"Орбұлақ шайқасы"

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қазақ хандығының XVI – XVII ғасырлардағы дамуы

Зерттеу сұрағы: Орбұлақ шайқасының әлемдік әскери өнер тарихындағы алатын орны қандай?

Мектеп: Ш.Уәлиханов атындағы орта мектеп-мектепке дейінгі шағын орталығы мен КММ

Күні:23.04.2019жыл

Мұғалімнің аты-жөні: Ергали У.Е

Сынып: 6 «Ә»

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Жәңгір хан және қазақ-жоңғар қарсылығы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.2.2.3 – көшпелілердің әскери өнері жетістіктерін сипаттау;

6.3.2.7 – Орбұлақ шайқасындағы қазақ жасағының әскери өнердегі шеберлігі мен ерлігін бағалау

Сабақ мақсаттары

Орбұлақ шайқасын Фермопиль шайқасымен салыстыра отыра баға береді

Жетістік критерийлері

• Орбұлақ шайқасы болған жерді және елді мекен атауларын (Қазақстанның қай аймағында, қазіргі қай облыс, қай аудан жері екенін ) жазып, кескін картадан көрсетеді

• деректердегі ақпаратқа сүйеніп, Орбұлақ шайқасындағы Жәңгір ханның ерен ерлігі мен қолбасшылық дарынын дәлелдейді

• «Орбұлақ шайқасы» туралы бейнефильм көріп болғаннан кейін, фильм туралы өз ойларын айтады, сұрақтарға жауап береді

Тілдік мақсаттар

Негізгі сөздер мен тіркестер ( пәнге арналған сөздік және терминология

Жазылым: -тірек сөздер («Ойраттар», «жоңғарлар», «Қонтайшы»,

Тыңдалым -бейне көрсетілім

айтылым бойынша Батырлар, әскери тактика, білтелі, мылтық, улы жебе, ор хан, сөздердің мағынасын біледі.

Құндылықтарды дарыту

«Мәңгілік Ел» жалпыұлттық идеясының, 6-идеясы «Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы» құндылығы

Оқушыларды Отаннын , жерін қорғап, мақтаныш сезімін қалыптастыру.,

Пәнаралық байланыстар

Қазақ әдебиеті, география

АКТ қолдану

дағдылары

Интернет көздері арқылы сабаққа қажетті материалдар қарастыру

Алдыңғы білім

Есім хан Қазақ хандығының біртұтастығын қалай сақтап қалды?

Сабақ жоспары

Сабақтың жоспарланғанкезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басталуы

Жаңа білім

1.Ұйымдастыру:

Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу.

Психологиялық ахуал туғызу. Мен саған- сен маған /тренинг/

Нұсқаулық: Оқушылар алма мен жапырақ суреттерін қорапшадан алады да парталасына керемет бір сөз айтып сыйға тартады

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

Үш әдіс арқылы сұраймын.

1-қатардағы оқушыларға «әуе шары» әдісі

2-қатардағы оқушыларға «қар кесегі» әдісі

3-қатардағы оқушыларға «сиқырлы сандықша» әдісі

Үш әдісте ауызша сұралады

1-қатардағы сұрақ:

• Есім хан- Қасым хан, Хақназар хан және Тәуекел хандардың басынан өткізген қиындықтарға тап болды ма?

2-қатардағы сұрақ:

• Қазақ хандығының сыртқы мәселелері туралы не білесіңдер?

3-қатардағы сұрақ:

• Есім ханның жетістіктері туралы не айтасыңдар?

Қорытынды. Есім хан қай жылдары өмір сүрген? /1598-1682 жылдар/ Мазары әлі күнге сақталғанба?

Әзірет –Сұлтан

ҚБ «Тарихи суреттер»

Зерттеу сұрақтары

Миға шабуыл Оқушыларға тақтада көрсетілген сурет бойынша сұрақ қойып сабақа кіріспе жүргізіледі.

Осы сурет бойынша не айталасыздар?

Оқушылар болжамы тыңдалады.

Топтық жұмыс

Оқушыларды екі топқа бөлеміз

1-топ. Ғалымдар

Салқам Жәңгірдің билігі тұсындағы қазақ хандығы қандай болды? 9-ромб әдісі

2- топ. Зерттеушілер

Орбұлақ шайқасында қазақ сарбаздарының жеңіске жету себептерін анықтаңыздар?Ментальная карта

ҚБ «Көңілді смайликтер»

Орбұлақ шайқасы

http://vk.com/video279418580_171734030?list=

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010

Сабақтың

ортасы

Бейнеролик пен жұмыс

Бейнероликті көрсету арқылы оқушыларға сұрақтар беріледі осы сұрақтарға оқушылар бейнероликті көре отырып жауап берулері қажет.

Бейнеролик пен жұмыс жасап болғаннан кейін қосымша ақпарат мәтін беріледі..

Қазақ әскерінің қолбасшысы кім болды?

Батыр қонтайшының әскерінің саны қанша болған?

Орбұлақ қай жерде орналасқан?

Қазақ сарбаздарының саны неге аз болды?

Жәңгірді неге «Салқам Жәңгір» деп атаған?

Орбұлақ шайқасында қазақ жасағы тарапынан қандай ұтымды әскери тәсілдер қолданылды?

Жеңіске жеткізген бірнеше себептерді атаңыз.

«Жанкештілік» деген ұғымды қалай түсінесіңдер?

Кескін карта мен жұмыс

Тапсырма

Орбұлақ шайқасы болған жерді және елді мекен атауларын (Қазақстанның қай аймағында, қазіргі қай облыс, қай аудан жері екенін ) жазып, кескін картадан көрсетеді

ҚБ Ағылшынша « Лайк, Дизлайк»

https://www.youtube.com/watch?v=DsEjBk_zAb0

Құдайбердіұлы Ш. Түрік, қырғыз-қазақ һәм хандар шежіресі. Астана, 2008.

Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы. Қазақ шежіресі /Дайындаған С.Дәүітов. – Алматы: Жалын, 1993.

Сабақтың соңы

Кері байланыс

Сыныптағы оқушылар кезектесіп 1 минуттың ішінде қалған оқушылардың қойған сұрақтарына жауап берулері тиіс.

Мысалы: Салқам Жәңгірдің образына кіріп осы шайқаста қалай жеңіске жеткеніне сиппатама береді.

«Ыстық орындық» әдісі арқылы қорытындылау

Рефлексия. Сабақтың басында таратылған алма жапырақтарына сабақта те түсінді барып тақтаға жапсырады

Үйге тапсырма: Орбұлақ шайқасы туралы Ойтолғау жазып және қосымша мәлімет тауып келу.

Халид К. Тауарих хамса (Бес тарих) /ауд. Б.Төтенаев, А.Жолдасов. – Алматы: Қазақстан, 1992.

Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих, или киргиз-кайсацких, орд и степей. – Алматы: «Санат», 1996.

Орбұлақ шайқасы. Тарихи шығармалар. - А., 2003.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды? Берілген минут ішінде үлгердім бе?

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?