Олимпиадалық есептер және
шығару жолдары
№1. Теңіз деңгейіндегі ауаның
температурасы +17°C. 4 км биіктікте ұшып бара жатқан ұшақ бортының
сыртындағы температура қандай болады?
Жауабы: 17-(6×4)=17-24=-7°C
№2.
6 км биіктіктегі температура
-1°C. Осы кезде жер бетіндегі температура қандай
болады?
Жауабы: (6×6)-1=35°C
№3.
Тау етегіндегі ауаның
температурасы +12°C. Таудың шыңында ауа температурасы -18°C. Таудың
биіктігі қандай?
Жауабы: 12-(-18):6=5
км.
№4.
Кабинеттің ішіндегі су
мөлшерін анықтау. Кабинеттегі температура ~+20°C;
(1м3);
Жауабы:
8×6×3=144м3×17=2448 гр =2кг 448
гр
№5.
Ауаның температурасы 0°C,
салыстырмалы ылғалдылық 40%, абсолюттік ылғалдылықты
анықта?
Жауабы: 5 г –
100% x=(5×30):100=1,5 гр
X – 30% Абсолюттік ылғалдылық - 1,5
гр
№6. Ауаның температурасы 20°С,
салыстырмалы ылғалдылық 40%, абсолюттік ылғалдылықты
анықта?
Жауабы: 1 г
– 100% X=(1×40):100=0,4 гр
X –
40% Абсолюттік ылғалдылық – 0,4 гр
№7. Ауаның температурасы +20°С,
абсолюттік ылғалдылық 15 грамм, салыстырмалы ылғалдылықты
тап?
Жауабы: 17 гр – 100% х=
(15×100):17=88,2%
15 гр – х Салыстырмалы
ылғалдылық – 88,2%
№8. Атмосфералық қысым А
нүктесінде 750 мм, Б нүктесінде 520 мм. Екі нүктенің салыстырмалы
және абсолюттік биіктігін табыңдар?
Жауабы: А нүктесі: 760-750=10×10=100 м
(абс биік)
Б нүктесі: 760-520=240×10=2400
м (абс биік)
750-520=230×10=2300 м
(салыст.биік)
№9.
А нүктесінің теңіз деңгейінен
биіктігі 1450 м, А нүктесіндегі атмосфералық қысымды
табыңдар?
Жауабы: 1450:10=145
мм
760-145=615
мм.
№10. Атмосфералық қысым А
нүктесінде 720 мм, Б нүктесінің абсолюттік биіктігі 450 м. А
нүктесінің абсолюттік биіктігін және Б нүктесінің атмосфералық
қысымын табыңдар?
Жауабы: А нүктесінің абсолюттік
биіктігі: 760-720=40×10=400 мм;
Б нүктесінің атмосфералық
қысымы: 760-(450:10)=725 мм.
№11. А нүктесіне түсетін
жауын-шашын мөлшері 430мм,ал булану 870мм болса,ылғалдану
коэффициенті нешеге тең?
Жауабы: К= 430:870=0,494
К<1
№12. А нүктесіне түсетін
жауын-шашын мөлшері 850мм,ал булану 620мм болса,ылғалдану
коэффициенті нешеге тең?
Жауабы: 850:620=1,37
К>1
№13. Литосфералық тақтаның
қозғалысы 4см/жылына болса,онда ол қозғалу бағыты бойынша
антропогендік дәуірде қанша ұзақтыққа
қозғалды?
Жауабы: Антропогендік дәуірдің
ұзақтығы 1,8 млн жыл.
1800000×4=7200000 см немесе
72000 метр немесе 72км.
№14. Литосфералық тақтаның
қозғалысы 2см/жылына болса,онда ол қозғалу бағыты бойынша неоген
дәуірде қанша ұзақтықта жол жүреді?
Жауабы: Неоген дәуірінің ұзақтығы 21
млн жыл.
21000000×2=42 000 000 см =420 000 м=420
км.
№15. Пекинде сағат
1234 болса,Мадридте сағат
неше?
Жауабы: Пекиннің географиялық бойлығы
116° ш.б., ал Мадридтікі 4° б.б.
116+4=120 120:15=8 сағ.айырма
1234-8=0434
№16. Оттавада сағат
1842 болса,Делиде сағат
неше?
Жауабы: Оттаваның географиялық бойлығы
76°б.б., ал Делидікі 77°ш.б.
76+77=153 153:15=10 сағ. 4°
қалдық. 4×4=16 минут, яғни
1016 айырма.
1842+1016=2858 2858-2400=0458.Делиде тәуліктік көрсеткіш 1
күн алдында.
№17. Сандық масштаб 1:1
000 000 болса,қағаз бетіндегі 135км жол неше см
болады?
Жауабы: Атау.масш.бойынша 1 см=10
км.
135:10=13,5
см
№18. Сандық масштаб 1:40
000 000 болса,қағаз бетіндегі 12000км жол неше см
болады?
Жауабы: Атау.масш.бойынша 1
см=400км.
12000:400=30см.
№19
Тәулігіне 1ағаш 1адамға
жететін оттегін бөледі. Қалада қажетсіз газдардың бөлінуіне
байланысты бұл оттегі 10 есе кемісе, бір жарым миллион халқы бар
Алматы қаласының тұрғындары үшін қанша ағаш
қажет?
Жауабы: 1500000×10=15 млн
(ағаш).
№20
Бір автомобиль тәулігіне 20 кг
газ бөліп шығарса, 6 автомобиль 1айда қанша кг газ бөліп
шығарады?
Жауабы: 6×20=120; 120×30=3600
(кг).