Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.

Бөлім:

6.3 XIII - XV ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстан.

Педагогтің аты-жөні

Г. Утепова

Күні:

Сынып: 6ә

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қазақстандағы моңғол шапқыншылығы.

Зерттеу сұрағы: Неліктен Шыңғыс хан әскерлері Отырарды алты ай бойы ала алмады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

6.3.1.5 Отырарды қорғаудағы қала халқының ерлігін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Отырар шайқасының тарихи маңызына тоқтала келе Отырарды қорғаудағы қала халқының, Қайыр ханның ерлігін сипаттайды.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа дайындықтарын тексеру.

Үй тапсырмасын тексеру.

«Таза тақта» әдісі.

(Аалдыңғы тақырыпқа байланысты білімдерін тексеру).

1. Темучин (Шыңғысхан) шамамен ……….жылы өмірге келді? (1155 жыл)

2. …….жылы көктемде моңғол ақсүйектерінің құрылтайында барлық моңғолдардың әміршісі болып жарияланды? (1206 жыл)

3. ………….өз халқына былай деп мәлімдеді: «Мен өз бетінше жүрген ұсақ билеушілерді, мұқтаждықта және езгіде жүрген адамдарды бағындырдым, мен оларды жинап біртұтас еттім»? (Шыңғысхан)

4. Осы құрылтайда …………..жария етілді? («Яса», «Жасақ»)

5. Мемлекет пен тұрғын халық……әскери әкімшілік аймаққа бөлінді? (3)

6. Түмен ……… мың жауынгерден, әр жүздік ………ондықтан тұрды? (10)

7. Сол кезге сай әскери техникасы: ……….. бұзатын және ….. лақтырғыш қарулар бар еді? (қабырға, от)

8. Мемлекеттің орталығы ……………..Моңғолияда орналасты? (Қарақорым)

9. Халыққа бұйрықтар жеткізу үшін арнайы ……. Ұйымдастырды? (жасақ)

10. Шыңғысхан…….. бағалады. Өзінің және ақсүйектер балаларының білім алуына, үлкен табыстарға жетулеріне жағдай жасады? (ғалымдарды)

Ой қозғау.

М.Шахановтың «Отырар опаты» поэмасының үзіндісін аудиотаспада тыңдатып, төмендегі тапсырмалар бойынша шығармашылық тапсырма орындау тапсырылады.

1.Поэмада не туралы айтылған?

2.Тыңдап отырып қандай сезімде болдыңыз және қандай ой келгенін сипаттаңыз.

3. Отырар халқының қандай ерлік көрсеткенін айта аласындар ма?

Сыныптық талқылаудан кейін оқушыларды сабақ тақырыбына алып келу.

Жаңа сабақтың тақырыбын, зерттеу сұрағы, мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстырыңыз.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Дескрипторлары:

-Cұраққа дұрыс жауап береді.( 1 балл)

Таратпа материалдар

М.Шахановтың «Отырар опаты» поэмасы (Аудиотаспа), Қазақ әдебиеті оқулығының 212-213 беттер.

«Отырар опаты»суреті.

Сабақтың ортасы

Мәтінмен жұмыс.

Барлық оқушыларға «Неліктен Шыңғыс хан әскері Отырарды 6 ай бойы ала алмады?» тақырыбын ашатын мәтін тарату.

Мәтіннен фактілерді түсті маркермен белгілеуге тапсырма беру, дәлелдеу.

Неге олай ойлайсыңдар?

2-тапсырма: Жұптық жұмыс.

Хронологиялық кестемен жұмыс.

3 тапсырма: Жеке жұмыс. Тарихи диктант.

Әскери жорық ..................жылы .................жағалауынан басталды. ................қаласы қоршалды. Отырарды жаулап алуға Шыңғысхан өз балалары .........мен .................қалдырды.Үлкен баласы-..............Сырдария төменгі бойына аттанды. Шыңғысханның өзі кетті. Отырар билеушісі............... ерлікпен шайқасты, ол басқарған әскер мен қала тұрғындары басқыншыларға қарсылық көрсетті және қаланы ...... ай бойы қорғады. Бірақ әскербасы............. опасыздық жасап, қаланың қақпасын ашып жібереді.Сөйтіп...............жылы ақпанда Отырар қаласы жауалап алынды, оның билеушісі ................жазаланады.

4-тапсырма:

«Додекаэдр» әдісі бойынша жұмыс.

Оқушылар тақырыпқа байланысты сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар мәтінмен жұмыс істейді.

Оқушылар кестемен жұмыс істейді.

Оқушылар кестемен жұмыс істейді.

Дескрипторлары:

-Мәтіннен фактілерді белгілейді.

- Өз ойларын дәлелдейді.

( 2 балл)

Дескрипторлары:

- Берілген кестеге жылдарды жазады.

- Берілген кестеге оқиғаны жазады.

- Кестеге оқиғаның нәтижесін анықтайды.

( 3 балл)

Дескрипторлары:

-Мәтін мзмұнын түсінеді.

- Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді.

- Берілген деректердің атауларын қоса көрсетіп жазады.

( 3 балл)

Дескрипторлары:

-Cұраққа дұрыс жауап береді.( 1 балл)

Ақпараттық мәтін

XIII-XV ғғ. моңғол шапқыншылығының картасы

«Қазақстан тарихы».

Оқулық.

кесте

Сабақтың соңы

Кері байланыс:

«3Қ»әдісі бойынша:

Қызық.............................................

Құнды..............................................

Қиын……………………………….

Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды

кесте

Оқу тапсырмасы

Үйге тапсырма:

«Қайырханның ерлігі». Эссе жазу.