Қарағанды облысы,Жаңаарқа
ауданы,Бидайық жалпы білім беретін мектебі Алғашқы әскери және
технологиялық дайындық пәнінің мұғалімі Жалмаганбетов Кайрат
Орынбаевич
Ашық
сабақ.
Сабақтың тақырыбы: Қазіргі заманғы ұрыстың
сипаты, жауды жою
құралдары,сарбаздардың және
әскери бөлімдердің
ұрыстық міндеттерді сәтті
орындалуын қамтамасыз
ететін
шарттар
Сабақтың мақсаты: Оқушылар мотоатқыштар
бөлімшесінің
ұйымдастырылуы туралы жалпы
мағлұмат алады. ЖҰМ туралы деректер
жинайды.
Уақыты: 40
минут.
Өткізілетін
орны: АӘД
кабинеті
Өткізілетін
күні: 10
«а»
сыныбы 22.04.
2021жыл.
Көрнекілік
құралдар: Плакаттар, АӘД оқулығы.
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі
– 3
минут.
Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады,
оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт
көрінісін тексеру.
ә) Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі
– 7
минут.
Ұрыс жүргізу тактикасының
дамуына жаңа қарудың әсер етуі туралы
айтыңдар.
Шетел мемлекеттерінде
қазіргі қарудың қандай түрі бар
Жаңа қару мен ұрыс жүргізу
тактикасының жаңа формаларының артықшылығын
түсіндіріңдер.
б) Негізгі бөлім
– 25
минут.
Қазіргі заманғы ұрыс
сипаты.
Ұрыс – соғысушы екі жақтың
бөлімі мен бөлімшелерінің, әскерлерінің ұйымдасқан қарулы
қақтығысы. Ол жеңіске жетудің бірден – бір құралы және қарсыласты
жою немесе тұтқынға алу мақсатында, сонымен бірге маңызды
аудандарды ұстап тұру мақсатында
жүргізіледі.
Қазіргі заманғы ұрыс жалпы
әскери болып табылады. Оған әуе қорғаныс күштері, аэроұтқыр
әскерлері, құрлық әскерлерінің бөлімдері мен бөлімшелері, сонымен
бірге теңіз жағалау бағыттары қимылдарында – шекара қызметіндегі
теңіз дивизия кемелері және әскери - теңіз күштері
қатысады.
Қазіргі заманғы ұрыста
қарсыластар жағы ядролық қару және жеңіліске ұшыратудың басқа да
құралдарын немесе тек әдеттегі қару-жарақтар қолданып жүргізуі
мүмкін. Қарсыласты талқандау және ұрыста жеңіске жету, қарудың
барлық түрлерінің қуатты соққылары, ұрысқа қатысушы бөлімдер мен
бөлімшелердің белсенді және шешуші қимылдары, жауынгердің моральдық
және дене күштерінің шектік төзімділігі нәтижесінде мүмкін
болады.
Қазіргі заманғы ұрыстың
негізгі белгілері: айлалық (маневрлік),
жоғары өзгермелік, жағдайдың тез және шұғыл өзгеруі, майдандағы
және тереңдіктегі ұрыс дамуының бір қалыпсыздығы, ұрыс жүргізу
тәсілдерінің әр түрлілігі, жеке құрамның моральдық - психологиялық
және дене күштерінің жоғары болуы.
Қазіргі ұрыс түрлері және
олардың сипаттамасы. Ұрыс мақсатына және тактикада
қол жеткізу әдістеріне байланысты ұрыстың төмендегідей түрлері
болады: шабуыл,
қорғаныс және бетпе – бет
ұрыс.
Шабуыл ұрыстың негізгі түрі.
Шабуылдың мәні: шабуылдаушы әскер барлық қолда бар атыс құралдарын,
сондай-ақ ядролық қаруды пайдаланып, қарсыласты талқандап және қол
жеткізген нәтижелерді пайдалана отырып, қарсылас орналасқан
тереңдікке шапшаң енеді, сөйтіп, оның тірі күшін, қару – жарағын,
ұрыс техникасын жояды да қарсылас орналасқан аймақты басып
алады.
Шабуыл алдында, әдетте, атыс
дайындығын жүргізеді. Ол қарсыластың маңызды объектілерін талқандау
мақсатында оның қорғанысына артиллерия мен авиацияның алдын ала
жоспарланған және дайындаған соққысын жіберуден тұрады. Осы уақытта
ядролық соққылар да жіберілуі мүмкін.
Қорғаныс
– қарсыластың басым күшінің
шабуылын тойтару, оны едәуір шығынға ұшырату, орналасқан бекіністі
ұстап тұру және кейін шешуші шайқасқа шығу үшін тиімді жағдай жасау
мақсатында жүргізілетін ұрыс түрі. Қорғаныс қарсыласқа бекінген
орыннан барлық қару атысымен зақым келтіру, бекіністер мен тірек
пункттерін ұстап тұру үшін табанды күрес
жүргізу.
Бетпе – бет ұрыс
– шабуылдық ұрыстың бір түрі. Ол
екі жақ қойылған мақсатты шабуылмен орындауға ұмтылған кезде
жүргізіледі. Ол ұрыс
барысында: шабуылда - қарсыластың қарсы
шабуылын тойтару кезінде,қорғаныста – шабуылдаушы қарсыласқа
қарсы шабуыл жасау кезінде тууы мүмкін. Бетпе – бет ұрыс кезіндегі
әскерлердің қимылы негізіне - қолда бар барлық атыс құралдарымен
қарсыласқа зақым келтіру, тиімді шептерді басып алу мен ұрыстық
ретке жазылуда қарсыластың алдын алу; тыл мен қапталдардан соққы
беру, қарсыласты бөлшектеп талқандау
жатады.
Жаяу әскердің ұрыс
машинасындағы (ЖҰМ) мотоатқыш бөлімшесінің құрамына
кіретіндер:
бөлімше командирі;
көздеуші – оператор;
механик – жүргізуші;
пулеметші;
гранататқыш;
гранататқыштың
көмекшісі;
аға
атқыш;
атқыш.
ЖҰМ – бұл сауытталған шынжыр табанды машина. Ол
бөлімшенің жеке құрамын орналастыруға, ұрыс жүргізуге және жылжуға
арналған. ЖҰМ зеңбірекпен, пулеметпен және танкіге қарсы
басқарылатын реактивті снарядтармен жабдықталған. Машина маневрлі
және өтімділігі жоғары, өте жылдам қозғалады (70км/сағ), су
бөгеттерінен, жолсыз, батпақ жерлерден және қалың қарлардан жақсы
өтеді. ЖҰМ ядролық жарылыстың зақымдаушы факторларына қарсы қорғану
жүйесімен және түнде көру аспабымен
жабдықталған.
Мотоатқыш
бөлімшенің
қаруларында ЖҰМ, қол пулеметтер, танкіге қарсы
гранататқыш, автоматтар, жарықшақты және танкіге қарсы гранаттары
болады.
Мотоатқыш бөлімшелер қазіргі заманғы қуатты қару
– жарақпен және техникамен қарулана отырып, қарсыластың ұрыс
техникасы мен атыс құралдарын, тірі күштерін өз атысымен табысты
түрде жеңіліске ұшыратуға қабілетті. Олар жылдың және тәуліктің кез
келген мезгілі мен уақытында, ауа райының кез келген жағдайында
табанды қорғаныстық ұрыс жүргізе отырып, жоғары қарқынмен шабуылдай
алады.
в) Қорытынды бөлім
– 10 минут.
Сұрақтар мен
тапсырмалар:
жалпы әскери ұрыс дегеніміз не?
қазіргі жалпы әскери ұрыстың негізгі белгілерін
атаңдар.
қазіргі ұрыстың түрлерін атап, оларға сипаттама
беріңдер.
қарсыласқа зақым келтіру құралдары туралы
айтыңдар.
Алғашқы әскери
дайындық пәнінің
ұйымдастырушы
оқытушысы: Жалмаганбетов К.О.