Қазақстан
тарихынан практикалық жұмыс №11
Қазақстандағы этногенез
және этникалық процестер
Аты-жөні:_______________________Тобы:____Күні:__________
1-тапсырма. Сызбаны
толтыр.
Этногенездің
фин-угор кезеңі
Этногенездің
үндіеуропалық кезеңі
2-тапсырма.
Мәтінмен жұмыс.
Орталық Азияда
этникалық сана-сезім ұзақ уақыт бойы шаруашылық қызметке сәйкес
қалыптасып, отырықшы және көшпелі халық болып бөлінді. Қазақтардың
этногенезі көшпелі өркениеттің пайда болуымен байланысты. Көшпелі
малшылық көшпелілер мәдениетін қалыптастырды және қазақтар
этногезінің басталуына негіз болды. Қазақтар этногенезінің ерте
кезеңдерін зерттеу Қазақстан аумағындағы әртүрлі археологиялық
мәдениеттерді қалыптастырушылардың тілдерін анықтаумен тікелей
байланысты. Кез келген далалық этнос әртүрлі антропологиялық,
тілдік және этникалық элементтердің араласуы нәтижесінде
қалыптасты. Бірақ барлық далалықты өркениеттерінің жақындығы
біріктірді. Қандай тілде сөйлесе де, Даланы барлық тұрғыны – малшы,
ал б.з.б. І мыңжылдықтың ортасына қарай көшпелі және жартылай
көшпелі болды.
Қазақтар этногенезінің
басталуы сан ғасырлар қойнауында жатыр. Қандай болмасын
археологиялық мәдениетке жататын халықтың этникалық тегін дәл
анықтау қиын. Этногенезді зерттеу кезінде әртүрлі ғылымның
мәліметтері қолданылады. Қазақтар этногенезінің ерте кезеңдерінде
этникалық үдерістер үндіеуропа тілдестер ортасында өтті. Біздің
заманымыздың басталуына қарай Ұлы Даланың орталық бөлігіндегі
үндіеуропалық дәуір аяқталды. Этногенезге түркілік құрамының ықпалы
артты.
Мәтін не туралы
жазылған?...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
Қазақтардың этногенезі
немен
байланысты?...............................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
Далалық этнос қандай
нәтижеде
қалыптасты?.............................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
Этногенезді зерттеу
кезінде қандай ғылымның мәліметтері
қолданылады?............................................................
...........................................................................................................................................................................................
Даланың тұрғындары қай
кезеңде көшпелі және жартылай көшпелі
болды?..........................................................
...........................................................................................................................................................................................
3-тапсырма. Адасқан
әріптерден дұрыс сөз шығар.
|
Р А Л Р У Т -
|
Р А Т Х А
Д |
|
Р А Т Қ А С -
|
Р А Л А Г Р А В А М О А Х
|
|
Р А Л Я Й А Р А Д А Р А П
|
Р Е Т Т Е Г А С С А М
|
|
Р А Д Н О Д Е С С И
|
Р А Л А П С А М И Р А
|
4-тапсырма. Кестені
толтыр
5-тапсырма. Сұрақтарға
жауап беріп, дұрыс сөзді шығар
1. Этностың
ұрпақтан-ұрпаққа берілетін мәдениеті?
2. Өзара түсінікті
тілде сөйлейтін адамдар арасындағы белгілі бір аумақта
қалыптасуы
3. Этностың өзіндік
атауы
4. Өз этносы шегінде
ғана неке құру арқылы жүзеге асады?
5. Этностың пайда
болуының тарихи үдерісі
6. Этникалық
үдерістерді зерттейтін ғылым?
7. Ғылым тұрғысынан
қараса, этнос – адамдардың өзіндік сезімі бойынша тиісті болатын
этникалық қауымдастық
6-тапсырма.
Тест
|
Даланың тұрғындары қай уақытта көшпелі және жартылай
көшпелі болды?
а) б.з.б. І мыңжылдықтың
басы
б) б.з.б. І мыңжылдықтың
ортасы
с) б.з.б. І
мыңжылдықтың соңы
|
Қай мәдениетті жасаушылардың тілі даулы мәселе
болды?
а) Қарсаұқ мәдениетін
б) Ботай-Терсек мәдениетін
с) Андрон
мәдениетін
|
|
Қазақтар этногенезінің түркілік кезеңінің басталуы
кімдермен байланысты?
а) ғұндармен
б) сарматтармен
с)
үйсіндермен
|
Батыс Түрік қағанатының өмір сүрген
уақыты
а) 558-603
б) 603-704
с)704-756
|
|
Андрондықтар еуропеоидтердің неше тілінді
кездеседі?
а) 2
б) 3
с)
4
|
Шығыс Түрік қағанатының өмір сүрген
уақыты
а) 558-603
б) 603-704
с)704-756
|
|
Түркі қағанатының өмір сүрген
уақыты
а) 603-704
б) 558-603
с)
552-603
|
Даланың шығысында, сақтар мен юэчжилерден шығысқа қарай
мекендеген ғұндар қай уақытта көшпелілердің үлкен империясын
құрды?
а) б.з.б. ІІІ ғасырда
б) б.з.б. ІІ ғасырда
с) б.з.б. І
ғасырда
|
|
Қай жылы арабтар қарлұқтармен одақтасып, қытайлықтарды
елеулі жеңіліске ұшыратты?
а) 603 жылы
б) 751 жылы
с) 552
жылы
|
Қай жылы Білге қаған басқарған Екінші Шығыс түркі қағандығы
құрылып, қытайлар мен тоғыз-оғыздарды бірнеше ірі жеңіліске
ұшыратты?
а) 646 жылы
б) 682 жылы
с) 603
жылы
|
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
07 Қазан 2024
162
3 рет жүктелген
