Қазақстан халқы

Халқы

• 2009 жылғы 1 қаңтардағы халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстан халқының саны 16 196 800 адамды құрады.

• 2013 жылғы 1 наурыздағы халық саны – 16 953 900 адам.

• Халық саны бойынша еліміз ТМД-да Ресей, Украина және Өзбекстаннан кейін төртінші, ал дүниежүзінде 62 орында.

• Демография – халық саны, құрылымы және динамикасы туралы ғылым.

• Халықтың ұдайы өсуі – ұрпақтың үздіксіз ауысып отыру процесі.

• Туу – 1000 адамға шаққандағы 1 жыл ішінде туған бала саны.

• Өлім-жітім – демографиялық көрсеткіш: 1000 адамға шаққандағы 1 жыл ішіндегі қайтыс болған адамдар саны.

• Табиғи өсім – 1000 адамға шаққандағы туған және қайтыс болған адамдар санының арақатынасы.

• Қазақстан Республикасының алғашқы ұлттық халық санағы 1999жылы жүргізілді.

• Миграция – көші-қон.

• Эмиграция – елден кету.

• Иммиграция – елге келу.

• Реэмиграция немесе репатриация –көшіп кеткендердің елге қайта оралуы.

• Депортация – халықты күштеп көшіру.

• Қазақстан халқының 48,2 % - ын ерлер құрайды.

• 51,8 % - ын әйелдер құрайды.

• Еліміздегі еңбекке қабілетті жас ер адамдар үшін – 16-63 жас

• Әйелдер үшін – 16 – 58 жас

• Еңбекке жарамды адамдар – экономикалық белсенді халық немесе еңбек ресурстары.

• Еңбек етуге қабілеті бар әрбір адам, халықтың еңбек ресурсын құрайды.

• Қазақстан халқының 59, 2 %- ы еңбек ресурсы болып есептеледі.

• Экономикалық белсенді халық (ЭБХ) – 69,9% - ы құрайды.

• Табиғи өсудің дүние жүзіндегі чемпионы – Кения ( мың адамға 54)

Кенияның екі еселенуі үшін – 17 жыл

Ұлыбританияға – 630 жыл

• Ең алғаш демографиялық саясатты ұстанған ел – Үндістан

( 1951 жыл. «Біз екеуміз, екеумізге екі бала»)

• Қытай: « Бір отбасы – бір бала»

• Халықтың санын көбейту мақсатында – Дания, Франция, Германия саясат жүргізуде.

• Табиғи өсудің бір түрінен екінші түріне алғаш ауысқан ел – Жапония

• Ең кәрі ел – Монако; ең жас ел – Кувейт.

Халықтың ұлттық және діни құрамы

• Қазақстанда 130 – дан астам ұлт пен ұлыстардың өкілдері тұрады.

• Қазақтың белгілі демограф, ғалымы – Мақаш Тәтімов.

• Халық санының табиғи азаюы – депопуляция деп аталады.

• Диаспора – саны жағынан аз белгілі бір ұлт өкілінің өз елінен тысқары мемлекетте тұруы.

• Этнос – адамдардың тайпа, халық, ұлт болып тарихи қалыптасқан тұрақты топтары.

• Дүниежүзіндегі қазақтардың саны 15,5 млн адамнан асады.

• Қазақ этносы саны жағынан дүниежүзінде 70 орында.

• Қазақстандағы халықтың орташа тығыздығы – 1 км² жерге 6,0 адам

• Дүние жүзінде 21 тіл семьясы бар

• Ең көп тараған тіл әулеті – үнді-еуропалық

• Қазақ тілі Алтай тіл семьясының түркі тілдер тобына кіреді.