Онтогенез жеке даму үдерісі

Сабақтың жоспары:

Сабақтың тақырыбы: «Онтогенез - жеке даму үдерісі»

Сабақтың білімділік мақсаты: оқушыларға организмдердің жеке

дамуы – онтогенездің кезеңдері мен

даму үдерістерін түсіндіру

Сабақтың түрі: аралас сабақ, инсерт жүйесі

Сабақтың өтілу әдісі: сұрақ-жауап, топтастыру, эссе жазу,

семантикалық карта, графикалық тест, кестемен жұмыс, сөзжұмбақ, Венн диаграммасы

Сабақтың көрнекілігі: сызбанұсқалар, кестемен жұмыс,

суреттер, сөзжұмбақ

САБАҚТЫҢ ӨТІЛУ БАРЫСЫ:

І. Ұйымдастырылу бөлімі: а) оқушыларды түгелдеу;

ә) сынып тазалығына назар аудару;

Сергіту сәті:

Сыныпта жағымды атмосфера қалыптастыру, шаттық шеңберін құру.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. Қызығушылығын ояту немесе ой шақыру

а). «Білім минуты» сауалғы сұрақтары

ә). Венн диаграммасы арқылы үй тапсырмасын тексеру

1. Гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтану дегеніміз не?

2. Қосарлы ұрықтанудың негізін кім қалады?

3. Тозаңқап, тозаң түтікшесі, аналық түйін, аталық жіпше дегенді қалай түсінесіңдер?

4. Эндосперм қабатының пайдасы неде, ол қандай қабат?

5. Ұрықтану дегеніміз не?

6. Ұрықтанған жасуша қалай аталады?

ІІ. Үй тапсырмасын Венн диаграммасы арқылы тексеру.

ІІІ. Мағынаны тани білу бөлімі:

Жаңа сабақты тірек сызбанұсқалармен түсіндіру.

а). Топтастыру әдісі

Бауырмен жорғалаушылар, құстар, сүліктер, көпаяқтылар, өрмекші, сүтқоректілер

Ішек қуыстылар, жалпақ, буылтық құрттар, шаян тәрізділер, қосмекенділер, бунақденелілер

Эмбриология – ағза ұрығының дамуын зерттейтін ғылым.

ә). Эссе жазу. Жаңа сабақ бойынша оқушылар шығармашылық жұмыстарын жазады.

1-тапсырма. Кестемен жұмыс

2-тапсырма. Семантикалық картамен жұмыс

3-тапсырма

Оқушы дұрыс жауаптарға (үшбұрыш) белгісін қояды да, дұрыс емес жауаптарға «­___» (сызықша) белгісін қояды.

1. Онтогенез – организмның жеке дамуы.

2. Эмбриология – жасушалардың зерттейтін ғылым. ___

3. Эмбриология – ғылымын зерттеген ғалымдар: Ж.Б.Ламарк, Ч.Дарвин, К.Линней т.б. ____

4. Бір қабатты ұрық – бластула.

5. Екі қабатты ұрық – нейрула. ____

6. Ұрықтан кейінгі даму – эмбриогенез. ____

7. Эмбриогенез – ұрықтың дамуы.

8. Үш қабатты ұрық – нейрула. .

ІV. Жаңа сабақты бекіту «Ой қозғау» бөлімі.

2-тапсырма. Сөзжұмбақ.

«Жеке даму»

Ж ы н ы с

м Е й о з

э К т о д е р м а

г а м Е т а

э м б р и о н Д ы

б л А с т у л а

М и т о з

ұ р ы қ т а н У

1. Мейоздық жолмен бөлінетін жасушалар? (жыныс)

2. Жыныс жасушаларының бөлінуі? (мейоз)

3. Сыртқы ұрық жапырақшалар қабаты? (эктодерма)

4. Жыныс жасушасы қалай аталады? (гамета)

5. Ұрықтың дамуы? (эмбрионды)

6. Бір қабатты ұрық? (бластула)

7. Дене жасушасының бөлінуі? (митоз)

8. Гаплоидты хромасома жиынтықтары бар аналық және аталық жыныс жасушалары ядроларының қосылуы? (ұрықтану)

Сабақты қорытындылау үшін тест тапсырмалары беріледі.

1.Онтогенез бұл:

а) ұрықтың дамуы б) ұрықтан кейінгі даму

ә) ағзаның жеке дамуы в) тұқымның дамуы

2. Гаструла дегеніміз?

а) бір қабатты ұрық б) екі қабатты ұрық

ә) жеке мүшелердің дамуы в) төрт қабатты ұрық

3. Нейрула дегеніміз:

а) бұлшықеттердің дамуы б) сыртқы мүшелердің дамуы

ә) жеке мүшелердің дамуы в) ішкі мүшелердің дамуы

4. Постэмбриондық даму дегеніміз?

а) ұрықтың дамуы б) түрленіп даму

ә) тура даму в) ұрықтан кейінгі даму

5. Энтодерма қабатынан дамиды:

а) сезім мүшелері б) тері

ә) өкпе, бауыр в) шеміршек, қаңқа

6. Қан, қантамырлары қандай қабеттан дамиды:

а) мезодерма б) эктодерма

ә) энтодерма в) ішкі ұрық жапырақшасынан

7. Сүтқоректілер дамудың қай түріне жатады?

а) түрленіп даму б) тура даму

ә) қалыпты даму в) жеке даму

8. Тарақан қандай жолмен дамиды?

а) түрленіп даму б) жеке даму

ә) тура даму в) қалыпты даму

Оқушылардың білімін бағалау.

VІ. Үйге тапсырма беру.

Тақырыбы: Онтогенез – организмдердің жеке даму үдерісі.