-СОҒЫЛУ КЕЗІНДЕ ҚАНДАЙ БЕЛГІЛЕР БАЙҚАЛАДЫ
ЖӘНЕ МҰНДАЙ ЖАРАҚАТТАРДА ҚАНДАЙ АЛҒАШҚЫ
КӨМЕК КӨРСЕТІЛЕДІ?
-СЫНЫҚ ДЕГЕНІМІЗ НЕ? СЫНЫҚТЫҢ ҚАНДАЙ
ТҮРЛЕРІ БАР?
-БУЫННЫҢ ШЫҒУ БЕЛГІЛЕРІ ҚАНДАЙ ЖӘНЕ МҰНДАЙ
ЖАҒДАЙЛАРДА АЛҒАШҚЫ КӨМЕКТІ ҚАЛАЙ КӨРСЕТУ
КЕРЕК?
-СІҢІРДІҢ СОЗЫЛУЫ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
-ҰЗАҚ УАҚЫТ ЖАНШЫЛУ СИНДРОМЫНЫҢ БЕЛГІЛЕРІ
ҚАНДАЙ?
-ҰЗАҚ УАҚЫТ ЖАНШЫЛУ СИНДРОМЫ КЕЗІНДЕ
АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ ҚАЛАЙ ЖАСАЛАДЫ?
КҮЙІК –тіндердің жоғары температура, химиялық
заттар, электр тогы немесе радиация әсерінен
зақымдануы. Күйік ауырсыну синдромымен қатар
жүреді, көлемді және терең күйігі бар адамдарда
есеңгіреу құбылысы дамиды.
Күйіктің өтуі мен ауырлығы, сондай-ақ сауығу
уақыты күйіктің шығу тегі мен оның дәрежесіне,
күйген беттің ауданына, зардап шегушіге алғашқы
көмек көрсету ерекшеліктеріне байланысты болады.
Жалыннан туындаған күйіктер неғұрлым ауыр болады,
өйткені жалын температурасы сұйықтықтардың қайнау
температурасынан анағұрлым жоғары болады.
Тері мен тіндердің зақымдану тереңдігіне қарай
термиялық күйіктің төрт дәрежесі болады: жеңіл (І),
ауырлығы орташа (ІІ), ауыр (ІІІ) және аса ауыр (ІV).
І дәрежелі күйік кезінде (терінің қызаруы мен шамалы ісінуі)
күйген жерге калий перманганатының әлсіз ерітіндісін немесе
спирт жағу керек.
ІІ дәрежелікүйік кезінде (тері мөлдір сұйықтықтары бар
күлдіреуіктермен жабылады) күйікке калий перманганатының
ерітіндісі немесе спирт сіңірілген таза таңғыш таңған жөн.
Күлдіреуіктерді жаруға және күйік орнына жабысып қалған
киім бөлігін алып тастауға болмайды.
ІІІ және ІVдәрежелі күйік кезінде (тері мен оның астында
жатқан тіндердің жансыздануы) күйген жерге таза таңғыш
таңу және зардап шегушіні емдеу мекемесіне жеткізген жөн.
АЛҒАШҚЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КОРСЕТУ
термиялық күйік кезіндегіалғашқы медициналық
көмек зардапшегушігежоғары температураның ықпалын
тоқтатуға, яғни жанған киімдісөндіруге, оны жоғары
температура аймағынан әкетуге, оның денесіненкүйген
киімдішешугебағытталады.Күйіктің асқынуын
болдырмауүшін күйіктің бетінетаза таңғыштар жабу
керек. 1-дәрежедегі күйік кезіндетаңғышты
спиртпен, калий пермаганатыменылғалдап қоюға
болады. Көпіршіктерді қыздыруға, алуға немесеқандайда
бірмай жағуға (вазелин, мал немесеөсімдік майларын)
болмайды. Жағылған май аурудыжазуға
көмектеспейді. Есесінежұқпалылардың енуінежол
береді. Бұл өз кезегіндеалғашқы медициналық көмекті
көрсетуге, терініалғашқы хирургиялық емдеугекедергі
келтіреді.
Химиялық күйік кезіндегіалғашқы көмек
Химиялық заттың түріне байланысты. концентірлі
қышқылдар күйдірген кезде(күкірттен өзге) күйіктің
бетін15-20 минут бойысуық суменшаяды. Күкірт
қышқылы суменқосылып жылушығарады.Бұл күйікті
асқындыруы мүмкін.Сілтіертінділері(сабындысу,
сода ертіндісістакандағы суға бірқасық қосылады
шаюоң нәтиже береді. Сілтілерменболған күйікті
суменжақсылап шайып, соңынан сіркеқышқылының
әлсіз ерітіндісіментазалауқажет (стакандағы суға бір
шайқасық асханалық сіркесу) ем домнанкейінкүйген
жергетазартылған таңғыш қоюға болады. Фосформен
күйген күйік, қышқылмен және сілтіменкүйген күйікке
қарағанда ерекшеболады.
Зақымдануының тереңдігіне қарай электрлік
күйіктер термиялық күйіктер сияқты төрт дәрежеге
бөлінеді.
Алғашқы жәрдем зардап шегушіні электр
тогының әсерінен құтқару, қажет болған кезде, жан
сақтау шараларын жүргізу. Күйікке асептикалық
таңғыштар таңады. Алғашқы жәрдем
көрсетілгеннен кейін электр тогынан зардап
шегушіні тексеру мен емделу үшін емдеу
мекемесіне жіберілуі тиіс.
Сәулелік күюдің төрт кезеңі болады:
Біріншісі–ерте сәулелік реакция әсер етуінен бірнеше
сағаттан немесе тәуліктен кейін анықталады және эритеманың
(қызарудың) пайда болуымен сипатталады.
Эритема біртіндеп басылады және екінші –жасырын кезең
басталады, бұл кезде сәулелік күйіктің ешқандай көрінісі
байқалмайды. Бұл кезеңнің ұзақтығы бірнеше сағаттан
бірнеше аптаға дейін созылады.
Үшінші кезеңінде –күлдіреуіктердің, сәулелік жаралардың
пайда болуы. Бұл кезең ұзаққа –бірнеше аптаға немесе
айларға созылады.
Төртінші кезең –қалпына келу кезеңі.
Неғұрлым ауыр сәулелік күйікті кешенді емдеу, оның
ішінде стационарлық жағдайлардағы хирургиялық емдеу
жүргізіледі, ол жалпы нығайту емдеуін, қан мен қан
алмастырғыштарды құюды қамтиды.
СҰРАҚТАР МЕН ТАПСЫРМАЛАР:
-КҮЙІК ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
-ТЕРМИЯЛЫҚ КҮІКТІ АУЫРЛЫҚ ДӘРЕЖЕСІ
БОЙЫНША ҚАЛАЙ АЖЫРАТАДЫ?
-АУЫРЛЫҚ ДӘРЕЖЕСІ ӘРТҮРЛІ ТЕРМИЯЛЫҚ КҮЙІК
КЕЗІНДЕГІ АЛҒАШҚЫ КӨМЕК ҚАЛАЙ КӨРСЕТІЛЕДІ?
-ЭЛЕКТРЛІК КҮЙІК КЕЗІНДЕ АЛҒАШҚЫ КӨМЕК
ҚАЛАЙ КӨРСЕТІЛЕДІ?
-СӘУЛЕЛІК ЗАҚЫМДАНУЛАРДЫҢ СИПАТЫ НЕГЕ
БАЙЛАНЫСТЫ?
-АУЫРЛЫҚ ДӘРЕЖЕСІ БОЙЫНША СӘУЛЕЛІК КҮЙІК
ҚАЛАЙ АЖЫРАТЫЛАДЫ?