Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап
2 млн. ₸ табыс табыңыз!
0 / 1
Материалға шағымдану
Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
1 бонус = 1 теңге
Бонусты сайттағы қызметтерге жұмсай аласыз. Мысалы келесі материалды жеңілдікпен алуға болады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Түсінікті
Материалдар / Психологиялық дамуының тежелуі бар балалардың ерекшелігі, олармен жүргізілетін жұмыстар
2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
Психологиялық дамуының тежелуі бар балалардың ерекшелігі, олармен жүргізілетін жұмыстар
Материал туралы қысқаша түсінік
Мүмкіндігі шектеулі балалардың, соның ішінде психологиялық дамуы тежелген балалармен жүргізілетін жұмыстар мен әдістер.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады.
Толығырақ
23 Қаңтар 2018
1625
1 рет жүктелген
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
Мүмкіндігі шектеулі балалар психологиясыМүмкіндігі шектеулі балалар отбасының әлеуметтік-педагогикалық проблеммаларын зерттеп білу және оларды шешуге әлемдік тәжірибеге сүйене отырып, отандық төл мамандарды тарту бүгінгі күн тәртібіндегі ең өзекті мәселе. Мүмкіндігі шектеулі адамдардың әлеуметтік байланыс, қарым-қатынас құқықтары халықаралық заңдылықтармен бекітілген. Балалар бірінші кезекте қамқорлық пен көмекке ие болуы тиіс. Балалар құқығы (1959ж) Деклорациясында былай дейді: «Барлық балалар нәсіліне, ақ-қаралығына, жынысына, тіліне, дініне, саяси және басқа да түсінігіне, туған жері мен жағдайына қарамастан, төмендегі аты-аталған мүмкіншіліктердің бәріне құқылы:Ерекше қамқорлықпен қорғалуға, сондай-ақ жақсы тамақ ішуге, баспана және медициналық қызметпен қамтамасыз етілуге, тәрбиелеуге, рухани және физикалық жағынан дамуға, денсаулығы әлсіз болса, емделуге, сырттан шектеу болса ерекше қамқорлыққа, ата-анасының және де басқа адамдардың сүйіспеншілігі мен түсіністігіне, егер ағайын –туыстары жәрдемдесе алмаса, онда үкіметтің қарамағында қамқорлықта болуға құқылы...». Жыл санап мүмкіншілігі шектеулі балаларға деген қоғамның көзқарасы өзгеріп келеді. Бұрынғыдай оларды бақытсыз адам ретінде қарамай, қоғамның белсенді мүшесі және өз тағдырына батыл сеніммен қарайтын адам ретінде қабылдауда осы орайда біздің міндетіміз- қоғамдағы мүмкіндігі шектеулі балалардың жанайқайын, яғни денсаулық жағдайын, бала ағзасының дамуындағы бөгеттерді анықтап, мүмкіндігі шектеулі балалармен олардың отбасындағы қарым-қатынасын дамытып, дені сау балалармен аралас-құралас өсуіне жағдай туғызу, қоғам мен жеке адамдардың түсінігіне мүмкінділігі щектеулі балаларға әркез жәрдем беруге әзәрләгән қамтамасыз етуге үйрету. Мүмкіншілігі шектеулі балалардың өмірге келуі шын мәнінде отбасынада психикалық өзгерістерге алып келеді. Мүмкіндігі шектеулі баланың тәрбиесі – жалпы педагогикалық принциптерімен анықталған, яғни оларды қоғамдық пайдалы өмірге бейімдеу, азаматтық қасиеттерін қалыптастыру, бұлардың бәрі баланың кенжелігіне сәйкес деңгейде, соған тән әдістемелермен жеткізілуі тиіс. Тәрбиенің бұл түрі тек қана педагогтармен ғана емес, арнайы мамандардың көмегімен жүзеге асқаны орынды. Және бұл қарым-қатынас қалыпты жағдайда өзара түсіністік, бір-біріне көмек беру жағдайында өткені дұрыс. Жас ерекшеліктерін ескере отырып, шешім қабылдай алуға, өзін-өзі қамтамасыз етуге, еңбекке, тәртіп мәдениетіне, ұжымда еңбек ете алатындай деңгейге бейімдеу қажет. Мұндай балалардың тәрбиесі өзара жақсы, түсіністікті қажет етеді және олардың оптимистік рухта, өз -өзіне сенімді тәрбиелеудің мәні зор.Мүмкіндігі шектеулі балалардың тәрбиесі бір-біріне қарам-қарсы екі ұғымнан тұрады. Бірі – «шеттетілгендер», яғни ата-анасы баланы жан-жақты, материалдық жағынан толық қамтамасыз етеді. Ал оның ішкі әлеміне үңіліп, рухани қажеттілігіне терең бойлай бермейді. Тіпті кейде баланы жазалайды. Мұндай отбасындағы балалар іштей күйзеліске түседі. Ата-аналардың сүйіспеншілігіне, махаббатына қақымыз жоқ деп ойлайды. Олардың көңіл-күйі түсіп, өзіне сенімсіздік пайда болады. Осыдан келіп, балалардың тіл дамуында, тәрбиесінде депрессияға тән көріністер пайда болады. Сонымен қатар психологиялық шеттету баланың интелектуалдық дамуына кері әсерін тигізеді, білім деңгейін тежейді. Екінші жағдай – баланы шектен тыс қамқорлыққа алу. Ата-аналар баланы тым бос ұстап еркелетеді, кез-келген өтінішін орындауға тырысады. Мұндай атмосферада өскен бала бұйығы келеді. Өз-өзіне сенімсіз, әлжуаз болып өседі. Мұндай балалар әлеуметтік даму жағынан түрлі қйындықтарға тап болады. Алғаш рет ата-ана баланың үлгермеушілігін, басқа балалармен салыстырғанда қалыс қалушылық бар екендігін естігенде оларды үрей билейді. Одан кейін ата-аналар бір-бірін кінәлі санап, үйде ұрыс, жан-жал туындайды, бұл баланы күйзеліске әкеп соғады. Балалардың ақыл-ой дамуындағы жеңіл ауытқулар «психикалық дамудың тоқтап қалуы» деп аталатын терминмен сипатталады. Бұл жағдайдың негізгі себебі бала миының әлсіз түрдегі органикалық зақымдануы немесе іштен туа біткен, туылу кезінде және өмірінің бастапқы кезеңдерінде болған жағдайлар болып табылады. Сонымен қатар, дамудың тоқтап қалуы жоғары жүйке жүйесінің ауруларымен, созылмалы соматикалық жағдайлармен, бас мидың жарақаттануымен, эндокриндік жүйенің бұзылуымен байланысты болуы ықтимал. Психологиялық дамуының тежелуі бар балалардың ерекшелігі:Баланың психологиялық дамуының тежелуі мектеп жасына келгенде анық байқала бастайды. Дамудың тоқтап қалуының негізгі ерекшелігі баланың психикалық әрекетінің қалыптасуының бірқалыпты болмауы. Бұл балаларға тән ерекшелік - баланың зейіні мен жұмыс қабілетінің төмен болуы. Кейбір балаларда іс-әрекеттің басында зейіндері жоғары күшті болады да, кейін ол төмендей бастайды. Ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді есте сақтаудың төмендеуі, есте сақтау беріктілігінің жетілмеуі, интелектуалдық белсенділіктің төмендеуі – осы категориядағы балаларға тән ерекшелік. Белсенді сөздігі айтарлықтай тарылған, түсінігі толық дәл емес, танымдық белсенділігі жеткіліксіз, ол баланың тез шаршауымен, тежелгіштігімен сипатталады. Мұндай балалар өзінің құрдастарынан кеш жүріп, тілі де кеш шығады. Олардың салмағы аз, бойы аласа, көп сөйлемейді, әлжуаз, тез шаршап, көп ауырады, берілген тапсырманы орындау барысында зейін қабілетінің төмендігі, ұқыпсыздығы айқын сезіліп тұрады. Психикалық дамуының тежелуі бар балалардың оқу үлгерімі төмен болады. Бұл балалардың оқуға үлгермеушілігі 1-сыныптан бастап көріне бастайды. Бірақ анық белгілері 2-3сыныптарда белгілі болады. Бұндай балалардың оқу дағдыларындағы кездесетін кемшіліктер:
Әрбір сөз оқылғаннан кейін 20 секунд үзіліс болады. Эксперимент біткен соң, оқушыдан салған суретіне қарап, сөздерді қайталап беру сұралады. Әрбір дұрыс қайта жаңғыртылған сөз тізбегі үшін оқушы 1 ұпай алады. Дұрыс емес қайта жаңғыртуы 0 ұпай қойылады.Нәтижесін бағалау: Оқушылардың есте сақтап, қайта жаңғыртуы:10 ұпай – жоғары деңгей7-9 ұпай – қалыпты деңгей5-6 ұпай – орташа деңгей1-4 ұпай төмен деңгей0 ұпай – қайта жаңғырта алмаған, есте сатауы төмен ІІІ. Оқушылардың зейінінің даму деңгейін анықтау әдістемесі. «Үй» әдістемесіМақсаты: Оқушылардың зейіндерінің даму деңгейін анықтауӘдістеме барысы: әдістеме үйдің суретін көшіріп салуға негізделген. Тапсырма баланың үлгіге сәйкес сурет салып, оны көшіре білуіне, еркін зейіін дамуының деңгейін, қабылдау түйсігінің ауқымдылығын, сенсомоторлық үйлестіру мен саусақтың жұқа бұлшықеттерінің жылдамдығын анықтауға бағытталған. «Үй» әдістемесінің нәтижесін шығаруда қателердің саны есептелінеді. Қате ретінде:
Психологиялық коррекцияның негізгі сипаттамасыМүмкіндігі шектеулі балалардың дамуындағы психикалық процестердің, қасиеттердің пайда болу, даму заңдылықтарын, ерекшеліктерін, қарым-қатынасын игеру үшін жалпы және жас ерекшелік психологиясы, жас ерекшелік педагогикасы, жас ерекшелік физиологиясы, дифференциалды және практикалық диагностика пәндерін оқып-үйрену арқылы жүзеге асады.Тәрбие мен оқытудың күрделі міндеттерін шешу көбіне тәрбиешінің, педагогтың кәсіби шеберлігіне тәуелді. Бірақ қазір аталмыш шеберліктің деңгейі көбіне педагогтың психологиялық дайындығымен, оның арнайы білім беру мекемелерінде – бала бақшаларында, арнайы мекемелерде, мектептерде жұмыс істейтіндермен, психологтармен бірлесіп жұмыс істеуге деген ұмтылысымен белгіленеді. Әр бала жеке тұлға. Біреулер тез дамыса, енді біреулері ақырын дамиды. Әр баланың дамуына байланысты түзету-дамыту сабақтарын жобалап, таңдап өткізген өте тиімді.Педагог пен психологтың біріккен іс-әрекеті, баланың психологиялық ерекшеліктерін түсіну негізінде, балаға деген жеке ықпал жасауын қамтиды, дер уақытында баланың психикалық дамуындағы және тәртібіндегі бұзылыстарды анықтауға мүмкіндік береді және оған қажетті психологиялық-педагогикалық көмектің берілуін қамтиды.Психологиялық-педагогикалық коррекция – бұл баланың оқудағы, тәртібіндегі, басқа адамдармен-балалармен және ересектермен қарым-қатынасқа түсудегі мүмкіндіктерін жоғарлатуға, оның потенциалдық мүмкіншіліктерін, шығармашылық резервтерін анықтауға бағытталған психолог пен педагог-дефектологтың біріккен іс-әрекеті.Педагог-дефектологтар және тәрбиешілер психокоррекциялық әдістердің мүмкіндіктерін дұрыс түсінуі қажет, оларды қолдану салаларын білуі қажет, балаларды тәрбиелеу мен оқыту тәжірибесінде коррекциялық тәсілдер мен әдістерді дұрыс қолдана білуі тиіс.«Коррекция» терминінің бір мәні, латын тілінен аударғанда – түзету, жартылай түзету немесе өзгерту (лат. correctio). Психологиялық коррекция дегеніміз жас ерекшелік психологияда қабылданған критерийлар (бағалау) жүйесі бойынша нормаға немесе жас ерекшелік бағдарға, онтогенездің бір сатысындағы бала дамуының дұрыс варианты ретінде, аталмыш дамудың гипотетикалық «оптималды» моделіне сәйкеспейтін психикалық дамудың ерекшеліктерін түзетуге бағытталған психологиялық-педагогикалық іс-әрекеттің белгіленген түрі.Дамуында артта қалудың екі негізгі түрін ажыратады: жүйке жүйесінің органикалық бұзылыстарымен байланысты және арнайы клиникалық-психологиялық немесе медициналық көмек пен зейінді талап ететін артта қалушылық, және психикалық дамуында уақытша артта қалушылық, дені сау балалардың дамуының жағымсыз сыртқы және ішкі жағдайларымен байланысты қалыптан тыс тәртібі.Психологиялық коррекция психологиялық-педагогикалық іс-әрекет түрі ретінде аномалды дамудың әр түрлі нұсқаларына қолданғанда ең алдымен дефектологияда пайда болды. Бұл салада психологиялық коррекция баланың психикалық дамуындағы кемшіліктердің, ауытқулардың түзетуіне, компенсациясына (орнын толықтыруына) бағытталған педагогикалық әсерлердің жиынтығын білдіреді.Коррекция мен дамудың бүкіл бағдарламалары психологиялық және педагогикалық бөлімдерден тұрады. Даму мен коррекцияның психологиялық бөлімі практикалық психологпен жоспарланып жүзеге асады. Педагогикалық бөлімі психолог және мұғалім, мектеп директоры, тәрбиеші, ата-аналарымен (баламен жұмыс істейтін адамға байланысты) бірге психологиялық талдау мен ұсыныстар негізінде құрастырылады және психолог көмегімен педагогтармен және ата-аналармен орындалады.Психология бойынша терең білімдерді игерген мұғалімдер коррекциялық жұмысты дербес жүргізуіне болады, бірақ олар да өз іс-әрекетінің 770 ₸ - Сатып алу
- Сабақ процесіне жай қосылады
- Оқу материялын баяу қабылдайды немесе мүлдем қабылдамайды
- Берілген тапсырманы мұғалімнің көмегінсіз орындай алмайды
- Оқу мен жазуы жай
- Оқыған мәтінін түсінбейді және түсінгенін айтып бере алмайды
- Есепті шығара алмайды
- Тез шаршағыш
- Сыныптастарымен аз араласады қарым-қатынасқа түсе алмайды, оқшау жүреді, қырсық мінез көрсетеді
- Өз ойын анық айта алмайды
- Өзін басқаларға қарағанда төмен ұстайды, өзіне сенімсіз
- өзінің эмоциясын ұзақ уақыт бақылай алмайды
Үй, таяқ, ағаш, биікке секіру, күн шығып тұр, көңілді адам, балалар доп ойнап жүр,сағат тоқтап тұр, қайық өзнеде жүзіп барады, мысық балық жеп жатыр |
- дұрыс бейнеленбеген бөлшек – 1ұпай
- Бір бөлшекті басқа бөлшекпен алмастыру ( 1 ұпай)
- Бөлшектің мүлде болмауы (1 ұпай)
- Байланысып тұрған сызықтардың бөлініп көрсетілуі ( 1 ұпай)
- Қабағы түйілген ашулы адамның кейпі
- Қасқырдан қорыққан қоянның, ұядан түсіп қалған балапанның, мысықтан қорыққан тышқанның, иттен қорыққан баланың бет-әлпеті
- Жылап тұрған адамды көрсету
- Жәй күліп тұрған адамды және қатты күліп тұрған адамды көрсету
- Өлең айтып тұрған адамның сезімін көрсете білу
Психологиялық коррекцияның негізгі сипаттамасыМүмкіндігі шектеулі балалардың дамуындағы психикалық процестердің, қасиеттердің пайда болу, даму заңдылықтарын, ерекшеліктерін, қарым-қатынасын игеру үшін жалпы және жас ерекшелік психологиясы, жас ерекшелік педагогикасы, жас ерекшелік физиологиясы, дифференциалды және практикалық диагностика пәндерін оқып-үйрену арқылы жүзеге асады.Тәрбие мен оқытудың күрделі міндеттерін шешу көбіне тәрбиешінің, педагогтың кәсіби шеберлігіне тәуелді. Бірақ қазір аталмыш шеберліктің деңгейі көбіне педагогтың психологиялық дайындығымен, оның арнайы білім беру мекемелерінде – бала бақшаларында, арнайы мекемелерде, мектептерде жұмыс істейтіндермен, психологтармен бірлесіп жұмыс істеуге деген ұмтылысымен белгіленеді. Әр бала жеке тұлға. Біреулер тез дамыса, енді біреулері ақырын дамиды. Әр баланың дамуына байланысты түзету-дамыту сабақтарын жобалап, таңдап өткізген өте тиімді.Педагог пен психологтың біріккен іс-әрекеті, баланың психологиялық ерекшеліктерін түсіну негізінде, балаға деген жеке ықпал жасауын қамтиды, дер уақытында баланың психикалық дамуындағы және тәртібіндегі бұзылыстарды анықтауға мүмкіндік береді және оған қажетті психологиялық-педагогикалық көмектің берілуін қамтиды.Психологиялық-педагогикалық коррекция – бұл баланың оқудағы, тәртібіндегі, басқа адамдармен-балалармен және ересектермен қарым-қатынасқа түсудегі мүмкіндіктерін жоғарлатуға, оның потенциалдық мүмкіншіліктерін, шығармашылық резервтерін анықтауға бағытталған психолог пен педагог-дефектологтың біріккен іс-әрекеті.Педагог-дефектологтар және тәрбиешілер психокоррекциялық әдістердің мүмкіндіктерін дұрыс түсінуі қажет, оларды қолдану салаларын білуі қажет, балаларды тәрбиелеу мен оқыту тәжірибесінде коррекциялық тәсілдер мен әдістерді дұрыс қолдана білуі тиіс.«Коррекция» терминінің бір мәні, латын тілінен аударғанда – түзету, жартылай түзету немесе өзгерту (лат. correctio). Психологиялық коррекция дегеніміз жас ерекшелік психологияда қабылданған критерийлар (бағалау) жүйесі бойынша нормаға немесе жас ерекшелік бағдарға, онтогенездің бір сатысындағы бала дамуының дұрыс варианты ретінде, аталмыш дамудың гипотетикалық «оптималды» моделіне сәйкеспейтін психикалық дамудың ерекшеліктерін түзетуге бағытталған психологиялық-педагогикалық іс-әрекеттің белгіленген түрі.Дамуында артта қалудың екі негізгі түрін ажыратады: жүйке жүйесінің органикалық бұзылыстарымен байланысты және арнайы клиникалық-психологиялық немесе медициналық көмек пен зейінді талап ететін артта қалушылық, және психикалық дамуында уақытша артта қалушылық, дені сау балалардың дамуының жағымсыз сыртқы және ішкі жағдайларымен байланысты қалыптан тыс тәртібі.Психологиялық коррекция психологиялық-педагогикалық іс-әрекет түрі ретінде аномалды дамудың әр түрлі нұсқаларына қолданғанда ең алдымен дефектологияда пайда болды. Бұл салада психологиялық коррекция баланың психикалық дамуындағы кемшіліктердің, ауытқулардың түзетуіне, компенсациясына (орнын толықтыруына) бағытталған педагогикалық әсерлердің жиынтығын білдіреді.Коррекция мен дамудың бүкіл бағдарламалары психологиялық және педагогикалық бөлімдерден тұрады. Даму мен коррекцияның психологиялық бөлімі практикалық психологпен жоспарланып жүзеге асады. Педагогикалық бөлімі психолог және мұғалім, мектеп директоры, тәрбиеші, ата-аналарымен (баламен жұмыс істейтін адамға байланысты) бірге психологиялық талдау мен ұсыныстар негізінде құрастырылады және психолог көмегімен педагогтармен және ата-аналармен орындалады.Психология бойынша терең білімдерді игерген мұғалімдер коррекциялық жұмысты дербес жүргізуіне болады, бірақ олар да өз іс-әрекетінің 770 ₸ - Сатып алу
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация
жариялап табыс табыңыз!
Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз.
(kaspi Gold, Halyk bank)
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз
Барлығы 663 959 материал жиналған
- Жүктелуде...
- Жүктелуде...
- Жүктелуде...
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ