Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Білім беру ұйымының атауы

Ғ.Мүсірепов атындағы №86 мектеп-гимназия

Пәні:

Қазақстан тарихы

Бөлім:

6.3 Қазақ халқының қалыптасуы

Педагогтің аты-жөні:

Жиенбаева М.А.

Күні:

28.02-05.03.2022ж

Сынып: 6 «А»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақ халқының қалыптасу процесінің аяқталуы.

Зерттеу сұрағы: Ұлы Дала мұрагері – қазақ халқы қалай қалыптасты?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

6.1.1.3 ежелгі және ортағасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді анықтау

6.1.1.4 «қазақ» этнонимінің мағынасын түсіндіру

Сабақтың мақсаты

Ежелгі және ортағасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерін анықтау;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

ОЙ ШАҚЫРУ. ТАҚЫРЫПҚА ШЫҒУ

- Қола дәуірінен бүгінгі заманымызға дейінгі Қазақстан көрінісі бейнеленген слайдты көрсете отырып, оқушыларға сұрақтар қою:

1.Суреттен не байқап тұрсыздар?

2. Екі суреттің бір-бірімен қандай байланысы бар?

3. Суреттен қандай ақпарат аламыз?

4. Екі суреттің бір-бірімен тарихи сабақтастығы неде деп ойлайсыздар?

- Осы қойылған сұрақтар арқылы жаңа тақырыпқа шығу және сабақтың мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыру.

Оқушылар өз ойларын

ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. І том. Атамұра, 2010

Жаңа білім

Ерекше көңілді қажет ететін Еділ Аружанға берілетін тапсырма

Мәтінмен жұмыс

Халық – қандай да бір аумақта тұрақты дамыған адамдар жиынтығы.

Алаш – орта ғасырлық және одан ерте кезеңдегі деректерде қазақтың өз алдына ел болып хандық құрғанға дейінгі ежелгі тайпаларының ортақ атауы.

Қазақ –Қазақстан Республикасы жергілікті халқының атауы.

Жүз – қазақ халқының үш рулық-тайпалық бірлестіктерінің ортақ атауы.

1-тапсырма. Сөйлемді тиісті ұғымдармен толықтырып аяқтаңыз:

(қалыптастырушы бағалау)

1. Қазақ халқының ата-бабалары _____ .

2. Казақ халқының ата-бабалары сақтардың тілі ____ , бет келбеті ____ , _____ тайпаларына ұқсас болған.

3. Кейін ____ нәсілге айнала бастаған.

4. Б.з.б. І мыңжылдықтың ортасынан бастап тілдес тайпалар мекендеген.

5. VІ-ХІ ғғ. _____, _____ және ____ Түрік қағанаттары, ____ қағанаты және т.б. түрік мемлекеттері құрыла бастады.

6. ХІ – ХІІ ғғ. Ертістен Еділге дейінгі жерді мекендеген түрік тайпалары өздерін _____ деп атаған.

7. XIII ғ. басында Дешті Қыпшақта басталған қазақ халқының қалыптасу процесін бұзған ______.

8. Қазақ халқының қалыптасу процесі ______ ғғ. аяқталды.

2-тапсырма.

Тайпаларының бір “халық” болып қалыптасуын дәлелдеу

Сұрақтарға жауап беріу

1. "Қазақ» сөзі кездескен сөздік қалай аталады?

2. “Қазақ” сөзі кездесетін сөздік қай жылы жазылған?

3. Бұл сөздік қай мемлекетте жазылған ?

4. Бұл сөздікте “қазақ” сөзі қандай мағына береді?

5. «Қазақ» атауы көне түрік тілінде қандай мағына білдіреді?

6. Қазақ хандығының негізін салған сұлтандар ?

7. Қазақ халқының құрамына кірген тайпалар?

Мәтіндегі қателерді табу

- "Қазақ" термині туралы ғалымдар арасында бір ғана пікір бар. Бір деректерде "қазақ" атауы туралы "Қазақ» сөзі тұңғыш рет 1242 жылы жазылған араб-француз сөздігінде кездеседі. Бұл сөздікте «қазақ» ұғымы, «сарбаз», «жауынгер» деген мағынада түсіндіріледі.

«Қазақ» атауы көне түрік тілінде «малшылар» деген мағынаны білдіреді. Өзбек пен Берке сұлтандар қазақ халқының қалыптасуына, Қазақ хандығының құрылуының негізін салды. Жәнібек пен Керей хан тұсында олардың қоластындағы барлық халық «өзбек» деп атала бастады. Біртіндеп «түрік» атауы, Қазақстан аумағын мекендеген, сыртқы бет-әлпеті, тілі, мәдениеті ұқсас адамдардың  біртұтас біріккен тобын қалыптастырды.

 Қазақ халқының құрамына арғын, найман, дулат, барлас, үйсін, қаңлы, қыпшақ, алшын, монғол, қоңырат, уақ, боржігін, жалайыр, табын, адай және башқұрт басқа да тайпалар кірді. Бұл тайпалардың ортақ тілі – татар тілі болды. Нәсілдік белгілері – монғолоидтық.

ЗЕРТТЕУ. ТАЛДАУ

3-тапсырма.Қазақ халқы этногенезінің қалыптасу кезеңдерін талдау.

1. Территорияны анықтау

2. Территорияда бір немесе бірнеше этностардың өмір сүруі

3. Белгілі бір этностың пайда болуы туралы аңыз-дастандардың орын алуы

4. Этностың күшейе бастауы

5. Этностың шарықтау кезеңі

6. Этнос дамуының бәсеңдеуі

7. Тұрақтылық

Мәтінмен жұмыс

Қазақ халқының қалыптасуы ресурсын тыңдағаннан кейін оқушылар өздеріне берілген жеке тапсырмаларды орындайды.

Тапсырмада қазақ халқы этногенезінің (шығу тегі) қалыптасу кезеңдері талданады. Оқушыларға кез-келген этностың қалыптасуы мыңдаған жылдарға созылатынын, шарықтау мен құлдырау кезеңдерін өткеретінін және қазақ халқы да осы өмірлік циклдан өткенін айтып кетіңіз. Осы түсінікті қалыптастырғаннан кейін, оқушыларға мәтін мен кестені таратыңыз. Мәтінді сынып деңгейіне қарай, қысқартып беріңіз. Соңында топтар өз жұмыс нәтижелерін басқа топтардың жұмыстарымен салыстырып, айырмашылықтарын талдайды.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Ең үздік жауап»

Өзін-өзі бағалау

- слайдтар;

үлестірмелі материалдар;

Түрлі түсті қағаз, фломастер, стикерлер

http://e-history.kz/kz/scorm/course/148)

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қазақстан тарихы пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары