Оттек, алынуы, қасиеттері, қолданылуы.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

8.2 DСутек. Оттек және озон

Мектеп: Батыс Қазақстан облысы әкімдігі Орал қаласы білім беру бөлімінің «50 жалпы орта білім беретін мектебі»КММ

Мұғалім: Зулхаева Кунзира Тлеккалиевна

Сынып: 8

Мерзімі

Қатысқандар саны: 24

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Оттек, алынуы, қасиеттері, қолданылуы.

№4 көрсетілім «Сутек пероксидінің ыдырауы».

Оқыту мақсаты

8.4.2.2 -ауа құрамындағы және жер қыртысындағы оттектің пайыздық мөлшерін білу

8.4.2.3 -оттекті алу

Сабақ мақсаты:

Барлығы: ауа құрамындағы және жер қыртысындағы оттектің пайыздық мөлшерін, оттек алу әдістерін біледі.

Көпшілігі: ауа құрамындағы және жер қыртысындағы оттектің пайыздық мөлшерін, оттек алу әдістерін түсіндіре біледі.

Кейбіреулері: оттектің зертханада, өнеркәсіпте алу жолдарын салыстырып біледі, реакция теңдеулерін жазады.

Тілдік мақсаттар:

Сабақтың тілдік мақсаттары:Терминдер

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

• Оттек біздің ғаламшарымызда ... ... таралған элемент.

• Химиялық реакциялардың жылдамдығын арттыратын, бірақ өздері жұмсалмай қалатын заттар ... (...) деп аталады.

• «Оттек» латын тілінен аударғанда – oxygenium (оксигениум) ... ... мағына білдіреді.

«Мәңгілік ел» құндылықтарды дарыту

Еңбек және шығармашылық, ынтымақтастық, өмір бойы білім алу.

Пәнаралық байланыс

Физика (жану, термохимиялық реакциялар)

Биология (фотосинтез, тыныс алу)

Бастапқы білім

«Химия» 7 сынып, 7.4.2.1 жер қыртысында көптеген пайдалы химиялық қосылыстар барын біледі;

7.4.2.2 кейбір минералдар мен пайдалы табиғи қосылыстардың кендерге жататынын біледі;

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Ресурстар

Мотивациялық кезең

3 мин

Мақсаты: үй жұмысын тексеру, қолайлы психологиялық ахуал жасау.

Белсенді оқыту әдісі quizlet ойыны

(3 мин)

Мақсаты: Үй жұмысын тексеру

Оқушылар үйге берілген тақырып бойынша

Жұмбақ арқылы сабақ тақырыбына шығу

«Ой қозғау»әдісі арқылы жұмбақ оқылады:

Исі де, дәмі де, жоқ,

Ол болмаса, Жер бетінде өмірде жоқ.

Ақыры жанған отың тұтанбайды,

Қалады қарауытып, көмір боп шоқ,

Бұл не?

Көре алмайсың көзбенен,

А йту қиын сөзбенен.

Далада да,үйде де,

Бірге жүреді бізбенен.(оттек)

Осы жұмбақ арқылы жаңа сабақтың тақырыбын табады

Олай болса Оттек, алынуы, қасиеттері, қолданылуы

https://quizizz.com/join?gc=17353163https://quizizz.com/join?gc=17353163

Операциялық кезең

30 мин

Мақсаты: Ауа құрамындағы және жер қыртысындағы оттектің пайыздық мөлшерін білу, оттек алу әдістерімен танысу

№1 «Үш шындық, бір өтірік » (5 мин)

Оқушылар жаңа тақырып бойынша «Оттектің қасиеттері және оның қолданылуы» қағазға үш шындық, бір өтірік мәлімет жазады. 3-4 Оқушылар кезектесіп –дауыстап мәліметтерді оқып дәлелдейді, қайсысы шын, қайсысы өтірік.

Бір-бірін бағалау «қол шапалақтау»

Видеоролик

№2 тапсырма топтық жұмыс

Адасқан сөздерді ретімен койғанда мағыналы сөйлем шығады

№1 2KCIO_{3 …. + ……}

А).2KCI+3O₂(тәуелсіздік)

Б).3K+3O₂(егемендік)

В).3KCIO₃ + 3О₂(бостандық)

Г).KCIO₂ +3О₂(мемлекеттік)

№2 20г Ca ауада жанғанда түзілетін CaO-ның зат мөлшері қанша?

А)0,2 моль (іргесі), Б) 0,35 моль (тұғыры), В)3 моль (байрағы) ,Г) 0,1 моль (туы)

№3 HgO-ның құрамындағы оттегінің массалық үлесін тап?

А)6,2% (өшпес) Б) 4,5% (күшті) В) 7,3% (берік) Г) 8% (мықты)

№4 Оксидті тап?

А)H₂SO₄ (жансын),Б)NaOH(тұрсын),В)CuO(болсын), Г)Ca₃(PO₄)₂ (болу)

«Тәуелсіздік тұғыры берік болсын»

№4 көрсетілім «Сутек пероксидінің ыдырауы».

• Оттегі – жай зат

• Оxygenium – «қышқыл тудырушы»

• Жер бетінде таралуы:

Атмосферада – 21%

Жер қыртысында-49,13%

Адам организмінде - 65% т.б

Оттектің химиялық таңбасы “О”, Оның салыстырмалы атомдық массасы 15,9994 әдетте,есептеуге 16 деп алынады.Оттек молекуласы екі атомды О2 жай зат болып саналады.

Біздің ғаламшарымыздағы атмосферада оттек бос күйінде 21% шамасында болады.Жер қыртысында басқа химиялық элементтермен қосылыс түріндегі оттектің массасы 49,13%-ға тең химиялық элементтер кіреді.

Физикалық қасиеттері

Аллотропиялық формасы: оттегі О2, озон О3

Агрегаттық күйі: газ

Түсі: түссіз, дәмсіз, иіссіз, суда нашар ериді

Молекула құрамы: О2

Тығыздығы: 1429 кг/м3

Балқу температурасы: -218 С

Қайнау температурасы: -183 С

Оттегінің алыну жолдары

Өнеркәсіпте:

сұйық ауадан, суды электролиздеуден

Лабораторияда:

калий перманганатынан, бертолле тұзынан, т.б

Табиғатта:

фотосинтез процесі

Отегінің алыну жолдары

а) 2KMnO4 = K2MnO4 + MnO2 + O2↑

б) 2H2O = 2H2↑ + O2↑

в) 2H2O2 = 2H2O + O2↑

г) 2KClO3 = 2KCl + 3O2↑

д) 2HgO = 2Hg + O2↑

Оттектің қолданылуы

Авиация қозғалтқыштарында, Медицинада, Қопару ісінде

Авиацияда,космонавтикада тыныс алу үшін, Химия өнеркәсібінде, Металлургияда, Металл пісіруде

Металл кесуде, Металлургияда

Тапсырма 3 жеке жұмыс

«Оттектің көршілерімен қатысы» қызықты есептер шығару

1.Оттек көп қабатты үйдің 2 – қабатында тұрады. Ол бірде өзін сынамақ болып «Мен қандаймын, көршілеріме барсам, мені қалай сыйлар екен?» деп көршілерін араламақ болады. Ол 1-ші қабаттағы 1-ші пәтердегі көршісіне барып, ондағы элементпен қосылып айдын көлге айналады:

Жауабы: 2Н₂ + О₂ = 2Н₂О

2.Тоңып қалған оттек жылыну үшін 2-ші қабаттағы № 6 пәтердің есігін қағады. Оттек осы пәтердің иесімен қосылып жанып, жарық бөледі:

Жауабы: С + О₂ = СО₂

3.Көміртектің үйінен шығып, сол жақ көршісіне соғып кетпекші болады. Осы пәтерге кірген бойда найзағай ойнап, аспан айналып жерге түскендей болады:

Жауабы: N₂ + О₂ = 2NО – Q

4. Қатты дауыстан қорқып, үшінші қабатқа шығады. Алдында № 15 пәтердің есігі ашық тұр екен, оттек осында кіреді. Бөлме іші кенеттен жап - жарық болып, ашық жалынмен жанып, бөлме іші ақ түтінге толады:

Жауабы: 4Р + 5О₂ = 2Р₂О₅

5.Бұдан соң оттек № 14 пәтерге келіп, екеуі қосылып топырақ пен сазға айналды:

Жауабы: Si + О₂ = SiО₂

6.Оттек өзінің осындай қасиетіне таңдана түседі. Ол енді металдар орналасқан қабаттарды аралап көрмекші болады. Сырт көзге жанбайтын, бойында мықтылық, беріктік қасиеті бар көршісі – темірдің үйіне ақырын тарсылдатып, кіріп еді ол жалын және түтін шығармай шатырлап жанып, қуанып темір қағына айналды:

Жауабы: 3Ғе + 2О₂ = Ғе₃О₄

№4Есептер шығару №4.1

16грамм оттек алу үшін қажетті калий перманганатының зат мөлшерін және массасын табыңдар.

m-16г

т/б n KMnO4-?

mKMnO4-?

№4.2

Калий перманганаты КмnO₄ құрамындағы оттектің массалық үлесін % табыңдар.

№4,3 Массасы 43,4г сынап (ІІ) оксиді айырғанда түзілетін оттектің зат мөлшерін есептеңіз.

Үйге тапсырма “Оттек – тіршілік көзі”тақырыбына

шығармашылық жұмыс

«Химиялық қарапайым тәжірбиелер»

Тәжірбие №1 «Алма неге қараяды?»

Тәжірбие мақсаты: Алмаға оттектің әсерін көрсету.

Керекті құрал жабдықтар:

Алма,С дәруменінің таблеткасы немесе лимон қышқылы

Тәжірбиенің орындалуы:

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

Бағыт

Сынып

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Шағын орталық пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz