Оқу мақсаты:

6.1.4.1 Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау;

6.3.5.1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу;

6.4.1.1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу.

Бағалау критерийі:

Білім алушы

• Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтайды;

• оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады;

• бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

Тапсырма.

• Мәтінді мұқият тыңдап, құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтаңыз.

• Тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазыңыз.

• Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

Алматының көрікті жерлері

Алматы – Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан алып шаһар. Қала мен қала маңында жанға жайлылық сыйлайтын демалыс орындары жетерлік. Жыл сайын Алматыға келетін туристердің қатары да артып жатыр. Назарларыңызға Алматы шаһарына табаныңыз тиіп жатса, бару керек жерлердің тізімін ұсынамыз! Медеу – жасанды мұз айдыны бар дүниежүзіндегі ең ірі спорт кешені. Медеу мұз айдыны Алматыдан 18 шақырым жерде орналасқан. Сәулет өнерінің ерекшелігі мен табиғи ерекшелігінің арқасында Медеу мұз айдыны әлемге танымал. Шымбұлақ 2510 метр биіктікте орналасқан «Шымбұлақ» тау-шаңғылық курорты – Алматының  інжу-маржаны. Бұл жерде таудың таза ауасымен тыныстаумен қатар шаңғы тебуге болады.

Көктебе – Алматының оңтүстік шығысында орналасқан төбе. Биіктігі – 1070 метр. «Көктөбе» теле-мұнарасы түрлі түсті жарықпен қала тұрғындары мен қонақтарын өзіне тартып тұрады. Көктөбеден Алматының сұлулығын тамашалауға әбден болады. Алмарасан Алматының оңтүстік батысында орналасқан тау шатқалы. Демалыс күндері жаяу қыдырып, әдемі пейзаждың куәгері болғыңыз келсе, Алмарасанға барыңыз! Шатқалдың жоғары жағында теңіз деңгейінен 2500 метр биіктікте Үлкен Алматы көлі орналасқан. 28 гвардияшы-панфиловшылардың паркі Алматының Медеу ауданында орналасқан саябақтың аумағы – 18 гектар. Аталған саябақ ХІХ ғасырдың соңында іргесі қаланған қаладағы ең алғашқы саябақ. Парк ортасындағы «Мәңгілік алау» – соғыс құрбандарын мәңгі есте сақтау мақсатында лаулап тұратын от. Алматы зоопаркі Алматы қаласындағы Орталық саябағында орналасқан зоопарк Орталық Азиядағы үлкен зоопарктердің қатарына кіреді. Жылдың кез келген мезгілінде жануарларды көруге әрі серуендеуге мүмкіндік береді. Тұңғыш Президент паркі ҚР Бірінші Президенті атындағы саябақ – дендропаркі Алматы қаласы Бостандық ауданының Навои және әл-Фараби көшелер қиылысында орналасқан. (225 сөз)

https://qamshy.kz/article/35641-almatynynh-korikti-dgerleri-foto

1-тапсырма. Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтаңыз. (Оқушының жұмысы ескеріледі)

Сұрақтар:

А) Алматы қаласында қандай мұз айдыны бар?

Б) Мұз айдыны Алматы қаласынан қанша шақырым жерде орналасқан?

С) Шымбұлақ тау-шаңғылық курорты қанша метр биіктікте орналасқан?

Д) Көктөбе қай жерде орналасқан?

Е) Қандай көрікті жерлер бар?

2-тапсырма. Тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазыңыз. (80-90 сөз)

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтай алады.

1

Мәтіннен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді анықтайды.

2

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жаза алады.

2

Тыңдалым материалдар бойынша жинақы мәтін жазады.

1

1

1

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жаза алады.

3

Мәтіннен бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады

1

1

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Оқу жетістігі деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтайды.

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау қиындық туғызды.

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойын анықтауда қателіктер жібереді.

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойын анықтайды.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазуда қиналды.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазуда қателеседі.

Т ыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазуда қиындық туғызды.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазуда қателеседі.

Б ірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Оқу мақсаты:

6.1.4.1 Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау;

6.3.5.1 оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазу;

6.4.1.1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу.

Бағалау критерийі:

Білім алушы

• Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтайды;

• оқылым және тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады;

• бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

Тапсырма.

• Мәтінді мұқият тыңдап, құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтаңыз.

• Тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазыңыз.

• Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

Алматының керемет жерлері

Алматы маңындағы керемет жерлер Алматыда көз тартарлық табиғи орындар жеткілікті. Шарын шатқалы Алматы облысы, Райымбек ауданында орналасқан Қазақстанның ең көрікті жерлерінің бірі. Шарын шатқалы табиғатының әсемдігімен, көзтартар ерекше сұлулығымен танымал. Шарын шатқалында биіктігі 150-300 метрге дейін жететін «Қамалдар аңғары», «Жалмауыз кемпір шатқалы» және т.б. құмды жарлар бар. Жергілікті халық шатқалды «қорғанды қамалдар аңғары» деп атайды. Аңғар ұзындығы шамамен 2 шақырым, ені 20-80 метрге дейін барады. Өзен ағысы секундына 10-12 шақырымға жетеді. Бұл ағыс рафтинг спортына жарамды. Өзен арнасының кеңдігі 35-40 метрге дейін жетеді. Тоғай негізі соғдиян шетенiнен құралған. Әлем бойынша мұндай тоғайлар екі жерде ғана бар. 1964 жылы Шетен тоғайы табиғат ескерткіші деп жарияланды. Алматыдан 4 сағаттық жер, 200 шақырым қашықтықта орналасқан. Шонжыдағы ыстық су Шонжыдан бір сағаттық қашықтықта, Кетмен жотасы мен Іле өзені алқабы аралығында термалды артезиандық қайнарлар бар. Жер астынан бұрқырап шығып жатқан су көздерінің қоры аса бай және денсаулыққа да пайдасы зор екені дәлелденген. Минералы әлсіз мұндай сулардың емдік қасиеттері бар. Ұйғыр ауданында 140-қа жуық минералды қайнарлар орналасқан. Бір қызығы, олардың әрбірінің құрамы бір-біріне ұқсамайтындай әртүрлі және әрбірінің өзіндік қасиеті бар. Жуырда жүргізілген зерттеулер көрсеткендей, олар химиялық құрамы жөнінен атақты «Сарыағаштан» да асып түседі. Ыстық су көздері Алматы қаласынан 300 шақырым қашықтықта, шығыс бағытта орналасқан. Ыстық су көздері маңында жыл сайын 50 мыңға жуық адам демалады, ем алады. Демалыс аймақтары санының көбеюіне орай туристер саны да 200-250 мың адамға дейін артуы мүмкін деп болжанып отыр. Шоңжыдағы ыстық суға Алматы қаласынан 4-5 сағатта жетуге болады. (295 сөз)

https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/Qazaqstanym/39492/

1-тапсырма. Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтаңыз. (Оқушының жұмысы ескеріледі)

Сұрақтар:

А) Шарын шатқалының биіктігі неше метр?

Б) Аңғардың ұзындығы мен ені неше метр?

С) Шоңжыдағы ыстық суға неше сағатта жетуге болады?

Д) Шарын шатқалы қай жерде орналасқан?

Е) Қандай көрікті жерлер бар?

2-тапсырма. Тыңдалым материалдары бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, көлемі 80-90 сөзден тұратын жинақы мәтін жазыңыз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтай алады.

1

Мәтіннен негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді анықтайды.

2

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жаза алады.

2

Тыңдалым материалдар бойынша жинақы мәтін жазады.

1

1

1

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жаза алады.

3

Мәтіннен бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

1

1

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Оқу жетістігі деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтайды.

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойды анықтау қиындық туғызды.

Мәтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойын анықтауда қателіктер жібереді.

М әтіннің құрылымдық ерекшелігіне назар аудара отырып, жетекші сұрақтар арқылы негізгі ойын анықтайды.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазуда қиналды.

Тыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазуда қателеседі.

Т ыңдалым материалдар бойынша негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазады.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазуда қиындық туғызды.

Бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазуда қателеседі.

Б ірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазады.

Оқу мақсаты:

6.2.5.1 Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру;

6.3.4.1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу («келісу, келіспеу» эссесі);

6.4.2.1 екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану.

Бағалау критерийі:

Білім алушы

• Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады;

• эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») эссесін жазады;

• екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

20. минут

Тапсырма.

• Мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырыңыз.

• Эссе ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келісппеу») эссесін жазыңыз.

• Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданыңыз.

Отбасылық тәрбие – ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың

қайнар көзі

Жас ұрпақты ұлттық құндылықтарымызды бағалауға, оларды сақтай отырып, келер ұрпаққа жеткізуге тәрбиелеу бүгінгі таңның өзекті мәселесі. Отбасы – ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың қайнар көзі, тәрбиенің бастауы, әр үйде балалар санасына ұлттық құндылықтарға деген көзқарастар жүйесін, салт-дәстүрлерді, әдет-ғұрыптарды, даналық сөздерді, тыйым сөздерді, тәрбиелік мәні жоғары үлгілерін сіңіретін де отбасы. Осы тұрғыдан отбасын ұлттық құндылықтарды қалыптастыратын, оларды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп отыратын ұлттық мәдениетті тәрбие арқылы тасымалдаушы орта ретінде қарастыруға болады. Қазіргі заманғы отбасының ұрпақ тәрбиесімен шыңдап айналысуы ата-ананың білім және мәдени деңгейінің жоғары екендігін көрсетеді. Отбасы тіршілігінде ұлттық құндылықтар, салт-дәстүрлер үнемі сақталып отырса, баланың ұлттық сана-сезімі ерте оянады. Баланы қоғамның моральдық нормасын орындауға қатыстыру, оның тәртіп және мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру. Әр көкірегі ояу қазақ баласының ұлттық құндылықтарды меңгеруі оның отбасылық құндылықтарды меңгеруінен басталады. Отбасындағы құндылықтарды бағалай алмаса, адам ұлттық құндылықтарды да құрметтемей өтуі мүмкін. «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» деген қанатты сөз де осы ойдың дұрыстығын меңзейді. Отбасылық тәрбие арқылы қалыптасатын ұлттық құндылықтарды зерттей келе оларды бірнеше бағыт бойынша топтастырып қарауға болады. Отбасылық тәрбие арқылы балада ұлттық таным жүйелі қаланып ұлттық сана-сезімі қалыптасқан жағдайда ғана ол ұлт мүддесін ойлайтын, елжанды азамат бола алады. Бірақ соңғы жылдары қазақ ұлтының төл тарихында байқалып отырған отбасылық тәрбиедегі олқылықтар мен кемшіліктер ауқымы үлкен ұлттық мәселеге айналуда. Сол мәселердің бірі ретінде ұлттық тіл тағдыры, ұлттық дәстүрлер мен ұлттық құндылықтарымызды дұрыс сақталмауы алаңдатады. Отбасы – қоғамдық жүйенің бір бөлігі. Отбасындағы жақсы қарым-қатынас ұрпақты жалпы адамзаттық құндылықтарды түсінуге жетелейді, өмірдің қыр-сырын танытады, жауапкершілікке, адалдыққа, ойшылдыққа әдептілікке баулиды. Тәрбиелі білім қазына, тәрбиесіз білім – қасірет екендігі баршамызға мәлім. Сондықтан кез келген сатыда тәрбиелі білім беру – міндеттіміз. Тәрбие жұмысын ұйымдастыру барысында ұлттық салт-дәстүр, рухани адамгершілік құндылықтарын дамыта тәрбиелеуді ұстанамыз. Ұрпақ тәрбиесі бір күндік немесе бір уақытта аяқталатын әрекет емес, тәрбие отбасынан басталады, өмір бойы жалғасады. (279 сөз)

//talimger.org/load/elektron/zhinak/otbasy_ltty_ndyly

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырыңыз.

Сұрақтар:

А) ___________________________________________________________________

В) ___________________________________________________________________

С) ___________________________________________________________________

Д) ___________________________________________________________________

Е) ___________________________________________________________________

2-тапсырма. Берілген мәтін бойынша тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп, көлемі 80-90 сөзден тұратын («келісу, келіспеу») эссесін жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Төмендегі көрсетілген сызба арқылы екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып, айырмашылықтарын табыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыра алады.

1

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты пайдалана отырып, сұрақтар құрастырады.

1

1

1

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жаза алады.

2

Оқылым мәтіні бойынша тақырыптан ауытқымай келісу-келіспеу эссесін жазады.

1

1

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдана алады.

3

Мәтіннен екпіннің түрлерін сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

6

Барлығы

11

Бағалау критерийі

Оқу жетістігі деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады.

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыруда қиындық туғызады.

М әтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыруда қателіктер жібереді.

М әтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазуда қиналады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазуда қателеседі.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдануда қиындық туғызады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдануда қателеседі.

Е кпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Оқу мақсаты:

6.2.5.1 Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыру;

6.3.4.1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу («келісу, келіспеу» эссесі);

6.4.2.1 екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдану.

Бағалау критерийі:

Білім алушы

• Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады;

• эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу» эссесі) жазады;

• екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

Тапсырма.

• Мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырыңыз.

• Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») эссесін жазыңыз.

• Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданыңыз.

Отбасы – тәрбие көзі

Отбасы – оқыту мен тәрбие жұмысының серіктесі. Себебі, ұрпақ тәрбиесінің отбасында, білім ордасында, қоғамда нәтижелі болуы осындай ынтымақтастыққа негізделеді. Отбасы – адам тұрмысын ұйымдастырудың қайнар көзі, ол материалдық және рухани үдерістерімен сипатталады. Отбасы – жас ұрпақтың тәлім-тәрбие алып, өсіп-өнетін негізгі институты. Тал шыбықтай жас ұрпаққа бесіктен бастап берілген тәлім-тәрбие, ұстаным-тәртіп қағидалары есейгенде оның мінез-құлқының, сана-сезімінің, ар-ождан намысының темірқазығына айналады. Данышпан Абай былай деген: «Балаға көбіне үш алуан түрлі мінез жұғады: біріншісі – ата-анадан, екіншісі – ұстаздан, үшіншісі – құрбысынан». Сондықтан қаншалықты шаршап-шалдығып жүрсе де ата-ана ұрпақ тәрбиесін ұмытпауы тиіс. Ұрпақ – әр жанұяның бақыты. Олай болса, өз бақытымызды бағалай білейік. Ата-ана, ұстаз, қоғам – үшеуі тәрбие басы. Бір тұтасып, біріктірсе тәрбиенің үш мектебі адамның мінез-құлқын қалыптастырып, адамгершілік болмысын жетілдіреді. Адамның кім болмағы ата-ана, ұстаз, қоғамға ғана тәуелді емес, ол адамның өзіне байланысты. Ұрпақ тәрбиенің үш сатысы негізінде өсіп, жетіледі. Олар: ой саулығы, жан саулығы, тән саулығы. Жақсы қасиеттер кез келген адамның жан дүниесінен табылады. Тек оны уақытымен анықтап, өрісін кеңейте білу керек. Ұрпақ дүниеге келісімімен өзін-өзі тануға икемсіз. Сондықтан ұрпақтың бойындағы қасиетті дұрыс қалыптастырып тәрбиелеу ата-ананың міндеті. Адамның өміріндегі ең қуанышты қызық дәурені осы отбасында өтеді. Ұрпақ өмірінің алғашқы күнінен бастап ата-ана өздерінің негізгі борыштары – тәрбие жұмысын атқаруға кіріседі. Ата-аналардың ұрпақтарының алдында олардың денсаулығының дұрыс жетіліп өсуін қамтамасыз ету, тәрбие беру, үй болып, аяққа тұрып ел қатарына қосылып кетуін қамтамасыз ету сияқты міндеттерін орындауы, ал ұрпақтары алдында ата-анасын қамқорлыққа алып, сүйеніш болуы секілді міндеттері ұштасып жатады. Тұғыры берік елдің отбасы да берік болады, отбасы қазығы нық қағылса, шаңырағы берік тәрбиеленер ұрпағы да өнегелі болады. Қай қоғамда өмір сүрмейік, ұрпақ – ол біздің болашағымыз, жарқын күндеріміз. Сондықтан болашағымызды қазіргі сәттен жақсы тәрбиелесек, ертеңгі күнімізге сеніммен басуға болады деп айта аламыз. (271 сөз)

//talimger.org/load/elektron/zhinak/otbasy_ltty_ndyly

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырыңыз.

А) ____________________________________________________________________

В) ____________________________________________________________________

С) ____________________________________________________________________

Д) ____________________________________________________________________

Е) ____________________________________________________________________

2-тапсырма. Тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп, көлемі 80-90 сөзден тұратын («келісу, келісппеу») эссесін жазыңыз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Төмендегі көрсетілген сызба арқылы екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып, айырмашылықтарын табыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыра алады.

1

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты пайдалана отырып, сұрақтар құрастырады.

1

1

1

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жаза алады.

2

Оқылым мәтіні бойынша тақырыптан ауытқымай келісу-келіспеу эссесін жазады.

1

1

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдана алады.

3

Мәтіннен екпіннің түрлерін сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

6

Барлығы

11

Бағалау критерийі

Оқу жетістігі деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады.

Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыруда қиындық туғызады.

М әтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастыруда қателіктер жібереді.

М әтіннен негізгі және қосымша ақпаратты, көтерілген мәселені анықтауға бағытталған нақтылау сұрақтарын құрастырады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазуда қиналады.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазуда қателеседі.

Эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп («келісу, келіспеу») ессесін жазады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдануда қиындық туғызады.

Екпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолдануда қателеседі.

Е кпіннің түрлері (сөз екпіні, тіркес екпіні, логикалық екпін) сөз және сөйлем ішінде орынды қолданады.

Оқу мақсаты:

6.1.6.1 Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу;

6.4.3.1 неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Бағалау критерийі:

• Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізеді;

• Неологизм, термин, кәсіби сөз, диалект сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата біледі.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойыңызды анық жеткізіңіз.

Таланттар тоғысқан шаңырақ

Бүгінгі күні Қазақ Ұлттық Өнер университетінде оқыған да, оқымаған да арманда болып тұр. Есілдің сол жағалауындағы «Шабыт» шығармашылық сарайына қоныс тепкен білім мен өнер ордасында оқушылар мектептен кейін колледжде, колледжден кейін университетке түсуге мүмкіндігі бар. Тіпті бакалавриат, магистратура сатыларын бітіргенше оқуын жалғастыра алады. Оған университеттің материалдық-техникалық базасы толығымен жеткілікті. «Шабытта» екі балет залы, екі театр залы, аэробика залы және әр буынның өзіне лайық студиялары жұмыс істейді. Орган залының өзі iрi орталыққа айналды. Орталық Азия бойынша сирек кездесетiн үздiк орган залында небiр iрi жарыстар мен фестивальдер өткiзiлiп, атақты органшылар өнер көрсетедi.

Қазіргі күні университет дамудың жаңа жолына түскен. Білім ордасында мектеп-колледж кешенінде 5 бағдарлама, бакалавриатта 19 және магистратурада 15 бағдарлама бойынша мамандар әзiрлейді.

Оқу орнында тек 2010 жылдың өзінде жаңа өнер мамандықтары ашылды: мәдениеттану, өнертану, хореография, кескiндеме, мүсiн, режиссура (көркем және деректі кино), операторлық өнер, сценог­рафия (киiм дизайны, грим-визаж), кiтапхана iсі. Сонымен қатар, 6 фа­куль­тет жұмыс істейді: музыка; театр, кино және ТВ; дәстүрлi музы­ка­лық өнер; хореография; бейнелеу өне­рi; әлеуметтiк-гуманитарлық ғылым.

Университет шәкірттері жыл сайын Австрияда, Венада, Ватиканда, Сан-Бартоломеода өтетiн халықаралық конкурстарда топ жарып, жүлдегер атанып, ел мерейін асқақтатып жүр. Бүгінгі күнге дейін жастар 500 халықаралық байқау­дың, 400-ден астам респуб­ликалық сайыстың лауреаттары атанып үл­герген.

ҚазҰӨУ-де сабақ беріп, шәкірттер тәрбиелеп жүрген оқытушылар да осал емес. Олардың басым көпшілі­гі елімізге танымал тұлғалар. Атап айт­қанда, Е.Рахмадиев, К.Дүй­се­кеев, С.Еркімбеков, С.Әбді­нұров, Қ.Байбосынов, Ә.Сы­ғай, Б.Нөгербек, Ә.Тарази, Р.Мұқа­нова, Т.Әліпбаев сынды өз кәсі­бінің білікті мамандары өз шеберлік­терінің қыр-сырын шәкірттерге үйретіп келеді.

Бұл бұл ма, мұнда сырт мемлекеттерден де келіп сабақ беретін Ресей мен Еуропаның білікті музыканттары да баршылық. Мысалы, Мәскеу, Петербург, Киев, Минск, Вена мен Лондон консерваториясымен жасалған келісім-шарттар бар. Жыл сайын университетімізге Италияның өнер шеберлері де келіп, дәріс оқиды. (270 сөз)

https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/Qazaqstanym/374

2-тапсырма. Мәтіннен неологизм, термин, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратып жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізе алады.

1

Ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізеді.

2

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыра алады.

2

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратады.

2

2

2

Барлығы

8

Оқу мақсаты:

6.1.6.1 Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізу;

6.4.3.1 неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Бағалау критерийі:

• Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысу, ойын анық жеткізеді;

• Неологизм, термин, кәсіби сөз, диалект сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата біледі.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойыңызды анық жеткізіңіз.

Астана төріндегі өнер ордасы

Күләш Байсейітова атындағы Ұлттық опера және балет театры – Астана төріндегі өнер ордасы. 2000 жылдың қаңтар айында Астана қаласында «Ақ Орда» опера және балет театры ашылды. Осы жылдың шілде айында театр Ұлттық мәртебеге ие болып, оған қазақтың әнші қызы Күләш Байсейітова есімі берілді. Театрдың алғашқы маусымын 2000 жылдың 14 қазанында М.Төлебаевтың «Біржан – Сара» операсымен бастады. Операны сахнаға КСРО Халық әртісі, Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Халық Қаһарманы, режиссер Әзірбайжан Мәмбетов шығарды. Е.Брусиловскийдің «Қыз Жібек» (қоюшы – режиссер Әзірбайжан Мәмбетов) және Е. Рахмадиевтің «Қамар сұлу» қойылымдары театрға жаңа дем беріп, операны терең түсінуге ықпал етті. Ал М.Жұмабаевтың «Батыр Баян туралы аңыз» поэмасы желісімен қойылған эксперименталдық қойылымы Астана қаласының мәдени өміріне үлкен жаңалық енгізді. Театр репертуары В.А.Моцарттың «Фигароның үйлену тойы», Ж.Масненің «Жас Вертердің махаббаты мен ажалы», Дж. Пуччинидің «Чио-Чио-сан», П.Чайковскийдің «Евгений Онегин», Дж.Вердидің «Травиата» опералары мен П.Чайковский «Аққу көлі», А.Адам «Жизель», Л.Минкус «Дон Кихот», Ш.Гуноның «Вальпургий» балеттері сияқты бірқатар қойылымдармен толықтырылды. Республикамыздағы жас театрларының қатарына енетін бұл театр құрамында Л.Н. Гумилев атындағы Еуразиялық Ұлттық университетінің, А.Селезнев атындағы Алматы хореографиялық училищесінің, Қазақтың музыка академиясының, Құрманғазы атындағы Қазақтың Ұлттық консерваториясының түлектері мен белгілі қазақстандық әртістер қызмет ете бастады.  Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Қанат Омарбаев, Қазақстанның халық әртісі Х.Қалиламбекова, Ж.Бақтай, А.Ниязова, Б.Момбеков, Н.Мизюк, М.Дворецкая, Ғ.Байғазинова, Ж.Шыбықбаев, Қ.Асамбаев, Б.Бекішов, Е.Әбжанов, Г.Сапақова, Р.Сағындықова, Е.Низамутдинова, С.Кауков, Г.Құрманғожаева, Г.Усина, Ғ.Бегалина, А.Мұқатова, М.Өнербаева, Ж.Әубәкіров, Р.Сейітбеков, А.Сыпатаев, А.Құлбеков, Р.Асанов опера әншілері мен балет бишілері өнерсүйер қауымның көзайымына айналды. 2004 жылы Күләш Бейсейітова атындағы Ұлттық опера және балет театры Халықаралық музыкалық театрлардың ассоциациясының құрамына мүше болды. Театрдың опера және балет труппалары АҚШ, Греция, Швеция, Түркия, Қытай, Корея, Австрия, Италия, Франция, Ресей елдерінде өнер көрсетіп, халықаралық мәдени алмасуға қатысты. (262 сөз)

https://massaget.kz/layfstayl/madeniet/teatr/382

2-тапсырма. Мәтіннен неологизм, термин, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратып жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізе алады.

1

Ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізеді.

2

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыра алады.

2

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратады.

2

2

2

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Оқу жетістігі деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Коммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізеді.

К оммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізуге қиналады.

К оммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізуде қателеседі.

К оммуникативтік жағдаятқа сай ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолданып, диалогке қатысып, ойын анық жеткізеді.

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыра алады.

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратуда қиналады.

Н еологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратуда қателеседі.

Неологизм, термин сөз, кәсіби сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратады.

Оқу мақсаты:

6.1.1.1 Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау;

6.3.1.1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру;

6.4.3.1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Бағалау критерийі:

Білім алушы:

• Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжайды;

• әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құрады;

• көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата біледі.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, мәтіннің атауын талқылап және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжаңыз.

Қазақстан — тәуелсіз ел. Тәуелсіздіктің көк туы көгімізде желбіреп, азаттықтың ақ таңы атқалы 28 жыл болдыты. Өз алдына дербес ел болған Қазақстанның, оның кең байтақ жерінде бейбітшілікте мекен еткен халқымыздың ұлылығын ұлықтай білген, қазақ әдебиеті мен мәдениетінің төрінен орын алар ұлы тұлғалар жетерлік. Солардың бірі де бірегейі XX ғасырда қазақ әдебиетінің биік тұлғасы Мұхтар Омарханұлы Әуезов.

Тамаша талант иесі бұрынғы Семей уезінің Шыңғыс болысының тумасы. Ол 1897 жылы қарапайым отбасында дүниеге келген. Арқа сүйеп пір тұтқан асқар таудай әкесі Омархан мен немересінің болашағынан үлкен үміт күткен атасы Әуез көзі ашық, көңілдері нұрлы адамдар болған. Мұхтар атасының қолында өскен. Жастайынан білімге құштар бала Мұхтарды алғашында атасы Әуез мұсылманша сауат аштырып, хат танытқан. Бос уақытында ел аузында жүрген қиссалар мен аңыздарды, өлең жырларды тыңдатып ұлтының рухани мұрасынан сусын қандыртып өсірген. Атасы Әуез бен әжесі Дінасылдың тәрбиесінің ықпалымен бала Мұхтар Ұлы Абайдың өлеңдерін алты жасынан бастап-ақ жатқа білген. Себебі, Әкесі Омархан, атасы Әуез Абай ауылымен көршілес тұрған. Әуездің өзі де Абай Құнанбаевтың шығармаларына ерекше мән беріп, қызығушылық танытқан.

«Білім инемен құдық қазғандай» демекші ғылым-білімге құштар студент Мұхтар училищеде өзін тек ізденімпаздылығымен, жинақтылығымен, тәртіптілігімен, көрікті сымбатымен және терең білімділігімен көзге түседі. Мұны жазушыға аталмыш білім ордасында орыс тілі пәнінен сабақ берген Василий Попов естелігінен аңғаруға болады. «Алдыңға партада отыратын 18 жасар сыпайы, сұлу жас қазақтың денесі сыптай түзу, киімі тап-таза, қою шашы қап-қара, қоңырқай жүзі байсалды, маңғаз, көзінде ақыл тұнып тұр. Қадір-қасиеті өз ортасынан өзгеше бөлек осы жігіт орысшаға өте-мөте жетік, ал эрудициясына бәріміз таң қалатынбыз. Бұл ұстаздың талантты шәкірті жайлы шынайы ойы. Училищені ойдағыдай аяқтаған соң төрт жылдық мұғалімдер семинариясында оқып, 1919 жылы оны да бітіреді. Ол ғылым-білімді толық игеріп қана қоймай, орыстың атақты жазушыларының шығармаларымен, Батыс Еуропа әдебиетінің таңдаулы үлгілерін жанына жақын қылып, жете танысады. Содан болар М.Әуезов өздігінше тынымсыз ізденістің, терең ғылыми толғаныстың нәтижесінде шығарма жазуға ден қойды. (296 сөз)

2-тапсырма. Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құрыңыз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Тыңдалған мәтіннен көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратып жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжай алады.

1

Мәтіннің атауып талқылап, көтерілген мәселені болжайды.

2

Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құра алады.

2

Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазуға қарапайым жоспар құрады.

1

1

1

Көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизмдердің қолданыс аясын түсініп және ажырата біледі.

3

Көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизмдерді ажыратады.

1

1

1

Барлығы

8

Оқу мақсаты:

6.1.1.1 Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжау;

6.3.1.1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құру;

6.4.3.1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу.

Бағалау критерийі:

Білім алушы:

• Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжайды;

• әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құрады;

• көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата біледі.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, мәтіннің атауын талқылап және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжаңыз.

Тәуелсіздік және тарихи тұлғалар. Кешегі қылышынан қан тамған кеңестік озбыр саясат халық жадынан өткен тарихымыз бен сол тарихты жасаған қайраткерлерімізді танытуға жол ашпады. Есімін айтуға да мүмкіндік бермеді. Тәуелсіздік – халқымыздың тарихында жаңа дәуірдің бетін ашып, бүкіл қоғамдық өмірімізге жаңа леп, серпін ала келді. Сол тәуелсіздікдіктің жаңа лебімен қазақ тарихындағы ұлы тұлғалар мен ұлт интелегенцияларының есімі де жаңғырды. Осы тұрғыдан келгенде біз ұлы тұлғаларымыз бен тарихымызды 70 жыл сана сүзгісінен өткізе алмай, ұмытудың аз-ақ алдына шықтық. Бірақ бізді бұл жолдан құтқарып, өшкенімізді жандырып, өлгенімізді тірілткен – Тәуелсіздік. Егемендіктің туы желбіреп, тәуелсіздік алған тұста ұлттық баспасөз ұлттық тарихты танытуға, елдіктің берік іргесін нығайтуға үлкен еңбек атқарды. Тәуелсіздік дәуірінің публицистикасында ұлттық тарих пен рух, мемлекеттік тіл, оралмандар мәселесі,  демография мәселелері айрықша орын алды. Мәселен, арғы тарихымыздан Күлтегін, Тоныкөк, Шыңғысхан, қазақ хандығы дәуіріндегі Керей мен Жәнібек, Қасым хан, Хақназар хан, Тәуке хан,  Абылай хан, Кенесары хан есімдері жаңғырды. Бұлардың қатарында батырларымыз Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Шапырашты Наурызбай, Сырым Датұлы тағы басқа біртуар халық жадынан өшіп бара жатқан тұлғалар туралы тарихи-танымдық очерктер жарияланды. Тәуелсіздік алған жылдары ұлттық баспасөз көтерген тарихи кезеңдер арасында XX ғасырдың зұлматты кезеңі толықтай айтылып жазыла бастады. Алаш тақырыбы ұлттық баспасөздің жүгін арқалап, ұлт тарихындағы алаш зиялыларының еңбегін ақтап алуда, есімін халыққа танытуда ерекше қызмет атқарды. XX ғасыр басындағы Алаш қозғалысының оның зиялыларының идеялық қуатты, ойлы, ұлттық тәуелсіздікке бағышталған шығармалары баспасөз бетінде қайта көшіріліп басыла бастады. Сөйтіп ұлттық рух жаңғырды, ұлттық сана оянды.

Сөз соңын Елбасының мына бір салихалы сөзімен аяқтасақ: «Біздің бабаларымыз қазіргі Қазақстанның ұлан байтақ даласын қорғап, төл мәдениетін сақтап, өмірді түйсіну мен танудың ерекше түрін бізге мұра етіп қалдырды. Бұл дала халқының бостандық сүйе білуі мен айбындылығы тарихтың қатал кезеңдерінде де жоғалтылмай, ата-бабаларымыз біз үшін сақтай алды». (277 сөз)

2-тапсырма. Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құрыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Тыңдалған мәтіннен көнерген сөз, дисфемизм, эвфемизм, табу сөздердің қолданыс аясын түсініп және ажыратып жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннің атауын талқылау және алғашқы бөлігін тыңдау арқылы көтерілетін мәселені болжай алады.

1

Мәтіннің атауып талқылап, көтерілген мәселені болжайды.

2

Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, қарапайым жоспар құра алады.

2

Әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазуға қарапайым жоспар құрады.

1

1

1

Көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизмдердің қолданыс аясын түсініп және ажырата біледі.

3

Көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизмдерді ажыратады.

1

1

1

Барлығы

8

Оқу мақсаты:

6.1.5.1 Тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру;

6.3.3.1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру;

6.4.4.1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану.

Бағалау критерийі:

Білім алушы:

• Тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырады;

• ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастырады;

• сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолданады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, көтерілген мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырыңыз.

Су – тіршілік көзі

Су – тіршілік көзі. Барлық тірі ағзалардың 75% судан тұратыны бәріңізге мәлім. Таза сусыз адам өмір сүре алмайды. Су үнемі теңіз, ауа мен құрлық арасындағы айналымды жүзеге асырады, сол себепті мен «Су – тіршілік көзі»  тақырыбын  таңдап,  зерттедім.

Жер шарында жыл сайын 400 мың км3 шамасында су буға айналып, жоғары көтеріледі екен. Қазақстандағы су ресурстарының негізі – өзен сулары болып есептеледі, орташа жылдық мөлшері – 100 км3, 43 пайызы Қытай, Өзбекстан, Қырғызстан, Ресей мемлекеттеріне келеді. Республикамызда таза ауыз сумен қамтамасыз ету мардымсыз. Жоспарланған жөндеу, қалпына келтіру жұмыстары жүргізілмейді. Көптеген ауылдық су өткізгіштерінде су залалсыздандырылмайды.
Қазіргі кезде Республикамыздағы барлық ірі өзендер – Іле, Сырдария, Жайық, Ертіс, Шу, Талас ластанған. Теңіз бен мұхиттар мұнаймен ластануда. Бұл қоршаған ортаға өте қауіпті. Судағы балықтар қырылып, қалу қаупі жылдан жылға өсіп келеді.

Ауыл шаруашылығында қолданылатын минералды тыңайтқыштардың артық мөлшері топырақтан шайылып, өзен, көлдерге, теңізге түсуде. Бұл судағы оттекті азайтады. Сонымен бірге бұл балық өндірісіне қатты әсерін тигізіп, балық аулау азайып кеткенін айтылып жүр. Біз осы жағдайларды саралай келе, адам күніне қанша литр су жұмсайды және оны үнемдеу, таза ұстауға бола ма деген мәселені айтқым келіп тұр. Мысалы, тісті екі мезгіл тазалау кезінде 4 литрден 8 литр су кетеді екен, тамақ әзірлеуге 3 мезгілде бас-аяғы 10 литр су кетеді екен. Суға түссең орта есеппен 10 – 15 литр су жұмсайсың. Сонда күніне 33 – 38 литрдей су кетеді екен. Бұл бір балаға кететін бір күндік су мөлшері. (223 сөз)

2-тапсырма. «Судың өсімдік және жан-жануарларға пайдасы» тақырыбы бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастырыңыз.

Ол оқып жүр. Марат қызық кітапты оқыды. Марат сол кітапты оқыды. Қорадағы малды санап шықтым. Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар. Оның тәтті мәні оятар. Бір шалдың төрт ұлы болыпты. Бірде шал сол ұлдарын жинапты. Кімді айтса, сол келер. Саулығы – 500, қозылары – 1000 екен. Атам шамамен сол болуы керек деді. Сара сабақтан қалды. Ол не себепті қалған? Ол қыз қызыл көйлек киген.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыра алады.

1

Сұрақтарға жауап беріп, ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырады.

1

1

Ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыра алады.

2

Тақырып бойынша деректер жинақтап, графиктік мәтін түрінде құрастырады.

1

1

1

Сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдана алады.

3

Есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолданады.

1

1

1

Барлығы

8

Оқу мақсаты:

6.1.5.1 Тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беру, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру;

6.3.3.1 ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыру;

6.4.4.1 сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсіну, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдану.

Бағалау критерийі:

Білім алушы:

• Тыңдалған мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырады;

• ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастырады;

• сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолданады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, берілген мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырыңыз.

Су өмір нәрі

Осы бір қарапайым қағидаға зер салсақ, суға қатысты талай деректерді келтіруге болады. Су табиғаттағы барлық тіршілік атаулының құрамына кіреді. Көптеген өсімдік 80-95% судан тұрады. Жануарлар мен адам денесінде де су көп. Адам ағзасының бүкіл салмағының жартысынан көбі судың үлесіне тиеді. Ол қанның, ас қорытатын сөлдің, сілекейдің құрамына кіреді. Салмағы 70 кг адамның денесінде 50 кг су болады. Оның мөлшері 17 кг емісе адам өледі.

Адам су ішпей бір апта ғана шыдай алады. Су барлық өсімдіктер мен жануарлар ағзасының құрамына кіреді. Іркілдек теңіз жәндігі медузаның бүкіл салмағының 99% судан тұрады. Егер 1 кг қарбызды кептірсе, одан 20 гр ғана құрғақ зат қалады, яғни 98% судан құралады.

Адам салмағының 65% су десек, соның 10-20 %-нан айырылса тіршілік тоқтайды. Адамның тамағына және ішуіне тәулігіне 2-3 литр су керек. Адам тек тамақтанудың өзіне жылына 60 тонна су тұтынады.

1 кг картоп өсіруге 300 литр, 1 кг бидай 1200 литр су жұмсалады. Ал қант қызылшасына, мақтаға, әсіресе күрішке одан да көп су қажет.

1 тонна шойын қорытуға - 130 тонна, ал 1 тонна алюминий алуға 1000 тонна су қажет болады.

Адам денесіндегі бүкіл майынан , белоктарының едәуір бөлігінен айырылса тірі қалуы мүмкін, бірақ организмдегі судың қоры үнемі толықтырылып отыру керек: сусыз бірнеше күн ғана жан сақтауға болады.

Су әр алуан заттарды ерітеді, содан да ол тамақ өнімдерін сіңіру үшін қажет.

Су болып тұрғанда организімде өмірлік маңызы бар көптеген химиялық реакциялар жүріп жатады. Су тіпті, қатты сүйектің ішінде өзінің міндетін атқарады. Оны дененің әрбір клеткасынан табуға болады. (245 сөз)

https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/Qazaqstanym/374

2-тапсырма. «Судың адам өміріне қажеттілігі мен маңызы» тақырыбы бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастырыңыз.

Сол кітапты алып кел. Санат тойға қызыл көйлек киеді. Қорадағы сиырды санап шықтым. Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар. Оның тәтті мәні оятар. Бір апаның сегіз ұлы болыпты. Бірде апа сол ұлдарын жоғарғы оқу орнында оқытыпты. Кімді айтса, сол келер. Сиыры – 530, бұзауы – 350 екен. Әкем ол емес екенін айтты. Сара сабақтан қалды. Ол сол себепті сабақтан қалды? Қызыл көйлек ол киген.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтін мазмұны бойынша жалпы және нақты сұрақтарға жауап беріп, мәтіндегі ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыра алады.

1

Сұрақтарға жауап беріп, ақпаратты шынайы өмірмен байланыстырады.

1

1

Ұсынылған тақырып бойынша деректер жинақтай отырып, графиктік мәтін (диаграмма, кесте, сызба) түрінде құрастыра алады.

2

Тақырып бойынша деректер жинақтап, графиктік мәтін түрінде құрастырады.

1

1

1

Сөйлемдегі есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолдана алады.

3

Есімдіктің қызметін түсініп, есімдікті зат есім, сын есімнің орнына қолданады.

1

1

1

Барлығы

8

Оқу мақсаты:

6.2.1.1 Мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтау, түсіндіру;

6.3.2.1 жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып құттықтау құрастырып жазу;

6.4.4.3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану.

Бағалау критерийі:

Білім алушы:

• Мәтіннен негізгі және қосымша, детальді ақпаратты анықтайды, түсіндіреді;

• жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып құттықтау құрастырып жазады;

• үстеудің мағыналық түрлерін ажыратып, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолданады.

Ойлау дағдысының деңгейлері:

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты:

15-20 минут

1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, негізгі, қосымша және детальді 3 ақпаратты анықтап, кестені толтырыңыз.

Спорттағы жетістіктеріміз

Қазіргі қазақ спортының дамуына халқымыздың асыл мұрасына айналған көкпар, қыз қуу, белбеу тартыс, арқан тартыс, күрес сынды ұлттық ойындар ықпал етті деп толықтай айта аламыз. Еліміздің көк байрағын желбіретіп, әнұранымызды өзге ұлт өкілдеріне тыңдатқан спортшыларымыздың есімдерін біліп, олардың аттарын келер ұрпаққа жеткізу әр азаматтың борышы деп санаймыз.

Қандай спорт түрі болмасын, халқымыз қайсарлық пен жігерлігімен көзге түсіп, сан сайыста жеңіс тұғырынан көрінетін. Бұған дәлел ретінде тарихтан білетін қазақ халқының мақтанышы Қажымұқан Мұңайтпасұлының, Балуан Шолақтың, Серік Қонақбаевтың жетістіктерін айтуға болады. Қажымұқан Мұңайтпасұлының  бала кезден күреспен айналысып, түрлі жиындарда, той-томалақтарда қарсыластарымен белдесіп, жеңіске жететін. Уақыт өте келе, Мұқан кәсіпқой балуан болып, халықаралық жарыстарда қазақтың намысын қорғаған. Спорттық мансабында 28 мемлекетті аралап, қоржынына 56 медаль салып, қазақтың атын бүкіл әлемге танытқан. Қажымұқан секілді Балуан Шолақ та күрес өнерінің хас шебері еді. Жауырыны жерге тимеген Балуан Шолақтың композиторлық дарыны да болған. Балуан 14 жасында күресті ермек етіп, жеңіс тұғырынан талай рет көрінетін. Орыстың палуаны Иван Кореньмен бақ сынасып, оның қабырғасын сындырған еді. Сол кезде қазақ батыры 35 еді.

Тәуелсіздік алғаннан кейін 1993 жылы Қазақстанның хоккей құрамасы Словенияда өткен әлем чемпионатына қатысып, тәуелсіз Қазақстанның алғашқы чемпион атағын Өскемендік Торпедо командасы еншіледі. 1995 жылы Қазақстанның құрамасы Азия кубогінің жеңімпазы атанып, келесі жылы Қытайдың Харбин қаласында Азия ойындарында жеңіс тұғырына көтерілді. Бұған қоса, еліміздің хоккей саңлақтары 1999 жылы Корей елінің Чангвон қаласында өткен Азия чемпионатында үздік ойын көрсетті. Бокста да еліміздің былғары қолғап шеберлері жеңіс шыңдарынан талай рет көрініп, 1996 жылы АҚШ-тың Атланта қаласында ұйымдастырылған Олимпиада ойындарында Василий Жиров қарсыласын тізе бүктіріп, ақтық сында алтын медаль еншілеген. Ал Болат Жұмаділов болса, кеудесіне күміс алқа тағып, Сиднейдегі Олимпиадада дәл осы көрсеткішті қайталаған. Сол Олимпиадада Мұхтархан Ділдәбеков күміс алқа тағып, бірнеше рет Азия мен әлем чемпионы атанған. Бекзат Саттарханов, Ермахан Ибраимов, Еркебұлан Шыналиев, Бақтияр Артаев, Бақыт Сәрсекбаев сынды батырларымыз Олимпиада ойындарында бақ сынасып, маңдайлары жарқырап, алға шықты. (298 сөз)

2-тапсырма. Жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып құттықтау жазыңыз.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Үстеудің мағыналық түрлерін ажыратып, берілген сөйлемдердің синонимдік қатарларын түрлендіріп жазыңыз.

Бағалау критерийі

№

тапсырма

Дескриптор