Есір Айшуақұлы атындағы орта
мектеп
Дүниежүзі тарихы
Пән мұғалімі: Атшыбаева Салтанат
тарих пәні мұғалімі
Жыңғылды –2020 жыл

Өнеркәсіп төңкерісі және
индустриалды қоғамның
әлеуметтік құрылымы
Сабақ тақырыбы:
Бұл сабақта
Өнеркәсіп төңкерісінің мәні,
алғышарттары, басталуы және дамуы
туралы
Англияның индустрияландырылуының
негіздері, жаңғырту үдерісі, индустриалды
қоғамның белгілері, әлеуметтік құрылымы
туралы білеміз

Өнеркәсіп төңкерісі дегеніміз –
мануфактуралық өнеркәсіптен
өндірістің фабрикалық жүйесіне
көшу
Аграрлық төңкеріс –жерді
шаруалардың еңбегін
пайдаланатын фермерлер мен
кәсіпкерлерге жалға беру

Өнеркәсіп төңкерісінің дамуы әсер еткен
жағдайлар:
•1662жЛондондаКорольдыққоғамқұрылды
(ғылымиойдыңдамуы);
•Англияныңыңғайлыгеографиялықорналасуы;
•Ағылшынбуржуазиялықреволюциясыныңоңды
әсері;
•Теңіздержавасынаайналуы

1771 ж Р.Аркрайт алғашқы жіп иіру
фабрикасын ашты

Луддашылдарқозғалысы–
фабрикалар мен
өнеркәсіптердегі жаңа
машиналарды қиратып,
қарсылық білдірген
жұмысшыларқозғалысы
Қозғалыс -Нэдда
Лудда есімімен
луддашылдар
қозғалысы деп
аталды

1825 ж ДЖ.Стефенсон
Дарлингтон мен Стоктон
арасында жолаушылар пойызын
жүргізді. Осы оқиғадан кейін
Өнеркәсіп төңкерісі аяқталып,
индустриалды кезең басталады

Қоғамдағы әлеуметтік құрылымның өзгеруі
Аристократия (ақсүйектер)
«Көне аристократия» (ақсүйектер) –бұрынғы ірі жериеленушілер
«Жаңааристократия»(ақсүйектер)–«көнеаристократия»
ұрпақтарыменжаңабуржуазияныңқосылуы
Буржуазия (сауда негізінде
байыған жаңа таптар)
Ірібуржуазиятоптары–ауқаттыкәсіпиелері,парламенттегісаяси
партияөкілдері
Ортабуржуазия-саудагерлер,қалатұрғындары,ортаөнеркәсіп
иелері
Ортабуржуазия-саудагерлер,қалатұрғындары,ортаөнеркәсіп
иелері
Жұмысшылар
(күш-қуатын жалға беруші)
Біліктіжұмысшылар–техникалықбілімібармамандар
Білімсізжұмысшылар–қаражұмыспенайналысқантоптар
Шаруалар (жерді жалға
алушылар)

1-Тапсырма (сұрақтарғаауызшажауапберу):
•1.Аристократияныңбуржуазияменқослуына, «жаңа» таптың
қалыптасуынақандайжағдайларсебепболды?
•2.«Орта таптың» қоғамдағыроліқандайболды?
•3.Буржуазия табықандайқасиеттерменерекшеленді, қандай
топтарғабөлінді?
•4.Индустриалдықоғамғаөтуүрдісіқалайаталады?
•5.Не себептенАнглиядаөнеркәсіптөңкерісібасқаелдермен
салыстырғандаертерекбасталды?
Дескриптор:
•3-4 сөйлемарқылынақтыжауапберсе –1 ұпайдан, барлығы–5
ұпайберіледі

2-тапсырма. Венн диаграммасыбойыншатап өкілдерінсалытыр
а)
б)
Дескриптор:
Екіерекшелігімен бірұқсастығынжазса–2,5 ұпайдан, барлығы–
5 ұпайберіледі
Феодалдар Буржуазия
Шаруалар Жұмысшы