Материалдар / Пайдалы қазбалардың түрлері.

Пайдалы қазбалардың түрлері.

Материал туралы қысқаша түсінік

ұстаздарға қажет деп ойлаймын

Нурахунова Роза Чукеевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

03 Желтоқсан 2018

827

0 рет жүктелген

Жаңартылған бағдарлама Сабақ жоспары 3 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Пәннің аты Дүниетану	Уақыты:15.02.2018жыл	Кабинет:20	Мұғалімі:Нурахунова Р.Ч
Сабақтың атауы	Пайдалы қазбалардың түрлері.
МақсатыКүтілетін нәтиже	Білімділігі: Пайдалы қазбалардың түрлерімен таныстыру, олардың адамға тигізетін пайдасы мен зиянын түсіндіру. Пайдалы қазбалардың кен орындары, шартты белгілері, өндіру әдісі жайлы түсінік беру. Қазақстанда жер қойнауын зерттеген ғалым, академик Қ. И. Сәтбаев туралы әңгімелеу, Алматыдағы геологиялық мұражайлар туралы мағлұмат беру;Дамытушылығы: Оқушыларды пайдалы қазбалар түрлерін ажырата білуге баулу, логикалық ой - өрісін дамыту, ізденушілік қабілеттерін арттыру.Тәрбиелілігі: Еліміздің қазба - байлықтарын мақтан ете отырып, оны үнемдеп жұмсауға, қорғап, сақтай білуге баулу, өз еліне, жеріне, Отанына деген сүйіспеншілік сезімдерін ояту.Сабақтың көрнекілігі: Жұмыс тәртібі жазылған нұсқау, сабақтың ұраны, түрлі фигуралар (ұпай жинауға қажетті), «Ұяшық таңдау»ойыны (цифрлар), сызба – нүсқалар, түрлі суреттер және көмір, саз, құм, ас тұзы, мыс, алюминий, темір, әктас, Қ. И. Сәтбаевтың суреті, шартты белгілер, өлең шумағы «Бақытты ұлы Отан», Қазақстанның физикалық картасы
Психологиялық ахуал	Психологиялық дайындық«Сиқырлы таяқша» арқылы әр бала өз армандарын айтады.	Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту«Көшбасшы» әдісі арқылы өткен сабақты қайталау.(Ортада орындық тұрады.Бір оқушы сол орындықта отырып, үй тапсырмасын айтып шығады.Басқа балалар сұрақтар қояды,егер жауап бере алмаса ,сұрақ қойған оқушы өзі жауап береді) «Сәлемдеме жіберіңіз» әдісі арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу.Сәлемдеме сыртында жұмбақтар жазылған қағаздармен оралған көмір шығады.Осылайша бүгінгі сабақтың тақырыбын хабарлау.Мақсатымыз: Пайдалы қазбалардың түрлерін бірнеше топқа бөле отырып, олар туралы білім түсініктерімізді кеңейтеміз«Ой қозғау»- Көмір қандай зат? Оның қасиеті (жанады)- Темір нелерден жасалады, қалай аталады? (металлдан)- Ас тұзы не үшін қажет? Жерді тыңайту үшін қандай қазбаның түрін қолданамыз?Оқушылардың ойларын тыңдай отырып, осы әрбір айтылған қазбаның түрлі топтарға бөлінетіндігін айту.
Мағынаны тануПайдалы қазбалар қолдануына қарай үшке бөлінеді(жанғыш пайдалы қазба, кенді пайдалы қазба, кенге жатпайтын пайдалы қазба)Жанғыш - тас көмір, қоңыр көмір, мұнай, газ.Кенді - алюминий, мыс, қорғасын, күміс, мырышКенге жатпайтын пайдалы қазбалар - ас тұзы, фосфор, құм, саз, цемент- Пайдалы қазбаларды кімдер зерттейді?- Геологтар- Қазақтың тұңғыш геологі кім еді?- Қаныш Имантайұлы Сәтбаев (түсіндіру)Жанғыш пайдалы қазбаларТас көмір - ең көп өндірілетін пайда қазба. Біздің елімізде тас көмірдің қоры өте мол. Тас көмірдің аса ірі кен орны - Қарағанды.Екібастұзда ашық әдіспен арзан көмір өндіріледі.Мұнай - өте қызулы отын. Ол күл қалдырмай түгел жанып кетеді. Мұнайды айыру арқылы бензин, керосин, машина майы және басқа көптеген заттар бөлініп алынады.Каспий маңы ойпаты мен Маңғыстау түбегінде мұнай мен газдың аса бай кен орындары бар.Кенді пайдалы қазбаларБұларға құрамында металл кездесетін тау жыныстары жатады. Оларды өңдеу арқылы темір, мыс, қорғасын, алюминий сияқты металдар алынады. кенді пайдалы қазбалар орталық Қазақстанда өте көптеп кездеседі. Әсіресе, Жезқазған және Қоңырат мыс кен орындары әлемге әйгілі.Кенге жатпайтын пайдалы қазбаларОлар қышқыл алуға, тыңайтқыштар өндіруге, құрылыс материалдары үшін өте қажетті. Қаратаудағы фосфорит кен орны қоры жөнінен дүние жүзіндегі алдыңғы қатарлы орындардың бірін алады. Фосфоритті ұнтақтап, фосфорит ұны тыңайтқышын өндіреді. Мәрмәрдан әртүрлі ескерткіштер, үй баспалдақтары жасалады. Әктас, құм, саз құрылыс салу үшін өте қажетті.Қазақстанның физикалық картасынан пайдалы қазбалар қоры көп өндірілетін орындарды көрсету.Тас көмір - Қарағанды, ЕкібастұзМұнай - Атырау, Ақтау, Орал өңіріндеГаз - Ақтау, Орал облыстарындаАлюминий – АрқалықтаМыс кені – ЖезқазғандаАс тұзы - Қызылорда, Павлодар, Алматы өңіріндеТемір кені - Қостанай өңіріндеФосфорит - Ақтөбе, Тараз өңірлеріндеБіз осындай тамаша пайдалы қазбаларымыз арқылы мақтана аламыз және мақтаныш сезіммен« Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99 - ы біздің еліміздің кен қойнауында бар. 70 элементтің қоры барланып зерттелген. Ал өндіріске 60 - тан астам элемент тартылған. Бүгінгі күнге дейін минерал шикізатының 1225 түрі бар 493 кен орыны белгілі.Пайдалы қазындылар қорының көлемі жағынан Қазақстан ТМД елдерінің алдыңғы қатарында: күміс, хромит, қорғасын, мырыш өндіруден бірінші орында, мұнай көмір, мыс, никель, фосфат шикізатын өндіруі бойынша – екінші, ал алтын өндіру жағынан үшінші орында тұр. Қазақстанда мұнай мен газдың елеулі қоры бар, жыл сайын мұнда 32 млн. тонна мұнай өндіріліп отырады екен» Пайдалы қазбалардың шартты белгісімен таныстыруТас көмір -Мұнай -Газ -Темір -Алтын -Мыс -Тұз -Әктас -Саз -Алюминий -Оқулықпен жұмыс1. Іштей оқыту2. Мәтіндегі оқығаны бойынша әңгімелету3. Сурет бойынша жұмысОқулықтағы суреттер арқылы жұмыс жүргізу(суретті толықтыру арқылы қандай қазбадан жасалғанын айтқызу)
Сергіту сәті	Орманда кірпі келеді, Саңырауқұлақ тереді. Кездесті, міне, керегі: Екеуі қайың астынан. Біреуі терек қасынан. Қанша олар болмақ есепте, Тоқылған салса себетке?	Ой сергітеді,шашағандарыбасылады
Ой толғаныс	Пайдалы қазбалардың түрлерін жаздыртуШығармашылық тапсырмаПайдалы қазбалардың қажеттілігі туралы өз ойларынан өлең шығаруКөзге сергіту (планета) Планетамызда қанша пайдалы қазбалар болса, соның бәрін біздің жерімізден, яғни жер қойнауынан табуға болады екен.Сабақты бекітуТест тапсырмалары бойынша оқушылардың алған білімдерін тиянақтау, тексеруПайдалы қазбаларға................ жатады.1. Темір кенінен алынған металл2. Жер қыртысының қатты бөлігі3. Тау жынысыПайдалы қазбалар 3 негізгі топқа бөлінеді.1. Пайдалы, пайдасыз, жарамсыз.2. Бағалы, құнсыз, жанатын.3. Жанғыш, кенді, кенге жатпайтын.Кенге жатпайтын пайдалы қазба.1. Мұнай, газ.2. Алтын, күміс.3. Құм және саз.Үйге тапсырмаМәтінді оқу, мазмұндау. іздену. Қазақстанның физикалық картасынан пайдалы қазбалар өндірілетін жерлерді көрсетуге дайындалу. Шартты белгілерін жатқа жаза білуге дайындық жасау.
Үйге тапсырма	Мазмұндау	Күнделіктеріне жазып беремін
Бағалау		Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс

Ашық сабақ:ДүниетануСыныбы:3 «Б»Тақырыбы:

Сынып жетекшісі: Нурахунова Р.ЧАлматы-2018 жыл

Мұнай

Гранит

Тас көмір

Темір1.Бос тау жынысы:А)құм және цементӘ) құм және саз2.Пайдалы қазбалар 3 топқа бөлінеді:А)Пайдалы,пайдасыз,жарамсызӘ)жанатын,кенді,кенсіз3.Суда ерімейтін түйіршік:А)сазӘ)құм4. Көмір қайдан шығады?А)МаңғыстауӘ)Қарағанды5. Металдан не жасалады?А)тас көмірӘ) ұшақ1.Бос тау жынысы:А)құм және цементӘ) құм және саз2.Пайдалы қазбалар 3 топқа бөлінеді:А)Пайдалы,пайдасыз,жарамсызӘ)жанатын,кенді,кенсіз3.Суда ерімейтін түйіршік:А)сазӘ)құм4. Көмір қайдан шығады?А)МаңғыстауӘ)Қарағанды5. Металдан не жасалады?А)тас көмірӘ) ұшақ

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!