6(7) сынып.
Қазақстан тарихы. 3-тоқсан
«Қазақ халқының қалыптасуы»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып: Қазақ халқының қалыптасу
процесінің аяқталуы
Оқу
мақсаты: 6.1.1.3 Ежелгі және орта
ғасырлар тарихының оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ
халқы қалыптасуының негізгі кезеңдерді анықтау 6.1.1.4 «Қазақ»
этнонимінің мағынасын түсіндіру
Бағалау
критерийі: Білім алушы • Қазақ халқы
қалыптасуының негізгі кезеңдерді сипаттайды • «Қазақ» этнонимі
туралы пікірлерді анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі: Білу және түсіну
Қолдану
Орындау
уақыты: 20
минут
Тапсырма
-
Қазақ халқының қалыптасының
кезеңдерін сипаттайтын тиісті сөздерді бос орындарға
жазыңыз.
Бірінші кезең қола дәуірін
қамтиды.Қазақстан жерінде қола дәуірінде өмір сүрген андронов
тайпалары қазақтардың ертедегі ата-бабалары. Олар қазақ халқы
қалыптасуының негізін қалады. Бұл кезеңде Қазақстанның тұрғындары
үндіеуропалық тіл тобына кірген. Бұл кезеңде тайпалардың сыртқы
келбетінен _____________ нәсілдің белгілері айқын білінді. Темір
дәуірі кезеңінде Қазақстанның ежелгі тайпаларының келбетіне
моңғолоидтық белгілер ене бастады. Бұл Қазақстан аумағына
____________ тайпаларының қоныс аударуымен байланысты еді.
Қазақстандағы этникалық үрдістердің үшінші кезеңі түркілердің
б.з.-дың І мыңжылдығы ортасынан бастап жаппай қоныстануымен
байланысты. Қазақстан аумағында бірнеше түркі мемлекеттерінің
құрылуы тұрғындардың келбетінде моңғол тектес белгілердің көбеюіне
және ____________ тілінің таралуына ықпал
етті. Монғолдар шапқыншылығы
дәуірінде жерімізге азиялық антропологиялық элемент соңғы рет үлкен
толқынмен енді. Монғолдар басып алған ғасырларда қазақ халқының бет
пішінінде ______________ белгілер айқын
байқалған.
-
Кестеде "Қазақ" этнонимі
туралы деректерді сәйкестендіріңіз
|
№
|
Ғалымдар
|
|
«Қазақ» сөзі туралы
пікірлер
|
|
1
|
В.В.
Радлов
|
A
|
«Қазақ сөзінің мағынасы
тәуелсіз, ерікті адамдар»
|
|
2
|
Ш.Ш.Уалиханов
|
B
|
«Қазақ күшті, мықты, шабытты
дегенді білдіреді»
|
|
3
|
Ш.Құдайбердіұлы
|
C
|
Бастапқыда ол ерiктi, еркiн
деген мағынада қолданылды
|
|
4
|
Б.Кәрібаев
|
D
|
«Қазақ өз алдына ел болып
жүреген халық» қазақ – түркi сөзi
|
|
5
|
Н.
Бернштам
|
E
|
«Бұхар қонағы» атты
шежіресінде қазақтар арба үстінде адам таңғалатын қазақ үйлерін
тіккен, сондықтан қазақ сөзінің шығуы да қасағ атауының шығу
төркініне жат емес
|
|
6
|
Ибн
Рузбихан
|
F
|
«қазақ» сөзі кас - пи мен сақ
тайпасының бірігуінен тайда болған деп
тұжырымдайды
|
-
|
Бағалау
критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
Білім
алушы
|
|
Қазақ халқы қалыптасуының
негізгі кезеңдерін сипаттайтын тірек сөздерді
жазады
|
1
|
Еуропоидтық
|
1
|
|
Ғұн
|
1
|
|
Түркі
|
1
|
|
Моңғолоидтық
|
1
|
|
«Қазақ» этнонимі туралы
пікірлерді талдайды
|
2
|
В.В. Радловтың
пікірін табады;
|
1
|
|
Ш.Ш.Уалихановтың
пікірін табады;
|
1
|
|
Ш.Құдайбердіұлының
пікірін табады;
|
1
|
|
Б.Кәрібаевтың
пікірін табады;
|
1
|
|
А. Н. Бернштамның
пікірін табады;
|
1
|
|
|
|
Ибн Рузбиханның пікірін
табады.
|
1
|
|
|
|
Жалпы
балл
|
10
|
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
28 Наурыз 2019
7961
3 рет жүктелген
