Оку жоспары_Көркем еңбек_7 сынып_кыздар

«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ»
ДЕРБЕС БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫ

КӨРКЕМ ЕҢБЕК
Оқу жоспары
2017-2018 оқу жылы

7 сынып (қыздар)

Мазмұны
Бөлімдердің қысқаша сипаттамасы ............................................................................

3

Тілдік мақсаттар жөнінде……………………………………………………………...

7

Орта мерзімді жоспарлар ……………………………………………………………

9

Бөлім 1 A Визуалды өнер …………………..............................................................

9

Бөлім 2 А Сәндік-қолданбалы шығармашылық .......................................................

23

Бөлім 3 А Дизайн және технология …………..........................................................

32

Бөлім 4 А Тамақтану мәдениеті ………………………………………………………

40

Бөлім 4 В Үй мәдениеті ................……………………………………………………

45

Қысқа мерзімді жоспар ………,………………………………………………………..

50

2

Көркем еңбек 7 класс (қыздарға арналған)
1 тоқсан

2 тоқсан

3 тоқсан

1А-Бөлім
Визуалды өнер
Оқушылар:

өнердегі
замануи
техникалары мен жетістіктерді
зерттейді;

микробейнелерді орындау
тәсілдерін зерделейді;

микробейнелерді
зерделейді және олпрға сипаттама
береді;

Қазақстан
замануи
суретшілер шығармашылығының
ерекшеліктерін
зерттеп
анықтайды;

бейнелеу
өнеріндегі
замануи бағыттарды өзбетінше
зерделеп анықтайды;

өнердегі замануи стильдік
бағыттарды
зерттеу
негізінде
сарамандық жұмысты орындайды
(2D және 3D форматт);

көрмені
және
шығармашылық
жұмыстың
таныстырылымын ұйымдастыру
үшін
бірнеше
нұсқаларды
ұсынады

2 A-Бөлім
Сәндік-қолданбалы
шығармашылық
Оқушылар:

қазақ ұлттық және әлемдік
мәдениетінің өнер, қолөнері мен
дизайн
туындыларының
ерекшеліктерін анықтайды және
зерделейді;

әр түрлі тарихи және мәдени
қалыптасқан өнер, қолөнері мен
дизайн
туындыларының
ерекшеліктерін
өзбетінше
анықтайды және зерделейді;
 сәндік-қолданбалы
өнердің,
көркемдік жазбамен безендіру,
сонымен
қатар,
Қазақстан
қолданбалы өнерінің бұйымдарды
жасау технологияларын біледі;

көркемдік
жазбалар
түрлерінде
жұмыс
жасау
дағдыларын қолданады;

бұйымды әр түрлі көркем
жазбалармен
безендіру
ерекшеліктерін біледі;

сәндік-қолданбалы
өнер
бұйымдарды
жасауда
қолданылатын материалдар мен
құрал-жабдықтары біледі;
3

3А-Бөлім
Дизайн және технология
Оқушылар:
•
тәсілдерін және таңдалған
нысанды қайта құрастыруда
шығармашылық
идеяларды
ұсынады;
•
тігін
бұйымдарын
трансформациялау боынша әр
түрлі графикалық тәсілдерді
қолданып,
нобайларды
орындайды және графикалық
және технологиялық құжатты
құрайды (оның ішінде АКТ
қолданып);
•
тігін
машиналардың
ақауларын анытап, жөндейді;
•
замануи және дәстүрлі
емес материалдардың түрлерін
таниды,
олардың
құрамдастыруын, өңделуін және
қолдануын анықтайды;
•
безендіру
тігін
бұйымдары мен материалдардың,
фурнитуралардың мінездемесін
және жіктеулерін салыстырады,
сипаттайды, анықтайды;
•
замануи текстильді және

4 тоқсан
4 А-Бөлім
Тамақтану мәдениеті
 түрлі ақпарат көздерін қолдана
отырып (оның ішінде АКТны
пайдаланып) ұлттық және әлем
халықтарының тағамдарын әзірлеу
технологиясын зерделейді және
қолданады;
 түрлі тағамдарды әзірлеу үшін
қажетті азық-түліктер, құралдар
мен жабдықтарды өз бетінше
шешім қабылдайды;
 түрлі халықтардың тағамдары
мен әлемге әйгілі аспасшылардың
ерекшеліктеін сипаттайды және
салыстырады;
 таңдаған азық-түлігіне қатысты
шешімдерді негіздейді.
4 В-Бөлім
Үй мәдениеті
Оқушылар:

қауіпсіз
жұмыс
істеу
тәсілдері туралы білімін көрсете
отырып, тұрмыстық техникаларды
қолдану ережелерін зерделейді
және сипаттайды;

мақсатты
қолданылуына
байланысты
тұрмыстық

1 тоқсан

2 тоқсан

3 тоқсан

4 тоқсан

 өз
жұмыстарындағы
шығармашылық
шешімдеріне
пікірлер
бере
алады
және
орындалған жұмыстарының сапасы
мен қасиеттерін сын тұрғысынан
талдай алады (сөйлеу дағдыларын
дамыту мақсатында);
 дайын жұмысты көрмеге ұсыну.

безендіру материалдары мен
әртүрлі құрлымдарды қолдана
отырып,
технологиялық
құжаттарға
сәйкес
тігін
машинасында
бұйымды
орындайды;
•
тігін
бұйымдарды
ылғалдыжылулық
өңдеуге
арналған
құрылғыларды
анықтайды,
таңдайды
және
қолданады;
•
бұйымның
материалды
шығындар мен өзіндік құнын
анықтайды;
•
шығармашылық
жұмыс
пен бұйымды орындау үрдісінде
қазақ
ұлттық
мәдениетінің
элементтерін қолдану;
•
ауқымды
аудитория
алдында дайын болған өз
жұмыстарын таныстырады.

техникаларды жіктейді;

тұрмыстық техникаларды
қолдану мен олардың күтімін,
интерьерді
безендіру
мен
декорациялау
үшін
түрлі
өсімдіктердің
эстетикалық
қасиетін сипаттайды;

пәндік
терминологияны
пайдаланып,
өзінің
және
өзгелердің
жұмыстарын
дайындауға арналған әдістер мен
тәсілдерді
талқылайды
және
бағалайды;

4

Ескерту:
 Бөлім белгілі бір тақырыптар меңгерілетін сабақтар тізбегінен тұрады.
 Ұзақ мерзімді жоспар мен орта мерзімді жоспарларда ұсынылған тапсырмалардың
тақырыптары барлық пәндердің мәнмәтінінде болатындай етіп беріледі.Әр тақырыпқа
бірдей уақыт бөлінген.
 Сондай-ақ, тақырыпты меңгеру барысында байқалатын басқа да пәндермен
байланыс бар.
 Сабақтарда жұмысты ұйымдастыру және жоспарлау дағдыларын дамытуға және
технологиялық білімдерін, жасалатын жұмыс мәдениетінің негіздерін меңгеруге, әртүрлі
жұмыс түрлеріне араластыру негізінде технологиялық үдеріс туралы түсінік пайда болуына,
ақпараттық ресурстарды іздеугежәне қолдануға, шығармашылық жұмыстарды жобалау және
дайындауға қажетті арнайы икемділікті игеруге; үй мәдениетіндегі экономика және
кәсіпкерлік негіздерін қолдануға; санитарлық және гигиеналық талаптарды,жұмыстың
қауіпсіз тәсілдерін; шығармашылық, техникалық және сыни тұрғыдан ойлау, кеңістікте
қиялдау,
зияткерлік,
коммуникативтік
және
ұйымдастырушылық
қабілеттерін,
конструкторлы-технологиялық қызметке танымдық қызығушылықтарын дамытуға және
қолдануға; композициялық шешімдерді, бұйымның конструктивті және технологиялық
ақауларын талдау, бұйым дайындау және жобалау кезінде туындайтын қиындықтарды
болжай білу, жобаның шығармашылық идеясын жоспарлау, жүзегеасыру және жобаны
қорғау барысында өз пікірін қорғай алу қабілеттерін қалыптастыруғаерекше назар
аударылады;
 Шығармашылық жұмыс орындау барысында оқушылар зерттеушілік іс-әрекет
дағдыларын, біліктілік пен білімін, сондай-ақ, соңғы қорытындыны тұжырымдау мақсатында
алдын-ала талданған және сараланған мәліметтер негізіндедәлелдеме жасау логикасын
дамытуы керек; өз пікірін дәлелдеу мен шешім шығару үшін таңдап алынған деректер мен
мәліметтерді шынайы бағалау;
 Сабақ барысында Қазақстанныңжәне әлем халықтарының дизайны, өнері мен
қолөнербұйымдарының көркемдік стильдері, жарнлары мен дәстүрлерін ауықмды қамтитын
үлгілері ұсынылады.
 Оқыту үдерісі барысында пәннің академиялық тілі негіз болып табылатын тілдік
мақсаттаржүзеге асырылуы керек. Глоссарий оқыту үдерісінің бір бөлігі болып табылады.
Өнер, қолөнер мен дизайн туралы білімді теориялық материал мен өзінің тәжірибесі арқылы
дамытылуы керек.
 Мұғалімнің жұмысты орындау барысында қолданылатынәдістер мен үдерістерді
көрсетуі оқушыларға пәннің мазмұнын түсіну және алған білімдерін бекітуге көмектеседі.

Шығармашылық үдеріс шексіз. Шығармашылық үдерістің кез келген сатысында құру,
қарастыру, талдау мен бағалау идеялары туындауы мүмкін.

 Шолу, талдау және бағалау– сабақ барысында және белгілі бір сессия кезінде
орындалып, жалғасын табатын үдеріс. Кейбір жеке оқушылардың ой-пікірлері сурет
дәптерлерінде, портфолиоларында жазылуы мүмкін.
 Оқушылар үшін портфолиоларына шығармашылық жұмыстарын жинау маңызды.
Портфолио мұғалім мен оқушыға бөлім, тақырыптар бойынша меңгерілген материалдарда
жетістіктерін көрсетуге көмектеседі. Онда фотосуреттер, бейнетаспалар, 2D суреттері болуы
мүмкін.
 Оқытылатын материалды түсіндірудің әдіс-тәсілдері оқушының нәтижесін
эксперимент, жаңа идеяларды немесе нақты бір әдістерді қолдану арқылы
жақсартуғамүмкіншілік беретіндей
икемді
болуы керек.
Мысалы, жергілікті
мүмкіншіліктерді қолдана отырып, суретшілер мен дизайнерлерге, қоғамдық өнер
орталықтарына, жергілікті галереядағы жылжымалы көрмелерге бару, тақырыптық
5

нысандарға бару.Көркемөнер стильдері, жанрлары мен дәстүрлерінің кең ауқымды көлемі
енгізілуі керек;
 Қауіпсіздік ережелерін сақтау түсінігі жұмыстың басында тексеріліп, сарамандық
жұмыскезінде қадағалануы тиіс.
Ұ = ұжымдық жұмыс (сыныппен)
Т = топтық жұмыс
Ж = жұптық жұмыс
Ө = өздік жұмыс
ОТ = оқушы тәжірибесі
МК = мұғалімнің көрсетуі
Қ = қалыптастырушы (формативті) бағалау

6

Тілдік мақсаттар туралы
«Көркем еңбек» пәнінің мазмұны оқу тілі арқылы (қазақ және орыс тілдері) беріледі.
Әр пәннің өз тілдік стилі бар, оны нақты бір пәннің «ғылыми тілі» деп атауға болады.
Ғылыми тіл – пәннің мазмұнын оқып үйрену, ойлау қабілетін және пәндік мазмұнның негізгі
ұғымдарымен жұмыс істеуді жақсарту үшін қолданылатын негізгі құрал. Екінші не үшінші
тіл арқылы оқитын көптеген оқушыларға олардың ғылыми тіл мен пән мазмұнын толық
игеруі үшін білім алу үдерісінде үнемі қолдау көрсетілуі қажет. Үштілді білім беру
контексінде бірінші ғылыми тілдің дамуы да тұрақты назарды талап етеді, сондықтан бірінші
тіл арқылы оқуға жұмсалатын шектеулі уақыт тиімді және нәтижелі қолданылуы керек.
Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады.
Оқушылар үшін өздерінен не күтілетіндігін түсінуі тілдік мақсаттардың анық құрылуына
байланысты. Сондай-ақ, тілдік мақсаттар оқытушылар мен оқушыларға оқуға деген ынтаны
қалыптастыруға, өлшеуге және қолдауға көмектеседі. Пән мазмұны мен ғылыми тілді
оқытуды үнемі қатар назарда ұстайтын пән мұғалімдері оқушыларға үлгі көрсетіп, пән мен
тілді оқып үйренуге көмектеседі.
Ғылыми тілді оқып үйренуді қолдау үшін оқытушыларға сабақ жоспарларына келесі
оқу мақсаттарын жүйелі түрде қосу ұсынылады:
•
оқушылар назарын ғылыми тілге аудару (мәселен, пән бойынша оқу
мақсаттарына жету үшін қажет терминология немесе тұрақты тіркестері бар лексиканы
қолдану);
•
пән мазмұнының ұғымдарымен жұмыс істеуге қажетті жұмыс тілін қолдану
(мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас
жүргізу үшін қажетті сөздер мен сөз тіркестері);
•
алдын ала оқыту, оның ішінде ең бастысы, пәнді оқуда дұрыс қолдана білу үшін
қажетті терминология мен тіркестер жиынтығын қамтитын лексиканы алдын ала орынды
контексте қолдану;
•
оқушылардың төрт дағдының барлығын түрлі әрекеттерде (мысалы, оқылымтыңдалым, оқылым-жазылым, оқылым-айтылым, тыңдалым-жазылым және т.б.) түрлі
мақсаттарға қол жеткізу үшін қолдану;
•
оқушыларды пікірталас диалогтарға қатыстыру (мәселен, оқушылардан қысқа
жауаптарды қабылдамау, білімді ғана көрсететін сұрақтарды қоймау; оқушыларды өз білімін
нәтижелі талқылау үшін пайдалануға ынталандыру, сондай-ақ оқушылар диалогқа қатыса
алуы үшін қажет лексикалық қормен қамтамасыз ету);
•
тілге тән оқу дағдыларын дамыту (мәселен, таңдамалы түрде тыңдау, түсіндіру,
металингвистикалық және метакогнитивтік танымды дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен
жұмыс дағдылары);
• тіл туралы сын тұрғысынан ойлауды дамыту (мәселен, тілдерді салыстыру,
оқушылардың тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді
бағалау);
•
сабақ басында тілдік мақсатты белгілеу, сабақтың соңында осы мақсат
бойынша қол жеткізген жетістіктерді талқылау.
Тілдік мақсат үлгісі оқу жоспарының әр бөлімінде көрсетілген. Тілдік мақсат үлгісі
сонымен бірге ғылыми тілдің құрамдас бөліктерін қамтиды, оны пайдалану мен есте сақтауға
оқушылардың назарын аудару маңызды. Бұл құрамдас бөліктер келесі тақырыпшалармен
көрсетілген:
(1) пәнге тән арнайы лексика және терминология,
(2) диалог/жазылым үшін қажетті сөз тіркестері. Берілген тіл оқушылар үшін түсінікті
әрі анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне
көмектеседі.
Тілдік мақсаттарды анықтау үшін келесі етістіктерді пайдалануға болады: саралау,
7

санаттарға бөлу, таңдау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, қарсы қою, көшіру, құрастыру,
сынау, анықтау, суреттеу, әзірлеу, бағалау, түсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, анықтау,
негіздеу, келіссөздер жүргізу, болжау, өндіру, балама шешімдер ұсыну, себептерді түсіндіру,
пысықтау, қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп
алу, рөлдік ойындар ойнау, қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз
сөзімен анықтама жазу, безендіру.
Тілдік мақсаттардың кейбірін пән мазмұнын оқу мақсаты деп те есептеуге
болатынына қарамастан, мазмұн мен тілдің бөлінуі оқушылардың мазмұнға да, тілге де баса
назар аударуына көмектеседі. Бұл, сондай-ақ, жауаптар мен шешімдер іздеу үшін
қолданылатын үдерістермен салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды
теңгерімге келтіруге көмектеседі. Атап айтқанда, осындай үдерістерге баса назар аудару
тілдің нақты қолданылуы мен ойлау әрекетінің жақсаруына көмектеседі.
Тілдік емес пәндерде оқыту мақсаттарының көпшілігі мазмұнға бағдарланады, бірақ
ең кемінде біреуі тіл дамытуға бағытталуы тиіс.

8

Орта мерзімді жоспар (қыздарға арналған)
Көркем еңбек Негізгі мектеп
7- сынып
1А Бөлім. Визуалды өнер
Осыған дейін меңгерілген білім
Оқушыларпейзаж, натюрморт, портрет, мүсін, композициянегіздері, кескіндемежәнеграфикатуындыларытуралыбіледі. Көлемді-кеңістікті
композиция, пішін құру, елестету арқылы және нұсқаға қарап, адам денесінің тепе-теңдік пен қимыл-қозғалысын көрсету дағдылары бар.
Кескіндеме, графика және мүсін техникалары мен материалдарын игерген.аудиторияға өз жұмыстарын ұсыну бойынша тәжірибелері бар.
Пән лексикасы, терминология және диалог/жазу үшін қажетті сөз
Пәнді оқу мақсаты
Тілдік мақсаттар
тіркестері
Оқушылар:
Оқушылар:

нобай, пішін, құрам, ритм, сызықтық, динамика, фактура, сынық,
• түрлі мәнмәтін, стильдер мен  арнайы құралдарсыз көре қатты, жұмсақ, сыртқы сызық, нобай, қалам, монохром, инсталляция,
бағыттардағы қоршаған ортаның
алмайтын заттарға мысал пластика.
визуалды
элементтері
келтіреді;

өнердегі заманауи бағыттар: кубисттер – нұсқаны деформациялау,
(композиция, түс, пішін, фактура,  микроскоп арқылы көрген футуристтер – динамизм мен қозғалыс, орфисттер – түстерді
тепе-теңдік) туралы білімдері мен
суреттерге сипаттама береді; үйлестірудегі үйлесімділік, пуристтер – машиналық эстетика, оп–арт,
түсінігін көрсетеді;
 микро әлем қандай пәндерде поп–арт.
қарастырылатынын анықтап 
Мен ... орындау үшін ... қолдандым.
атайды;

Микроскоппен қарау арқылы мен … байқадым.

Мен … көмегімен сызық орындауға тырыстым.

Бұл инсталляцияда … образын трансформациялау арқылы алдым.
Қысқаша шолу
Бұл бөлімде оқушылар Қазақстан мен әлемдік өнердің заманауи жетістіктері туралы білімдерін кеңейтеді. Сарамандық жұмыстарды орындау
үшін еңтиімді тәсілдерді өз бетінше таңдайды, жаңа технологиялар мен материалдарды меңгереді. Әртүрлі жолмен алынған мәліметтерді
жіктеу, қолдану мен талдауды үйренеді. Шығармашылық қабілеттері мен шешімдерінің ерекшелігін демонстрациялайды. Өзінің және өзге
оқушылардың жұмыстарын талқылау кезінде коммуникативтік және бағалау дағдылары дамиды. Алдыңғы тәжірибесіне сүйене отырып,
материалдармен техникалармен сенімділікпен жұмыс істейді. Бөлім тарих, биология және АКТ пәндерімен тығыз байланысты.

9

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

Оқу мақсаттары

1.1
Қоршаған 7.1.1.1
орта
орта
туралы Қоршаған
білім мен түсінік элементтерінің
визуалды
сипаттамасын
(композиция, түс,
пішін,
фактура,
пропорция) өзінше
түсіндіру
7.2.1.1
Күрделі
шығармашылық
идеялары
мен
сезімдерін білдіру
үшін,
өнер
құралдары
мен
әртүрлі техникада
таңдалған
қасиеттері
мен
тәсілдерін
визуалды
элементтерді
таңдау
және
негізделген түрде
анықтау

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Өнердегі заманауи техника мен
ғылыми жетістіктер. Табиғаттағы Мұғалім түрлі бағыттар, материалдар
мен
тәсілдермен
орындалған
микро бейнелер.
кескіндеме, графика, мүсін өнері
(Ұ) Оқушылар Роберт Гук, Антонина туындыларының
ерекшеліктеріне,
ван Левенгук, Роб Кесселер және оның ішінде, заманауи бағыттағы
Қазақстандық
авторлардың өнер түріне басты назар аударады.
жұмыстарын қарастырады сураққа
жауап береді:
Бұл сабақта мұғалім слайдтар мен
1. Қандай
өнер
туындылары бейнетаспалар көмегімен өнердің
сіздерге түсінікті болды?
заманауи
жетістіктерін,
сурет
2. Қандай
жұмыстар
сіздерді салудың
ерекше
түрлері
мен
қызықтырды?
техникаларын
(SandArt,
3. Қандай жұмыстар сіздерде түрлі StreetPainting, «Эбру» техникасы,
көңіл-күй (шаттық, түсініспеушлік, светографика,
микроскопиялық
таң қалушылық, ашу ыза) тудырды?
фотосуретттер) көрсетеді
4. Заманауи өнерде олар бір-бірінен
қалай ажыратылады?
Мұғалім оқушыларға өз пікірлерін
айтып, сұрақтарға жауап беруді
ұсынады.
(Ұ) (Т) Оқушыларға микроскоппен не
басқа да құралмен түсірілген сандық Оқушыларға заманауи өнер туралы
фотосуреттерді
қарастырады.
Ол өз пікірлерін айтуды ұсыныңыз және
бейнелерде
оқушылар
Роб өздерінің бақылауларымен бөлісуге
Кесселердің
жұмыстарына
ұқсас мүмкіншілік жасаңыз.
бірқатар клеткалар мен өсімдіктердің
үлкейтілген құрылысын көріп, оларды
салыстыра алуы керек.


Микро бейнелер дегенді қалай Оқушыларды
10

зерттеу

жүргізуге,

Оқу ресурстары

Ксения
Симонова
туындылары
(құм
анимациясы)
Курт
Венер,
Джулиан
Бивер
жұмыстары
(асфальттағы
үш
өлшемді суреттер)
Дария Пушанкина
(су
бетіндегі
суреттер)
Михаил
Ларионов
(светографика)
Роб
Кесселер
(микроскопиялық
фотосуреттер)
https://www.youtube.c
om/watch?v=k1cngQ
Q2XSA

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

түсінесіздер?

Өмірде
көзге
көрінбейтін
заттарды мысалға келтіріңіздерші.

Микроскоппен
көретін
бейнелердің көрінісі қандай болады?

Қандай пәндер микроәлем туралы
қарастырады?

Сіздер қалай ойлайсыздар, осы
суреттерді
өнер
туындыларына
жатқыза аламыз ба?
Оқуышлар сұрақтарға жауап беріп,
бақылау нәтижелері мен пікірлерімен
бөліседі.

микроәлем
тақырыбы
бойынша
сарамандық жұмыс орындауларына
бағыттап отыру ұсынылады.
Осы
тақырыптың
көмегімен
оқушылар ғылым мен өнердің
ұқсастығы,
өзара
байланысы,
суретшілер
мен
ғалымдардың
ынтымақтастығы
жайлы,
суретшілердің өз туындыларын,
образдарын орындауда қоршаған
ортадан (қоғамға идеялар мен
мәселелерді
трансляциялау
қажеттілігі)
шабыттанатындығын
түсінуде қолдау табады.

(Ж) (Қ) Жаңа тақырыпты бекіту
мақсатында
оқушыларға
микроскоппен кепкен жапырақтар,
пияз қабығы мен т.б. көруді ұсынуға
болады.
Оларды
бір-бірімен
салыстырып, ұнағанын нобай ретінде
салуға болады.

Оқу ресурстары

Айтуаров
Ерлан
Сахипович
http://news.ivest.kz/80
770687-stepobetovannaya
Тимур Аканаев
http://1mag.kz/2012/0
5/29/lichnoe-delotimur-akanaev/
Бахытнур
Бурдесбеков
http://www.infotses.kz/news/poposlednemu-slovukhudozhnikov-foto/

Оқушылардың микроәлем туралы
білімін кеңейтіңіз. Адам көзіне
көрінбейтін
нәрселерді
ғылыми
ашылулар
арқылы
көре
алатындығымызға бағыттаңыз.
Оқуышлар Роберт Гук, Антонина ван Василий Кандинский
Левенгуктың
микроскопиялық http://smallbay.ru/kan
жұмыстарына
негізделуі
мүмкін.
dinsky.html
Оқушылар пияз қабығы клеткалардан
тұратынын біледі және оның бейнесін
сала алады.
әрекет
кезінде
Сарамандық
жұмыс
бақылау Зерттеушілік
оқушыларды
топтарға
біріктіруге
негізінде орындалған зерттеу жұмысы
мен нобайларға негізделген. Бірнеше болады.
түрлі әдіс-тәсілдермен орындалған
негізгі идеяларды анықтап және
11

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

суреттерді
салып
алу
арқылы
оқушылар
сарамандық
қызметтің
дағдыларын дамытады.
Алдын-ала микроскоптар, үлкейтетін
Оқушылар сарамандық жұмысты түрлі шынылар, көруге арналған үлгілер
тәсілдермен орындайды.
(майда кепкен өсімдіктер, топырақ
үлгілері т.б.) дайындап қойыңыз.
(Ж) (Т) Микроскоп не үлкейтіп Көргендерін
сурет
дәптеріне
көрсететін шыны көмегімен көрген бейнелеп немесе фотоаппаратттың
суретті түрлі материалдар және көркем көмегімен суретке түсіріп алуына
техникалармен бейнелеу. Мысалы, болады.
оқушылар бақылаудағы бейнелердің
негізінде балауызды суреттер, қара
сия/сулы
бояу
картиналарын
орындауы мүмкін.
(Ж) (Т) (Қ) Суретті қайта жаңғырту
кезінде түрлі дизайн элементтерін
(сызық, фигура, түс, материал, пішін,
көлеңке жарық, өлшем) қолдана
отырып, өздері көргісі келетін образ
және идея құрайды (өсімдіктер, теңіз
мотивтері,
жануарлар
мен
жәндіктердің қияли образдары және
т.б.)
Оқуышларға өз бетінше көлемді не
жазық (ермексаздан илеу, бисермен
тоқу,
көркем
материалдармен
бейнелеу)
бұйым
орындауға
материалдар мен техникаларды өз
бетінше таңдады.
12

Аталған жаттығу жұмыстары түс
реңктерін дұрыс таңдау қабілетін
дамытуға септігін тигізеді. Оларды
түрлі
кескіндеме
техникаларын
ажырату үшін қылқалам көмегімен
түрлі шығармашылық жұмыстар
мен абстракциялық композицияларда
қолданады.
Кейбір оқушылар мен топтарға өз
жұмыстарының
нәтижелерін
визуалды
бейнелер
(постерлер,
нобайлар т.б.) арқылы, жазбаша не
ауызша кері байланысты қоса түрлі
тәсілдермен
көрсетуді
ұсынуға

Оқу ресурстары

http://www.sviter.co/
masterpieces-onbutterflies/
http://www.izuminki.c
om/category/babochki
/

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

(Қ) Бүкіл сыныппен қарастырып,
талқылаған критерийге сәйкес бірбірінің жұмыстарын бағалайды. Осы
іс-әрекет барысында сурет дәптері
құжаттау мен басқару құралы ретінде
қолданады.

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

болады.
Осының негізінде бөлім бойынша
жоспарлау мен дифференциациялау
құрылуы мүмкін.
Жоғарыда
аталған
барлық
тапсырмалар
қалыптастырушы
бағалауға мүмкіндік береді. Жұмыс
барысында мұғалім жеке оқушыларға
немесе шағын топтарға қажетті
қолдау көрсете алады.
Нәтижелерді қорытындылау мен
талқылау
кезінде
оқушыларды
шығармашылық
жұмыс
жасау
барысында ғылым мен техника
жетістіктеріне
негізделуге
болатындығына бағыттау керек.
Оқушыларға
орындалған
жұмыстарды
бағалау
үшін
критерилерді
бірігіп
жасауды
ұсыныңыз.

Сабақ
соңында
оқушылар
өз Ескерту: Аталған
тақырыпты
жұмыстарын көрмеге қойып, оларды меңгеруге 2 сағат ұсынылады.
шабытанндырған идеялармен бөлісіп,
талқылайды.
http://www.np.kz/cult
Қазақстанның
заманауи
ura/9866суретшілері.
vecher_v_zerende_ili_
13

Оқу
бағдарламасына
сілтеме
1.2 Тарих,
мәдениет және
дәстүр туралы
білім мен түсінік

1.3 Ақпарат
көздерімен
жұмыс істеу

Оқу мақсаттары
7.1.2.1
Тарихи
және
мәдени
шығутегі
әртүрлі
өнер,
қолөнер мен дизайн
туындыларының
ерекшеліктерін өз
бетінше зерделеу
және сипаттау.
7.1.3.1
Шығармашылық
жұмыста
идеяларын
іске
асыру мақсатында
түрлі
ақпарат
көздерінің
ең
тиімдісін
таңдай
отырып,
қолдану
(оның ішінде АКТ
қолданып)

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері
(Т) Оқушылар қазақ халқының мәдени
бірегейлік ерекшеліктерін талқылайды
және қазақтың тұрмысы, мәдениеті
мен тарихын сипаттайтын нысандарды
атайды.

(Ө) Оқушылар өз пайымы бойынша
Қазақстанның нышаны ретінде бір
нысан таңдайды. Түрлі түсті картон
қағазында сұлбасын салып, сол сызық
бойынша қырқып шығады.
Орындалған
жұмыстарды
шетке
қойып қойғаны жөн. Бұл бұйымдарды
олар сабақтың сарамандық бөлімінде
қолданатын болады.

(Ө)(Қ) Оқушылар өз бетінше заманауи
Қазақстандық суретшілердің (мысалы:
Анар
Абжанованың
кескінделеік
туындылары
немесе
Еркен
Мергеновтың мүсіндік пішіндері)
шығармашылығын зерттейді.
14

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

Бұл сабақта қазақ халқының мәдени pjat_istorijj_o_kazakh
бірегейлігі
мен
мұрасының stane.html
ерекшелігіне
басты
назар
аударғаныңыз жөн.
http://vechastana.kz/k
ultura/vystavkaОқушыларға
қазақ
халқының kartin-khudozhnikovтұрмысын, мәдениеті мен тарихын astany-proydet-vсипаттайтын нысандар мен заттарды sankt-peterburge/
(киіз үй, домбыра, ұлттық ыдыс-аяқ,
бесік, түйе, жылқы, ою-өрнектер т.б.) http://yvision.kz/post/
атауды ұсыныңыз.
286753#!
Жаңа материалды тиімді меңгеру
мақсатында мұғалім түрлі әрекеттер
(мысалы,
абстракциялық
композиция, коллаж құру т.б.) Суретшілердің
ұсынуы мүмкін. Түрлі материалдар туындылары:
(тері, мата, журналдар мен газеттер, Бахтыбек
қағаз т.б.) мен техникалар қолдануға Талкамбаев, Нурлан
болады. Нысанды таңдау мен Абишев,
Гүлден
орындау барысында мұғалім қажет Ертьякова, Нурлана
кезде қолдау көрсетеді. Жұмысты Килибаева,
шағын
топтарда
немесе
жеке Кульбеков
орындау бойынша ұйымдастыруға Сатыбалды,
болады.
Молдақұл
Заманауи
қазақстандық Нарымбетов,Ағымса
суретшілердің
композициясын лы Дүзелханов
қарастыру және жоғарыда аталған
нысандардың
олардың
туындыларындағы көрінісіне назар
аудару. Әсерлі болу үшін орындау

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

3.2

Оқу мақсаттары

Идеяларды 7.3.2.1

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқушылар түрлі ақпарат көздері
арқылы (БАҚ, интернет ресурстары,
энциклопедиялар т.б.) Қазақстанның
заманауи
суретшілерінің
туындыларымен
танысады,
пікір
айтып,
өз
сурет
дәптерлерінде
олардың туындыларындағы ұлттық
нақыштың көрінісі туралы қажетті
жазбалар жүргізеді.
(Зерделеген тақырыпты бекітуге
арналған қосымша тапсырмалар)
Талқылаудан соң, оқушылар өз
зерттеулерінің негізінде, түрлі түсті
картон қағазынан қырқып алынған
нысандардан
абстракциялық
композиция орындайды. Оқушылар
алдынғы зерделеген суреттері арқылы
өздерінің
идеяларын
білдіреді.
Сарамандық
жұмыс
барысында
оқушылар
өзінің
туындысын
орындауға
қарастырған
репродукциялар
мен
суреттерден
идеялар мен сюжеттерін алуына
болады.

стилі мен жанрлары әр түрлі
репродукциялар таңдалғаны дұрыс.
Бұл тапсырманы қажетінше топта
ұйымдастыруға болады.

Сарамандық жұмыс орындау үшін
сыныпты топтарға біріктіріңіз.
Бұл тапсырманың жетістігі әрбір
оқушының композицияны құруға
шығармашылықпен қарап, дұрыс
құрастырылған
критерийлерге
байланысты болады.
Заманауи суретшілердің туындылары
және орындалған жұмысты талқылау,
салыстыру барысында бұйымның
ұлттық нақыштарды қолданған жеке
тұлғалық көрінісіне назар аудару
керек.

(Қ) Оқушылар жұмыстарын көрсетеді
және Қазақстандық суретшілердің Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге
туындыларымен
өз
идеяларын 1 сағат беру ұсынылады.
салыстырады.
Бейнелеу
өнеріндегі
заманауи
15

Оқу ресурстары

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

және Пәндік
терминологияны
қолдана
отырып,
өзінің
және
өзгелердің
(суретшілер,
қолөнершілер,
дизайнерлер)
жұмыстарындағы
идеялары
мен
тақырыптарды
талқылау
және
бағалау.

бағыттар. Тәуелсіз зерттеулер.
(Т)(Қ) Оқушылар өз бетінше топтарда
туындылардың
репродукцияларын
зерттейді.
Туындылардың
стилін
анықтау
және
шығармашылық
авторларымен танысу мақсатында
ұсынылған интернет ресурстарын,
виртуалды
галереялар,
энциклопедиялар, журналдар, мәтіндік
жинақтарды қолданады.
(Қ) Оқушылар өздерінің зерттеу
нәтижелері мен әсерлерімен бүкіл
сыныппен бөліседі.

7.3.3.1
3.3
Әдіс- Пәндік
тәсілдерді талдау терминологияны
пайдалана отырып,
және бағалау
басқалардың
(суретшілер,
қолөнершілер,
дизайнерлер) және
өз
жұмыстарындағы
әдіс- тәсілдері мен
техникаларды
талқылау
және
бағалау.

(Ө)(Т)(Қ)
Оқушылар
зерттеген
материал бойынша өзінің сезінулері
мен әсерлері негізінде сарамандық
жұмыс
орындайды.
Оқушылар
сарамандық жұмыс орындау үшін
таңдалған заманауи стильдік бағыттар
бойынша
шығармашылық топтар
құруы мүмкін.

талдау
бағалау

16

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Мұғалім өнердегі импрессионизм
мен символизмнен авангардизм мен
постмодернизмге дейінгі
көркем
стильдер мен бағыттарды (мысалы,
кубисттер- нұсқаны деформациялау,
футуристтердинамизм
мен
жылдамдық, орфисттер – түстік
үйлесімділіктегі үйлесім, пуристтермашиналық эстетика, оп-арт және
поп-арт) ұсынады.
Зерттелетін
туындылар
жетінші
сынып оқушыларына таныс болып
келетін классикалық туындылардан
ерекшеленеді. Сондықтан, мұғалімге
оқу
үдерісіндегі
әрекеттерді
оқушының заманауи суретшілердің
жұмыстарындағы көркемдік ойына
шомуына мүмкіндік беретіндей етіп
ұйымдастыру ұсынылады.
Аталған
сарамандық
жұмысты
орындау үшін тақырыпқа барынша
сай келетін мәтіндік (репродукциялар
жинағы,
энциклопедиялар,
журналдар, интернет ресурстары
және
т.б.),
иллюстрациялық
материалдар таңдап, дайындау керек.
Бұл тапсырманы топтық және өзіндік
жұмыс ретінде жүргізуге болады.
Алайда, бұл жұмысты әр топқа

Оқу ресурстары

Поп-арт өкілдері:
Роберт Раушенберг,
Рой Лихтенштейн,
Джаспер
Джонс,
Джеймс
Розенквист,
Том
Вессельман, Клас
Олденбург,
Энди
Уорхол,
Хокни
Дэвид.
Орфист
суретшілері: Роберт
Делоне, Аристарх
Лентулов,
Александр Экстер,
Ф
Купка,
Ф.
Пикабия,
М.
Дюшан
Кубист
суретшілері: Пабло
Пикасо,
Жорж
Брак, Хуан Грис,
Фернан Леже, Л.
Попов, К Малевич.
Мүсін – Александр
Архипенко

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)
белгілі бір стиль беріп, топта
орындау
ұтымды
болады.
Оқушыларға
туындылардың
репродукцияларына
зерттеу
жүргізуді ұсыныңыз.

(Т)
(Ө)
Сарамандық
жұмысты
талқылайды,
материалдарды
таңдайды, идеялары мен түстік
шешімін
анықтайды. Сарамандық
жұмыс орындау барысында оқушылар
өз пікірлерімен бөлісіп, орындалған
суреттің мағынасын түсіндіреді, бірбіріне композицияларын жақсарту
бойынша ұсыныстарын айтады.
(Т)(Қ) Әрбір топ өз жұмыстарының
шығармашылық идеяларын көрсете
отырып, бұйымды дайындау кезінде
қолданылған белгілі бір стильді
түсінідіреді,
ұсынады.
Түсіндіру
барысында
оқушылар
таңдаған
стильдің ерекшелігін және осы
бағытта жұмыс істейтін суретшілерді
атайды және өз композицияларын
құруда олардың туындылары қалай
әсер еткендігін айтады.
Жұмысты ұсыну барысында оқушылар
мүмкіндігінше
арнайы
17

Сарамандық әрекеттер үшін үлкен
форматтағы
(А1)
қағаздар
дайындаңыз. Берілген
форматта
ретсіз сызықтар (орфисттерге тән
жұмсақ және кубистерге тән зигзаг
тәрізді сызықтар) салуға болады.
Оқушыларға бос кеңістікті бірегей
концепцияны көрсететін суреттермен
толтыруды ұсыну.
Орындаған композицияда берілген
стильдің идеялары көрініп тұрады.
Орындалған композицияны ұсыну
үшін пайдалы сөз тіркестері мен
терминдердің жинағын дайындап
қою
ұсынылады.
Оқушыларға
қолдануды ұсыну керек.
Сабақ барысында мұғалім қиындық
туындаған сұрақтар бойынша кеңес
беріп, қажетті қолдау көрсетеді.

Ескерту: Бұл тақырыпты меңгеруге

Оқу ресурстары

Оқу
бағдарламасына
сілтеме

Оқу мақсаттары

Сабақтағы ұсынылатын ісәрекеттер түрлері
терминологияны қолданады.

1.6 Материалдар,
олардың
қасиеттері мен
жұмыс
істеу
техникалары

7.1.6.4
Шығармашылық
жұмыстар
жасау
үшін
әр
түрлі
(заманауи)
технологиялар мен
өнер
материалдарын
анықтау,
таңдау
және біріктіру.

Мұғалімге арналған ескертулер
(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқу ресурстары

1 сағат беру ұсынылады.

Өнердегі
заманауи
стильдік
бағыттарды
зерттеу
негізінде
тәжірибелік жұмыс орындау
(2 D немесе 3D форматында)
(Ұ)
Ұсынылған
презентациялар,
бейнетаспалар мен инсталляциялық
өнер бейнесу бар репродукцияларды
қарастырады.

(Т) Топта бірқатар мәселелерді
7.1.6.2
талқылайды
және
оқушылардың
Заманауи
және пікірінше ең өзекті мәселені таңдайды.
дәстүрлі
емес
материалдардың
бірқатарын
тану
және
олардың
тиімді біріктірілуі
мен
өңделу
мүмкіншілігін
анықтау.
(Ө) Таңдаған мәселеге қатысты жеке
өзіндік нобай орындау. Оқушылар
танымал туындылар авторларының
2.1 Шығармашы- 7.2.1.1
жұмыстарына сүйене отырып, бөлек
лық идеялардың Күрделі
шығармашылық
алынған
элементтерін
идеяларын
көркем көрінісі
идеялары
мен дамытуға қолданады.
сезімдерін білдіру
үшін,
өнер
18

http://www.liveintern
et.ru/users/irinkaakni
ri/post288425113/
Өнердің заманауи түрі инсталляция
туралы түрлі суреттер жинағын
дайындау ұсынылады. Оқушыларға
заманауи
өнердің
жетекші
өкілде