Проценттерге берілген кейбір күрделі есептердің шешу жолдары.6-сынып№661 а – тік төртбұрыштың ұзындығы;в - тік төртбұрыштың ені.1) 1,1а•1,2в=1,32ав; 1.32•100%=132%2) 132%-100%=32%№662Заттың бағасы бірінші ретте 10%-ке қымбаттап ,екінші ретте соңғы бағасы 20%-ке арзандап , 660 тг болды. Заттың алғашқы бағасы неше теңге болған?Шешуі: Х - заттың алғашқы бағасыХ+0,1Х=1,1Х (бірінші ретте 10%-ке қымбаттағандағы бағасы)1,1Х - 1,1Х•0,2=660 (екінші ретте соңғы бағасы 20%-ке арзандағандағы бағасы) Соңғы теңдеуден Х –ті табамыз:0,88Х=660 ; Х=660:0,88 ; Х=750 Жауабы: Заттың алғашқы бағасы 750 теңге болған.№6631) Бірінші дүкендегі велосипедтің бағасы арзандаған соң қанша болды?а-0,3а=0,7а2) Екінші дүкендегі велосипедтің бағасы арзандаған соң қанша болды?.Екінші дүкендегі велосипедтің бағасы бірінші дүкендегіге қарағанда 2 %–ке арзан.0.72a-0.7a=0.02a0.02•100=2%№667Кітапханадағы 25 000 кітаптың 40% -і оқулықтар.Олардың 12%-і математика оқулықтары. Кітапханада математика оқулықтары нешеу?Шешуі: 25 000•0,4=10 000 (оқулықтар саны)10 000•0,12=1 200 (математика оқулықтарының саны)Жауабы: Кітапханада математика оқулықтарының саны 1 200.№669Катер бірінші сағатта 18 км / сағ жылдамдықпен жүзіп ,екінші сағатта жылдамдығын 15%-ке кемітті,үшінші сағатта соңғы жылдамдығын 20%-ке арттырды . Катердің үшінші сағаттағы жылдамдығын табыңдар.Шешуі: 18-18•0,15=18•0,85=15,3 (екінші сағаттағы жылдамдығы)15,3+15,3•0,2=15,3•1,2=18,36 (үшінші сағаттағы жылдамдығы)Жауабы: Катердің үшінші сағаттағы жылдамдығы 18,36 км / сағ.№673Картоптың 20%-і крахмал,ал сұлының 60%-і крахмал. 2 кг сұлыдан алынатын крахмалды неше килограмм картоптан алуға болады?Шешуі: Х- картоптың салмағы,2•0,6=Х•0,21,2=Х•0,2 ; Х=1,2:0,2 ; Х=6 Жауабы: 6 килограмм картоптан алуға болады.№674Сұр қарлығаштың жылдамдығы 44 м / с .Қараторғайдың жылдамдығы сұр қарлығаштың жылдамдығының 45%-індей, ал қарғаның жылдамдығы қараторғайдың жылдамдығының 75%-індей. Қарғаның жылдамдығы қандай?Шешуі: 44•0,45•0,75=14,85Жауабы: Қарғаның жылдамдығы 14,85 м/с№675Массасы 2 кг қорытпаның 40%-і мыс.Осы қорытпаға 500 г мысты қосып қорытқанда,ондағы мыс неше процент болады?Шешуі: 2•0,4=0,8 (мыс)0,8+0,5=1,3 (қорытпаның массасы)1,3•0,4=0,520,52•100%=52 %Жауабы: 52%-і мыс.№676Банкке жылына 10%-тік күрделі өсіммен 700 000 тг салынды.Банкке салынған осы ақша 2 жылдан соң неше теңге болады? Шешуі: 100%+10%=110%=1,1700 000•1,12=847 000Жауабы: 847 000 болады .№679Бағасы 4 000 теңгелік зат үш рет арзандатылды.Бірінші ретте 10%–ке арзандады. Заттың арзандатылған бағасы екінші ретте 10%–ке арзандап, содан соң үшінші ретте тағы да 10%–ке арзандады.Заттың соңғы бағасын табыңдар.Шешуі: 4 000-4 000•0,1=3600 (бірінші ретте)3600-3600•0,1=3240 (екінші ретте)3240-3240•0,1=2916 (үшінші ретте)Жауабы: Заттың соңғы бағасы 2916 тг .№683Қаладағы жолаушылар таситын көлік саны бірінші жылы 10%–ке, екінші жылы бірінші жылға қарағанда 20%–ке, үшінші жылы екінші жылға қарағанда 25%–ке өсіп ,19 800-ге жетті .Алғашқыда қалада жолаушылар таситын неше көлік болды?Шешуі: Х+0,1Х=1,1Х1,1Х+0,2•1,1Х=1,32Х1,32Х+0,25•1,32Х=1,65Х1,65Х=19 800Х=19 800:1,65Х=12 000Жауабы: Алғашқыда қалада жолаушылар таситын 12 000 көлік болды.№6851) 7 т металдың құрамындаңы таза металл қанша тонна?7•(1-0,1)=7•0,9=6,3(т)2) Рудадағы таза металл неше процент?6,3:14=0,45; 0,45•100=45%Жауабы: 45%№686Бірінші сыныптағы 160 оқушы бастауыш сынып оқушыларының 25%–індей.Бастауыш сынып оқушылары мектептегі барлық оқушылардың 40%–ін құрайды. Мектепте барлығы неше оқушы оқиды?Шешуі: 160:0,25=640 (бастауыш сынып оқушыларының саны)640:0,4=1600 (барлық оқушылардың саны)Жауабы: Мектепте барлығы 1 600 оқушы оқиды.