Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап
2 млн. ₸ табыс табыңыз!
0 / 1
Материалға шағымдану
Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
1 бонус = 1 теңге
Бонусты сайттағы қызметтерге жұмсай аласыз. Мысалы келесі материалды жеңілдікпен алуға болады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Түсінікті
2024-2025 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
Жүктеп алғыңыз келеді ме?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
Қазақ халқының салт-дәстүрлері
Материал туралы қысқаша түсінік
Оқушыларға өз салт-дәстүрлерімізді сыйлауға құрметтеуге үйрету
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады.
Толығырақ
22 Желтоқсан 2017
444
0 рет жүктелгенТегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
Тақырыбы: «Қазақ халқының дәстүрінің даналығы»Мақсаты: Тәрбиеленушілерге халқымыздың салт – дәстүрін, әдет – ғұрыптарын, мәдениеттерін көрсету.Көрініс арқылы балаларды ата – бабамыздан асыл мұра болып қалған салт – дәстүрімізді біліп үйренуге тәрбиелеу.Достық пен келісім, тәуелсіздіңктің тұғыры мықты екенің көрсету. Оқушыларды өз Отаның сүюге, құрметтеуге, даңқын асқақтауға, салт – дәстүрін ұмытпауға баулу.Сөйлеу, есте сақтау қабілеттерін дамуына ықпал ету. Танымдық, эстетикалық, патриоттық тәрбие беру.Көрнекілік: Плакатқа жазылған нақыл сөздер; салт – дәстүр тақырыбына сәйкес тұрмысқа қажетті заттар; көрініс көрсетуге қажетті жабдықтар мен киімдер.Түрі: Әдеби – музыкалық композицияЖас шамасы: 3-16 жасЖоспар:
Здесь вырос я, познал здесь жизнь,Но здесь не знал я, что такое горе.Мой Казахстан, ты символ красоты!Край счастья, край любви и край свободы!Навеки вечные душою я с тобойЯ – сын достойного и сильного народа!
Жүргізуші:Сәлеметсіздер ме, құрметті балалар және қадірлі қоңақтар!Здраствуйте, дорогие ребята и уважаемые гости! Мы собрались сегодня дружною семьею, чтобы вырозить бескрайнюю любовь нашей Родине и глубокое почтение обычаям и традициям родного края.Оқушы: В традициях родной землиИ мудрость предков и народа достоянье!По верному пути вы нас вели,Преодолев во временибольше расстояниья.Мы честный путь избрать смогли.Учили нас вы старших уважать,Родную землю от напастей защищатьИ знаем мы – нет ничего дороже,Чем ты – моя земля,Моя Отчизна – Мать!Жүргізуші:По представлению тюрков, нация состоит из обычаев и духовной культуры народа. И для того, чтобы сохранить свою культуру казахи с раннего возраста прививали детям любовь к родной земле, чувство национального достоинства, учили почтительно относиться к старшим, уважать и почитать традиции народа. Оқушы: Мәңгі толы қазағымның ғұмыры,Сан асылдың ашылып тұр ғұмырыКеше ғана кезексіз ғып тастаған Ғажап екен әдебі мен ғұмыры
Оқушы:Сәнге толы қазағымның тірлігі,Күліп тұрса ынтымақ пен бірлігі,Әр жүректе бүршік жарып гулдейді.Сезімінді серпілтетін жыл гүлі,Салт дәстүрім қайта оралды, аты да аңыз!
Оқушы: Сұраймыз алғыста, ақыда бізҮй дастархан даламыз, сахнамызҰлы мейрам қуанышқа шақырамыз
Оқушы: Тойды бастаушы бала:Біздер бұрын көрмеген,Салт – дәстүрін білмеген, үйренеміз дәріптепЗаманымда өрлеген
Медицина университетінің студенті Балжемістің орындауында «Қазақ биі»Оқушы: если рассказать обо всех традициях и обычаях казахского народа, то получиться целая история. Каждый праздник или какое то событие отмечалось по разномцу будто рождение ребенка, свадьба, наурыз и т.д. Жүргізуші: У казахов родословная велась по мужской линии. Казах считал своим немере – внуком – только того, кто рождался от сына. Ребенок родивщейся от дочери, назывался жиеном – племянником, а его ребенок – жиен шаром – отпрыском племянника. Так считалась по неписанному закону степей, когда дочерей отдавали в жены только людям из других родов и аулов, и патому их дети не могли расчитывать на положение прямых потомков главы семейного рода. Было даже такое выражение – жиен ел болмас, что в переводе означает – племянника не считай своим. Только теперь наше время, детей родившихся от дочерей стали называть внуками.Оқушы: Когда на свете появляется ребенок,То в небе зажигается звезда.В ауле праздник грандиозный,Богатый той- шілдехана!Затем слова: ана, әке, әже, ата,Затем ребенок слушаетПростые, но очень мудрые слова, Что называются бата.Но время пролетает незаметно,Взрослеют дети, и бегут года,Но близкие, родные нам слова:Ана, әке, әже, ата, Мы не забудем никогда ! Жүргізуші: Қазақ отбасында баланың дүниеге келуіне байланысты ежелден келе жаткан салт – дәстүрлері бар, кейбір дәстүрлер сәл өзгерген түрде бүгінгі күнге дейн сақталған. Бала дүниеге келгенде сүйінші сұрайды.Сүйінші қазақ халқының жақсы дәстүрінің бірі. Жас нәресте дүниеге келгенде, қуанышты хабар болғанда, туған туыс, дос – жаран бір – бірінен сүйінші тілеп мәз – мейрам болып жатады.Оқушы: Сүйінші, сүйінші дүниеге ер бала келдіАта сүйінші, немерен тудыӘже сүйінші, бөпем келді дүниегеБала дүниеге келгененнен кейін атасы мен әжесі немесе ауыл ақсақалы балаға ат қояды. Дін басы болғандықтан кейде баланың атын Молда қоятын болған. Ат қоюшы адам баланың құлағына : «Сенің атын Ербол» - деп үш рет қайталайды. Ат таңдаған кезде түрлі ырымдар, түсініктер, тілектер ескеріледі. Ата – аналар бала есімінің мағыналы әрі көркем болғаның қалайды.Оқушы: Сен келді деп өміргеШырақ жағып көңілгеҚуануы хауымның тегін емес тегіндеЖүргізуші: Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне арналған той, шілдеханаға арнайы шақыруменде, шақырусыз да келе береді. Бұл тойда «Баланыздың» бауы берік болсын! - деген құттықтау айтылады. Қоңактар таң атқанша домбыра тартып, өлеңдер айтады, түрлі ойын сауықтар ұйымдастырады. Жеңгендерді отбасының сый құрметіне бөлінеді. Шілдехана – баланы жын шайтаннан қорғап, күзетуден болған дәстүр. Сондықтан шілдехананы «Шәлде күзет» - деп атаған.Оқушы: Ақ бесікті тербетіп,Бір өзінді жыр етіпӘжен тыным таппайдыӨссін деп – сен ер жетіпӘлдей бөпем, әлдей – айТындай берші ән – күйді – айЖүргізуші: Шілдехана өткеннен кейін, баланың әке – шешесі бесік тойын жасайды. Ағаштан жасалған бесікті баланың нағашыларынемесе жасы үлкен қадырлы аналардың бірі әкеліп, сыйға береді. Ең алдымен бесікке салушы бесіктің өзін жын шайтандарды қуу үшін, түрлі иістерден арылту үшін отпен аластап шығады. Содан кейін көрпешелер мен жастықшаларды баптап салады. Баланы жатқызып бөлейді. Қолбау, белбеу және аяқ баумен тартып байлап қояды.Баланы қырқынан шығару – сәби дүниеге келгеніне қырық күн толған кезден соң, нәрестенің «Сүт тырнағы» мен «Қарын шашын» алып теңгелер салынған ыдысқа 40 қасық су құйып шомылдырады. Оқушы: Кәне көтер оң аяқтыАлға қарай ептеп басСодан кейін сол аяқтыКөтердағы тіктеп басТәй,бөпем, жүре қойшы жәй,Алдыға қарай тапыл басып келе жатқан балаға шашу шашып, тәтті – дәмдісін ұсынады. Атқа мінгізу тойы. Атқа мінді бүгін міне балақаным,Ер жетті, - деген сөзі ол халқымныңОзып шығар үнемі бәйгеденҚолдау болса тәңірі, жаратқанБола қойшы сен мәңгі маған тірекАналар тілер өзіне жақсы тілек.Сүндет тойы.Қазағымның әр қашан көп қой тойы,Соның бірі құдіретті сүндет тойы.Әр қашанда салт – дәстүрім арта берсін.«Балақай» жанұя тәрбиенушілерінің орындауында «Қара Жорға» биіОқушы: Құдіретінен айналдым ата салтым,Ұрпақтан - ұрпаққа жалғастырған халқымОрындалып әр қашан салт – дәстүрімҚазағымның дүркіреп арттсын даңқы.Оқушы: Қоңақ күту салтымызОқып біліп жатырмызСалт – дәстүрі сақталсаАрта берер даңқымызМедицина университетінің студентінің орындауында «Қаразым» биі Сүйінші, сүйінші құдалар келдіСырға кигізу - көрініс.Көрші ауылдан құдалар келіп, біздің бой жеткенге сырға кигізіп құда түседі. Құдалар тойдың болатын күнін белгілеп, қыздың киімдерін көріп, құдаларға киіттерін әкеледі. Қыздың әке – шешесі қоржын табыс етеді. Құдалар құйрық бауыр береді.Оқушы: Гостеприимством славятся казахиТак было испокон веков, обычай у народа есть таков, найдет здесь гость и пищу и надежный кров, пусть даже юрта не богата вить гость это для казаха – это свята.Жүргізуші: традиций, обряды формировались веками, это закон добрососедства, в которых отразилась мудрость народа, его душа. Законы, которые служили миру и согласию в обществе которые обьединяли людей и дружбу.Оқушы: На просторах КазахстанаМного разных народов живетъВсе народы,как братья, равныВсем народам – любовь и почетОқушы: Зная традиции, знаем народ,Знание к истине нас приведет!Чтим мы традиции – предков завет, Мудрость народа, жизненный свет!Мудрости учимся, учимся жить,Добрыми, умными, сильными быть!Зная традиции, знаем народ,Знание к истине нас приведет!Қорытынды: Оқушы: Өмірлерін мәңді болсын, махаббатарын мәңгі болсын, шаңырақтарын биік болсын, босағаларын берік болсын. Жүргізуші: Бата бердім, бақ тіледімАқ дастархан басына Я, Құдайым, мың тіледімБастарына бақ берсінНе берседе нақ берсінШаңырағын биік болсынБосаған берік болсынЕш жамандық болмасынДастархан байлығын берсінДеннің саулығын берсін.Елбасымыз аман болсынОтанымыз тыңыш болсын.Тәуелсіздігіміз Қайырлы құтты болсын!!!
- Ұйымдастыру
- «Салт – дәстүр» тақырыбына арналған өлеңдер
- Қазақ биі
- «Салт – дәстүрінің» көріністері
- «Қара Жорға» биі
- «Салт – дәстүр» тақырыбына арналған өлеңдер
- «Кәрізім» биі
- «Сырға кигізу» көрініс
- Бата беру
- Қорытынды
Здесь вырос я, познал здесь жизнь,Но здесь не знал я, что такое горе.Мой Казахстан, ты символ красоты!Край счастья, край любви и край свободы!Навеки вечные душою я с тобойЯ – сын достойного и сильного народа!
Жүргізуші:Сәлеметсіздер ме, құрметті балалар және қадірлі қоңақтар!Здраствуйте, дорогие ребята и уважаемые гости! Мы собрались сегодня дружною семьею, чтобы вырозить бескрайнюю любовь нашей Родине и глубокое почтение обычаям и традициям родного края.Оқушы: В традициях родной землиИ мудрость предков и народа достоянье!По верному пути вы нас вели,Преодолев во временибольше расстояниья.Мы честный путь избрать смогли.Учили нас вы старших уважать,Родную землю от напастей защищатьИ знаем мы – нет ничего дороже,Чем ты – моя земля,Моя Отчизна – Мать!Жүргізуші:По представлению тюрков, нация состоит из обычаев и духовной культуры народа. И для того, чтобы сохранить свою культуру казахи с раннего возраста прививали детям любовь к родной земле, чувство национального достоинства, учили почтительно относиться к старшим, уважать и почитать традиции народа. Оқушы: Мәңгі толы қазағымның ғұмыры,Сан асылдың ашылып тұр ғұмырыКеше ғана кезексіз ғып тастаған Ғажап екен әдебі мен ғұмыры
Оқушы:Сәнге толы қазағымның тірлігі,Күліп тұрса ынтымақ пен бірлігі,Әр жүректе бүршік жарып гулдейді.Сезімінді серпілтетін жыл гүлі,Салт дәстүрім қайта оралды, аты да аңыз!
Оқушы: Сұраймыз алғыста, ақыда бізҮй дастархан даламыз, сахнамызҰлы мейрам қуанышқа шақырамыз
Оқушы: Тойды бастаушы бала:Біздер бұрын көрмеген,Салт – дәстүрін білмеген, үйренеміз дәріптепЗаманымда өрлеген
Медицина университетінің студенті Балжемістің орындауында «Қазақ биі»Оқушы: если рассказать обо всех традициях и обычаях казахского народа, то получиться целая история. Каждый праздник или какое то событие отмечалось по разномцу будто рождение ребенка, свадьба, наурыз и т.д. Жүргізуші: У казахов родословная велась по мужской линии. Казах считал своим немере – внуком – только того, кто рождался от сына. Ребенок родивщейся от дочери, назывался жиеном – племянником, а его ребенок – жиен шаром – отпрыском племянника. Так считалась по неписанному закону степей, когда дочерей отдавали в жены только людям из других родов и аулов, и патому их дети не могли расчитывать на положение прямых потомков главы семейного рода. Было даже такое выражение – жиен ел болмас, что в переводе означает – племянника не считай своим. Только теперь наше время, детей родившихся от дочерей стали называть внуками.Оқушы: Когда на свете появляется ребенок,То в небе зажигается звезда.В ауле праздник грандиозный,Богатый той- шілдехана!Затем слова: ана, әке, әже, ата,Затем ребенок слушаетПростые, но очень мудрые слова, Что называются бата.Но время пролетает незаметно,Взрослеют дети, и бегут года,Но близкие, родные нам слова:Ана, әке, әже, ата, Мы не забудем никогда ! Жүргізуші: Қазақ отбасында баланың дүниеге келуіне байланысты ежелден келе жаткан салт – дәстүрлері бар, кейбір дәстүрлер сәл өзгерген түрде бүгінгі күнге дейн сақталған. Бала дүниеге келгенде сүйінші сұрайды.Сүйінші қазақ халқының жақсы дәстүрінің бірі. Жас нәресте дүниеге келгенде, қуанышты хабар болғанда, туған туыс, дос – жаран бір – бірінен сүйінші тілеп мәз – мейрам болып жатады.Оқушы: Сүйінші, сүйінші дүниеге ер бала келдіАта сүйінші, немерен тудыӘже сүйінші, бөпем келді дүниегеБала дүниеге келгененнен кейін атасы мен әжесі немесе ауыл ақсақалы балаға ат қояды. Дін басы болғандықтан кейде баланың атын Молда қоятын болған. Ат қоюшы адам баланың құлағына : «Сенің атын Ербол» - деп үш рет қайталайды. Ат таңдаған кезде түрлі ырымдар, түсініктер, тілектер ескеріледі. Ата – аналар бала есімінің мағыналы әрі көркем болғаның қалайды.Оқушы: Сен келді деп өміргеШырақ жағып көңілгеҚуануы хауымның тегін емес тегіндеЖүргізуші: Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне арналған той, шілдеханаға арнайы шақыруменде, шақырусыз да келе береді. Бұл тойда «Баланыздың» бауы берік болсын! - деген құттықтау айтылады. Қоңактар таң атқанша домбыра тартып, өлеңдер айтады, түрлі ойын сауықтар ұйымдастырады. Жеңгендерді отбасының сый құрметіне бөлінеді. Шілдехана – баланы жын шайтаннан қорғап, күзетуден болған дәстүр. Сондықтан шілдехананы «Шәлде күзет» - деп атаған.Оқушы: Ақ бесікті тербетіп,Бір өзінді жыр етіпӘжен тыным таппайдыӨссін деп – сен ер жетіпӘлдей бөпем, әлдей – айТындай берші ән – күйді – айЖүргізуші: Шілдехана өткеннен кейін, баланың әке – шешесі бесік тойын жасайды. Ағаштан жасалған бесікті баланың нағашыларынемесе жасы үлкен қадырлы аналардың бірі әкеліп, сыйға береді. Ең алдымен бесікке салушы бесіктің өзін жын шайтандарды қуу үшін, түрлі иістерден арылту үшін отпен аластап шығады. Содан кейін көрпешелер мен жастықшаларды баптап салады. Баланы жатқызып бөлейді. Қолбау, белбеу және аяқ баумен тартып байлап қояды.Баланы қырқынан шығару – сәби дүниеге келгеніне қырық күн толған кезден соң, нәрестенің «Сүт тырнағы» мен «Қарын шашын» алып теңгелер салынған ыдысқа 40 қасық су құйып шомылдырады. Оқушы: Кәне көтер оң аяқтыАлға қарай ептеп басСодан кейін сол аяқтыКөтердағы тіктеп басТәй,бөпем, жүре қойшы жәй,Алдыға қарай тапыл басып келе жатқан балаға шашу шашып, тәтті – дәмдісін ұсынады. Атқа мінгізу тойы. Атқа мінді бүгін міне балақаным,Ер жетті, - деген сөзі ол халқымныңОзып шығар үнемі бәйгеденҚолдау болса тәңірі, жаратқанБола қойшы сен мәңгі маған тірекАналар тілер өзіне жақсы тілек.Сүндет тойы.Қазағымның әр қашан көп қой тойы,Соның бірі құдіретті сүндет тойы.Әр қашанда салт – дәстүрім арта берсін.«Балақай» жанұя тәрбиенушілерінің орындауында «Қара Жорға» биіОқушы: Құдіретінен айналдым ата салтым,Ұрпақтан - ұрпаққа жалғастырған халқымОрындалып әр қашан салт – дәстүрімҚазағымның дүркіреп арттсын даңқы.Оқушы: Қоңақ күту салтымызОқып біліп жатырмызСалт – дәстүрі сақталсаАрта берер даңқымызМедицина университетінің студентінің орындауында «Қаразым» биі Сүйінші, сүйінші құдалар келдіСырға кигізу - көрініс.Көрші ауылдан құдалар келіп, біздің бой жеткенге сырға кигізіп құда түседі. Құдалар тойдың болатын күнін белгілеп, қыздың киімдерін көріп, құдаларға киіттерін әкеледі. Қыздың әке – шешесі қоржын табыс етеді. Құдалар құйрық бауыр береді.Оқушы: Гостеприимством славятся казахиТак было испокон веков, обычай у народа есть таков, найдет здесь гость и пищу и надежный кров, пусть даже юрта не богата вить гость это для казаха – это свята.Жүргізуші: традиций, обряды формировались веками, это закон добрососедства, в которых отразилась мудрость народа, его душа. Законы, которые служили миру и согласию в обществе которые обьединяли людей и дружбу.Оқушы: На просторах КазахстанаМного разных народов живетъВсе народы,как братья, равныВсем народам – любовь и почетОқушы: Зная традиции, знаем народ,Знание к истине нас приведет!Чтим мы традиции – предков завет, Мудрость народа, жизненный свет!Мудрости учимся, учимся жить,Добрыми, умными, сильными быть!Зная традиции, знаем народ,Знание к истине нас приведет!Қорытынды: Оқушы: Өмірлерін мәңді болсын, махаббатарын мәңгі болсын, шаңырақтарын биік болсын, босағаларын берік болсын. Жүргізуші: Бата бердім, бақ тіледімАқ дастархан басына Я, Құдайым, мың тіледімБастарына бақ берсінНе берседе нақ берсінШаңырағын биік болсынБосаған берік болсынЕш жамандық болмасынДастархан байлығын берсінДеннің саулығын берсін.Елбасымыз аман болсынОтанымыз тыңыш болсын.Тәуелсіздігіміз Қайырлы құтты болсын!!!
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация
жариялап табыс табыңыз!
Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз.
(kaspi Gold, Halyk bank)
