Пластик шөлмектердің пайдасы

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Маңғыстау облыстық білім басқармасы

Маңғыстау аудандық білім бөлімі

Ә.Жангелдин атындағы орта мектеп мемлекеттік мекемесі

Тақырыбы:

Пластик шөлмектердің пайдасы мен зияны

Жоба авторы: Күнтуарқызы Аймира. 3сынып

Бағыты: Таза табиғи орта, «Қазақстан -2030» стратагиясын іске асырудың негізі

Сексиясы: Экология

Жоба жетекші: Унгарбаева Аяужан Косниязовна

Бастауыш сынып мұғалімі

2017-2018 оқу жылы

Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы

Ә.Жангелдин атындағы орта мектептің

3 «В» сынып оқушысы Күнтуарқызы Аймираның

«Пластик шөлмектердің пайдасы мен зияны» атты ғылыми зерттеу жобасына

ПІКІР

Аталған ғылыми жобада жас зертттеуші Күнтуарқызы Аймира пластик шөлмектердің пайдасы және зияны туралы тоқталған. Оқушы зерттеу жұмысын жаза отырып, қазіргі кезде пластик шөлмектердің адам өміріндегі пайдасы, оның адам қажеттілігіне жарамды екенін, сонымен қатар олардан әр түрлі бұйымдар жасауға және төрт түліктен алынатын өнімдер: сүті мен шұбатын сол ыдысқа құйып, сатылымға шығаруға болатынын айта кеткен.

Зияны туралы ол ешқашан шірімейтінін, өртесе улы иіс бөлетінін анықтап, зерттеген.

Бұл берілген жұмыстың адам өмірі үшін қажетті ақпарат екенін біле отырып, әрбір адамның қажеттілігіне қолдануға болады деген ұсыныс жасаймын

Жетекшісі: Унгарбаева Аяужан

Абстракт
Зерттеу мақсаты: Пластик шөлмектердің адам өміріндегі рөлі; пластикалық шөлмектердің пайда болу тарихын және олардың қолданылуын анықтау; пластик шөлмектерге байланысты, экологиялық мәселелерді бағалау; пластик шөлмектерге екінші қолданыс табу; қоқыс қалдықтарына жеткізбей пластик шөлмектерін пай
Зерттеу бөлімдері: Пластик шөлмегінің шығу тарихы анықтау, пластик шөлмектерге қатысты экологиялық мәселелерді анықтау, қоршаған ортаға тигізетін зияндығын немесе пайдасын анықтау, практикалық бөлім, эксперименталды тәжірибелер жасау, пластик шөлмектерге екінші қолданыс табу.
Зерттеу өзектілігі: Қазіргі кезде миллиондаған шөлмек өндіріліп, лақтырылып жатыр; кішкентай қалалардың өзінде айына 20 тоннаға жуық пластик шөлмектер лақтырады екен; пластик шөлмектерінің қордалары мұхиттардың үстінде аралға айналуда; пластик шөлмектердің тұрмыстық жағдайда пайдаға асыруға болатындығын біле бермейміз.
Зерттеу әдістері: Іздену, анықтау,тәжірибе жасап бақылау,сауалнама өткізу, қорытындылау,тұжырымдау.
Зерттеу нәтижесі: пластик шөлмегін лақтыруға болмайтынын анықтап, шірімейтіндігін зерттедік; өртесе адам денсаулығына зиянды улы түтін бөлетінін анықтадық; пластик шөлмектерді екінші рет пайдаланып, үй тұрмысына пайдалы әдемі сәндік заттар жасауға болатынын көрдік. 
Ұсыныс. Өз қаламызда пластик шөлмектерін қайта өндіру зауыты ашылса;

арнайы пластик қоқыстарын салатын қоқыс жәшігі болса; әр оқушы пластик шөлмектерді өз өмірінде көбірек пайдаланса; ғалымдар пластикті шіріту жолдарын ойлап тапса; әр адам қолына ұстаған пластик шөлмектің пайдаға асатынын сезінсе.
Қорытынды: Зерттеу нәтижесінде біз шөлмектердің шығу тарихын анықтадық: алғашқы шынысынан пластик шөлмекке дейін. Ол өзінің ыңғайлылығының, жеңілділігінің, қаттылығының, майысқақ қасиеттерінің арқасында адам өмірінде үлкен орын алды, бірақ қолданғаннан кейін оны жою мүмкін емес. Химия кабинетінде тәжірибе жасап көріп, біз пластикалық шөлмектің химиялық реактивтердің күшімен де шірімейтінін көрдік, ал өртеген жағдайда адам өміріне қаупі бар улы түтін щығаратынын білдік. Сөйтіп біз, өз жорамалымызды растадық: пластик шөлмектер жерді ластап, табиғатқа зиянын тигізеді. Пластик шөлмегін, полиэтилен пакетін қағазды көму эксперимент нәтижесінің арқасында біз пластиктердің де, полиэтиленнің де жерде шірімей, тек ластайтынын анықтадық. Біздің қаламыздың экологиясы қауіпті жағдайда. Бірақ оны жақсартудың бірден – бір жолы пластик қоқыстарын азайту деп ойлаймыз. Ол үшін керегі жоқ,

қолданған пластик ыдыстарды дұрыс қолдану қажет.

Абстракт
Цель исследования: Роль пластиковых бутылок в жизни человека, выявить историю возникновения и применения пластиковых бутылок, выяснить экологические проблемы связанные с пластиковыми бутылками, найти применение использованным бутылкам в быту. 
Отделы исследования: Выяснить роль пластиковых бутылок, найти им применение в хозяйстве, определить вред и пользу пластиковых бутылок, практическая и экспериментальная части, дать вторую жизнь пластиковым бутылкам.
Актуальность исследования: За сегодняшний день изготавливается и выбрасывается миллионы пластиковых бутылок, даже маленькие города выбрасывают около 20 тонн пластикового мусора, на океанах от отходов образуются пластиковые острова, использованным пластиковым бутылкам надо дать вторую жизнь,а не просто выкидывать после использования. 
Методы исследования: Искать, выявлять, контролируя проводить опыты, экспериментировать, проводить анкетирование, анализировать и сделать заключение.
Результат исследования: Узнали, что выброшенные бутылки не разлагаются, а просто захламляют землю. При горении выделяет вредный ядовитый дым, опасный для здоровья человека. Также мы узнали, что из пластиковых бутылок можно сделать много очень красивых и полезных вещей в быту. 
Предложения: Открылся бы в нашем городе завод по переработке именно пластиковых бутылок, стояли бы по улицам контейнеры или автоматные устройства специально для пластиковых бутылок, по больше бы проявляли интерес ученики к поделкам из пластиковых бутылок, нашли бы ученые что-либо для разложения пластика.
Заключение: В ходе исследования мы выяснили историю происхождения пластиковых бутылок: от первых стеклянных до сегоднящних-пластиковых, благодаря своей упругости, легкости, твердости она занимает в жизни человека особое место, но после использования ее невозможно уничтожить. Проводя опыты в химическом кабинете мы узнали , что пластик не разлагается даже под воздействием химических реактивов, а при горении выделяет вредный ядовитый дым, опасный для здоровья человека. Экология нашего города в плачевном состоянии. Одним из путей для улучшения этого состояния мы считаем-уменьшение количества пластикового мусора. Для этого не надо лишний раз приобретать пластиковые упаковки, а при использовании продукта в пластиковых бутылках, надо найти им дальнейшее предназначение. Ведь дав волю фантазиям из них можно сделать очень много полезных и красивых вещей. 

Abstract
Objective: The role of plastic bottles in human life, and to reveal the history of the use of plastic bottles , figure out the environmental problems associated with plastic bottles , bottles used to find use in everyday life.
Research departments: Clarify the role of plastic bottles, they find application in agriculture, identify the dangers and benefits of plastic bottles , practical and experimental parts , to give a second life to plastic bottles .
Relevance of research: For today manufactured and thrown millions of plastic bottles , even small towns emit about 20 tons of plastic debris in the oceans of plastic waste produces island use plastic bottles should be given a second life , and not just throw out after use.
Methods: Search , identify controlling conduct experiments , to experiment , to conduct surveys , analyze and draw conclusions .
Results: We learned that discarded bottles do not decompose and simply litter the ground. In combustion emits toxic fumes harmful , dangerous to human health. We also learned that plastic bottles can make a lot of very beautiful and useful things in life.
Offers: Opened in our city to processing plant is plastic bottles , would stand on the streets of containers or automaton device specifically for plastic bottles to be more of the students were interested in crafts made of plastic bottles , scientists would find anything to decompose plastic.
Conclusion: In the study, we found out the origin story of plastic bottles from the first glass to today- plastic , due to its elasticity , lightness , hardness, it occupies a special place of human life , but after using it cannot be destroyed . Conducting experiments in chemical study , we learned that the plastic does not decompose even under the influence of chemicals , when combustion emits toxic fumes harmful, dangerous to human health. Ecology of our city in a deplorable state . One of the ways to improve this state , we believe , reducing the amount of plastic waste . You do not need extra time to acquire plastic packaging, and using the product in plastic bottles , we must find them further purpose. After giving free rein to fantasies of them can do a lot of useful and beautiful things .

Мазмұны:

Кіріспе......................................................................................................................8
1.Бөлім.Пластик шөлмек. Ортақ мәліметтер.
1.1.Шөлмектің шығу тарихы................................................................................10
1.2.Пластик шөлмегінің шығу тарихы.................................................................10
1.3.Пластик шөлмектерге қатысты экологиялық мәселелер.............................10
1.4.Пластик шөлмектерінің екінші өмірі............................................................ 11
2.Бөлім.Ғылыми жоба бойынша сауалнама 
3.Бөлім. Практикалық бөлімі.
3.1. « Көшелердегі шөлмек саны» атты бақылауларымыздың
қорытындылары.....................................................................................................12
3.2. Эксперименталды жұмыстарымыздың қорытындылары...........................12
3.3. Қолданған шөлмектердің пайдаға асуы.......................................................14
Қорытынды............................................................................................................15

Аннотация.
Қазіргі күні мыңдаған шөлмектер өндіріліп және лақтырылып жатыр. Жылдан жылға пластик шөлмектерінің қоқыстары 20% артып келеді. Көшелерде шашылып жатқан қоқысты көріп, бізде мынадай сұрақ туындады: пластик шөлмектер адамға не әкеледі – пайданы ма, әлде зияндықты ма? Мәселе: қаламыздың көшелері мен жолдарында қоқыстар шашылып жатады,оның көптеген бөлігін пластикалық шөлмектер құрайды. Зерттеудегі мақсат: пластик шөлмектердің адам өміріндегі рөлі;пластикалық шөлмектердің пайда болу тарихын және олардың қолданылуын анықтау; пластик шөлмектерге байланысты, экологиялық мәселелерді бағалау; пластик шөлмектерге екінші қолданыс табу;қоқыс қалдықтарына жеткізбей пластик шөлмектерін пайдаға асыру. Зерттеу әдістері: Іздену,анықтау,тәжірибе жасап бақылау,сауалнама өткізу,қорытындылау,тұжырымдау. Жасаған жұмыстар нәтижесінде біз алғашқы шыны ыдыстардан қазіргі пластик ыдыстарға дейінгі пайда болу тарихын анықтадық. Қолданыста өте ыңғайлы,өзінің жеңілдігінің,қаттылығының,мықтылығының арқасында пластик шөлмектер адам өмірінде үлкен орын алады.Бірақ пайдаланған соң оны жою мүмкін емес. Химия кабинетінде тәжірибе жасап көріп, біз пластикалық шөлмектердің химиялық реактивтердің күшімен де шірімейтінін көрдік, ал өртеген жағдайда адам өміріне қауіпі бар улы түтін шығаратынын білдік. Сонымен пластик шөлмектер шынымен де жерімізді ластап, табиғатқа зиян келтіреді – деген болжамымызды дәлелдедік. Тәжірибе қорытындысында пластиктің жер астында шірімей ластап жататынын дәлелдедік.
Және қолданған бос пластик шөлмектерге екінші өмір сыйлап, әр түрлі әдемі бұйымдар жасауға болатынын және үй қызметінде де оларды пайдаға асыруға болатынын көрсеттік. .

Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. 41 жыл бұрын адамзат пластик шөлмекті ойлап тапты.Алғаш үлгілер 135 гр салмақты тартты (қазіргілерден 96%ауыр). Қазір пластик шөлмектер 69 грамм тартады. Қазіргі таңда мыңдаған шөлмектер өндіріліп, лақтырылып жатыр. Кішкентай қалалардың өзі айына 20 тоннаға жуық пластик шөлмектер лақтырады. Жылдан жылға пластик шөлмектерінің қоқысы 20% артып келеді.Қала көшелеріндегі күл қоқыстар бізді еріксіз ойға қалдырады: пластикалық шөлмектер адамға не әкеледі – пайда ма әлде зиян ба? 
Мәселе: Пластик қоқыстар қоршаған ортаны ластауда.
Зерттеу мақсаты:1.Пластик шөлмектердің адам өміріндегі рөлі;
2.Пластикалық шөлмектердің пайда болу тарихын және олардың қолданылуын анықтау.
3.Пластик шөлмектерге байланысты,экологиялық мәселелерді бағалау;
4.Пластик шөлмектерге екінші қолданыс табу;
5. Қоқыс қалдықтарына жеткізбей пластик шөлмектерін пайдаға асыру.
Зерттеу өзектілігі:Қазіргі кезде миллиондаған шөлмек өндіріліп, лақтырылып жатыр; кішкентай қалалардың өзінде айына 20 тоннаға жуық пластик шөлмектер лақтырылады екен; Қазакстанда қазіргі уақытта 100 млн тонна тұрмыстық және 25 млрд тонна өндірістік қалдықтар құралған. Жыл сайын 600 млн тонна жаңа қоқыстар қосылып жатыр. Бұл қоқыстардың тек төрттен бір бөлігі ғана қайта өңдеуге жіберіледі екен; пластик шөлмектерінің қордалары мұхиттардың үстінде аралға айналуда; пластик шөлмектердің тұрмыстық жағдайда пайдаға асыруға болатындығын біле бермейміз. 
Зерттеу объектіміз: бос, керек емес пластик шөлмектер.
Тұжырым: Пластиктер жерді ластап, табиғатқа зиянын тигізеді деп болжайық.
Жұмыстың мәні мен қолданбалы құндылығы: мектеп оқушыларын бізді қоршаған табиғатты аялап, ластамауға шақыру, қол еңбекті дағдыландырып төселдіру, заттардың тарихын айтып, білімдерін кеңейту.
Күтілетін нәтиже:- пластик шөлмектердің кім және қашан шығарғанын білеміз;
- олардың пайда немесе зиян әкелетінін анықтаймыз;
- пластик шөлмектердің қайта пайдалану тәсілдерін табамыз.

1.Пластикалық шөлмек. Ортақ мәліметтер.
1.1.Шөлмектің шығу тарихы.
Шөлмек – сұйықтықты ұзақ сақтауға арналған,биік, көбіне цилиндрлік пішінді, жіңішке тамақты, ыңғайлы тығыны бар ыдыс. Негізінде шыныдан жасалынады, соңғы кезде полимерлік материалдан жасалған шөлмектер кеңінен таралуда. Керамикадан, тастан жасалған шөлмектер сирегірек кездеседі. Табиғи «асқабақ шөлмектері» - калебас шөлмектері де болады екен. Әр түрлі деректерді оқып, шөлмектің пайда болған кезі көне заманында екенін анықтадық. Алғаш шыны шеберханасы археологтармен Тель – эль – Амарне (Египет) жерінде табылған, ол шеберхана біздің заманымызға дейінгі 1370 жылғы болып анықталды. Ежелгі Египет адамдары шөлмектің пішініне аса мән берген, олар адам мүсіндері немесе бір көкөніске ұқсатып шөлмектер жасаған. Ақырындап техникалық озықтықтардың арқасында, шөлмектер сәндік зат ретінде емес саудада немесе үй тіршілігінде қажетті ыдысқа айналды.
1.2.Пластик шөлмегінің шығу тарихы.
Қазіргі кезде пластикалық шөлмектердің пішіні мен көлеміне ешкім таңқалмайды. Мынадай шөлмектер, шыны шөлмектерге қарағанда, жеңіл, әр түрлі пішінді, майысқақ және қауіпсіз болып келеді. Алғаш Pepsi пластик шөлмегі АҚШ саудасында 1970 жылы шықты. Қазақстан аумағында пластик шөлмектер, алғаш саудаға алкогольсыз «Кока – Кола»,«ПепсиКола» сусындары келген кездері танымал бола бастады. Алғаш СССР аумағында Новороссийск қаласында пластик шөлмектердегі лимонад сусынын өндіретін заводты 1974 жылы «ПепсиКо» компаниясы ашты. Біздің кезімізде пластик шөлмектерді тек газды сусын және сыра өндіретіндер ғана емес және де косметикалық, парфюмериялық фабрикалар да пайдаланады.
1.3.Пластик шөлмектерге қатысты экологиялық мәселелер.
Ертеректе босаған шыны шөлмектерді ақшаға тапсырып және сол шөлмектерді қайта өңдеуге әкететінін әжем әлі күнге дейін айтады. Ал қазір? Қазір пластик те,шыны шөлмектер де көшемізді күл – қоқысқа айналдырып жатыр! Және ол ғана емес! Ғаламшардағы пластикалық шөлмектердің шоғырлары, мұхиттардың үстінде қалқып жүрген аралға айналып бара жатыр. Ғалымдар дабыл қағуда: Тынық мұхитта қоқыстың аса шоғырланған жерлері құралыпты. Мұның негізін құрайтын пластик пен мұнай қалдықтары.
АҚШ-та ғана пластик шөлмегінің өндірісіне жылда шамамен 18 миллиондаған мұнайдың баррельсі кетеді. Ғаламторды қарап,біз келесі мәліметтерге тап болдық: қағаз жер астында – 1 айда шіриді екен,банан қабықшасы – 6 айда, жүн – 1 жылда, ағаш – 13 жыл, консерв банкісі – 100 жыл, пластик шөлмек – 500-ден 1000 жылға дейін, ал шыны шөлмектің шіруіне 1 миллион жыл керек екен. Адамдар өзі лақтыратын пластик қоқыстардан, өздері шаршап кетті. Пластик қораптар шығып көптеген мәселені жойғанымен, дәл сондай мәселелер туғызды. Кезінде демалыс орындарында әкелеріміздің қалдырған қоқыстары қазір шаңға айналып кетті, ал біздің пластик шөлмектерімізді шөберелеріміз көретін болады, себебі олар «мәңгі».
1.4. Пластик шөлмектерінің екінші өмірі.
Көптеген адамдарға осы деректер тыныш ұйқы бермейді екен, сондықтан олар шөлмектің игерушілігінің ең төл әдіс – айлаларын шаруашылықта ойлап табады. Шөлмектерден құстарға ұя, тышқан қақпандарын, оймыштарды және көшет үшін горшоктар жасайды, қол жуғыштар жасайды. Индонезияда олардан балықшы қайықтарының мықтылығы үшін тұрақтандырғыштар жасайды екен. Қазақстанда пластик шөлмектерден қол жуғыштар жасайды. Монғолияда шөлмектерді рухтарға құрбандық ретінде өртейді. Эфиопияда қолданған шөлмектерді тура базарда сатады екен. Африканың елдерінде жарты литрлік босаған шөлмектерден,жапсырып сандалеттерді жасайды. Ішінде жазбахаттары бар шөлмектерді,теңізшілер кеме апаты болған жағдайды жеткізу үшін жолдама ретінде қолданған,қазір сондай шөлмектерді ғалымдар теңіз бағытын анықтау мақсатында қолданады екен. Шөлмектерді жинау коллекция құмарлықтың бір түрі болып келеді екен. Біз көптеген сайттарды тауып, ондағы адамдардың шөлмектен жасаған қолөнерлеріне тәнті болдық.

2.Ғылыми жоба бойынша сауалнама.
Біз сыныптастарымыздың ата-аналарына, мұғалімдерге, ағайын-туыстарымызға ғылыми жоба бойынша сауалнама өткізіп, бірнеше сұрақтар қойдық.
Мақсат: пластик қораптағы қандай тауар алатыны, пайдаланатыны және әрі қарай бос ыдысты не істейтінін анықтау. Қатысқандарға келесі сұрақтар қойылды:
Сіз пластик қораптарындағы азық-түлікті пайдаланасыз ба?Қандай?
Пайдаланған ыдысты қайтесіз?
Лақтырмаған жағдайда,оларды не істейсіз?
Сауалнаманың қорытындысы мынандай болды: көптеген жанұялар пластик қорапты өнімдерді пайдаланады екен,және қорапты өртеп немесе қоқысқа тастайды екен, үй қызметінде де пайдаланатындар да анықталды.
Және біздер сыныптастарымызға да сауалнама өткіздік. Мақсат:сыныптастарымыздың пластик шөлмектегі өнімді сатып алатыны немесе алмайтынын анықтау, босаған шөлмектен пайдалы,әдемі бұйым жасауға болатынын және оларды лақтырып тастаған жағдайда қоршаған ортаға тигізетін зияны туралы айту. 
Оқушылардың барлығы да пластик шөлмектегі өнімді алады екен, бірақ пайдалы және зиянды жақтарын біле бермейді екен.

3.Практикалық бөлім.3.1.«Көшелердегі шөлмек саны » атты бақылауларымыздың қорытындылары.
Жиналған деректермен танысып,біз көшелерімізде неліктен көп пластик шөлмектермен ластанғанын анықтауды жолға қойдық. Тасталған шөлмектердің негізін минералды немесе газды судан босған шөлмектер құрайды,өсімдік майының ыдысы бірең сараң.Біздің қаламыздың халқы,пластик қорапты өнімді жиі пайдаланып,қоршаған ортаның тазалығын мүлдем ойламай, кез – келген жерге пластик қоқыстарын тастай жүре береді деген тұжырымға келдік.
Қаладан шығарылатын қоқыстарды қайда әкетіп және әрі қарай олармен не істейтінін білгіміз келіп,біз жетекшімізбен бірге бүкіл қаланың күл-қоқысын тастайтын жеріне бардық. Шегі жоқ тау сияқты созылып жатқан қоқыстарды көргенде, біз қатты таң қалдық.Қоқыстарды бұл жерден ажыратады екен:пластикті бір,темірді бір бөлек,қағазды өртеуге жіберіп,ал қалған қоқыстар біріне бірі қосылып жата береді екен.Бұл жердің көлемі қаланың төрттен бір бөлігін алып жатқан сияқты.Біздің қаламыздың да ортасында күл-қоқыстан құралған арал пайда болуда. Өте қорқынышты!

3.2.Эксперименталды жұмыстарымыздың қорытындылары.
Бұдан әрі біз пластик шөлмектердің ұзақ шіритіндігіне көз жеткізгіміз келді.Әрине біз 500 жыл күте алмаймыз,бірақ бұл ақпараттарды химия ғылымының арқасында тексереміз. Көмекке жетекшіміз Айтмағамбетова Әлия апаймен бірге химия кабинетіне аттандық.Химия кабинетіндегі өзіңді ұстау ережелерін қайталаған соң,келесі тәжірибелерді жасадық.[1]
1.Тәжірибе.Химиялық реактивтердің көмегімен заттың іріп-шіруі.
Пластик шөлмегінің қиығын,атлас лентасын,шардың кесіндісін,және қағазды біз бөлек – бөлек күкірт қышқылына және натрий гидроксидіне салып,апта бойы нәтижелерін бақыладық.Тәжірибені бастаған соң біз атлас лентасының күкірт қышқылында ірігенін байқадық.Бір аптадан соң күкірт қышқылындағы лентадан ұсақ түйірлер қалыпты,ал қағазды араластырып қарағанда ұсақ бөліктерге шашылды.Натрий гидроксидінде атлас лентада,қағаз да күйіп ,ұнтаққа айналды.Ал пластик те,резин шарда да өзгерген жоқ.Тұжырым: Жасаған тәжірибеміз пластик шөлмекте,резина да тіпті химиялық реактивтердің әсеріне күйремегенін дәлелдейді.Демек,олар жерге түскенде,еш шірімей,тек қана жерді ластайтын болады.Пластик жерде шірімесе,мүмкін оларды өртеп жіберген қауіпсіз болар? Мұны тәжірибеде тексерейік.
2.Тәжірибе.Өртенуі.
Біз дәл осы заттардың қиындыларын алып,кезекпен өртеп,бақыладық.Жұмыс жасанды әуестікте сығындының шкафында өтті.Өртеу кезінде қағаз тез жанып кетті, жүннен жақсы иіс сездік,ал пластикпен резиннен – өткір жағымсыз иіс пен қара түтінді байқадық.Тұжырым: пластикті өртегенде улы түтін шығып,ауаны ластап,және адам денсаулығына кері әсер етеді.Пластик шөлмектерді өртеуге де,лақтыруға да болмайтынына көзіміз жетті.Осы нәтижелерді растау үшін біз мынандай тәжірибе жасадық.Өз ауламызға 2013 жылдың қыркүйек айында біз жерге пластик шөлмекті,полиэтилен дорбасын және қағазды көміп тастадық.Ал 2014 жылдың наурыз айында біз көмгенімізді ашып,пластик шөлмекте,дорба да дым өзгермегенін көрдік,ал газеттен дым қалмаған.Өзіміздің бұл тәжірибеміз тағы да пластиктің жерде шірімей,тек ластайтынын дәлелдейді.

3.3.Қолданған шөлмектердің пайдаға асуы.
Шынымен де пластик ыдыстардан пайдалы нәрселер жасауға болады. [6]Ғаламторды ақтара отырып,біз пластик ыдыстардан жасалған әр түрлі нәрселерді көріп,өзіміз үйден олардың бірнешеуін жасадық. [4] Мысалы: олардың ішінде бақшаны сәндейтін гүлдер,көбелектер,қарындаш қалам салуға ыдыстар,гүл құмыралары т.б. әдемі қолөнерлері бар.Қиялымызға ерік беру арқылы жоқтан бар жасауға болатынын дәлелдедік. «Гелиос» жанармай бекетінде әдемі етіп көлік дөңгелегіне жапсырып, боялған пластик шөлмектерін көрдік.Шарбақтың сәнін келтіріп тұр.Адам баласының қиялында шек жоқ деген осы ғой.[8]

Қорытынды:
Зерттеу нәтижесінде біз шөлмектердің шығу тарихын анықтадық:алғашқы шынысынан пластик шөлмекке дейін.Ол өзінің ыңғайлылығының,жеңілділігі нің,қаттылығының,майысқақ қасиеттерінің арқасында адам өмірінде үлкен орын алды,бірақ қолданғаннан кейін оны жою мүмкін емес.Химия кабинетінде тәжірибе жасап көріп,біз пластикалық шөлмектің химиялық реактивтердің күшімен де шірімейтінін көрдік,ал өртеген жағдайда адам өміріне қаупі бар улы түтін щығаратынын білдік.Сөйтіп біз,өз жорамалымызды растадық: пластик шөлмектер жерді ластап,табиғатқа зиянын тигізеді.Пластик шөлмегін,полиэтилен пакетін қағазды көму эксперимент нәтижесінің арқасында біз пластиктердің де,полиэтиленнің де жерде шірімей,тек ластайтынын анықтадық.Біздің қаламыздың экологиясы қауіпті жағдайда.Бірақ оны жақсартудың бірден – бір жолы пластик қоқыстарын азайту деп ойлаймыз.Ол үшін керегі жоқ,қолданған пластик ыдыстарды дұрыс қолдану қажет.
Қорытындылай келе біз өзіміздің «Пластик шөлмегінің пайдасы мен зияны»атты ғылыми-зерттеулік жобамыз бойынша келесі ұсыныстарды айта кетуді жөн көріп отырмыз:біздің қаламызда пластик ыдыстарын қайта өңдеу зауыты ашылса, арнайы пластик қоқыстарын салатын қоқыс жәшігі болса , пластик шөлмектерін қабылдайтын арнайы автоматтар болса , әр оқушы пластик шөлмектерді өз өмірінде көбірек пайдаланса, ғалымдар пластикті шіріту жолдарын ойлап тапса, әр адам қолына ұстаған пластик шөлмектің пайдаға асатынын сезінсе ғана ауамыз таза болып,айналамыз күл-қоқысқа толмас еді.Біздің салақтығымыз бен жауапсыздығымыздың кесірінен жер бетінде пластик қоқыстарынан құралған аралдар пайда болып жатыр.Біз не істей аламыз? Ең алдымен босаған пластик ыдыстарды лақтырмас бұрын,ойланып қиялымызға ерік беріп,сол шөлмекке екінші өмір сыйласақ. 
«Тазаланған жер-таза емес,қоқыс лақтырмаған жер-таза» – деп халық бекер айтпаған. .

Пайдаланылға әдебиеттер:

1. Химия: Жалпы білім беретін мектептің сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. –Алматы: Атамұра, 2009. - 216 бет. ISBN9965-34-887 
2. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология оқулығы. «Экономика» баспасы. 2002. 
3.Уикипедия.Қазақша ашық энциклопедия.
4. bebi.lv Балалар порталы.
http://www.bebi.lv/otdih-i- dosug-s-detjmi/podelki-iz-plastikovih-butilok.html
5. mail.ru Жауаптары.
http://otvet.mail.ru/question/26708805/
6. «Экология» сайты. 
http://www.ecology.md/section.php?section=tech&id=2220
7. EcoVoise элетрондық қоры.
http://ecovoice.ru/blog/eco/37.html
8. . LiveInternet элетрондық қоры.
http://www.liveinternet.ru/users/enigmatica/rubric/1469026/
9.http//www. Google.kz. http://festival.1september.ru/articles/534698/
10. http//www. rambler.kz.
11. Google http://kapital.kz/economic/23997/v-kazahstane-do-sih-por-ne-ponimayut-chto-musor-eto-klad.html