ҚМЖ.7-сынып.Ұлттық тағамдар

Күні:

Мектеп:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сыныбы: 7А, В

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім

Гендік өзгеріске ұшыраған тағамдар

Сабақтың тақырыбы

Қазақтың ұлттық тағамдары

Оқу мақсаты

7.О3. Ауызекі сөйлеу және көркем әдебиет стиль мәтіндердің тақырыбын, мазмұнын, мақсатын, лексикалық ерекшеліктерін салыстыру

Сабақ мақсаты

Тақырып туралы мәселені болжайды.

Негізгі және қосымша ақпаратты талдайды.

Факті мен көзқарасты ажырату.

Бағалау критерийлері

Мәселені болжайды;

Тақырыпты талқылайды;

Мәтінді оқып, коментарий жасайды.

Тілдік мақсаттар

Пән лексикасы және терминологиясы: қайрымдылық, сұхбат.

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Менің ойымша, болашақта, ғалымдардың пайымдауына, зерттеулерге сүйенсек...

Құндылықтарға баулу

Өзара құрмет, туған жерге деген сүйіспеншілік

Пәнаралық байланыс

Биология

АКТ дағдыларын

қолдану

Оқылымды жүзеге асыру үшін мәтін қолданылады.

Алдыңғы білімі

Тақырып бойынша жеке білімдер

Жоспар

Сабақ кезеңдері, уақыт

Сабақтағы жоспарланған іс-шаралар

Ресурстар

Кіріспе бөлімі

2 минут

5 минут

Қызығушылықты ояту

Суреттен не көріп тұрмыз?

Негізгі бөлім

Жеке және жұптық жұмыс

Жеке жұмыс

15 минут

3 минут

15 минут

5 минут

20 минут

5 минут

Сергіту сәті

«Маған қатысты» әдісі.

Балаларға қызықты сұрақтар қойылады, егер айтылған ақпарат өзіне қатысты болса қолын көтереді.

Оқылым тапсырмасы

А мәтіні

Қазақтың ұлттық тағамдары

Тілші: Сәлеметсіздер ме, «Балапан» арнасының тұрақты көрермендері! Бүгін «Сау бала» бағдарламасына арқау болар тақырып: « Қазақтың ұлттық тағамдары». Бүгінгі бағдарламамыздың қонағы балалар дәрігері Толқын Мұхаметқалиқызы.

Толқын Мұхаметқалиқызы: Сәлемесіңдер ме, балалар! Мен сіздермен кездескегіме қуаныштымын. Шақырғандарыңа үлкен алғыс.

Тілші: Дәрігер, ұлттық тағамдардың балалар денсаулығына пайдасын айта өтсеңіз?

Толқын Мұхаметқалиқызы: ХХІ ғасырдағы заманауи медицина және денсаулықты қорғау саласы аурулардың алдын алу мәселесіне түбегейлі бетбұрыс жасауда. Бұл бағыттағы аса маңызды шаралар – сапалы тағам . Яғни осы құндылықтарымыз арқылы ғана халықтың денсаулығын нығайтып, өмір жасының ұзаруына үлес қоса аламыз. Қазақ тағамтану академиясының президенті, академик Төрегелді Шарманов: “Ұлттық тағамымыз бірінші қанға, жүрекке, ми жұмысына жақсы жағынан әсер ету керек. Қазақтың ұлттық тағамдары дегенде құрт-ірімшік, сүрленген ет ойымызға оралады. Олардың барлығы денсаулығымызға пайдалы.Мәселен, қымыз адам денсаулығына өте пайдалы, ол адамның шаршауын ұмыттырып, көңіл күйін көтереді. Қымыздың құрамында адамға рақат сыйлайтын дәрумендер бар. Тіпті орыс жазушысы Лев Толстой көңілі құлазыған сәттерде апталап қымыз ішіп жататын болған екен”- дейді.

Тілші: Балалардың ең сүйіп жейтін ұлттық тағамы - құрт. Құртты табу қолжетімді, дүкен сөрелерінде толып тұр. Бірақ, дүкен сөрелеріндегі құрттардың құрамы таза ма?

Толқын Мұхаметқалиқызы: Құрт - ақуыздарға бай болғандықтан бала денсаулығына өте пайдалы. Құрт жеген балалардың ең бастысы тістері ауырмайды, дұрыс өседі. Бойлары жақсы өседі. Есепті тез шығарады. Өйткені құртта адам ағзасына ең көп қажет болатын кальций дәрумені бар. Сонымен қатар, құрт дәрумендерге бай, адамның ас қорытуында әсері өте жоғары, атап айтсақ кейбір ас қорытуға арналған дәрілерге пара-пар сияқты. Дүкенде сатылаты құрттарға келетін болсақ, Сатушыдан құрамын сұрау керек неме құрамы жазылған қағаз болуы шарт. Егер, осындай белгілер көрсетілмесе құросылтты сатып алмаған жөн. Бұл тек қана құрт өніміне қатысты емес, басқада тағамдарды да осылай қарау керек.

Тілші: Ата-аналарға қандай кеңес бересіз?

Толқын Мұхаметқалиқызы: Құрметті ата-аналар, балаңыздың денсаулығына алаңдасаңыздар тамақтануына назар аударыңыз. Қазір дүкендерде қаптап кеткен ГМӨ қосылған майлы тағамдарды емес, табиғи таза өнімдерді беріңіз. Бала денсаулығына сүт, ет өнімдері, ұн өнімдері өте пайдалы. Қазақтың ұлттық тағамдары осы өнімдерге өте бай.

//Балапан//Саубала//

Ә мәтіні

Ескен Елубаев

Қазақтың ұлттық тағамдары

Қазақтың ұлттық тағамдары,

Жасымнан жақын маған бәрі.

Теңгермес ем оларға мен,

Ешбір асты жаһандағы.

Қазы

Әрі – дәрі,

Әрі – ас,

Жегендердің бәрі мәз.

Қазақтың жүрген жерінде.

Тұрады ол дәйім төрінде.

Мойындар бар ұлт, өңгелер,

Қазыға ас жоқ тең келер.

Қымыз

Күбіге піскен қымызым,

Бұрқыраған иісі

Мұрныңнан кетпес күн ұзын.

Ішіп көрген шұбатты,

Дәмін бірден ұнаты.

Денсаулыққа пайдалы

«Зәм - зәм» суы сияқты.

Сөк

Тарының сөгін

Майға шылап жегін.

Қатық

Сорпаның дәмін татып,

Қосып іш оған қатық.

Сорпа

Ет сорпасын іш,

Сонда қуат, күш.

Ет - етке,

Сорпа – бетке.

Деп айтпайды

Қазақ текке.

https://bilimdiler.kz/oyin_sayk/olender/2089-kazaktyn-ulttyk-tagamdary-esken-elubaev.html

Ұлттық тағамдарға не жатады?

Ұлттық тағамның пайдасы?

Мәтінде қандай ұлттық тағамдардың атауы аталған?

Екі мәтіннің ортақ ойы қандай?

Екі мәтіннің айырмашылығы қандай?

Тапсырма. 1. Оқылымалды тапсырма. ВЕНН диаграммасы арқылы Қазақтың ұлттық тағамдары мен ГМӨ салыстыру.

Дескриптор.

+Ұлттық тағамдарды сипаттау үшін 2 сөйлем қолдынылады.

+ГМӨ-ны сипаттау үшін 2 сөйлем қолданылады

+Ұқсастығын 2 сөйлеммен көрсетеді

Ауызекі тіл, ауызекі сөйлеу — адамдардың тіл арқылы қарым-қатынас жасауының бір түрі.

Ауызекі тілдің басты ерекшелігі — сөйлеудің алдын ала дайындықсыз, тікелей қарым-қатынас жасау барысында жүзеге асатындығы.

Тіл білімінде ауызекі тілді функционалдық стильдердің бір түрі ретінде қарастырады. Басқа стильден оның біршама өзгешеліктері бар. Негізгі мақсаты тікелей және тез хабар беріп, хабар алу болғандықтан ауызекі тілде әдеби тілдің нормасынан тыс сөздер мен сөз тіркестері — варваризмдер, кәсіби сөздер, жаргондар, диалектілер т.б. кездесуі әбден мүмкін.

Көркем әдебиет стилі - проза, поэзия, драматургия салаларында жазылған көркем шығармалардың стилі (тілі). Көркем әдебиет стиліне тән бірнеше ерекшеліктер бар. Солардың бірі - тіл байлығы. Көркем шығармаларда қолданылмайтын сөздер мен сөз тіркестері, фразеологизмдер аз. Кез келген шығарма тек қана авторлық баяндаудан ғана емес, кейіпкер тілінен де тұрады.

2. Мәтінді түсініп оқып. Мәтіндерді салыстыра талдаңыздар.

Кері байланыс

Өз ойларын, жеке көзқарастарын, сұрақтарын, Сабақтан алған әсерін бөліседі.

Слайд

https://bilimdiler.kz/oyin_sayk/olender/2089-kazaktyn-ulttyk-tagamdary-esken-elubaev.html

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=9a4f6071ede2ea9880b2f7244bbd80a04597093b-3919804-images-thumbs&n=13

Қорытынды бөлім

5 минут

Ой толғаныс

Ұлттық тағамдарға не жатады?

Ұлттық тағамның пайдасы?

Үй тапсырмасы Кері байланыс/ Бағалау

Жоғарыда қойылған мақсатқа қайта оралу, қаншалықты қолжетімді болды, қандай кедергілер болды, әлі де қай жағына назар аудару қажеттігі туралы оқушылар рефлексиясы тыңдалады.

Рефлексия

Бүгінгі сабақта қандай дағдыларымды дамыттым?

Қандай жаңа ақпарат алдым?

Алған білімімді қалай қолдана аламын?

Мұғалімнің кері байланысы.

Саралау: Оқушыларға қалай қолдау көрсетуді жоспарлап отырсыз? Қабілетті оқушыларға қандай міндет жүктеуді жоспарлап отырсыз?

Бағалау: Сіз оқушылардың материалды меңгергендігін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және тех‑ никалық қауіпсіздікті сақтау.

Мұғалім рефлексиясы Оқу мақсаты/сабақ мақсаты нақты, өлшемді болды ма? Оқушылардың барлығы оқу мақсатына жетті ме? Жетпесе, неліктен? Қолданылған дифференциация сабақтың мақсатына жетуге қалай ықпал етті? Сабақ кезеңдері уақытқа сай жүзеге асты ма? Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды? Неліктен? Сабақты жақсартуда не ықпал етер еді (оқыту мен оқу туралы ойланыңыз)?

Бұл бөлімді осы сабақ туралы ойлануға арнаңыз. Сол бағанда ұсынылған сабағыңызға қатысты маңызды сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1.

2.

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?