ОҚЫТУШЫЛАРДЫҢ БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ ҮШІН ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ МЕН КЕМШІЛІГІ

УДК 371.142

ОҚЫТУШЫЛАРДЫҢ БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ ҮШІН ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ МЕН КЕМШІЛІГІ

Мауленова Н.У.

«Сымбат» дизайн және технология академиясының колледжінің оқытушысы, т.ғ.м., Алматы қ.

Қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық өзгерістер бүкіл білім беру жүйесін, оның ішіндегі элементтерінің бірі - педагогикалық кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесін де қайта құруға алып келді. Дәл осы жүйе ғылымның жаңа білімді алу, жаңа мақсаттар, құндылықтар мен кәсіби педагогикалық іс-әрекет тәсілдерін қалыптастырудағы функциясының бір бөлігін алып отыр. Педагогикалық кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесі, қоғамдық өмірдің тағы бір саласы ретінде әрі қарай дамуды қажет етеді. Дамыған заманда, жаңа білімді және ақпаратты меңгеру оқытушылардың негізгі мақсаттарының бірі болып табылады. Осыған байланысты, біліктілікті арттырудың аймақтық жүйесі оқытушылардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында:

біріншіден, мамандығына және жұмыс тәжірибесіне қарамастан, барлық оқытушылардың осы процесске қатысуын;

екіншіден, ұйымдастырудың қажеттілігінде көрінетін сабақтастық пен жүйелілік қағидаттарына сәйкес біліктілікті арттыруын;

үшіншіден, жоғары деңгейге байланысты кәсіби дамуды дараландыру, білімді маманның және оның құзыреттілік деңгейіне және өзінің жеке кәсіби сұраныстарына бейімдеуін;

төртіншіден, демократия, бұл барлық жұмысшыларға тұрғылықты жері мен жұмысының қашықтығына, облыс орталығына, сондай-ақ оқытушының біліктілік дәрежесіне және жұмыс істейтін оқу орнына (ауылдық мектеп, гимназия, орта мектеп, мектепке дейінгі білім беру мекемесі) қарамастан сапалы біліктілікті арттыруда тең мүмкіндіктер беруін;

бесіншіден, біліктілікті арттыру процесінде ғылыми-әдістемелік қолдаудың жоғары деңгейін қамтамасыз ету керек.

Сонымен қатар, біліктілікті арттырудың дәстүрлі түрлерін ғана қолданғанда, оқытушылар біліктілігін арттыру кезінде еңбек нарығының сұранысы бойынша және білікті маман арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз ету үшін айтарлықтай қаржылық және уақыттық шығындарды қажет етеді. Аталған мән-жайлар біліктілікті арттыру формаларын әртараптандыру мәселесін өзектендіреді. Олардың ішінде қашықтағы форма - бұл перспективалы және экономикалық жағынан тиімді, өйткені біліктілікті арттыру курстарын өткізуге қаржылық шығындарды азайтуға мүмкіндік береді, сабақтастықты, жүйелілікті қамтамасыз етеді. Біліктілікті арттыруға арналған іс-шаралар кестесінің күрделілігі, саралануы, икемділігі, кең педагогикалық аудиторияны оқумен қамтуға мүмкіндік беріп, қажетті жағдайлар жасайды. Біліктілікті арттыру жүйесін дамытудың басым бағыты әр тыңдаушыға өз кәсібінің білікті маманы болуына және кәсіби дамуына бағдар беру болып табылады. [1]

Оқытушылардың кәсіптік біліктілігін арттыру маңызды болып табылады. Өйткені, кәсіптік біліктілік оқытушының жұмыс тәжірибесі басталғанынан бастап соңына дейін қажет. Оқытушының біліктілігін арттыру жүйесіне арналған қашықтықтан оқыту курстарын құру кезінде оқу материалының мазмұны студенттерге пәндік аймақ бойынша қол жетімді білімдер мен ақпараттарды бекітуге және жүйелеуге, сондай-ақ олардың жаңа ақпараттық технологияларды игеруіне және оларды кейіннен кәсіби қызметте қолдануға бағытталған болуы қажет. Ересек адамға арналған қашықтықтан оқу курсының мазмұнының келесі ерекшеліктерін бөліп көрсетейік:

1. мәтін абзацтарға бөлініп, тек мәнді сөздерді түрлі-түсті немесе қою түстермен көрсете отырып, жақсы құрылымдалған болуы керек;

2. ақпараттың үлкен көлемін диаграмма, график, жүйе түрінде түрде ұсыну;

3. мағынасы жағынан мәтінмен тығыз байланысты иллюстрациялардың болуы, оның мақсаты курсты безендіру емес, есте сақтауды жеңілдету;

4. тақырыпты оқу дәрежесін өзі бақылау мүмкіндігі: өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар, семинарлар және т.б.;

5. оқып жатқан маманның компьютерінде курстық материалдарды сақтау және оларды келесі жұмыстарда қолдану мүмкіндігі;

6. курста зерттелетін тақырып бойынша қосымша ақпарат беретін басқа ақпарат көздеріне сілтемелерді қолдану;[2]

Қашықтықтан оқу курстарының нәтижесін зерттеу барысында , оқытушылардың біліктілігін арттыру жүйесінде қолданылатын типтік қателіктер мен қиындықтар анықталды. Олар:

1. Қашықтықтан оқыту курстарының негізгі мақсаты оқытушылардың ақпараттық- коммуникативті біліктілігін арттыру болып табылады. Дегенмен, оқытушылар үшін ақпарат ретінде білім жүйеснің және білім беру әдісінің жаңа талаптары, жаңалықтары, өзгерістері, маңызды болып табылады.

2. Қашықтықтан оқытубарысында біз қосымша педагогикалық білім беру жүйесі үшін бірыңғай білім беру кеңістігін құруды өте маңызды деп санаймыз, өйткені қашықтықтан оқытудың басты артықшылықтарының бірі қашықтықтан қол жетімділік болып табылады. Мұндай кеңістікті құру мұғалімдерге еліміздегі кез-келген мекемеде және шетелдегі мұғалімдердің біліктілігін арттыру курсынан өтуге мүмкіндік береді.

3. Қазіргі уақытта мазмұны пәнді оқыту әдістемесінің өзекті мәселелері болатын арнайы пәндерден беретін оқытушыларға арналған қашықтықтан оқыту курстары іс жүзінде аз және оқытушылар өздерінің қаражатынан оқитын болса қымбат болып табылады. .

4. Арнайы пәндерден беретін оқытушылар үшін қашықтықтан оқыту барысында теориялық ақпаратпен қоса қосымша білім беру әдісін ұсыну оқытушылардың қызығушылығын арттыратын еді.

Қорыта келгенде, қашықтықтан оқыту курстарында пәннің оқу- әдістемелік әдістерді және кәсіби қызметті біріктіру, кәсіптік мәселелермен нақты қажеттіліктерге бағдар беру, кәсіптік оқытудың ерекшеліктерін ескере отырып, арнайы пәндерден беретін оқытушыларға жоғарыда ұсынылған мүмкіндктерді жасау болып табылады. Қашықтықтан оқытудың сапалылық дәрежесін асыру мақсатында барлық жаңа әдістердің қолданылғаны абзал.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Гелясина Е.В. Концептуальные основы дистанционного повышения квалификации специалистов сферы образования. //Дистанционное и виртуальное обучение, 2012, №1.

2. Варганова Ирина Вячеславовна. Дистанционное повышение квалификации педагогических работников в системе непрерывного образования. 2010, С. 100-101. https://cyberleninka.ru/journal/n/vestnik-yuzhno-uralskogo-gosudarstvennogo-universiteta-seriya-obrazovanie-pedagogicheskie-nauki