«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ»
ДЕРБЕС БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫ
















КӨРКЕМ ЕҢБЕК
Оқу жоспары

2017-2018 оқу жылы


7 сынып (қыздар)

2


Мазмұны

Бөлімдердің қысқаша сипаттамасы ............................................................................ 3
Тілдік мақсаттар жөнінде……………………………………………… ……………... 7
Орта мерзімді жоспарлар …………………………………………………………… 9
Бөлім 1 A Визуалды өнер ………………….............................................................. 9
Бөлім 2 А Сәндік-қолданбалы шығармашылық ....................................................... 23
Бөлім 3 А Дизайн және технология ………….......................................................... 32
Бөлім 4 А Тамақтану мәдениеті …………………………… ………………………… 40
Бөлім 4 В Үй мәдениеті ................…………………… ……………………………… 45
Қысқа мерзімді жоспар ………,………………………………………… …………….. 50

3

Көркем еңбек 7 класс (қыздарға арналған)

1 тоқсан 2 тоқсан 3 тоқсан 4 тоқсан
1А-Бөлім
Визуалды өнер
Оқушылар:
 өнердегі замануи
техникалары мен жетістіктерді
зерттейді;
 микробейнелерді орындау
тәсілдерін зерделейді;
 микробейнелерді
зерделейді және олпрға сипаттама
береді;
 Қазақстан замануи
суретшілер шығармашылығының
ерекшеліктерін зерттеп
анықтайды;
 бейнелеу өнеріндегі
замануи бағыттарды өзбетінше
зерделеп анықтайды;
 өнердегі замануи стильдік
бағыттарды зерттеу негізінде
сарамандық жұмысты орындайды
(2D және 3D форматт);
 көрмені және
шығармашылық жұмыстың
таныстырылымын ұйымдастыру
үшін бірнеше нұсқалар ды
ұсынады

2 A-Бөлім
Сәндік-қолданбалы
шығармашылық
Оқушылар:
 қазақ ұлттық және әлемдік
мәдениетінің өнер, қолөнері мен
дизайн туындыларының
ерекшеліктерін анықтайды және
зерделейді;
 әр түрлі тарихи және мәдени
қалыптасқан өнер, қолөнері мен
дизайн туындыларының
ерекшеліктерін өзбетінше
анықтайды және зерделейді;
 сәндік-қолданбалы өнердің,
көркемдік жазбамен безендіру,
сонымен қатар, Қазақстан
қолданбалы өнерінің бұйымдарды
жасау технологияларын біледі;
 көркемдік жазбалар
түрлерінде жұмыс жасау
дағдыларын қолданады;
 бұйымды әр түрлі көркем
жазбалармен безендіру
ерекшеліктерін біледі;
 сәндік-қолданбалы өнер
бұйымдарды жасауда
қолданылатын материалдар мен
құрал-жабдықтары біледі;
3А-Бөлім
Дизайн және технология
Оқушылар:

• тәсілдерін және таңдалған
нысанды қайта құрастыруда
шығармашылық идеяларды
ұсынады;
• тігін бұйымдарын
трансформациялау боынша әр
түрлі графикалық тәсілдерді
қолданып, нобайларды
орындайды және графикалық
және технологиялық құжатты
құрайды (оның ішінде АКТ
қолданып);
• тігін машиналардың
ақауларын анытап, жөндейді;
• замануи және дәстүрлі
емес материалдардың түрлерін
таниды, олардың
құрамдастыруын, өңделуін және
қолдануын анықтайды;
• безендіру тігін
бұйымдары мен материалдардың,
фурнитуралардың мінездемесін
және жіктеулерін салыстырады,
сипаттайды, анықтайды;
• замануи текстильді және
4 А-Бөлім
Тамақтану мәдениеті
 түрлі ақпарат көздерін қолдана
отырып (оның ішінде АКТны
пайдаланып) ұлттық және әлем
халықтарының тағамдарын әзірлеу
технологиясын зерделейді және
қолданады;
 түрлі тағамдарды әзірлеу үшін
қажетті азық-түліктер, құралдар
мен жабдықтарды өз бетінше
шешім қабылдайды;
 түрлі халықтардың тағамдары
мен әлемге әйгілі аспасшылардың
ерекшеліктеін сипаттайды және
салыстырады;
 таңдаған азық-түлігіне қатысты
шешімдерді негіздейді.

4 В-Бөлім
Үй мәдениеті
Оқушылар:
 қауіпсіз жұмыс істеу
тәсілдері туралы білімін көрсете
отырып, тұрмыстық техникаларды
қолдану ережелерін зерделейді
және сипаттайды;
 мақсатты қолданылуына
байланысты тұрмыстық

4

1 тоқсан 2 тоқсан 3 тоқсан 4 тоқсан
 өз жұмыстарындағы
шығармашылық шешімдеріне
пікірлер бере алады және
орындалған жұмыстарының сапасы
мен қасиеттерін сын тұрғысынан
талдай алады (сөйлеу дағдыларын
дамыту мақсатында);
 дайын жұмысты көрмеге ұсыну.

безендіру материалдары мен
әртүрлі құрлымдарды қолдана
отырып, технологиялық
құжаттарға сәйкес тігін
машинасында бұйымды
орындайды;
• тігін бұйымдарды
ылғалдыжылулық өңдеуге
арналған құрылғыларды
анықтайды, таңдайды және
қолданады;
• бұйымның материалды
шығындар мен өзіндік құнын
анықтайды;
• шығармашылық жұмыс
пен бұйымды орындау үрдісінде
қазақ ұлттық мәдениетінің
элементтерін қолдану;
• ауқымды аудитория
алдында дайын болған өз
жұмыстарын таныстырады.


техникаларды жіктейді;
 тұрмыстық техникаларды
қолдану мен олардың күтімін,
интерьерді безендіру мен
декорациялау үшін түрлі
өсімдіктердің эстетикалық
қасиетін сипаттайды;
 пәндік терминологияны
пайдаланып, өзінің және
өзгелердің жұмыстарын
дайындауға арналған әдістер мен
тәсілдерді талқылайды және
бағалайды;

5

Ескерту:

 Бөлім белгілі бір тақырыптар меңгерілетін сабақтар тізбегінен тұрады.
 Ұзақ мерзімді жоспар мен орта мерзімді жоспарларда ұсынылған тапсырмалардың
тақырыптары барлық пәндердің мәнмәтінінде болатындай етіп беріледі.Әр тақырыпқа
бірдей уақыт бөлінген.
 Сондай-ақ, тақырыпты меңгеру барысында байқалатын басқа да пәндермен
байланыс бар.
 Сабақтарда жұмысты ұйымдастыру және жоспарлау дағдыларын дамытуға және
технологиялық білімдерін, жасалатын жұмыс мәдениетінің негіздерін меңгеруге, әртүрлі
жұмыс түрлеріне араластыру негізінде технологиялық үдеріс туралы түсінік пайда болуына,
ақпараттық ресурстарды іздеугежәне қолдануға, шығармашылық жұмыстарды жобалау және
дайындауға қажетті арнайы икемділікті игеруге; үй мәдениетіндегі экономика және
кәсіпкерлік негіздерін қолдануға; санитарлық және гигиеналық талаптарды,жұмыстың
қауіпсіз тәсілдерін; шығармашылық, техникалық және сыни тұрғыдан ойлау, кеңістікте
қиялдау, зияткерлік, коммуникативтік және ұйымдастырушылық қабілеттерін ,
конструкторлы-технологиялық қызметке танымдық қызығушылықтарын дамытуға және
қолдануға; композициялық шешімдерді, бұйымның конструктивті және технологиялық
ақауларын талдау, бұйым дайындау және жобалау кезінде туындайтын қиындықтарды
болжай білу, жобаның шығармашылық идеясын жоспарлау, жүзегеасыру және жобаны
қорғау барысында өз пікірін қорғай алу қабілеттерін қалыптастыруғаерекше назар
аударылады;
 Шығармашылық жұмыс орындау барысында оқушылар зерттеушілік іс-әрекет
дағдыларын, біліктілік пен білімін, сондай-ақ, соңғы қорытындыны тұжырымдау мақсатында
алдын-ала талданған және сараланған мәліметтер негізіндедәлелдеме жасау логикасын
дамытуы керек; өз пікірін дәлелдеу мен шешім шығару үшін таңдап алынған деректер мен
мәліметтерді шынайы бағалау;
 Сабақ барысында Қазақстанныңжәне әлем халықтарының дизайны, өнері мен
қолөнербұйымдарының көркемдік стильдері, жарнлары мен дәстүрлерін ауықмды қамтитын
үлгілері ұсынылады.
 Оқыту үдерісі барысында пәннің академиялық тілі негіз болып табылатын тілдік
мақсаттаржүзеге асырылуы керек. Глоссарий оқыту үдерісінің бір бөлігі болып табылады.
Өнер, қолөнер мен дизайн туралы білімді теориялық материал мен өзінің тәжірибесі арқылы
дамытылуы керек.
 Мұғалімнің жұмысты орындау барысында қолданылатынәдістер мен үдерістерді
көрсетуі оқушыларға пәннің мазмұнын түсіну және алған білімдерін бекітуге көмектеседі.
 Шығармашылық үдеріс шексіз. Шығармашылық үдерістің кез келген сатысында құру,
қарастыру, талдау мен бағалау идеялары туындауы мүмкін.
 Шолу, талдау және бағалау– сабақ барысында және белгілі бір сессия кезінде
орындалып, жалғасын табатын үдеріс. Кейбір жеке оқушылардың ой-пікірлері сурет
дәптерлерінде, портфолиоларында жазылуы мүмкін.
 Оқушылар үшін портфолиоларына шығармашылық жұмыстарын жинау маңызды.
Портфолио мұғалім мен оқушыға бөлім, тақырыптар бойынша меңгерілген материалдарда
жетістіктерін көрсетуге көмектеседі. Онда фотосуреттер, бейнетаспалар, 2D суреттері болуы
мүмкін.
 Оқытылатын материалды түсіндірудің әдіс-тәсілдері оқушының нәтижесін
эксперимент, жаңа идеяларды немесе нақты бір әдістерді қолдан у арқылы
жақсартуғамүмкіншілік беретіндей икемді болуы керек. Мысалы, жергілікті
мүмкіншіліктерді қолдана отырып, суретшілер мен дизайнерлерге, қоғамдық өнер
орталықтарына, жергілікті галереядағы жылжымалы көрмелерге бару , тақырыптық

6

нысандарға бару.Көркемөнер стильдері, жанрлары мен дәстүрлерінің кең ауқымды көлемі
енгізілуі керек;
 Қауіпсіздік ережелерін сақтау түсінігі жұмыстың басында тексеріліп, сарамандық
жұмыскезінде қадағалануы тиіс.

Ұ = ұжымдық жұмыс (сыныппен)
Т = топтық жұмыс
Ж = жұптық жұмыс
Ө = өздік жұмыс
ОТ = оқушы тәжірибесі
МК = мұғалімнің көрсетуі
Қ = қалыптастырушы (формативті) бағалау

7


Тілдік мақсаттар туралы

«Көркем еңбек» пәнінің мазмұны оқу тілі арқылы (қазақ және орыс тілдері) беріледі.
Әр пәннің өз тілдік стилі бар, оны нақты бір пәннің «ғылыми тілі» деп атауға болады.
Ғылыми тіл – пәннің мазмұнын оқып үйрену, ойлау қабілетін және пәндік мазмұнның негізгі
ұғымдарымен жұмыс істеуді жақсарту үшін қолданылатын негізгі құрал. Екінші не үшінші
тіл арқылы оқитын көптеген оқушыларға олардың ғылыми тіл мен пән мазмұнын толық
игеруі үшін білім алу үдерісінде үнемі қолдау көрсетілуі қажет. Үштілді білім беру
контексінде бірінші ғылыми тілдің дамуы да тұрақты назарды талап етеді, сондықтан бірінші
тіл арқылы оқуға жұмсалатын шектеулі уақыт тиімді және нәтижелі қолданылуы керек.
Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады.
Оқушылар үшін өздерінен не күтілетіндігін түсінуі тілдік мақсаттардың анық құрылуына
байланысты. Сондай-ақ, тілдік мақсаттар оқытушылар мен оқушыларға оқуға деген ынтаны
қалыптастыруға, өлшеуге және қолдауға көмектеседі. Пән мазмұны мен ғылыми тілді
оқытуды үнемі қатар назарда ұстайтын пән мұғалімдері оқушыларға үлгі көрсетіп, пән мен
тілді оқып үйренуге көмектеседі.
Ғылыми тілді оқып үйренуді қолдау үшін оқытушыларға сабақ жоспарларына келесі
оқу мақсаттарын жүйелі түрде қосу ұсынылады:
• оқушылар назарын ғылыми тілге аудару (мәселен, пән бойынша оқу
мақсаттарына жету үшін қажет терминология немесе тұрақты тіркестері бар лексиканы
қолдану);
• пән мазмұнының ұғымдарымен жұмыс істеуге қажетті жұмыс тілін қолдану
(мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас
жүргізу үшін қажетті сөздер мен сөз тіркестері);
• алдын ала оқыту, оның ішінде ең бастысы, пәнді оқуда дұрыс қолдана білу үшін
қажетті терминология мен тіркестер жиынтығын қамтитын лексиканы алдын ала орынды
контексте қолдану;
• оқушылардың төрт дағдының барлығын түрлі әрекеттерде (мысалы, оқылым-
тыңдалым, оқылым-жазылым, оқылым-айтылым, тыңдалым-жазылым және т.б.) түрлі
мақсаттарға қол жеткізу үшін қолдану;
• оқушыларды пікірталас диалогтарға қатыстыру (мәселен, оқушылардан қысқа
жауаптарды қабылдамау, білімді ғана көрсететін сұрақтарды қоймау; оқушыларды өз білімін
нәтижелі талқылау үшін пайдалануға ынталандыру, сондай-ақ оқушылар диалогқа қатыса
алуы үшін қажет лексикалық қормен қамтамасыз ету);
• тілге тән оқу дағдыларын дамыту (мәселен, таңдамалы түрде тыңдау, түсіндіру,
металингвистикалық және метакогнитивтік танымды дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен
жұмыс дағдылары);
• тіл туралы сын тұрғысынан ойлауды дамыту (мәселен, тілдерді салыстыру,
оқушылардың тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді
бағалау);
• сабақ басында тілдік мақсатты белгілеу, сабақтың соңында осы мақсат
бойынша қол жеткізген жетістіктерді талқылау.
Тілдік мақсат үлгісі оқу жоспарының әр бөлімінде көрсетілген. Тілдік мақсат үлгісі
сонымен бірге ғылыми тілдің құрамдас бөліктерін қамтиды, оны пайдалану мен есте сақтауға
оқушылардың назарын аудару маңызды. Бұл құрамдас бөліктер келесі тақырыпшалармен
көрсетілген:
(1) пәнге тән арнайы лексика және терминология,
(2) диалог/жазылым үшін қажетті сөз тіркестері. Берілген тіл оқушылар үшін түсінікті
әрі анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне
көмектеседі.
Тілдік мақсаттарды анықтау үшін келесі етістіктерді пайдалануға болады: саралау,

8

санаттарға бөлу, таңдау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, қарсы қою, көшіру, құрастыру,
сынау, анықтау, суреттеу, әзірлеу, бағалау, түсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, анықтау,
негіздеу, келіссөздер жүргізу, болжау, өндіру, балама шешімдер ұсыну, себептерді түсіндіру,
пысықтау, қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп
алу, рөлдік ойындар ойнау, қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз
сөзімен анықтама жазу, безендіру.

Тілдік мақсаттардың кейбірін пән мазмұнын оқу мақсаты деп те есептеуге
болатынына қарамастан, мазмұн мен тілдің бөлінуі оқушылардың мазмұнға да, тілге де баса
назар аударуына көмектеседі. Бұл, сондай-ақ, жауаптар мен шешімдер іздеу үшін
қолданылатын үдерістермен салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды
теңгерімге келтіруге көмектеседі. Атап айтқанда, осындай үдерістерге баса назар аудару
тілдің нақты қолданылуы мен ойлау әрекетінің жақсаруына көмектеседі.
Тілдік емес пәндерде оқыту мақсаттарының көпшілігі мазмұнға бағдарланады, бірақ
ең кемінде біреуі тіл дамытуға бағытталуы тиіс.

9

Орта мерзімді жоспар (қыздарға арналған)
Көркем еңбек Негізгі мектеп 7- сынып
1А Бөлім. Визуалды өнер
Осыған дейін меңгерілген білім
Оқушыларпейзаж, натюрморт, портрет, мүсін, композициянегіздері, кескіндемежәнеграфикатуындыларытуралыбіледі. Көлемді-кеңістікті
композиция, пішін құру, елестету арқылы және нұсқаға қарап, адам денесінің тепе-теңдік пен қимыл-қозғалысын көрсету дағдылары бар.
Кескіндеме, графика және мүсін техникалары мен материалдарын игерген.аудиторияға өз жұмыстарын ұсыну бойынша тәжірибелері бар.

Пәнді оқу мақсаты

Тілдік мақсаттар
Пән лексикасы, терминология және диалог/жазу үшін қажетті сөз
тіркестері
Оқушылар:
• түрлі мәнмәтін, стильдер мен
бағыттардағы қоршаған ортаның
визуалды элементтері
(композиция, түс, пішін, фактура,
тепе-теңдік) туралы білімдері мен
түсінігін көрсетеді;


Оқушылар:
 арнайы құралдарсыз көре
алмайтын заттарға мысал
келтіреді;
 микроскоп арқылы көрген
суреттерге сипаттама береді;
 микро әлем қандай пәндерде
қарастырылатынын анықтап
атайды;

 нобай, пішін, құрам, ритм, сызықтық, динамика, фактура, сынық,
қатты, жұмсақ, сыртқы сызық, нобай, қалам, монохром, инсталляция,
пластика.
 өнердегі заманауи бағыттар: кубисттер – нұсқаны деформациялау,
футуристтер – динамизм мен қозғалыс, орфисттер – түстерді
үйлестірудегі үйлесімділік, пуристтер – машиналық эстетика, оп–арт,
поп–арт.
 Мен ... орындау үшін ... қолдандым.
 Микроскоппен қарау арқылы мен … байқадым.
 Мен … көмегімен сызық орындауға тырыстым.
 Бұл инсталляцияда … образын трансформациялау арқылы алдым.
Қысқаша шолу
Бұл бөлімде оқушылар Қазақстан мен әлемдік өнердің заманауи жетістіктері туралы білімдерін кеңейтеді. Сарамандық жұмыстарды орындау
үшін еңтиімді тәсілдерді өз бетінше таңдайды, жаңа технологиялар мен материалдарды меңгереді. Әртүрлі жолмен алынған мәліметтерді
жіктеу, қолдану мен талдауды үйренеді. Шығармашылық қабілеттері мен шешімдерінің ерекшелігін демонстрациялайды. Өзінің және өзге
оқушылардың жұмыстарын талқылау кезінде коммуникативтік және бағалау дағдылары дамиды. Алдыңғы тәжірибесіне сүйене отырып,
материалдармен техникалармен сенімділікпен жұмыс істейді. Бөлім тарих, биология және АКТ пәндерімен тығыз байланысты.

10

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
1.1 Қоршаған
орта туралы
білім мен түсінік
7.1.1.1
Қоршаған орта
элементтерінің
визуалды
сипаттамасын
(композиция, түс,
пішін, фактура,
пропорция) өзінше
түсіндіру

7.2.1.1
Күрделі
шығармашылық
идеялары мен
сезімдерін білдіру
үшін, өнер
құралдары мен
әртүрлі техникада
таңдалған
қасиеттері мен
тәсілдерін
визуалды
элементтерді
таңдау және
негізделген түрде
анықтау


Өнердегі заманауи техника мен
ғылыми жетістіктер. Табиғаттағы
микро бейнелер.

(Ұ) Оқушылар Роберт Гук, Антонина
ван Левенгук, Роб Кесселер және
Қазақстандық авторлардың
жұмыстарын қарастырады сураққа
жауап береді:
1. Қандай өнер туындылары
сіздерге түсінікті болды?
2. Қандай жұмыстар сіздерді
қызықтырды?
3. Қандай жұмыстар сіздерде түрлі
көңіл-күй (шаттық, түсініспеушлік,
таң қалушылық, ашу ыза) тудырды?
4. Заманауи өнерде олар бір-бірінен
қалай ажыратылады?


(Ұ) (Т) Оқушыларға микроскоппен не
басқа да құралмен түсірілген сандық
фотосуреттерді қарастырады. Ол
бейнелерде оқушылар Роб
Кесселердің жұмыстарына ұқсас
бірқатар клеткалар мен өсімдіктердің
үлкейтілген құрылысын көріп, оларды
салыстыра алуы керек.

 Микро бейнелер дегенді қалай

Мұғалім түрлі бағыттар, материалдар
мен тәсілдермен орындалған
кескіндеме, графика, мүсін өнері
туындыларының ерекшеліктеріне,
оның ішінде, заманауи бағыттағы
өнер түріне басты назар аударады.

Бұл сабақта мұғалім слайдтар мен
бейнетаспалар көмегімен өнердің
заманауи жетістіктерін, сурет
салудың ерекше түрлері мен
техникаларын (SandArt,
StreetPainting, «Эбру» техникасы,
светографика, микроскопиялық
фотосуретттер) көрсетеді

Мұғалім оқушыларға өз пікірлерін
айтып, сұрақтарға жауап беруді
ұсынады.

Оқушыларға заманауи өнер туралы
өз пікірлерін айтуды ұсыныңыз және
өздерінің бақылауларымен бөлісуге
мүмкіншілік жасаңыз.




Оқушыларды зерттеу жүргізуге,




Ксения Симонова
туындылары (құм
анимациясы)

Курт Венер,
Джулиан Бивер
жұмыстары
(асфальттағы үш
өлшемді суреттер)
Дария Пушанкина
(су бетіндегі
суреттер)

Михаил Ларионов
(светографика)

Роб Кесселер
(микроскопиялық
фотосуреттер)

https://www.youtube.c
om/watch?v=k1cngQ
Q2XSA

11

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
түсінесіздер?
 Өмірде көзге көрінбейтін
заттарды мысалға келтіріңіздерші.
 Микроскоппен көретін
бейнелердің көрінісі қандай болады?
 Қандай пәндер микроәлем туралы
қарастырады?
 Сіздер қалай ойлайсыздар, осы
суреттерді өнер туындыларына
жатқыза аламыз ба?
Оқуышлар сұрақтарға жауап беріп,
бақылау нәтижелері мен пікірлерімен
бөліседі.

(Ж) (Қ) Жаңа тақырыпты бекіту
мақсатында оқушыларға
микроскоппен кепкен жапырақтар,
пияз қабығы мен т.б. көруді ұсынуға
болады. Оларды бір -бірімен
салыстырып, ұнағанын нобай ретінде
салуға болады.

Оқушылар пияз қабығы клеткалардан
тұратынын біледі және оның бейнесін
сала алады.
Сарамандық жұмыс бақылау
негізінде орындалған зерттеу жұмысы
мен нобайларға негізделген. Бірнеше
түрлі әдіс-тәсілдермен орындалған
негізгі идеяларды анықтап және
микроәлем тақырыбы бойынша
сарамандық жұмыс орындауларына
бағыттап отыру ұсынылады.
Осы тақырыптың көмегімен
оқушылар ғылым мен өнерді ң
ұқсастығы, өзара байланысы,
суретшілер мен ғалымдардың
ынтымақтастығы жайлы,
суретшілердің өз туындыларын,
образдарын орындауда қоршаған
ортадан (қоғамға идеялар мен
мәселелерді трансляциялау
қажеттілігі) шабыттанатындығын
түсінуде қолдау табады.

Оқушылардың микроәлем туралы
білімін кеңейтіңіз. Адам көзіне
көрінбейтін нәрселерді ғылыми
ашылулар арқылы көре
алатындығымызға бағыттаңыз.
Оқуышлар Роберт Гук, Антонина ван
Левенгуктың микроскопиялық
жұмыстарына негізделуі мүмкін.


Зерттеушілік әрекет к езінде
оқушыларды топтарға біріктіруге
болады.



Айтуаров Ерлан
Сахипович
http://news.ivest.kz/80
770687-step-
obetovannaya


Тимур Аканаев
http://1mag.kz/2012/0
5/29/lichnoe-delo-
timur-akanaev/

Бахытнур
Бурдесбеков
http://www.info-
tses.kz/news/po-
poslednemu-slovu-
khudozhnikov-foto/

Василий Кандинский
http://smallbay.ru/kan
dinsky.html

12

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
суреттерді салып алу арқылы
оқушылар сарамандық қызметтің
дағдыларын дамытады.
Оқушылар сарамандық жұмысты түрлі
тәсілдермен орындайды.

(Ж) (Т) Микроскоп не үлкейтіп
көрсететін шыны көмегімен көрген
суретті түрлі материалдар және көркем
техникалармен бейнелеу. Мысалы,
оқушылар бақылаудағы бейнелердің
негізінде балауызды суреттер, қара
сия/сулы бояу картиналарын
орындауы мүмкін.

(Ж) (Т) (Қ) Суретті қайта жаңғырту
кезінде түрлі дизайн элементтерін
(сызық, фигура, түс, материал, пішін,
көлеңке жарық, өлшем) қолдана
отырып, өздері көргісі келетін образ
және идея құрайды (өсімдіктер, теңіз
мотивтері, жануарлар мен
жәндіктердің қияли образдары және
т.б.)
Оқуышларға өз бетінше көлемді не
жазық (ермексаздан илеу, бисермен
тоқу, көркем материалдармен
бейнелеу) бұйым орындауға
материалдар мен техникаларды өз
бетінше таңдады.


Алдын-ала микроскоптар, үлкейтетін
шынылар, көруге арналған үлгілер
(майда кепкен өсімдіктер, топырақ
үлгілері т.б.) дайындап қойыңыз.
Көргендерін сурет дәптеріне
бейнелеп немесе фотоаппаратттың
көмегімен суретке түсіріп алуына
болады.





Аталған жаттығу жұмыстары түс
реңктерін дұрыс таңдау қабілетін
дамытуға септігін тигізеді. Оларды
түрлі кескіндеме техникаларын
ажырату үшін қылқалам көмегімен
түрлі шығармашылық жұмыстар
мен абстракциялық композицияларда
қолданады.

Кейбір оқушылар мен топтарға өз
жұмыстарының нәтижелерін
визуалды бейнелер (постерлер,
нобайлар т.б.) арқылы, жазбаша не
ауызша кері байланысты қоса түрлі
тәсілдермен көрсетуді ұсынуға






http://www.sviter.co/
masterpieces-on-
butterflies/

http://www.izuminki.c
om/category/babochki
/

13

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
















(Қ) Бүкіл сыныппен қарастырып,
талқылаған критерийге сәйкес бір-
бірінің жұмыстарын бағалайды. Осы
іс-әрекет барысында сурет дәптері
құжаттау мен басқару құралы ретінде
қолданады.

Сабақ соңында оқушылар өз
жұмыстарын көрмеге қойып, оларды
шабытанндырған идеялармен бөлісіп,
талқылайды.
болады.
Осының негізінде бөлім бойынша
жоспарлау мен дифференциациялау
құрылуы мүмкін.
Жоғарыда аталған барлық
тапсырмалар қалыптастырушы
бағалауға мүмкіндік береді. Жұмыс
барысында мұғалім жеке оқушыларға
немесе шағын топтарға қажетті
қолдау көрсете алады.
Нәтижелерді қорытындылау мен
талқылау кезінде оқушы ларды
шығармашылық жұмыс жасау
барысында ғылым мен техника
жетістіктеріне негізделуге
болатындығына бағыттау керек.
Оқушыларға орындалған
жұмыстарды бағалау үшін
критерилерді бірігіп жасауды
ұсыныңыз.



Ескерту: Аталған тақырыпты
меңгеруге 2 сағат ұсынылады.





















Қазақстанның заманауи
суретшілері.




http://www.np.kz/cult
ura/9866-
vecher_v_zerende_ili_

14

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
1.2 Тарих,
мәдениет және
дәстүр туралы
білім мен түсінік





1.3 Ақпарат
көздерімен
жұмыс істеу
7.1.2.1
Тарихи және
мәдени шығутегі
әртүрлі өнер,
қолөнер мен дизайн
туындыларының
ерекшеліктерін өз
бетінше зерделеу
және сипаттау.

7.1.3.1
Шығармашылық
жұмыста
идеяларын іске
асыру мақсатында
түрлі ақпарат
көздерінің ең
тиімдісін таңдай
отырып, қолдану
(оның ішінде АКТ
қолданып)

(Т) Оқушылар қазақ халқының мәдени
бірегейлік ерекшеліктерін талқылайды
және қазақтың тұрмысы, мәдениеті
мен тарихын сипаттайтын нысандарды
атайды.






(Ө) Оқушылар өз пайымы бойынша
Қазақстанның нышаны ретінде бір
нысан таңдайды. Түрлі түсті картон
қағазында сұлбасын салып, сол сызық
бойынша қырқып шығады.
Орындалған жұмыстарды шетке
қойып қойғаны жөн. Бұл бұйымдарды
олар сабақтың сарамандық бөлімінде
қолданатын болады.




(Ө)(Қ) Оқушылар өз бетінше заманауи
Қазақстандық суретшілердің (мысалы:
Анар Абжанованың кескінделеік
туындылары немесе Еркен
Мергеновтың мүсіндік пішіндері)
шығармашылығын зерттейді.
Бұл сабақта қазақ халқының мәдени
бірегейлігі мен мұрасының
ерекшелігіне басты назар
аударғаныңыз жөн.

Оқушыларға қазақ халқының
тұрмысын, мәдениеті мен тарихын
сипаттайтын нысандар мен заттарды
(киіз үй, домбыра, ұлттық ыдыс-аяқ,
бесік, түйе, жылқы, ою-өрнектер т.б.)
атауды ұсыныңыз.
Жаңа материалды тиімді меңгеру
мақсатында мұғалім түрлі әрекеттер
(мысалы, абстракциялық
композиция, коллаж құру т.б.)
ұсынуы мүмкін. Түрлі материалдар
(тері, мата, журналдар мен газеттер,
қағаз т.б.) мен техникалар қолдануға
болады. Нысанды таңдау мен
орындау барысында мұғалім қажет
кезде қолдау көрсетеді. Жұмысты
шағын топтарда немесе жеке
орындау бойынша ұйымдастыруға
болады.
Заманауи қа зақстандық
суретшілердің композициясын
қарастыру және жоғарыда аталған
нысандардың олардың
туындыларындағы көрінісіне назар
аудару. Әсерлі болу үшін орындау
pjat_istorijj_o_kazakh
stane.html

http://vechastana.kz/k
ultura/vystavka-
kartin-khudozhnikov-
astany-proydet-v-
sankt-peterburge/

http://yvision.kz/post/
286753#!



Суретшілердің
туындылары:
Бахтыбек
Талкамбаев, Нурлан
Абишев, Гүлден
Ертьякова, Нурлана
Килибаева,
Кульбеков
Сатыбалды,
Молдақұл
Нарымбетов,Ағымса
лы Дүзелханов

15

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
Оқушылар түрлі ақпарат көздері
арқылы (БАҚ, интернет ресурстары,
энциклопедиялар т.б.) Қазақстанның
заманауи суретшілерінің
туындыларымен танысады, пікір
айтып, өз сурет дәптерлерінде
олардың туындыларындағы ұлттық
нақыштың көрінісі туралы қажетті
жазбалар жүргізеді.
(Зерделеген тақырыпты бекітуге
арналған қосымша тапсырмалар)
Талқылаудан соң, оқушылар өз
зерттеулерінің негізінде, түрлі түсті
картон қағазынан қырқып алынған
нысандардан абстракциялық
композиция орындайды. Оқушылар
алдынғы зерделеген суреттері арқылы
өздерінің идеяларын білдіреді.
Сарамандық жұмыс барысында
оқушылар өзінің туындысын
орындауға қарастырған
репродукциялар мен суреттерден
идеялар мен сюжеттерін алуына
болады.

(Қ) Оқушылар жұмыстарын көрсетеді
және Қазақстандық суретшілердің
туындыларымен өз идеяларын
салыстырады.
стилі мен жанрлары әр түрлі
репродукциялар таңдалғаны дұрыс.
Бұл тапсырманы қажетінше топта
ұйымдастыруға болады.







Сарамандық жұмыс орындау үшін
сыныпты топтарға біріктіріңіз.
Бұл тапсырманың жетістігі әрбір
оқушының композицияны құруға
шығармашылықпен қарап, дұрыс
құрастырылған критерийлерге
байланысты болады.

Заманауи суретшілердің туындылары
және орындалған жұмысты талқылау,
салыстыру барысында бұйымның
ұлттық нақыштарды қолданған жеке
тұлғалық көрінісіне назар аудару
керек.

Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге
1 сағат беру ұсынылады.
3.2 Идеяларды 7.3.2.1 Бейнелеу өнеріндегі заманауи

16

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
талдау және
бағалау













3.3 Әдіс -
тәсілдерді талдау
және бағалау
Пәндік
терминологияны
қолдана отырып,
өзінің және
өзгелердің
(суретшілер,
қолөнершілер,
дизайнерлер)
жұмыстарындағы
идеялары мен
тақырыптарды
талқылау және
бағалау.

7.3.3.1
Пәндік
терминологияны
пайдалана отырып,
басқалардың
(суретшілер,
қолөнершілер,
дизайнерлер) және
өз
жұмыстарындағы
әдіс- тәсілдері мен
техникаларды
талқылау және
бағалау.
бағыттар. Тәуелсіз зерттеулер.
(Т)(Қ) Оқушылар өз бетінше топтарда
туындылардың репродукцияларын
зерттейді. Туындылардың стилін
анықтау және шығармашылық
авторларымен танысу мақсатында
ұсынылған интернет ресурстарын,
виртуалды галереялар,
энциклопедиялар, журналдар, мәтіндік
жинақтарды қолданады.
(Қ) Оқушылар өздерінің зерттеу
нәтижелері мен әсерлерімен бүкіл
сыныппен бөліседі.







(Ө)(Т)(Қ) Оқушылар зерттеген
материал бойынша өзінің сезінулері
мен әсерлері негізінде сарамандық
жұмыс орында йды. Оқушылар
сарамандық жұмыс орындау үшін
таңдалған заманауи стильдік бағыттар
бойынша шығармашылық топтар
құруы мүмкін.



Мұғалім өнердегі импрессионизм
мен символизмнен авангардизм мен
постмодернизмге дейінгі көркем
стильдер мен бағыттарды (мысалы,
кубисттер- нұсқаны деформациялау,
футуристтер- динамизм мен
жылдамдық, орфисттер – түстік
үйлесімділіктегі үйлесім, пуристтер-
машиналық эстетика, оп-арт және
поп-арт) ұсынады.
Зерттелетін туындылар жетінші
сынып оқушыларына таныс болып
келетін классикалық туындылардан
ерекшеленеді. Сондықтан, мұғалімге
оқу үдерісіндегі әрекеттерді
оқушының заманауи суретшілердің
жұмыстарындағы көркемдік ойына
шомуына мүмкіндік беретіндей етіп
ұйымдастыру ұсынылады.
Аталған сарамандық жұмысты
орындау үшін тақырыпқа барынша
сай келетін мәтіндік (репродукциялар
жинағы, энциклопедиялар,
журналдар, интернет ресурстары
және т.б.), иллюстрациялық
материалдар таңдап, дайындау керек.
Бұл тапсырманы топтық және өзіндік
жұмыс ретінде жүргізуге болады.
Алайда, бұл жұмысты әр топқа

Поп-арт өкілдері:
Роберт Раушенберг,
Рой Лихтенштейн,
Джаспер Джонс,
Джеймс
Розенквист, Том
Вессельман, Клас
Олденбург, Энди
Уорхол, Хокни
Дэвид.

Орфист
суретшілері: Роберт
Делоне, Аристарх
Лентулов,
Александр Экстер,
Ф Купка, Ф.
Пикабия, М.
Дюшан

Кубист
суретшілері: Пабло
Пикасо, Жорж
Брак, Хуан Грис,
Фернан Леже, Л.
Попов, К Малевич.

Мүсін – Александр
Архипенко

17

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары






(Т) (Ө) Сарамандық жұмысты
талқылайды, материалдарды
таңдайды, идеялары мен түстік
шешімін анықтайды. Сарамандық
жұмыс орындау барысында оқушылар
өз пікірлерімен бөлісіп, орындалған
суреттің мағынасын түсіндіреді, бір-
біріне композицияларын жақсарту
бойынша ұсыныстарын айтады.


(Т)(Қ) Әрбір топ өз жұмыстарының
шығармашылық идеяларын көрсете
отырып, бұйымды дайындау кезінде
қолданылған белгілі бір стильді
түсінідіреді, ұсынады. Түсіндіру
барысында оқушылар таңдаған
стильдің ерекшелігін және осы
бағытта жұмыс істейтін суретшілерді
атайды және өз композицияларын
құруда олардың туындылары қалай
әсер еткендігін айтады.
Жұмысты ұсыну барысында оқушылар
мүмкіндігінше арнайы
белгілі бір стиль беріп, топта
орындау ұтымды болады.
Оқушыларға туындылардың
репродукцияларына зерттеу
жүргізуді ұсыныңыз.

Сарамандық әрекеттер үшін үлкен
форматтағы (А1) қағаздар
дайындаңыз. Берілген форматта
ретсіз сызықтар (орфисттерге тән
жұмсақ және кубистерге тән зигзаг
тәрізді сызықтар) салуға болады.
Оқушыларға бос кеңістікті бірегей
концепцияны көрсететін суреттермен
толтыруды ұсыну.
Орындаған композицияда берілген
стильдің идеялары көрініп тұрады.
Орындалған композицияны ұсыну
үшін пайдалы сөз тіркестері мен
терминдердің жинағын дайындап
қою ұсынылады. Оқушыларға
қолдануды ұсыну керек.

Сабақ барысында мұғалім қиындық
туындаған сұрақтар бойынша кеңес
беріп, қажетті қолдау көрсетеді.



Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге

18

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
терминологияны қолданады.

1 сағат беру ұсынылады.

1.6 Материалдар,
олардың
қасиеттері мен
жұмыс істеу
техникалары

















2.1 Шығармашы-
лық идеялардың
көркем көрінісі
7.1.6.4
Шығармашылық
жұмыстар жасау
үшін әр түрлі
(заманауи)
технологиялар мен
өнер
материалдарын
анықтау, таңдау
және біріктіру.

7.1.6.2
Заманауи және
дәстүрлі емес
материалдардың
бірқатарын тану
және олардың
тиімді біріктірілуі
мен өңделу
мүмкіншілігін
анықтау.

7.2.1.1
Күрделі
шығармашылық
идеялары мен
сезімдерін білдіру
үшін, өнер
Өнердегі заманауи стильдік
бағыттарды зерттеу негізі нде
тәжірибелік жұмыс орындау
(2 D немесе 3D форматында)
(Ұ) Ұсынылған презентациялар,
бейнетаспалар мен инсталляциялық
өнер бейнесу бар репродукцияларды
қарастырады.


(Т) Топта бірқатар мәселелерді
талқылайды және оқушылардың
пікірінше ең өзекті мәселені таңдайды.







(Ө) Таңдаған мәселеге қатысты жеке
өзіндік нобай орындау. Оқушылар
танымал туындылар авторларының
жұмыстарына сүйене отырып, бөлек
алынған элементтерін идеяларын
дамытуға қолданады.






Өнердің заманауи түрі инсталляция
туралы түрлі суреттер жинағын
дайындау ұсынылады. Оқушыларға
заманауи өнердің жетекші
өкілдерінің 2D және 3D форматтағы
жұмыстарымен танысуды ұсыну.
Мәселелеік іс-әрекет түрін
ұйымдастырыңыз. Бірқатар
мәселелерді белгілеңіз (мысалы,
экологиялық мәселе, қызыл кітап,
салауатты өмір салты, әлеуметтік
мәселелері, кітап оқуға шақыратын,
космос және т.б.). Оқушыларға
аталған мәселелердің б іріне
инсталляция құру арқылы назар
аудартуға мүмкіншілік беріңіз.
Аталған сарамандық жұмыста
заманауи мен дәстүрлі емес
материалдардың ассортиментін
ұсына отырып, өз бетінше
материалдар мен орындау
техникаларын таңдауға мүмкіншілік
беріңіз.


http://www.liveintern
et.ru/users/irinkaakni
ri/post288425113/


http://www.liveintern
et.ru/users/2707619/r
ubric/3691769/

вечерний-
екатеринбург.рф
/culture/museums/16
782-shchedraya-
bednost-
materialistov/

http://www.liveintern
et.ru/users/2707619/r
ubric/3691769/

http://www.kulturolo
gia.ru/blogs/081212/
17503/

http://www.yaplakal.
com/forum2/topic23
6400.html

19

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
құралдары мен
әртүрлі техникада
таңдалған
қасиеттері мен
тәсілдерін
визуалды
элементтерді
таңдау және
негізделген түрде
анықтау

(Т) (Қ) Топта жеке әр оқушының
идеяларын талқылау, жалпылау мен
инсталляцияның ең ұтымды нобайын
таңдау. Оны негіздеу және іске асыру.
Нысанды орындау үшін топта іс-
әрекет түрлерін бөлісу, жұмысты
орындау барысында тәуекелге баруды
ескере материалдар және орындау
тәсілін таңдау.

(Т) (Қ) Сарамандық жұмыс барысында
оқушылар алдыңғы алған дағдылары
мен өзіндік тәжірибесіне сүйене
отырып жұмыс (инсталляция)
орындайды, эксперимент жасап,
материалдар мен түрлі техникаларды
(мысалы, қағазбен жұмыс (папье-
маше, оригами), сымдар, екінші
қолданыстағы материалдар, тері, ағаш,
фольга, пластик және т.б.)
құрамдастырады.


Сабақ аяқталған соң оқушылар
орындалған жұмыстарын көрмеге
қояды. Таңдаған мәселенің өзектілігі
мен өзіндік шығармашы лық
идеяларының көрінісін талдайды.
Сондай-ақ, оқушылар орындалған
бұйымды жақсарту бойынша
Сарамандық жұмысты оқушылар
идеяларды талқылап, мәселені шешу
жолдарын ұсынатындай, оны
жақсарту мен эксперимент жасау,
материалдарды құрамдастыру,
коммуникативтік дағдыларын
дамыта отырып, бір-бірінің пікірін
тыңдайтындай ұйымдастыру керек.

Тапсырма орындау барысынд а
топтық, жұптық және өзіндік жұмыс
түрлері ұсынылады.

Тапсырманы орындау барысында
мұғалім қиындық туындаған
жағдайда кеңес беріп, қажетті қолдау
көрсетеді.
Оқушылардан заманауи өнер,
таңдаған мәселені шешуде оның ролі
туралы пікірлерін айтуды ұсыныңыз
және өздерінің бақылау нәтижелерін
сыныппен бөлісуге мүмкіншілік
беріңіз.
Оқушыларға қаншалықты мәселенің
шешу жолдары ашылғандығы мен
оны іске асырылғандығы туралы бір-
бірінің жұмыстарына пікір айтуды
ұсынуға болады.
Оқушыларға пайдалы сөз тіркестері
тентерминологияны қолданып жазба

http://www.liveintern
et.ru/users/5526334/b
log/page2.html


Клас Олденбург,
Дамиен Херст,
Қазақстан
өкілі:Сағынғали
Сұлтанов

https://www.nur.kz/2
30018-v-almaty-
poyavilas-
unikalnaya-
skulptura-iz-
asykov.html

http://afishaday.kz/cit
y/culture/2510-
nacionalnyy-muzey-
respubliki-
kazahstan.html

20

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
ұсыныстар беруі мүмкін. Орындалған
жұмыс бойынша қысқаша аннотация
жазып немесе басқа топтың жұмысына
рецензент ролінде шығып сөйлеуіне
болады.
 бұл жұмыс не үшін
орындалғандығын сипаттау;
 жұмысқа ықпал етуді түсіндіру;
 жұмыс қалай орындалғандығы
туралы сипаттау;
 өндіру барысы мен аяқталған өнер
туындысының фотосуреттерін қосу;
 ыңғайлылығы;
 сәйкес келуі;
 эстетикалық сапасы.

Оқушылар материалдар мен құрал-
жабдықтарды техника қауіпсіздігі
және жеке бас гигиенасының
ережелерін сақтай отырып қолданады.

жұмысы (қысқаша аннотация,
рецензия) түрінде талдау жүргізуді
ұсыну.

Жазба жұмысына арналған пайдалы
сөз тіркестері мен сұрақтарын
дайындау ұсынылады.
Жұмыс барысында мұғалім
материалдар мен құралдарды дұрыс
қолданылуына, техника қауіпсіздігі
мен жеке бас гигиенасының
сақталуына назар аударуы керек.

Ескерту: сарамандық жұмыс
орындау үшін мұғалім заманауи
өнердің кез-келген түрін алуына
болады. Бұл ретте, инсталляция
мысал ретінде берілген.

Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге
4 сағат беру ұсынылады.

3.1
Шығармашылы
қ жұмыстардың
таныстырылым
ы

7.3.1.1
Ауқымды
аудитория алдында
дайын болған өз
жұмыстарын
таныстыру (көрме,
сән көрсетілімі
т.б.).
Жұмысты қорғау және көрме
ұйымдастыру

(Т) (Қ) Оқушылар топта заманауи
өнердің жаңа бағыт өкілдерінің
туындыларымен бірге, осы бөлімді
меңгеру барысында орындалған ең
сапалы жұмыстарын таңдап алып
қорытынды презентацияларын,



Бөлімді қорытындылау үшін
оқушыларға заманауи өнердің жаңа
бағыт өкілдерінің туындылары,
сонымен қатар, өнер мен мәдени
мұрадағы ролін анықтай отырып,
олардың әсері негізінде орындалған
Көрме түрлері:
http://www.kinopois
k.ru/blogs/spin-
off/post/3297/

http://kivvi.kz/watch/
oj41x0farhpw/

Заманауи өнер

21

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
көрмелерін немесе бейнетаспаларын
орындайды.

Оқушылар жұмыстарын көрсету үшін
орын, жабдықтар таңдайды.
Орындалған жұмыстарды ұсыну үшін
іс-әрекет (орналастыру, бекіту,
біріктіру, паспартумен безендіру)
түрлерін ойластырады.

Олар өнер туындыларын орналастыру
процедурасын тексеріп, оны бекіткен
кезде жұртшылық қауіпсіздікте
болатындығына кепіл береді.

өз жұмыстарының нәтижесін көрмеге
ұсыну, презентация не бейнетаспа
жасау.


Көрме ұйымдастыру мен өз
жұмыстарын ұсыну мақсатында
(виртуалды – интернет ресурстарын
қолданудан реалистікке дейін)
территорияны өз бетінше таңдауға
мүмкіншілік беруді ұсынамыз.

Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге
1 сағат беру ұсынылады.
туралы
бейнетаспалар мен
презентациялар.
http://art-
veranda.ru/art-
sobytiya/afisha-
vystavki-fevral-2013/

http://www.newsko.r
u/articles/nk-
2618525.html

http://www.novymus
eum.ru/world_news/
page/4/

http://www.tsvetnoy.
com/ru/store/4/novos
ti/5/soby-
tiya/441/yarkie-
momenty/#paryashhi
e-kristally

http://rus-
ekskurs.net/dostopri
mechatelnosti/muzei/
pyat-uglov-
tvorchestva-odnogo-
moskovskogo-
muzeya-

22

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары
Сабақтағы ұсынылатын іс-
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары
sovremennogo-
iskusstva.html

23

Көркем еңбек Негізгі мектеп 7 сынып
2А – Бөлім. Сәндік-қолданбалы шығармашылық
Осыған дейін меңгерілген білім
Оқушылар композиция негіздерін, сәндік-қолданбалы өнер тарихы мен түрлерін біледі. Текстиль материалдары және құрал-жабдықтарымен,
көркемдік кесте, өру, тоқу техникасында жұмыс істеу дағдылары қалыптасқан. Сондай-ақ, аудиторияға өз жұмысын ұсына алу тәжірибесі бар.

Пәнді оқыту мақсаты

Тілдік мақсаттар
Пән лексикасы, терминология және
диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері
Оқушылар:
 Қазақ ұлттық және әлемдік
мәдениетінің өнер, қолөнері мен
дизайн туындыларының
ерекшеліктерін өзбетінше анықтайды
және зерделейді

Оқушылар:
 әлемдік және қазақтың ұлттық
мәденииетіндегі өнер, қолөнері мен дизайн
туындыларының ерекшеліктерін зерттеп,
сипаттама береді;
 өз зерттеулеріне және өнер
туындыларының ерекшелігіне пікірлер бере
алады (сөйлеу дағдыларын дамыту мақсатында).

Батик, гжель, хохлома, көркем жазба, раппорт,
сызық сурет, ою-өрнек композиция

 Сәндік-қолданбалы өнер шеберлерінің
шығармашылығына негізделе отырып, мен...
 Көркемдік жазбаның ерекшелігін зерттей
отырып, ...
Қысқаша шолу
Бұл бөлімде оқушылар сәндік-қолданбалы өнер, текстиль, ағаш және керамика бетінде орындалатын көркем жазба түрлері, халық
шығармашылығындағы ою-өрнектер композициясының ерекшелігі жайлы, қазақ халқының және Қазақстан Республикасының басқа да
халықтарының дәстүрлі сәндік-қолданбалы өнерін зерттеп және талдап, олардың бәрегейлігі мен ерекшелігі жайлы білімдерін тереңдетеді.
Зертеу нәтижесінің негізінде өздерінің шығармашылық жұмыстарын дайындайды.
Шығармашылық қабілеттерін, креативті және ерекше шешімдерін көрсетеді. Өзінің және басқа оқушылардың жұмыстарын қарастыру
барысында бағалау дағдыларын дамытады. Алдыңғы тәжірибелеріне сүйене отырып, қол еңбегі жұмыстары барысында қолданылған құрал-
саймандарымен жұмыс жасау қабілеттерін арттырады. Бөлім мазмұны география, тарих пәндерімен тығыз байланысты.

24


Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары

1.2 Тарих,
мәдениет және
дәстүр туралы
білім мен түсінік








1.3 Ақпарат
көздерімен
жұмыс істеу






7.1.2.1
Тарихи және
мәдени шығу тегі
әртүрлі өнер,
қолөнер мен дизайн
туындыларының
ерекшеліктерін өз
бетінше зерделеу
және сипаттау.



7.1.3.1
Шығармашылық
жұмыста
идеяларын іске
асыру мақсатында
түрлі ақпарат
көздерінің ең
тиімдісін таңдай
отырып, қолдану
(оның ішінде АКТ
қолданып)
Көркемдік жазба (батик, гжель,
хохлома және т.б.). Жазбалар
түрлері. Жазбалардың тәсілдері
мен техникасы. Материалдары
және құралдары
(Ұ) Оқушылар көркемдік
жазбамен безендірілген
бұйымдарды қарастырады. Оларға
сабақ тақырыбын анықтайтын
сұрақтар қойылады:
 Берілген көркем жазбалар
немен ерекшеленеді?
 Көркем жазбаларды қандай
жазықтықта орындайды?
(Т) Оқушылар сәндік-қолданбалы
өнердің бір түрі көркемдік жазба
және оның түрлерімен танысады.
Оқушылар ою -өрнектік
композициясының ерекшелігі (ою-
өрнек түрлері, халық
шығармашылығындағы мотивтер)
және тарихи және мәдени
қалыптасуына байланысты
жазбаның түстік шешімі өзбетінше
танысады. Көркемдік жазбаның
негізін, орындалу жазықтығын
зердейледі (мысалы, жостов
жазбасы металл үстінде, ағаш
бетіндегі хохлома және т.б.)
Оқушылар көркемдік жазба





Мұғалім сабаққа арнайы сәндік-
қолданбалы өнер бұйымдарын,
иллюстрацияларды, презентациялар
және т.б. дайындайды.
Оқушылардың назарын көркемдік
жазбаның кескіндеме өнерінен ою-
өрнектік композициясымен,
орындалу негізімен (жазықтығымен)
ерекшеленетінін аударады.
Оқушыларды көркемдік
жазбаларының бейнелері бар
(мысалы, гжель, хохлома, батик және
т.б.) карточкалар қолданып топтарға
біріктіруге болады. Әр топқа бір
көркемдік жазба түрін зерделеуге
мүмкіндік беріледі. Зерттеу
жұмыстары толық қамту үшін
оқушылар интернет-ресурстарын,
СҚӨ жайлы арнайы әдебиеттерді,
иллюстрацияларды қолданады.
Оқушылар өзбетінше тақырыпен
танысуына және білімін арттырады,
сонымен қатар, көркемдік жазба
техникасын таңдауына көмектеседі.
Зерттеу барысында оқушылар әр
.
http://www.artvek.ru/dek
or.html
Сәндік-қолданбалы
өнер
Көркемдік жазба
http://sabaqtar.kz/suret/4
430-sndk-oldanbaly-ner-
gzhel-ner.html
Сәндік-қолданбалы
өнер. Гжель өнері
http://decormaster.kz/st/k
azaxskij_ornament.php -
ежелгі ою-өрнектің
шығу тарихы мен
символикасы
ttps://kk.wikipedia.org/w
iki/Гжель_керамикасы
Гжель керамикасы
http://fb.ru/article/13879
5/vidyi-rospisi-
hudojestvennaya-rospis-
hudojestvennaya-rospis-
po-derevu
Жазба
түрлері.Көркемдік
жазба
Ағаш бетіндегі
көркемдік жазба
http://www.mirdereva.kz

25

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары
техникасында жұмыс істейтін
замануи суретшілер мен СҚӨ
шеберлерінің
шығармашылығымен танысады,
мысалы, Юлия Исмамбетованың,
Гульжанат Кабижанованың,
Елены Ракованың, Галина
Скоблеваның және т.б. батигі.
(Қ) Оқушылар зерделенген
ақпаратты ұсынып, келесі
сұрақтарға жауап береді:
- Көркемдік жа збалардың
түрлерін атаңыздар
- Әр көркемдік жазбалардың
ерекшеліктері атап шығыңыңыз
- Көркемдік жазбаларда қандай
ою-өрнектік композициялар
қолданады?
- Шеберлері көркемдік жазба
орындауда қандай бояуларды
қолданады?
-Көркемдік жазбалар қандай
негіздерде орындалады?


түрлі қолөнер туындыларын тани
білу, талдай алу және салыстыруы
қажет, олардың жалпы көрнісін
(дәстүрдің ұстануы, табиғи
бастамасы) және ерекшелігін
(жазбаның ерекшелігі, түстік
құрлымы, ою-өрнек элементтерінің
бейнелі-сәнділік композициясындағы
орналасуы) анықтайды, дәстүрлі
қолөнер шығармаларындағы
материалдарын, пішіні мен
безендірілуін, құрлымын мен ою-
өрнегін бейнелік композициясы
ретінде анықтауы тиіс.
Мұғалім тақырыпты бекіту және
қортындылау үшін сұрақтарға жауап
беруді ұсынады.
Ескерту: Аталған тақырыпты
меңгеруге 1 сағат ұсынылады.


/derevyannaya-posuda
Қол жазбасы бар
ыдыстар
http://diy.obi.ru/articles/d
ecor/art-
painting/16592/Хохлома

http://diy.obi.ru/articles/d
ecor/art-painting/16595/
Палех

http://www.bilu.kz/remes
la.phpҚазақ халқының
әдеп-ғұрыптары мен
дәстүрлері.

http://iamruss.ru/russian-
folk-painting-and-crafts/
Орыс халық жазбалары
мен қолөнері
https://youtu.be/QS-
amGyBo14
Гжельді қалай
орындайды
Ашық хатты гжель
жазбасымен безендіру
Гжель. Hand Painted
Card. Imitation of Gzhel.
Хохлома Википедиядағ
ы мақала
Золотая хохлова. А.В.

26

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары
Красильников
http://www.artvek.ru/lit0
04.html
Городец жазбасы
Википедиядағы мақала
Ағаш бетіндегі жазба
өнер ретінде искусство
http://rospis.ru
Зерттеу жұмыстарын
жүргізуге, бақылау
нәітижелерін енгізуге
және нобай орындауға
арналған сурет
дәптерлері.
1.5 Дизайн
дайындау
бойынша
тапсырмалармен
жұмыс жасау







1.4
Шығармашылы
қ іс -әрекет
үдерісін
жоспарлау
7.1.5.2
Бұйым жасауда
әртүрлі графикалық
құралдарды
қолдана отырып
(оның ішінде АКТ
қолданып),
нобайлар,
графикалық және
технологиялық
құжаттар дайындау

7.1.4.1 Алған
білімдері мен
тәжірибелерін
қолдана болашақ
іс-әрекеттерін
Бұйымның нобайын
орындау. Материалдар мен
құралдарды дайындау

(МК) Оқушылар текстильде
орындалатын көркемдік жазбамен:
баспа (набойка),батик (салқын,
ыстық, түйінді батик, еркін жазба),
мата ұстінде орындалатын жазбаға
арналған қажетті материалдар мен
құралдармен (шыны түтікшелер,
резерв, маталар, кергіштер,
батикке арналған бояулар),
жазбаның мата бетіне бекіту және
жұмыс орындау ерекшелігімен
танысады.
(Ө) Оқушыларға көркемдік




Мұғалім түрлі көрнекілік және
бейнематериалдар (түрлі техникада
орындалған СҚӨ бұйымдары,
мысалы, гжель, хохлома, батик және
т.б.) қолдануына болады.







Мұғалім оқушыларға текстильді
https://www.youtube.co
m/watch?v=f4CsBV_tnf
0
Батик. Шибори
техникасы.

https://youtu.be/5lffG2lr4
Z0
Шыны және мата
ұстінде контурмен
жұмыс жасау
https://youtu.be/LD1T4B
hTedo
БАТИК- контурлы
техника.
Орамал.Шеберлік-класс
batikcentr.ru

27

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары
анықтау және
шығармашылық
қызметін
жоспарлау






жазбаның бір түрін таңдайды және
көркемдік жазбамен безендірілген
бұйымының нобайын орындайды.
Сарамандық жұмыс
Бұйымның нобайын орындау.
(Ө) О қушылар көркемдік
жазбаның бір түрін (салқын және
ыстық батик, гжель, хохлома және
т.б.) таңдап, өз іс-әрекеттерін
анықтай отырып технологиялық
құжаты (карта) дайындайды.



(Ө) Оқушылар безендіру нысанын
таңдап (ыдыстар, қобдишалар,
вазалар, текстиль және т.б.),
көркемдік жазбаларының ою -
өрнек композициясының
ерекшелігін ескере отырып
бұйымның безендірілу
композициясының нобайын және
олардың элементтерін нақты
орындайды (мысалы, хохломаның
өрнегіндегі түсінің, сызықтары
мен орамдарының ерекшелігі).
Түстік шешімін таңдайды және
қажетті құралдар мен
материалдарды дайындайды
(текстильге арналған акрил
боялары, резерв, керамикаға,
көркемдеп жазбаға арналған әр түрлі
маталарды ұсынады: жібек, бөз,
мақта маталары және т.б. Мұғалімге
қандай маталарды көркемдік жазбада
қолдануына болатынын оқушыларға
түсіндіру ұсынылады (табиғи және
жасанды талшықтар
материалдарының қасиеттері жайлы
тақырыпты қайталау) және мата
таңдалауына көмек береді.
Мұғалім оқушыларға көркемдік
жазба түрін және қажетті
материалдарын өзбетінше таңдауына
ұсыныс жасайды.
Сонымен қатар, мұғалім безендіру
композициясын орындау барысында
эксперименттеуге болатынын, бірақ
оқушылардың кіші пластика, ыдыс
пішіні мен стильдік бірлестігінің
үйлесімдігіне назарын аударады.
Пішін мен декордың бірлестігі.
Көркемдік жазбадағы ою-өрнек пен
сәндік-сюжетті композициясын
сақтау.
Мұғалім оқушылардың назарын
нобайда композицияны құрастыру
барысында бұйымның пішініне
байланысты ,ою -өрнек
композициясының ерекшелігіне
назарын аударады. Сонымен қатар,
батиктің нобайын орындау

http://blogbatik.ru/
батик для начинающих:
техники, мастер -
классы, художники.

https://www.youtube.co
m/watch?v=AKJWegLM
1IU
Галилео. Хохлома

https://www.youtube.co
m/watch?v=GVrSz274D
a4
Галилео. Гжель.

Батикке, керамикаға,
шыныға арналған
бояулар жинағы керме,
қылқаламдар




https://youtu.be/2vA0Z5r
bzIQ
Травка (travka) оюы,
ағылшын және орыс
субтитрлерімен,
irishkalia
https://youtu.be/JRviTFQ

28

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары
шыныға арналған бояулар жинағы
және т.б.).
Тәжірибелік жұмыс
(Ө) Оқушылар көркемдік
жазбаны бұйым үстінде орындау
дағдыларын дамыту үшін
жаттығулар орындайды, мысалы
хохлома шөп өрнегінің
элементтерін орындау, городец
гүлдері - раушан, симметриялы
жапырақтарымен купавка, ат, құс,
гжельдік қылқаламды жақпа
(мазок) және т.б.қысқа мерзімдік
жаттығулар












(Қ) Сабақтың соңында оқушылар
өздері дайындаған жұмыстарын,
оның орындалу тәсілдері мен
бақылауларын талқылайды.
барысында бейнелер тұйық сызықты
болуы қажет, себебі мата бетіндегі
бояу жайылып кетуі мүмкін. Батикті
ордауда резерв орнына балауыз
қаламдарын және оларды матаға
терең ендіру үшін фен қолдануға
болады.
Мұғалім оқушыларға жостов,
хохлома, гжель және т.б. жазбаларды
орындау үшін қағаз ыдыстар, бір
реңкті керамикалық ыдыстарды,
фанера немесе тақтайшаларды т.б.
материалдарды қолдануына ұсыныс
жасайды.
Жаттығуларды орындау үшін
гуашь, қағаз, қылқаламдар, схемалар
және жазбалардың реттік орындалу
әдістері бар иллюстративті
материалдар, т.б. Мұғалім бұл
жұмыс барысында ою -өрнекті
композициясының жазба түріне
сәйкестігіне, ұқыпты орындалуына
назар аудару қажет.
Таныстырылым барысында
оқушылар берілген техниканың
арнайы терминологияны қолдана
отырып қорғайды
Сарамандық жұмысты орындау
барысында қауіпсіздік техника
ережелерін сақтауды және жұмыс
орнын ұйымдастыруды қадағалаңыз.
pL1A
Хохлома. Шөп
(Травный) ою-өрнегі.
How to paint vines
https://youtu.be/VERd
z7-SB5M
Жазба, " гжель",
акварельжәнеекімазокт
ы, irishkalia

https://youtu.be/eA6waB
WKMII
Городец жазбасы.
Тамшы тәріздес
жапырақтар орындау
шеберлік-классы
.

29

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары
Ескерту: Аталған тақырыпты
меңгеруге 2 сағат ұсынылады.


2.1
Шығармашылы
қ идеялардың
көркем көрінісі











1.6 Материалдар,
олардың
қасиеттері мен
жұмыс істеу
техникалары



7.2.1.1 Күрделі
шығармашылық
идеялары мен
сезімдерін білдіру
үшін, өнер
құралдары мен
әртүрлі техникада
таңдалған
қасиеттері мен
тәсілдерін
визуалды
элементтерді
таңдау және
негізделген түрде
анықтау
7.1.6.4
Шығармашылық
жұмыстар жасау
үшін әр түрлі
(заманауи)
технологиялар мен
өнер
Көркемдік жазбаны орындау.
Сәндеу. Безендіру.
Сарамандық жұмыс.
(Ө)(Қ) Оқушылар құрастырылған
технологиялық карта бойынша
жұмысқа кіріседі.





(Т)(Қ) Оқушылар суретті
негізге көшіреді. Әрбір көркемдік
жазбаға арналған түстік
палитраны жинақтайды.
Оқушылар көркемдік жазба
бойынша бірқатар жаттығулар
орындайды. Қылқала мдарды
(жалпақ, дөңгелек пішінді, әр
түрлі өлшемді) таңдап алып, қағаз
бетінде бірнеше элементтер
орыдап болған соң, жұмысқа
кіріседі.



Мұғалім түрлі көрнекілік,
иллюстрациялық және
видеоматериалдарын (халық қолөнер
бұйымдары немесе көркемдік жазба
техникасында орындалған сәндік-
қолданбалы өнер заттарының
иллюстрацияларын) қолдануына
болады.
Мұғалім жұмысты бастамас бұрын
техника қауіпсіздігі мен санитарлы-
гигиеналық нормалар туралы
нұсқама жүргізеді.

Мұғалім жазық немесе көлемді пішін
бетіне суретті көшірудің бірнеше
тәсілін, сондай-ақ, мысалы, гжель,
жостово немесе хохломада және т.б.
еркін жазбаларды орындауда негізгі
сызықтары жүргізілетінін көрсетуге
болады.
https://youtu.be/MY0sTE
iU4vc
Жостов жазбасының
өнері

http://irenabatik.ru/batik-
obuchenie/batik-dlya-
nachinayushhix-voprosy-
i-otvety.html
Бейне
сабақтары,шеберлік-
класстар
http://kitchendecorium.ru
/accessories-
decor/dekorirovanie/rosp
is-tarelok-svoimi-
rukami.html
Бастауыштарға
арналған өз қолымен
ыдыстарды жазбамен
көркемдеу - 5 шебер-
класстар

30

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары Сабақтағы ұсынылатын іс -
әрекеттер түрлері
Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
Оқу ресурстары



2.6 Қауіпсіздік
техникасы мен
еңбек
гигиенасының
ережелерін
сақтау

материалдарын
анықтау, таңдау
және біріктіру
7.2.6.1 Қауіпсіздік
ережелерінің
сақтай отырып,
маңызылығын
көрсету арқылы
құралдар мен
материалдарды
қолдану.
Оқушылар жазықтыққа суретті
көшіру әдісін бақылайды.







Оқушылар технологиялық
құжат бойынша жұмысты
аяқтайды.

Егер оқушылардың бірі мата үстінде
жазба таңдаған болса, мұғалім
суреттің контурын резервпен жүргізу
үрдісін қадағалайды. Мұғалім
оқушылардың резерв құйылған
түтікшені қолдану барысында
қауіпсіз жұмыс істеуін қадағалауы
керек.
Оқушылардың жобалық жұмыстың
орындалу кезеңдерінің сақталуына
назарын аударыңыз.
Шығармашылық жұмысты аяқтау
үрдісін ұйымдастыру ұсынылады:
кептіру және т.б.

Ескерту: Аталған тақырыпты
меңгеруге 3 сағат ұсынылады.


3.1
Шығармашылы
қ жұмыстардың
таныстырылым
ы


7.3.1.1 Ауқымды
аудитория алдында
дайын болған өз
жұмыстарын
таныстыру (көрме,
сән көрсетілімі
т.б.).
Жұмысты қорғау және көрме
ұйымдастыру
(Ұ) Оқушылар шығармашылық
жұмысты көрмеге қою нұсқаларын
ұсынады.

Көрмеден түскен қаражатты
мектептің қайырымдылық
жұмыстарына беруіге болады.

Сарамандық жұмыс.
(Ұ)(Қ) Оқушылар өз
шығармашылық жұмыстарын
Оқушылардың көрмені ұйымдастыру
тәжірибесі бар болғандықтан, оларға
мұғалім сатылым көрмені
ұйымдастыруды ұсынады.
Көрмеден түскен қаражатты
мектептің қайырымдылық
жұмыстарына беруіге болады.
Бұл тақырып мұғалімнің тақырыпты
меңгеруі мен көркемдік жазбаның әр
түрлері техникаларымен жұмыс
жасау дағдыларының деңгейін
қадағалауына мүмкіндік береді.
Мұғалім оқушылардың наза рын
http://ped-
kopilka.ru/blogs/tamara-
mihailovna-kirichenko/-
osene-asorti-vystavka-
dekorativno-prikladnogo-
i-izobrazitelnogo-
tvorchestva.html
"Осеннее ассорти" атты
сәндік-қолданбалы
өнер және бейнелеу
шығармашылығының
көрмесі
http://life-