Практикалық жұмыс №1_____________________________________
Орталық Азия: ұғымының
тарихи және географиялық аспектілері
1-тапсырма. Схеманы
толтырыңыз
2-тапсырма. Кестені
толтырыңыз. Орталық Азияның ........ -
3-тапсырма. Оқулықтағы
1-кестемен жұмыс (4 бет).
Кеңес ғылымында қай
аймақ «Орталық Азия» деп аталды?
|
Қазіргі саясатта және
саяси географияда «Орталық Азия» деп қай аймақ
аталады?
|
Орта Азия мен Түркістан
ұғымдары бір-біріне сәйкес келеме?
|
Қалай ойлайсыңдар, қай
тарихи өңір «Шығыс Түркістан» деп
аталады?
|
|
|
|
|
4-тапсырма.
Ақиқат/Жалған
№
|
Оқиға
|
Ақиқат
|
Жалған
|
1
|
Орталық Азияның
оңтүстік-батысындағы аймақ Түркістан деп
аталады
|
|
|
2
|
Кең мағынасында саяси
географиялық мәнге ие
|
|
|
3
|
Орталық Азияның климаты
құрғақ
|
|
|
4
|
Орталық Азия ұғымын
орыс зерттеушілері Карл Риттер мен Александр фон Гумбольдт кеңінен
қолданды
|
|
|
5
|
Орталық Азия ұғымының
тар және кең мағынасы бар
|
|
|
6
|
Саяси география
тұрғысынан қарағанда, Орталық Азияға бес посткеңестік ел
кіреді.
|
|
|
7
|
Саяси географияда
«Орталық Азия» - Еуразияның ішкі ағынды алабына жататын түкпірдегі
орталық ауданы
|
|
|
8
|
Қазақстан «Орта Азияға»
енген жоқ, өйткені ол жеке экономикалық аймақ
болды
|
|
|
5-тапсырма.
Өздерің тұратын жердің
климаты туралы айтып беріңдер. Қыс пен жаз қаншалықты ұзаққа
созылады? Жауын-шашын көп түсе ме?
|
|
6-тапсырма. Көп
нүктенің орнына қажетті сөздерді қойып, сөйлемдерді
толықтырыңыз.
«Орталық Азия»
ұғымының ____________ және
____________ мағыналары бар. Қазіргі
кезеңде Орталық Азия ____________-географиялық аймақ
ретінде бес мемлекетті: Қазақстан, Түрікменстан, Тәжікстан;
Қырғызстан және ____________. Бүгінде Орталық Азия
аталып отырған аймаққа қатысты ____________кезеңінде «Қазақстан
және Орта Азия» деген ұғым қолданылды. Орталық Азияны
ішкі ____________және
____________өзен-көл алаптарын
біріктірген ____________орталығындағы көлемді
аймақ ретінде тануына оның ____________-географиялық
анықтамасы негіз болды. Жазық дала Қазақстанның
____________маңызды рөл атқарды.
Өйткені дәл осы дала аймағында ____________өркениеті
____________.
Кілт
сөздер:КСРО, физикалық,
тар,саяси, ағынды, Өзбекстан, Еуразияның, қалыптасты, көшпелілер,
ағынсыз, тарихында, кең.
7-тапсырма. Саяси
география тұрғысынан Орталық Азияға кіретін елдерді картадан сызып
көрсетіңіз.
8-тапсырма. Адасқан
сөздер
А
|
С
|
Р
|
Ж
|
А
|
П
|
Қ
|
Ы
|
С
|
Я
|
Ф
|
И
|
З
|
И
|
К
|
А
|
Л
|
Ы
|
Қ
|
А
|
П
|
О
|
М
|
Ө
|
Ғ
|
А
|
А
|
П
|
И
|
Ф
|
Р
|
Ф
|
Ң
|
В
|
Э
|
Ғ
|
Ғ
|
А
|
Қ
|
Н
|
О
|
Р
|
Ә
|
С
|
А
|
Ғ
|
З
|
Ң
|
В
|
Г
|
В
|
Г
|
Ү
|
Я
|
С
|
Е
|
В
|
П
|
Ә
|
Е
|
С
|
Ж
|
І
|
А
|
Р
|
Ң
|
А
|
І
|
Н
|
Ө
|
З
|
Б
|
Е
|
К
|
С
|
Т
|
А
|
Н
|
Ө
|
Й
|
К
|
Х
|
Һ
|
Я
|
О
|
Ә
|
Қ
|
Т
|
Ө
|
А
|
А
|
А
|
Һ
|
Ө
|
Ч
|
Ү
|
Ж
|
Н
|
Р
|
Г
|
Ш
|
Е
|
Ң
|
С
|
С
|
Р
|
С
|
Х
|
В
|
З
|
З
|
Ғ
|
Қ
|
Ы
|
М
|
Р
|
А
|
Ө
|
О
|
Е
|
У
|
У
|
Ң
|
И
|
Н
|
Х
|
Т
|
І
|
Ч
|
Т
|
С
|
Ы
|
Ф
|
Ң
|
П
|
І
|
И
|
Л
|
Қ
|
А
|
Р
|
Г
|
Ф
|
Ы
|
Н
|
Ы
|
А
|
А
|
П
|
Р
|
М
|
Л
|
М
|
Ф
|
Й
|
К
|
К
|
Р
|
Ә
|
Ғ
|
В
|
Й
|
Ы
|
В
|
А
|
А
|
Н
|
У
|
Л
|
А
|
Ң
|
Ы
|
П
|
Я
|
Ц
|
М
|
И
|
Ғ
|
А
|
Ы
|
Г
|
Ш
|
Т
|
Т
|
З
|
Г
|
К
|
Е
|
Ф
|
Ы
|
Ү
|
М
|
Қ
|
С
|
Ұ
|
Е
|
И
|
А
|
Р
|
Н
|
Я
|
Е
|
А
|
Қ
|
А
|
Т
|
М
|
Я
|
Р
|
І
|
Қ
|
Ұ
|
О
|
О
|
Қ
|
Н
|
В
|
П
|
Ұ
|
Д
|
И
|
Ъ
|
Р
|
З
|
Н
|
Т
|
С
|
Ч
|
Р
|
Ә
|
І
|
А
|
О
|
С
|
З
|
С
|
М
|
Р
|
Н
|
Ы
|
Қ
|
Ы
|
Р
|
Ғ
|
Ы
|
З
|
С
|
Т
|
А
|
Н
|
К
|
О
|
З
|
Е
|
П
|
Т
|
Һ
|
С
|
І
|
В
|
Ц
|
Н
|
В
|
Р
|
Д
|
Ч
|
П
|
Ұ
|
Р
|
Ғ
|
А
|
В
|
Ы
|
И
|
Ч
|
А
|
К
|
Т
|
Н
|
А
|
Е
|
И
|
Р
|
К
|
М
|
Г
|
М
|
Ү
|
І
|
Ы
|
Ы
|
Ы
|
Ы
|
В
|
Я
|
Н
|
А
|
И
|
К
|
Р
|
Х
|
Ы
|
Ң
|
Л
|
А
|
А
|
Г
|
Л
|
Қ
|
Ө
|
Ң
|
Н
|
П
|
А
|
Р
|
А
|
Ө
|
Н
|
Ы
|
Е
|
О
|
Р
|
Қ
|
И
|
А
|
К
|
А
|
Р
|
Т
|
А
|
У
|
К
|
С
|
Ө
|
А
|
Ә
|
І
|
У
|
С
|
М
|
Т
|
Я
|
П
|
М
|
П
|
І
|
Ғ
|
Ұ
|
Н
|
И
|
Ы
|
Р
|
О
|
Ы
|
В
|
Ұ
|
Ғ
|
К
|
Н
|
С
|
А
|
О
|
А
|
А
|
Ы
|
К
|
Е
|
Ә
|
Л
|
О
|
Р
|
Т
|
А
|
А
|
З
|
И
|
Я
|
Е
|
О
|
А
|
С
|
П
|
У
|
Т
|
М
|
Ф
|
М
|
Ф
|
П
|
Ң
|
І
|
Ә
|
П
|
Р
|
П
|
Ұ
|
Р
|
Ш
|
П
|
Н
|
Орталық Азия,
Өзбекстан, Түрікменстан, Тар, Қазақстан, Ғылым, Қырғызстан, Кең,
Иран, Ағынсыз, Ағынды, Саяси, Физикалық, Климат, Орта Азия,
Карта.
9-тапсырма.
Сәйкестендіріңіз.
1
|
Тұран
|
|
Климат
|
2
|
Қуаң
|
|
Неміс
зерттеушісі
|
3
|
Орта
|
|
Тар
|
4
|
Тар
|
|
Табиғат
|
5
|
Кең
|
|
Физикалық-географиялық
|
6
|
Саяси-географиялық
|
|
Ойпат
|
7
|
Өлке
|
|
Түркістан
|
8
|
Терең
шатқалды
|
|
Ағын
|
9
|
Ішкі
|
|
Азия
|
10
|
Карл
Риттер
|
|
Кең
|
10-тапсырма.
Тест
1. Орталық Азияны
Еуразияның «ішкі биік аудандары» деп атап, ондағы түбектер мен
ойпаттарды бөлек қарастырған зерттеуші?
А) Гумбольдт В)
Риттер
2. Алтайдан Оңтүстікке
және Памирден Шығысқа қарайғы аумақты атаған
зерттеуші?
А) Гумбольдт В)
Риттер
3. Орталық Азияның
оңтүстік-батысындағы аймақ қалай аталды?
А) Орта Азия В)
Түркістан С)Дала өлкесі
4. Еуразияның
орталығындағы көлемді аймақ ретінде тануына қандай анықтама негіз
болды?
А) саяси – физикалық В)
саяси-географиялық С) физикалық-географиялық
5. Орталық Азия
саяси-географиялық аймақ ретінде неше мемлекетті
қамтиды
А) 4 В) 5 С)
6
6. Ресей империясының
Орта Азиядағы иеліктері қалай аталды?
А) Түркістан өлкесі В)
Дала өлкесі