қазақ философиясы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

Әр түрлі материалдарды зерттеу негізінде қазақ философиясындағы тұжырымдарды зерделеу

Сабақ мақсаттары

Дерек көздер арқылы қазақ философиясының түркілік , зар заман , ағартушылық философиясымен сабақтастығын, сипаттау

Бағалау критерилері

• Дереккөздерді зерттеу

• Дереккөздер арқылы үш кезеңнің тұжырымдарын (Асан Қайғы, Абай Құнанбаев М.Дулатов)әңгімелеу.

• Тарихи мәдени ескерткіштерін сипаттау

Тілдік мақсаттар

Студенттер: Дереккөздер арқылы қазақ философтарының тұжырымдарын анықтап оларды сипаттайды.тарихи мәдени ескерткіштерін сақтау маңыздылығын түсінеді.

Құндылықтарды дарыту

Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік Асан Қайғы зар заман ағартушылық философтарының тұжырымдарын зерделей келе өмір бойы білім алу құндылығы бейне материалды көру барысында жүзеге асады.

Пәнаралық

байланыстар

Қазақстан тарихы , қоғамтану.қазақ әдебиеті, математика

Алдыңғы меңгерілген білім

АКТ қолдану дағдылары

Түркілік дүние таныммен сабақтасқан қазақ философиясында жалған дүние сияқты өмір ағымымен байланысты түсініктер.Философия ұғымы.Ежелгі шығыс философиясының ерекшелігі.

Интербелсенді тақта,суреттер, слайд. Видео ролик.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақта жоспарланған іс- әрекет

Ресурстар

Психологиялық ахуал туғызу

Қызығушылықты ояту

3 мин

Жаңа тақырып

Ақпарат блогы

12 мин

Топтық жұмыс

12 минут

Зейінділік ойыны

3 мин

5 мин

Кері байланыс «Бес саусақ »

3 мин

Қорытынды

2 мин

Уйге тапсырма

Бағалау

1

Студенттер назарына видео ролик ұсынылады немесе слайд.

Философия дегеніміз не?

• Үнді философиясының қалыптасуының ерекшелігі неде?

• Діни философиялық трактаттар қалай аталады?

«Қазақ философиясы»

Түркілік дүние таныммен сабақтасқан қазақ философиясында «жалған дүние»мәңгі оралу сияқты өмір ағымымен байланысты түсініктер бар.Қазақ философиясының дүние танымдық ерекшелігі –

халықтығы.

Соның ішінде бүгінгі тоқталатынымыз Асан қайғы,зар заман ақын жырауларының тұжырымдарын зерделейміз.Асан қайғы тұжырымдары:»Жерұйық».»Заман» Халық»

Жерұйық дегеніміз құтты қоныс бақытты тіршілік кеңістігі.Жерұйық-ұю,ынтымақ,бірлік келісімді бақытты өмір сүру жүйесі.Жер ұйық тұжырымдарының қағидасы»Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман»

1-ші топ Асан қайғы тұжырымдарын талқылайды

2-шітоп Зар заман ақын жырауларының тұжырымдарын зерделейді.

1-ші тапсырма «Жерұйық» тұжырымының қағидасы:

«Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман »

2 топ 1-тапсырма

Зар заман өкілі Шортанбайдың тұжырымы: « Басыңнан билік кеткен сон,ендігі байға мал бітсе, ит кәпірдің олжасы» мағынасын ашу.

2-ші тапсырма

Қазақ философиясының ерекшелігі неде?

Екі топ бірге талқылайды

1.Зар заман ұғымын ғылымға енгізген кім? (М.Әуезов)

2. «Еділді алдыелді алды,енді маған нең қалды»деген кім? (Шортанбай)

3. Сөзім барда көзім жоқ, Көзім жоқ деп жатпадым деген кім?

4. Асан Қайғы тұжырымдары:

5. «Жерұйық дегеніміз не?»

6. «Заман тұжырымы»

2-ші тапсырма

Сұрақтарға дұрыс жауап беріп, сан сөзді шешіңдер. Дұрыс шешсеңдер

Асан Қайғының тұжырымы шығады

1. Ш.Уәлиханов «Көшпелілер философы» депкімді атады?1.5.1.3.4.7.12.20.

2.Асан Қайғы тұжырымдары:19.8.13.16.7.20.4.

3. «Еділді алды,елді алды, маған енді нең қалды» деген кім?6.15.13.11.1.3.18.1.7.

4. Шынар құлап түбінде қалды ........6.9.13.9.10.

19.8.13.16.7.20.4.- 4.16.11.11.20 4.15.13.20.5 , 18.1.4.20.11.11.20 11.9.13.6.9.л.9.10. 10.8.ң.9.5.11.9.г.1

Бас бармақ- басты мәселе тақырып бойынша ең құнды мәселе қандай болды?

Балаң үйрек- Бірлесу мен топта қалай жұмыс жасадым.

Ортан терек- Ойлану.Мен қандай біліммен тәжірибе алдым?

Шылдыр шүмек- Шынайлылық. Маған тақырып ұнадыма?

Кішкентай бөбек- Көңіл күй ахуалы мен осы тақырыпты меңгеру барысында өзімді қалай сезіндім?

Кез келген халықтың болмысын ерекшелейтін өзіндік қасиеттері болады.Дүние танымдық түсінікке орай өмір сүрудің әдебі мен әдеті ұлттық мінез жүйелерімен айқындалады

XIX- ғасыр ағартушылық философиясы туралы деректер жинау

Тірек сөздер: түркілерге тән дүние таным үлгісі «адам-әлем

1-2 слайд

Оқушының жауабы;

Ақыл ой мәліметіне дәлелге негізделген шындық.Даналықты сүйю деген мағынаны білдіреді.

Үнді философиясының гносеологиялық тусінігі заттар мен құбылыстардың сыртқы сипатына байланысты емессананың көріністерімен айқындалады.

Махабхарата рамаяна

3-4-5слайд

Жауабы:сөзтіркесіндегі астарлы ойдың мәні-әділеттілік.Ынтынтымақ ырыс берекеқұтты,бақытты тіршіліктіңөзегі.Бақытты тіршілік Асан қайғының арманы.

Жауабы:ойдың мәні әділеттілік, ынтымақ, ырыс, береке, құтты тіршілік.

Жауабы: Сол кездегі әлеуметтік сарынның түр сұлбасын көрсетді.Сыртқы күштің ықпалынан қазақ қоғамының бақытты шағының шайқалуын рухани азғындаушылықпен байланыстыра жырлайды

(М.Әуезов)

Шортанбай

Дулат

Жерұйық, Заман, Халық.

Ж) Ұю, ынтымақ, бірлік, келісімді бақытты өмір сүру желісі.

Адамдардың тіршілік уақытының кеңістігін білдіреді

Асан Қайғы

Жерұйық

Шортанбай

Шірік

Топ басшылары бағалады