"Өлі және тірі табиғат"

Іс - әрекеткезеңдері

Тәрбиешініңіс - әрекеті

Балалардың іс-әрекеті

Мотивациялық - қозғаушылық

Балалар, қараңдаршы,

бізге қонақтар келіпті, қане, алдымен сәлемдесіп алайық.

Балалар шаттық шеңбер құрып амандасады

Бәріміз енді тұрайық, Үлкен шеңбер құрайық.

Жақсы – жақсы сөздерді Қонақтарға сыйлайық!

Табиғат - біздің анамыз, Табиғатқа баламыз.

Иіліп сәлем береміз, Біз әдепті баламыз.

- Балалар, қазір жылдың қандай мезгілі?

- Күздің  қандай айы?

- Балалар, күз мезгілінде табиғатта қандай өзгерістер болады? Құстардың барлығы ұшып кете ме?

- Күз айларын тағы да басқаша қалай атайды?

 -Қыркүйек айы - бастапқы ай

- Қазан айы - ортаңғы ай.

- Қараша айы - қоңыр салқын күз.

Шеңбер бойына тұрып ойнайды

Балалардың жауаптары: күз айында жәндіктер үйықтайды, жемістер піседі, жануарлар ұйықтайды. Құстар жылы жаққа ұшып кетеді. Жоқ қыстап қалатын көгершін, торғай, қарға, сауысқан. - Күз  мезгілі. - Қараша айы.

Ұйымдастырушылық ізденістік

Балалар,  табиғат дегеніміз не? Табиғат нешеге бөлінеді?

Дұрыс айтасыңдар, тірі табиғат  - олар өседі, қоретенеді, тыныс алады, тұқым шашады. Оларға адамдар, жан-жануарлар, өсімдктер, құстар, жемістер, көкөністер, балықтар жатады деп (слайд  суретті) арқылы көрсетемін. Өлі табиғат қоректенбейді, өспейді, тұқым шашпайды.

Оларға су, тас, тау, күн, ай, құм жатады.

 (слайд  суретті)

Бірақ тіршілік атаулы оларсыз өмір сүре алмайды.

Сондықтан олар бір-бірімен тығыз байланысты.

Осы кезде есік қағылып қонақ келеді,табиғат ханшайымы келеді. Ол өз тапсырмаларын әкеледі.

 – Ал, балалар табиғат ханшайымның тапсырмаларын орындаймыз ба?

- Табиғат деген не?

- Дұрыс табиғат бізді қоршаған орта. Балалар, бүгін біз осы табиғат туралы әңгімелейміз. Табиғат екіге бөлінеді екен. Өлі табиғат және тірі табиғат: Өлі табиғатқа тау, тас, топырақ, бұлт, су жатады. Тірі табиғатқа адамдар, жан - жануарлар, ағаштар, гүлдер жатады.

(Суреттер көрсетіледі) Слайд арқылы көрсетіледі.

Тірі табиғат: қоректенеді, тыныс алады, өсіп - өнеді, қозғалады, жүреді сөйлейді. Өлі табиғат: қоректенбейді, тыныс алмайды, өсіп - өнбейді, қозғалмайды, жүрмейді, өсіп - өнбейді. Өлі табиғатқа құм, тас, суға байланысты тәжірибе жасап көрейік. Ал енді қонағымыздың тапсырмаларын орындап көрейік. Табиғат ханшайымы гүл және су әкеледі балалар екі топқа бөлініп өлі табиғатқа су жататы, осы су туралы бүкіл мәлемет жинайды зерттейді. Ал екінші топ гүл тірі табиғатқа жатады осы гүл туралы барлық мәлемет жинайды.

Тәжірибе: Тірі табиғат.

Алдын ала отырызылған пияздар біреуі суға малынып отырызылған біреуі топыраққа слайдқа қарап отырып өзгеруін көреміз. Балалар дәлелдейді қай пияз тезірек өсетінін.

Өлі табиғат.Ыдыстағы құмды ұлғайтқыш әйнекпен қарау. Ұсақ бір - біріне жабыспайды. Ыдыстағы құмның жел тұрғанда ұшуы. Сок ішуге арналған түтікшемен құмды үрлеу, жеңіл, жел тұрса ұшады. Ыдыстағы құмға су құю. Ыдыстағы құмға, су құйса балшыққа айналады. Тасты бақылау. Су құйса да жылтырап жата береді, түрі түсі өзгермейді, майдаланып балшыққа айналмайды, жел үрлесе де қозғалмайды. Ауыр зат. (Балалардың тәжірибе жасауы)

3) Ойын - ойнау, «Құм, тас, су. Басы «құм» дегенде әр жерде шашыраңқы болып отыру. «Тас»дегенде өз қолымен мүсін жасап тұра қалу, «су» дегенде толқын жасап қозғалу». (Балалар қимылмен көрсетеді)

Ей адамдар күнмен гүлден жаралған Табиғатты аялаңдар,

Мәпелеңдер, балалар!

Табиғат ханшайымның кетуі.

Сендердің қамқорлықтарыңды көріп риза болып тұрмын. Өте ақылды балалар екенсіңдер.Табиғатты өте жақсы көреді екенсіңдер. Ал ендеше мен өз табиғат әлеміне әрі қарай сапар шегейін, сау болыңыздар.

Балалардың жауаптары

Бізді қоршаған ортамыз.

Рефлексиялық - түзетушілік

«Кім жылдам?» ойыны

Мақсаты: Ептілікке шапшаңдыққа баулу.

Ойын шарты: шашылған гүлдерді жинап, себетке салдыру.

- Балалар, бүгінгі оқу-іс әрекетімізде нелерді үйрендік? Слайд арқылы қорытындылау.

Қол ұстасып тұрайық, Шеңберді біз құрайық, Көріскенше күн жақсы, Сау- саламат болайық.

Сау болыңыздар!

Қорытындылау:

Біз тәртіпті баламыз

Айтқан тілді аламыз

Анам жұмысқа кеткенде

Үйде ойнап қаламыз

Қорытындылау мақсатында бірнеше сұрақтар қойып жауаптарын талдаймын.Белсене жауап берген балаларды мадақтаймын.

Балалар ойынға белсене қатысады.