттеу деректерін жинайды;

• Алынған нәтижелерді графикке салып өңдейді;

• Зерттеуді талдап, қорытынды жасайды;

• ӨТС бойынша өзінің физиологиялық ерекшеліктеріне баға береді.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология:өкпеніңтіршіліксыйымдылығы, тынысалужиілігі, тынысалужәнешығаружиілігі, көлем, болжам, энергия, оттегі, көмірқышқыл газы, бұлшықеттер, аэробты, анаэробты, сүтқышқылы.

Оқытудың тілдік мақсаты: тыныс алу жиілігі физикалық жаттығу ұзақтығынан неге өзгеретіндігін түсіндіру үшін болжам құруға топта жұмыс істей (айтылым, тыңдалым және жазылым дағдылары) алады.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:Қалыпты жағдайда орташа есеппен өкпенің тіршілік сыйымдылығы .... тең болады. Мен физикалық жаттығу жасаған кезде тыныс алу жиілігі … болады деп санаймын. Бұның себебі … ... ... байланысты. Егер физикалық жаттығулар саны ұлғайса, онда … ... ..... Физикалық жаттығулар ұзақтығы артқан кезде, біз … ... ... болатынын байқадық.

Құндылықтарды

дарыту

Өзіне және айналадағыларға құрметпен қарау, дені сау ұрпақ- ұлттың болашағы.

Пәнаралық байланыстар

Ағылшын тілінде терминдерді кіргізу және қысқа мәтіндермен жұмыс. ӨТС анықтау үшін математикалық формуланы қолдану. Аэробты және анаэробты тынысалудың химиялық реакция теңдеуін пайдалану. Графиктер құру арқылы физикалық, математикалық білімдерін пйдаланады.

АКТ қолдану дағдылары

Интерактивті тақта, презентация

Бастапқы білім

Адамның тыныс алу жүйесінің құрылымы (8.3C бөлімі)

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекеттер

Ресурстар

Сабақтың басы

0-3 мин

- Ұйымдастыру. Сәлемдесу. «Қол шапалақтап» сабаққа жұмылдыру;

• Бейне материал көру арқылы

сабақтың мақсатын анықтау;

• Сабақ мақсатымен, тапсырмалармен және жетістік критерийлерімен танысу.

http://sk.nis.edu.kz/

презентация

Слайд 2

Сабақтыңортасы

4-5 мин

6-15 мин

16-20мин

20-25 мин

26-30мин

31-32 мин

33-36 мин

37-40 мин

41-45 мин

Топқа бөлу “Сағат дос”Қосымша 1

Мұғаліммен белгіленген уақытта кездесетін оқушылардан топ құралады. Топтың құрамына кіретін оқушылардың санын сыныптағы оқушылар санына қарай мұғалім белгілейді.Бір оқушы кездесуге бір уақытты ғана белгілей алады, егер қалаған уақытына топ құрамы толып қалса басқа уақытқа жазылу керек.

• сағат 12⁰⁰кездесетін достар

• сағат 14 ⁰⁰кездесетін достар

• сағат15⁰⁰кездесетін достар

Оқушылар стикерге аттарын жазып сағат астына жапсырады.

Топтарға қайталау мақсатындағы тапсырмалар таратылады:

• сағат 12⁰⁰– өкпе кеңірдектен бұрын тұра ала ма?

• сағат 14 ⁰⁰– аэробты тынысалу мен анаэробты тынысалудыңқандай ерекшеліктері бар?

• сағат15⁰⁰– тынысалудың тежелуі ағзаға не үшін қауіпті?Қосымша 2

Топтар жауаптарын постер арқылы қорғайды.

Қосымша 3

Қалыптастырушы бағалау (ағылшын тілінде )

Оқушылар жекежұмыс жасайды. Өзін-өзі тексереді.

Жаңа сабаққа кіру

• Оқушыларға терең тыныс алып, кеуде қуысына толған ауаны толық шарға үрлеуді ұсыну.

«Сұрақ-Жауап»

-Шар ішіндегі ауаның мөлшері қанша болады деп ойлайсыңдар?

-Шар ішіне бір рет үрлегенде шанша ауа жібере аласың?

- Бүгін біз шар ішінде қанша ауа бар екенін анықтаймыз. Бұл біздің өкпемізге сиятын ауаның мөлшері.

-Мәтінмен жұмыс: Қосымша 4

§42. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы.

Мәтінді «Түртіп алу » әдісі арқылы талдайды.

• Мәтінді оқу барысында оқулыққа белгілеу үшін қарындаш қолданылады.

• Әр сөйлемді оқып отырып шартты белгілермен белгілейді.

• Егер оқыған ақпарат бұрыннан білетін ақпарат болса құс белгісі(ν) қойылады;.Егер оқыған ақпарат өзінің ойлағанына қарама қарсы болса теріс (-) таңбасы қойылады.

• Егер оқыған ақпарат жаңа болса оң (+) таңбасы қойылады.

• Егер оқу барысында ақпарат түсініксіз болса (?) белгісі қойылып,оқушылар мәтінді соңына дейін оқып шығады.

• Талдау барысында оқушылар шағын топтарға бөлініп өздеріне таныс және таныс емес ақпараттарды талдайды. Топтың ішінде оқушылар өзара бір-біріне түсіндіріп көмек береді. Топқа түсініксіз болған ақпараттарды талдау үшін мұғалім көмек береді.

Бейне материалдарды көру арқылы төмендегі сұрақтарға жауап беріңдер:

-Қалыпты жағдайда ағзаны оттегімен қамтамасыз ету үшін қанша мөлшерде ауа қажет?

-ӨТС дегеніміз не?

- Оттегінің жетіспеуі кезінде ағза қалай тығырықтан шығады?

-Қандай жағдайда тынысалу жиілігі артады?

Мұғалімнің түсіндіруі

Қосымша5

Қалыптастырушы бағалау:

Қосымша 6

Сұрақ -жауап:

-Тынысалудың минуттық көлемін қалай анықтауға болады?

-Қалыпты жағдайдағы тынысалу көлемі белгілі болса?

- 1 минуттағы тынысалу жиілігін қалай анықтаймыз?

(Қолдау көрсететін оқушыларға пропорция құру туралы бағыт беріледі)

Қалыпты жағдайдағы тынысалу

көлемі(0,5л) Х Тынысалу жиілігі (16 рет/мин) =1минуттағы тынысалу көлемі (8,0 л/мин)

ЕСЕП: Тыныс шығарғандағы ауа құрамында 18% оттегі (тыныс алғандағыдан 3% кем). Егер оқушы минутына 18 рет тыныс алатын болса, әр кезде 500 см³ ауа сіңіреді. Оқушының бір сабақта(40 минут) сіңіретін оттегі мөлшерін есепте.

-Оқушылар өздерінің тынысалуларының минуттық көлемін зерттейді

Слайд 3-4

тақтада сағат суреттері ілінеді

Слайд 5

оқушыларға ноутбуктер таратылады.

Слайд 6

Р.Әлімқұлова, Р.Сәттімбеков, А.Соловьева Биология,181-182 бет

Слайд 10

Слайд 12-13