Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Қазақстандық географтардың зерттеулері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.1.1 география ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулері туралы баяндайды

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

Қазақстан жерін зерттеуге үлес қосқан қазақстандық ғалымдар туралы біледі

Оқушылардың көпшілігі:

Қазақстан жерінде жасалған зерттеулердің мақсатын анықтайды

Кейбір оқушылар:

Қазақстандық ғалымдардың еңбектеріне талдау жасайды

Бағалау критерииі

география ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандықтардың зерттеулері туралы айтады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

«Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасып, көңіл- күй сұрау, түгендеу.

«Пазл» әдісі арқылы 2 топқа бөлу. Оқушылар сандықшадан кезекпен қиынды қағаз бойынша суреттерді құрастыра отырып, топтағы физикалық карталар және оның Қазақстандағы орындарын анықтайды.

«Миға шабуыл» әдісімен жаңа сабақтың тақырыбын ашуға түрткі болатын сұрақтар қойылады.

Қазақстанның географиялық орнын сипатта. —          Сағаттық белдеулер дегеніміз не?

Уақыт айрмасы қалай анықталады? —         

Меридианы туралы не білесің? —   

Сұрақтарға жауап ала отырып, жаңа тақырып пен оқу мақсатын ашамыз.

Ой толғау: Көрсетілген фото суреттер арқылы ой толғау

(География пәнінің зерттеу нысанын айқындауға жол көрсететін суреттерді көреді, жалпы тақырып жайлы ой қалыптасады)Тақырыпқа ену үшін «Блиц-сұрақ» әдісі » шабуыл әдісі арқылы сұрақтарға жауап береді:

«Блиц-сұрақ» әдісі. (Бір жауабы бар бес сұрақ). Жаңа сөздердің ғылыми атауы.

-

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

дидактикалық материалдар.

Интерактивті тақ

Ортасы

Тақырыпқа шығу.

Мұғалім жаңа сабақты оқушыларға бастау үшін«Тұлғаны таны?» әдісі арқылы ой-қозғау жүргізеді.

- Кімнің бейнесі?

- Қазақ қоғамында алатын ролі қандай?

- Қазақ жерін зерттеудің қандай қажеттілігі болды?

Оқушылар сұрақтарға жауап бере отырып, бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтайды.

. Мақсат қою

Оқушыларға бүгінгі сабақтың мақсатын анықтау үшін сұрақтар қойылады.

• Қазақстандық географ зерттеушілердің география ғылымына қосқан үлестері маңызды ма?

• Зерттеушілер жасаған еңбектердің қазіргі уақытта құндылығы қандай?

Оқушылар сұрақтарға жауап бере отырып, оқу мақсатын анықтайды.

Бағалау критерийімен таныстырады

Тыңдалым алды қойылатын ашық сұрақтар:

-Ш. Уалихановтың Қазақстан географиясының қалыптасуындағы ролі қандай?

- Қазақстан географиясының қалыптасуы қандай кезеңдерге бөлінеді?

«Қазақстандық географтардың зерттеулері» тақырыбында интербелсенді тақтадан бейнесабақ (сабақ тақырыбымен байланысты) көрсетіледі. (тыңдалым дағдысын дамыту)

Бейне сабақты көріп және оқулықты пайдаланып, негізгі ұғымдарды дәптерге жазып алады. (жазылым дағдысын қалыптастыру)

Тапсырма №1. Топтық жұмыс. Топтарға жаңа тақырыпқа байланысты мәтінді бөліктер таратылады. Оқушылар берілген таратпаны әрқайсысы жеке-жеке топ ішінде оқып шығып, талқылайды. (оқылым дағдысын қалыптастыру)

Мәтінді оқып, талқылап болған соң , «Сұрақ – жауап» әдісі арқылы сұрақтарға жауап береді. (айтылым дағдысын қалыптастыру)

1-топ География ғылымы шешетін тәжірбиелік мәселе ?

Қазақстан географиясының қалыптасу кезеңі?

Қазақстандағы академиялық географияны ұйымдастырушы?

2-топ. Зерттеушілер тобы қандай мәселлерді шешетінін анықта.

Қорықтар жүйесінің ғылыми түрде негіздейді: Олардың қанша болуы, қандай аумақта орналасуы және табиғат зоналарына байланысты қалай таралуы керек екендігі

3-топ: Қорық орналасатын жерді таңдап шекарасын белгілейді және ұйымдастырылу жобасын құрастырады

  Бағалау. Топтар «Сен маған мен саған әдісі»арқылы бірін-бірі карталар арқылы бағалайды.

Тапсырма №2. Жұптық жұмыс «Жұптасып ойлау» әдісі арқылы орындалады.

А) Берілген ресурстар бойынша академиялық географияның сипаттамын құрастыр: 1) атқаратын қызыметі 2) орналасқан жері 3) Ірі орталықтар . Қортынды жаз

Б) 1) Қазақстандағы географияның даму кезеңі 2) Уақыт аралықтары 3) Зерттеу мақсаттары мен зерттеуге үлес қосқан ғылымдар деп бөл. Жасалған жұмысты кесте түрінде көрсет

. Оқушылардың іс-әрекеті.

Жұптық жұмыс

Тапсырма № 1Мәтінмен жұмыс: География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақстандық Ш.Ш.Уәлиханов пен Қ.И.Сәтбаев зерттеулеріне талдау жасай отыра, төмендегі кестені толтыр:

Бағалау: Топтық бағалау.

Жеке жұмыс:

Тапсырма №2 Кескін картамен жұмыс:

а) Кескін картаға Ш.Ш.Уәлихановтың маршрутын түсіру

b) Қ.И.Сәтбаев ашқан кен орындары мен пайдалы қазбаларын шартты белгілерімен түсіру

Бағалау:Дескрипторды негізге ала отырып бірін-бірі бағалау

Жеке жұмыс:

Эссе жазу:

Тақырыптары:

1. «Қашқарияға саяхат»

2. «Қ.И.Сәтбаевтың Қазақстан ғылымын дамытуға қосқан үлесі»

Бағалау: Өзін-өзі тексеру

Арнайы ресурстар арқылы жаңа тақырыпты талдайды

Жұп бойынша

Жеке, өзара тақырыпты түсінгендерін мұғалімге қол көтеру арқылы білдіреді

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

http://ikitap.kz/audiobook/5189-kerqula_atty_kendebaj/5189-kerqula_atty_kendebaj

аудиокітап

Алты томдық «

Сабақтыңсоңы

Сабақты қорытындылау. Сабақта оқушылардың жинаған зерттеулеріне қарай тезірек сабақты түсінгендеріне байланысты ерекше мадақтау жасап,әрқайсысына жеке- жеке рефлексия жасау.

Рефлексия. «Қажетті сөздің астын сызыңыз»әдісі

арқылы оқушылардан бүгінгі сабақ бойынша рефлексия

жасауды ұсынамын.

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

1. .

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

География ғылымының қазіргі заманғы өзекті зерттеу проблемалары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.1.2 география ғылымының қазіргі заманғы өзекті проблемаларын анықтайды

Сабақтың мақсаты

Барлығы саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды.

Көпшілігі ұлы географиялық ашылулар мәтінін пайдаланып, кескін картаға саяхатшылардың жүрген жолдарын түсіріп түсіндіре алады.

Кейбіреуі саяхатшылар мен зерттеушілердің жүрген жолдарын жоққа шығару немесе дәлелдеу арқылы еңбектеріне баға береді.

Бағалау критерииі

География ғылымының дамуына саяхатшылар мен зерттеушілердің қосқан үлестерін анықтап талдай алады.

Географиялық саяхатшылар мен зерттеушілердің жүрген жерлерін картадан анықтай алады.

Ғалымдардың ғылыми-зерттеулеріне баға бере алады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Қызығушылықты ояту үшін миға шабуыл.

• Сабақты бастамас бұрын топқа бөліп алу

• Сыныптағы бала санына қарай бөлу

• Әр оқушы өзіне ұнаған түсті алады

• Суреттерінде не бейнеленгенін сипаттайды

• Берілген суреттерді біріктіріп, мәтін құрастырады.

Өткен сабақты пысықтау:

Ширату жаттығуы: Оқушыларды сыни тұрғыдан ойландырту үшін «Ой қозғау» әдісі арқылы сұрақ қоямын. Осы сұрақтар арқылы сабақтың тақырыбын айқындаймын.

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

Ұялы телефон

Және интернет желілері

Кітап

Ортасы

Жаңа тақырыпты ашу үшін оқушыларға тақтадан сурет көрсетіледі

Оқушыларға топқа талқылауға арналған тақырып бойынша бейнебаян көрсетіледі. Топқа берілген тақырып бойынша дайындалып ерікті оқушыны басқа топқа сұхбаттасуға жібереді сағат тілі бойынша. Соңында жиналған мәліметтермен өз тобының мүшелерімен бөліседі.

Топта жұмыс (Әр топқа жеке тапсырмалар беріледі):

Сәйкестендіру

Саяхатшылар: Ежелгі зерттеушілер туралы ақпаратты тыңдайды.Тапсырма: Ежелгі зерттеушілердің сынарын тауып сәйкестендіру

Бағалау Дескриптор:

• Ежелгі зерттеушілер туралы түсінік қалыптастыра алады.

• Зерттеушілердің зерттеген аймақтарын анықтайды.

• Саяхатшылар мен зерттеушілердің ғылымға қосқан үлестерін талқылайды;

• Зерттеушілердің сынарын таба алады.

Зерттеушілер: Орыс ғалымдарының зерттеулері туралы тыңдайды. Тапсырма: Берілген сурет бойынша орыс зерттеушілердің зерттеген аймақтарын жазады

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

_______________________________

Дескриптор:

• Орыс зерттеушілердің зерттеген аймақтарын анықтайды.

• Зерттеушілердің жүріп өткен жерлерін картадан анықтайды;

• Саяхатшылардың ғылымға қосқан үлестерін талқылайды;

Ғалымдар: География ғылымының дамуына үлес қосқан қазақ зерттеушілері туралы тыңдайды. Тапсырма: Ш.Уәлиханов пен Қ.Сәтбаев туралы эссе жазыңыз.

Дескриптор:

• Қазақ зерттеушілерінің зерттеген аймақтарын анықтайды

• Эссе бойынша қазақ зерттеушілерінің еңбектерін жазады;

• Зерттелген аймақтарының маңыздылығын түсіндіреді

Тапсырма: Жеке жұмыс. Оқушылар картадан саяхатшылар мен зерттеушілердің жүрген жерлерін кескін картаға түсіреді.

Дескриптор:

• Картада ұлы географиялық ашылулардың жүрген жолдарын анықтайды.

• Саяхатшылар мен зерттеушілердің жүріп өткен жерлерінің географиялық нысандарды кескін картаға түсіреді;

• Cаяхатшылардың сапарға шығу маңыздылығын түсіндіреді.

Кір жаятын жіпте сабақтағы негізгі ұғымдар ретсіз ілінген.

Тапсырма: Ұғымдарды ретімен орналастырып кестені толтырады.

Негізгі ұғымдар: зерттеушілер, саяхатшылар, географиялық қоғам, Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым Академиясы, География институты, сел.

Дескриптор:

• Ұғымдардың мағынасын анықтайды;

• Терминдерді түсініп жазады.

• Ұғымдарды еске сақтайды.

Сергіту сәті: «Адам адамға»

Топтағы адамдар жұп-жұбымен бір-біріне қарама-қарсы тұру қажет. Жүргізуші дененің бір мүшесін айтқан кезде, жұптар дене мүшелерін бірін-біріне тигізу қажет. (Мысалы, қол-қолға, аяқ-аяққа...)Кейін жұптар ауысады.

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ: «Баспалдақ» әдісі 1.Білімім төмен

2.Орташа 3.Орташадан жоғары 4. Жоғары

ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау

Слайдар

Ашық сұрап-жауаптар

Сабақтыңсоңы

Екі түрлі түсініктеме күнделігі.

Оқушылардан дәптердің бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан вертикаль сызықпен бөлу сұралады. Мәтінді оқу барысында олар:

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Үйге тапсырма

Үйге тапсырма:

БАҚ-тан тіл туралы мақала оқып,өз пікірін дайындау

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау: Оқушылардың тақырыпты теориялық тұрғыда жеңіл меңгеруі үшін және негізгі ойды толық түсінуін қолдау мақсатында мына тәсілдерді пайдаландым:

1.Бейнебаян көру , оқулықпен жұмыстану арқылы «Дереккөздер » арқылы сараладым.

2. Веендиограммасы, бинго әдісі арқылы қарқындылын сараладым.

3. «1минуттық әңгіме» арқылы әңгіме-диологқа түседі.

Сабақ өң бойында оқушыларды алға жетелеу мақсатымда, мадақтап, қолдап отырдым. Оларды дескриптор бойынша, смайликтер, «толық ай, жарты ай, жаңа ай», от шашу әдістерін пайданаландым.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Географиялық нысандар мен құбылыстарды номинациялау ерекшеліктері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.1.3 географиялық нысандар мен құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтайды

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады:

географиялық нысандар мен құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтайды

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады географиялық зерттеу әдістерінің мәнін түсіндіріп, қолданады;

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерииі

• Қосымша ақпарат көзінен алған мәліметтерді түсінеді;

• географиялық нысандар мен құбылыстарды номинациялау ерекшеліктерін анықтайды

• Географиялық білім көздерін біледі, карта, атлас, оқулық, әдебиеттермен қалай жұмыс істеу керек екенін түсінеді және барлық білім көздерін өз қажетіне қолданады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

. Қызығушылықты ояту үшін миға шабуыл.

• Суреттердің қиындыларын біріктіріп, топтарға бірігеді;

• Суреттерінде не бейнеленгенін сипаттайды

Сыни тұрғыдан ойлауға «Түрткі, сынақтан өткізу, қайта бағыттау» сұрақтары

1.Географиялық білім не үшін қажет?

2.Неліктен?

3.Географиялық білімдерді алған жағдайда қандай мамандықтарға қол жеткізуге болады?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру

Оқу мақсатымен, тілдік мақсатпен танысады;

Жетістік критерийлерін болжайды;

Жетістік критерийлерімен танысады.

Кластер құру: Қорқыт

Сұрақтар: 

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

«Кіру билеттері»

http://bestreferat.kz/extra_rkd/show/59

Ортасы

Мағынаны тану кезеңі

Географиялық нысан — жердің беткі қабатының белгілі бір қалыптағы айтарлықтай тұрақты тұтас элементі. Географиялық нысандар бір-бірінен шартты географиялық шек арқылы бөлініп ажыратылады. Географиялық нысандардың шығу тегі әртүрлі болуы мүмкін: табиғи (материктер, мұхиттар, өзен-көлдер, таулар, шалғындар, ормандар және т.б.) және антропогенді (қала мен ауылдар, ғимараттар, егістіктер мен саябақтар, зауыт-фабрикалар, көлік жолдары және т.б.).

Қасиеттері — бұл географиялық нысанның өзіне ғана тән белгілері. Қасиеттер бізге бір нысанды екіншісінен айыруға немесе осындай өзге нысандармен ұқсастығын анықтауға мүмкіндік береді. Географиялық нысан анықтамасына қарап-ақ, оның мынадай негізгі қасиеттері барын анықтауға болады:

• тұтастық — нысан элементтерінің ішкі бірлігі, яғни нысан белгілі бір тәртіппен орналасңан өзара байланысты және өзара тәуелді элементтерден тұрады.

• тұрақтылық — сыртқы жағдайдың әсеріне қарамастан географиялық нысанның ағымдағы жағдайын сақтап қалу қабілеті.

• географиялық орналасу — Жер бетіндегі нысанға, осы нысанға тікелей немесе қосалқы ықпал етуші кез келген нысандарға қатысты географиялық координаттар жүйесінде өз орнының болуы.

• шығу тегі — табиғатта немесе адам қызметі саласында (антропогенді) туындау.

Әрбір нысанның ортақ және айырым қасиеттері болуы мүмкін. Ортақ қасиеттер нысандарды топтарға біріктіруге көмектеседі. Айырым қасиеттер бір нысанды екіншісінен ажыратуға көмектеседі. Барлық орман үшін ортақ қасиет — белгілі бір жерде ағаштардың көп болуы. Ал ағаштардың түрлері бойынша ормандар бір-бірінен ерекшеленуі мүмкін. Атап айтқанда, жалпақжапырақты, қылқанжапырақты және аралас ормандар.

Географиялық нысанның әрбір қасиетін сапалық әрі сандық тұрғыдан көрсетуге болады. Жезқазғанның географиялық орналасуын сапалық тұрғыдан, мәселен, мынадай сөздермен білдіруге болады: «Қала Орталық Қазақстанда орналасқан». Бұл мәліметті сандық тұрғыдан беру үшін Жезқазғанның координатын — барынша нақты мекенжайын көрсететін географиялық координаттар жүйесінде (ендік және бойлық градустарда) айқындалатын жердің беткі қабатындағы Жезқазғанның орналасуын көрсету керек. Қала координаттары — 47°47’00» с.е., 67°42’00″ш.б. Қызылорданың ауа райы туралы да сапалық және сандық тұрғыдан сипаттауға болады. Мәселен: «Жазда Қызылордада өте ыстық, өйткені температура 40°С-қа жетеді».

Жоғарыда біз физикалық қасиеттерге қатысты мысалдар қарастырдық. Географиялық нысандар қасиеттерінің сапалық және сандық сипаттамалары әлеуметтік, қоғамдық құбылыстарға да тән.

Географиялық нысандардың әрқайсысында өлшем шамасы бар. Физикалық шама — географиялық нысан қасиеттерінің бірі. Сапалық тұрғыдан ол көптеген ұқсас географиялық нысандар үшін ортақ, ал сандық тұрғыдан олардың әрқайсысы үшін ерекше. Даралықты сандық тұрғыдан былайша түсінуге болады: қасиет бір нысан үшін басқасына қарағанда белгілі бір мөлшерге артық немесе кем болуы мүмкін.

Мәселен, сапалық жағынан көптеген елдер аумағы бойынша үлкен болуы мүмкін. Үлкен көлем — барлық ірі елдер үшін ортақ қасиет. Үлкен елдер 1 000 000 км2 астам аумақты алып жатады. Бірақ олар басқа елдерден үлкен немесе кіші болуы мүмкін. Қазақстан Республикасы Ресей, Канада, Қытай, АҚШ, Бразилия, Аустралия, Үндістан, Аргентина сияқты аумағы үлкен елдер тізімінде тоғызыншы орында тұр. Қазақстанның аумағы — 2 724 902 км2, Канада аумағы -9 984 670 км2.

ВЕН ДИАГРАММАСЫ Тарих мен география

Топтық жұмыс «Жигсо»

4 топқа «Географиялық білім көздеріне» нелер жататының анықтап, қорғау Сіздің тобыңызда 5 рөлді: лидер, баяндамашы, хатшы, уақыт сақшысы және бақылаушы-ларды анықтаңыз. Жұмыс төмендегідей жоспармен жүреді. Берілген мәтінді оқып, топпен бірлесе отырып, талқылайды және әр топтың бақылаушысы, жасаған жұмыстарға сәйкес бақылау парағын жүргізеді.

Жұптық жұмыс

1-тапсырма. Асты сызылған сөздерге түсініктеме беріңіз.

2-тапсырма: Мәтінге сүйене отыра, 3 сұрақ құрастырыңыз.

Оқытуды ң мақсаты бойынша.

Жұптық бағалау.

Дискрипторлар: жоғарғы балл -5 балл.

• Басы +

• Ортасы +

• Қорытынды +

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

1. Ф липчарт, фломастер

Сабақтыңсоңы

Сабақты бекіту:

1.Географиялық білім көздеріне нелер жатады?

2.Жергілікті жерді танып білу үшін қандай құралдарды қолданамыз?

3.Жергілікті жердің табиғатын білу қаншалықты маңызды деп ойлайсың?

Қаншалықты түсінгенін, түсінбеген жерін, жіберген қателіктерін күнделікке толтыру. (5мин)

Бақылаушының бағалау парағы

Рефлексия

Оқушы мен мұғалім кері байланысы.

Өз-өзін бағалау ауызша жүзеге асады.

Оқушылар мына сұрақтарға жауап бере отырып, сабақта туындаған ойларын тізбектейді:

• Алдымен біз былай деп ойладық.....

• Одан кейін біз мына проблемаға тап болдық.............

• Проблеманы шешу үшін......жасадық.

• Бұдан біз..................көрдік.

• Демек, бұл мынаны білдіреді.................

Сонымен біз.................деген шешімге келдік

Бағалау

Жетістік критерийлері бойынша

Үй жұмысы

Жаңа сөздерді жаттау

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Қазақтың халықтық географиялық терминдері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.1.4 қазақ халқының халықтық географиялық терминдерінің мағынасын түсіндіреді

Сабақтың мақсаты

-Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. 

Бағалау критерииі

қазақ халқының халықтық географиялық терминдерінің мағынасын түсінеді

Географиялық деректерді өңдеуді үйрену реттілігін сақтай отырып, географиялық атаулар нұсқаулығы бойынша географиялық нысандарды тауып, белгілей алады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

Ұйымдастыру кезеңі

-Оқушылармен амандасамын. Оқушылардың зейінін шоғырландыру үшін шаттық шеңберін ұйымдастыру: «Көршіме бір тілек» әдісі бойынша әр оқушы көршілеріне бір сөзбен тілек айтып шығады.

-«Қиынды қағаз» әдісі арқылы топқа біріктіремін.

Үй тапсырмасы: «Миға шабуыл» әдісі бойынша сұрақтар қою

-

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қалыптастырушы бағалау

Кері байланыс

Ұялы телефон

Және интернет желілері

Кітап

Ортасы

1. Бірлесе отырып сабақтың тақырыбын және мақсатын анықтайды. «Айналмалы бекеттер» әдісі арқылы топтар

• Тақырыптың негізгі ұғымдарына анықтама беріңдер.

• географиялық деректерді (сандық және сапалық деректер) өңдеп, талдайды?

• Жергіліктіжердің географиялық нысандарын пайдалану

сұрақтарын талқылайды.

Халықтық географиялық терминдерден топонимикалық зерттеулердегі маңызды белгілі географ, топонимист Э.М. Мурзаев былайша түйіндейді: «Терминдер – топонимикасының негізі, олар графикалық атаулардың мағыналық мағыналық мазмұның анықтайтын белгілі болып табылады… кез келген топономикалық зерттеу халықтық географиялық терминдерді талдаудан басталуы қажет және қазіргі, сол сияқты түбірлі (субстратты) жергілікті топономия міндетті түрде ескертілуі қажет». Осы тұжірымды басшылыққа ала отырып, қазақтың жер – су аттарын зерттеу олардың мағыналық жүктемесін ажырату ісін халықтын және жергілікті географиялық терминологияның кейбір ерекшіліктерін талдауға болады.

Бай халық қазынасының осы күнге дейін зерттеулер назарын аударып, халқымыздың ғылыми тілінің жасауына негіз болуының өзін тарихи феномен деуге болады. Бұл жөнінде 1916 жылы шығатай тілінде жарық көрген «Тауартх – и хамса – йи шарқит» кітабында Қ.Халил былай жазған: «Менің өте таң – тамаша болатыным қазақ оқымаған халық деген лақап айтылады. Ал жағрафия, астрономия сияқты атауларды пән оқымай білуге қиын соғатын жердің бірлігін айырып, соған дәлме – дәл ат ат қойып сөйлейді.

Қазақтың географиялық терминдерінің ғылыми әдебиеттер бетінде жарық көруіне Орыс Географиялық қоғамы ұйымдастырған ғылыми экспедициялардың есептері мен жазбалары белгілі дәрежеге ықпал еткен. Қазақ жеріндегі герграфиялық атаулар 1863 – 1885 жылдары жарық көрген П.П.Семеновтың «Россия империясының географиялық – статистикалық сөздігіне» де жинақталған. Бұл еңбектің ерекшілігі – топоним құрамындағы географиялық терминдер сызықша арқылы бөлініп жазылған. Мұны өзі қазақ тіліндегі жазылу нормасына сәйкес келмегенімен, орыс тілінде оқитындар үшін қазақ терминдерінің айрықшалаудың бір жолы болғанға ұқсайды. Сөздікке терминнің қазақшадан аударғанда мағынасы жақша ішінде берілген. Бұл сөздіктің қазіргі география, топонимика ғылымдары үшін маңызы атаулардың тізімін, мағынасын берумен ғана емес, объектінің географиялық ерекшеліктерін қысқаша сипаттаумен де құнды мұның өзі көптеген қазақ топонимдерінің мәнін түсінуге мағынасы жан – жақты талдауға мүмкіндік береді.

Қазақ терминдерін қарастыруда ХҮІІ – ХХ ғасырларда жарық көрген ғылыми әдебиеттер кеңінен пайдаланылды. Қазақ терминдері басқа түрлі халықтардың географиялық терминологиясының құрамында Э.М.Музаевтың еңбектерінде тапқанды. Халқымыздың географиялық терминологиясы ғылыми көпшілікке насихаттап түсіндіруде Э.М.Мурзаевтың 1984 жылы жарық көрген «Халықтық теографиялық терминдер сөздігінің» маңызы зор. География ғылымдары тұрғысынан қазақ географиялық терминдерін алғаш топтастырып, мағынасына анықтама берген Ғ.Қ.Қоңқаннансвтың зерттеу жұмыстарының маңызы өте зор. Қазақ оқырманына бұрын белгісіздеу болып кейбір құнды еңбектер тарихи талқысынан өтіп, бүгінгі заманда жарық көруінің өзі осы құралына арқау болды. Мұндай туындылар қатарына 1602 ж жазылған Қадырғали би Қосымұлына «Жамиат – тауарих» (Жылнамалар жинағы) ХҮІІІ ғасырда өмір сүрген Шанырантты Қазыбек бек Тауасарұлының «Түп – тақиянат өзіме шейін»

Географиялық ортадағы табиғи жағдайларын нақты бейнелеуге топонимдер құрамында болатын халықтық және жергілікті географиялық терминдер себепші болды. Топонимика ғылымында индикатор – терминдер деп аталатын мұндай сөздер тобы физикалық географияның объектілерінің типін, ланшафтық – белдемдік ерекшеліктерін, морфологиялық сипатын, шығу тегін (тенезис)сипаттайды. Осы тұрғыдан алғанда, табиғат жағдайларын сипаттайтын жер – су аттарында жергілікті жердің ландшафтық келбеті бейнеленіп, халықтың географиялық білімі жинақталған.

.Топтық жұмыс

1 топ: Қазақстан ұлттары. 100-102бет2 топ: қазақ этносының географиясы. 103-104 бет3 топ: Қосымша. 105-106 бет4 топ: Халықтың діни құрамы. 108-110 бет5 топ: Қазақстанның конфессиялық топтары. 110-112 бет

2. Оқушыларға жұпта және топта талқылауды тапсырамын.Топ мүшелерінемесе топ басшыларының қорғауын сұраймын.

Бағалау: ҚБ жұмысын орындау

1-тапсырма:Мәтінмен жұмыс.

Әдісі: «ДЖИГСО»

Формативті бағалау: «Келісемін»+,«Келіспеймін»-

1. Экономика және экономикалық жүйе терминдеріне сипаттама беріңіз?

2.Пәннің мазмұнында қарастырылатын экономикалық мәселелер қандай?

3.Алғаш рет «Экономикалық георафия» терминін кім енгізді?

2-тапсырма:Қазақстан аумағын және оның географиясын зерттеуге үлес қосқан ғалымдардың еңбектерін кесте түрінде толтырып жазыңыз. Әдісі:«Ойлан-Жұптас-Бөліс» Формативті бағалау: «Өзін-өзі бағалау»

3-тапсырма:Қазақстанның аймақтарындағы шаруашылық түрлерін сипаттап жазыңыз. Әдісі: «Әр адам әрқайсысын оқытады»«Кластер»

2-тапсырма Постер қорғау,жоспар

I топқа экономикалық география.

II топқа әулеметтік география223-224

III топқа екеуінің сипаттамасы туралы

3. «Сәйкестендіру» әдісі арқылы семантикалық картаны беру

Бағалау: ҚБ жұмысын орындау

Арнайы ресурстар арқылы жаңа тақырыпты талдайды

Жұп бойынша

Жеке, өзара тақырыпты түсінгендерін мұғалімге қол көтеру арқылы білдіреді

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Бағалау критерийлер

1.Ертегідегі негізгі кейіпкерлердің портретін жинақтайды.

2.Кейіпкердің образына қызмет етіп тұрған маңызды әрекеттерін талдайды.

3.Жинақталған ақпараттар негізінде кейіпкер образына қатысты өз көзқарасын білдіреді

Дескрипторлар

1.Әр оқушы ертегіден өзіне тиісті кейіпкерлердің портретіне қатысты сөз тіркестері мен сөйлемдерді анықтайды.

2.Әр оқушы кейіпкердің ең маңызды үш әрекетін анықтайды

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

Ашық сұрап-жауаптар

Сабақтыңсоңы

Ойтолғаныс

«3-2-1»

Бүгінгі сабақтан алған 3 маңызды ақпарат;

Бүгінгі сабақта қиындық тудырған 2 аспекті;

Бүгінгі сабақта ұнаған 1 іс-әрекет Кері байланыс

«3 минуттық үзіліс»

1. Маған ұнады

2. Маған қиындық туғызды

3. Мен хабардар болдым

4.Мені таңқалдырды

Рефлексия

«Екі жұлдыз, бір тілек»

- Сабақ уақытында орындаған жұмыстарын бағалау үшін білім алушыларға дескрипторлар арқылы өзін-өзі бағалауды жүргізуді ұсынамын.

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Зерттеу нәтижелерін ұсынудың академиялық формалары

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.1.5 зерттеу нәтижелерін түрлі академиялық формада ұсынады

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады:

зерттеу нәтижелерін түрлі формада ұсынады

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: зерттеу нәтижелерін түрлі формада ұсыну қажеттілігін түсінеді

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

зерттеу нәтижелерінің ұсыну формаларын талқылайды

Бағалау критерииі

Зерттеу нәтижелерін түрлі академиялық формада ұсынуды үйренді

Әртүрлі зерттеулер нәтижелерін түрлі формада ұсыну

Тақырыптың негізгі ерекшелігін сақтап, тапсырманы толықтырады

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Мұғалім қолайлы психологиялық климат орнату мақсатында оқушыларды шеңберге тұрғызып, бір-бірлеріне тілек білдіртуді ұйымдастырады, сабақтың тақырыбы мен оқыту мақсаттарымен таныстырады.

Қызығушылықты ояту:

Сыныпта талқылау. Ұсынылған суреттердің адам мінезіне тікелей қатысы бар ма?

Сабақтың тақырыбы, оқыту мақсаты, бағалау критерийлері хабарланады.

Мұғалім оқушылардың қызығушылықтарын арттыру мақсатында сұрақ қояды:

-географиялық мәліметтер қандай әдіспен жинақталады?

- зерттеу нәтижелері қалай ұсынылады?

Күтілетін нәтиже:

• Географиядағы зерттеу нәтижелері ір түрлі визуальді формада жеткізілетінін меңгереді;

• Тиімді формасын таңдап ұсынады, жауаптарын аргументтейді.

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

Слайд 6-7

Дидактикалық материалдар №1

Ортасы

Мұғалім әр түрлі диаграммалар мен графиктер, карто-сызбалар мен инфографикаларды көрсетеді. Оқушылар оларға ортақ нәрсені анықтайды: зерттеу нәтижесінде жинақталған ақпарат визуальді түрде жеткізілгенін атайды. Шартты белгілерді еске түсіреді және ойлап шығарады.

Мұғалім оқушыларды түсті қағаздар тарату арқылы төрт топқа біріктіреді.

Тапсырма:

1 топ қызыл-Елдердің жасанды серіктердің зерделеу нәтижелерін түрлі формада ұсынады.

2 топ қоңыр-Киіктердің мекен орындары мен миграциясы.

3 топ көк Қазақстан халқының жастық құрамы .

4 топ сары Машина жасау өнеркәсібі.

Әр топ белгілі салада зерттеу жұмыстарын жүргізуінің нәтижелерін тиімді әдіспен ұсынады.

Бағалау: мұғалім оқушылардың жұмыстарын дескрипторлар арқылы бағалайды:

1. Зерттеу нәтижелерін тиімді формада ұсынды, аталуын атады.

2. Таңдаған формасының тиімділігін аргумент келтіріп дәлелдеді.

3. Қорытынды шығарды.

Әр топ өз тапсырмаларын презентация, инфографика, сызба-нұсқа , карта-сызба, диаграмма немесе график арқылы ұсынады. Топтар бір бірінің жұмыстарын «2 жұлдыз, 1 тілек» тәсілімен бағалайды

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ: «Баспалдақ» әдісі 1.Білімім төмен

2.Орташа 3.Орташадан жоғары 4. Жоғары

ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау

Слайдар

Ашық сұрап-жауаптар

Сабақтыңсоңы

Рефлексия. Оқушылар қиық қағаздарға жазып береді.

Сабақта маған не пайдалы болды?
Сабақта маған не қызықты болды?
Сабақта маған не қиын болды?

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Үйге тапсырма

Үйге тапсырма:

БАҚ-тан тіл туралы мақала оқып,өз пікірін дайындау

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау: Оқушылардың тақырыпты теориялық тұрғыда жеңіл меңгеруі үшін және негізгі ойды толық түсінуін қолдау мақсатында мына тәсілдерді пайдаландым:

1.Бейнебаян көру , оқулықпен жұмыстану арқылы «Дереккөздер » арқылы сараладым.

2. Веендиограммасы, бинго әдісі арқылы қарқындылын сараладым.

3. «1минуттық әңгіме» арқылы әңгіме-диологқа түседі.

Сабақ өң бойында оқушыларды алға жетелеу мақсатымда, мадақтап, қолдап отырдым. Оларды дескриптор бойынша, смайликтер, «толық ай, жарты ай, жаңа ай», от шашу әдістерін пайданаландым.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Географиялық нысандарды, үдерістер мен құбылыстарды картадан көрсету тәсілдері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.1.1 қазақстандық маңызды географиялық нысандарды, процестер мен құбылыстарды карталардан көрсету барысында сипаттайды

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: географиялық нысандарды, үдерістер мен құбылыстарды карталардан көрсету барысында сипаттайды Көпшілік оқушылар:Қазақстанның физикалық картасын пайдалана отырып географиялық нысандарының орнын кескін картаға түсіреді

Кейбір оқушылар:Тақырыптық карталардың түрлерін анықтай және талдай алады

Бағалау критерииі

-Картадан нысандарды көрсетеді

-Шартты белгілерді ажыратады

-Нысандарды кескін картаға түсіреді

-Жобалар орындайды

-Картографиялық сызбаларды талдайды

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

«Ұйымдастыру:оқушыларменамандасу.түгендеу

Арқаға сурет тренингі арқылы оқушылар ортаға шығып жағымды ахуал туғызу

Топқа бөлу.Жетондар арқылы 4топқа бөлу:Еуразия материгінің географиялық обьектілері арқылы бөлу.

1 – Сахалин

2 – Гималай

3- Босфор

4- Арабия

Әр топ өз топбасшыларын тандайды. Топ ережелерін сақтайды

Үй тапсырмасы. Өткізілген тақырып бойынша тест жүргізу

Бағалау. Әр топ басқа топтың жауаптарын бағалайды.Өзіндік және өзара бағалау

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

дидактикалық материалдар.

Интерактивті тақ

Ортасы

; Жаңа тақырыпқа көшу.Мәтінмен жұмыс.Түйінді түсініктерді жазу

Дескриптор:

-Мәтінді оқиды,мазмұндайды

-Түсініктерді жазады

С)Мәтінді бірлесе оқиды,тапсырмаларды орындау барысында оқушылар топтық талқылаулар арқылы бір- бірімен пікір алмаса отырып, әр топ өздеріне берілген тапсырманы орындайды. 

1-ші топ тапсырмасы:

Планның ерекшелгі туралы постер құрау.

2-ші топ тапсырмасы

Аэрофотосурет туралы кластер

3-ші топ тапсырмасы 

Венн»диаграммасы

План мен картаның айырмашылығы мен ұқсастығы анықтайды.

Бағалау:Өзара бір-бірін бас бармақ арқылы бағалау

Дескриптор:

-План туралы постер құрайды

- Аэрофотосурет туралы кластер жасайды

- План мен картаның ұқсастығы мен айырмашылығын анықтайды.

1-тапсырма.”Ойлан тап”. Физикалық картадан Еуразия материгінің географиялық обьектілерін көрсету:

1 . Шеткі нүктелері, материк жағалауындағы мұхиттар.

2 .теңіздері, шығанақтар.

3 бұғаздар, аралдар.

Дескриптор:

-географиялық обьектілерді физикалық картадан көрсету

Бағалау.”Қол шапалақтау” әдісі арқылы

2-тапсырма.Сарамандық жұмыс..Кескін картаға Қазақстанның ең басты географиялық нысандарын белгілендер

Дескриптор:

-Кескін картаға белгілейді

Бағалау. Өзіндік және өзара бағалау

Сергіту сәті . ”Дене мүшелеріне арналған жаттығулар”

3-тапсырма.”Жинақтау” әдісі.Топтық жұмыс.Әр түрлі формадағы тақырыптық карталардың түрлерін анықтап, келесі жоспар бойынша талдау жасандар

-Мазмұны

-Маңызы

-Ерекше белгілері

“Бас бармақ” әдісіарқылы бағалау

Дескриптор:

-Картаның түрін анықтайды

-Талдау жасайды

Арнайы ресурстар арқылы жаңа тақырыпты талдайды

Жұп бойынша

Жеке, өзара тақырыпты түсінгендерін мұғалімге қол көтеру арқылы білдіреді

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

http://ikitap.kz/audiobook/5189-kerqula_atty_kendebaj/5189-kerqula_atty_kendebaj

аудиокітап

Алты томдық «

Сабақтыңсоңы

Сабаққорытындысы.

Тапсырма. “Эссе” әдісі.

Оқылған мәлімет бойынша өз ойларына талдау жасау

Дескриптор:

-Эссе жазады

-Талдау жасайды

Бағалау:"қол шапалақтау",

"Мадақтау"

Кері байланыс:

Бағдаршам әдісі

Қызыл түс.Сабақта көп нәрсені түсінбедім,сабақта белсенді бола алмадым, жауап берген жоқпын

Сары түс.Бірнеше тапсырма орындадым, сабақта өзімді жақсы сезіндім

Жасыл түс.Сабақта көп жұмыс жасадым, белсенді болдым, барлығын түсіндім

Үй тапсырмасын беру. Мәтінді оқу. Қайталау

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

4. .

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Географиялық номенклатура нысандарын көрсету тәсілдері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.1.2 Қазақстанның географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсетеді

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылардың қолынан келеді:

географиялық номенклатура нысандарын картадан ажыратады

Көпшілік оқушылардың қолынан келеді:

карталарды оқи алады

Кейбір оқушылардың қолынан келеді :

- географиялық номенклатура нысандарын картадан көрсетеді.

Бағалау критерииі

• Номенклатура нысандарын ажыратады

• Картадан көрсетеді

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Қызығушылықты ояту үшін миға шабуыл.

• Сабақты бастамас бұрын топқа бөліп алу

• Сыныптағы бала санына қарай бөлу

• Әр оқушы өзіне ұнаған түсті алады

• Суреттерінде не бейнеленгенін сипаттайды

• Берілген суреттерді біріктіріп, мәтін құрастырады.

Өткен сабақты пысықтау:

Ширату жаттығуы: Оқушыларды сыни тұрғыдан ойландырту үшін «Ой қозғау» әдісі арқылы сұрақ қоямын. Осы сұрақтар арқылы сабақтың тақырыбын айқындаймын.

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қол шапалақ

Ұялы телефон

Және интернет желілері

Кітап

Ортасы

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Түйінді ұғымдарды жазып алу

1-тапсырма

Атлас карталары бойынша географиялық карта мен топографиялық картадағы шартты белгілерді анықтап , тиісті торкөзге /+/ таңбасын қою арқылы сәйкестендіріңіз.

Шаррты белгі

Карта

Топографиялық

Географиялық

Дескрипторлар Білім алушы

топтар бірін –бірі бағалайды

Кері байланыс

2. Атлас карталарын қолдана отырып, аталған елдерге берілген жоспар бойынша сипаттама жасаңыз.

Дескрипторлар Білім алушы

жұптар бірін –бірі бағалайды

Кері байланыс

Картамен жұмыс істеу кезіндегі үш басты міндет шешілетінін білу қажет.

1. Картаны түсіну

2. Картаны оқу

3. Картаны білу

2 тақырыпша.

1. Географиялық нысан

Географиялық нысандардың атауын атап картадан немесе атластан табыңдар.

Енисей өзені батыс саяндағы Каа-хем және Бий-Хем өзендерінің қосылған жерінен басталып, Батыс Сібірдің шығыс шегарасын жағалай, Орта Сібір таулы үстіртінің батысымен Кар теңізінің Енисей бұғазына барып құяды.батысымен

Номенклатуралық материалдарды меңгерудің тиімділігін арттыру үшін сол нысандардың шығу тегін білу.

Шпицберген-

Таймыр-

Ыстықкөл-

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ: «Баспалдақ» әдісі 1.Білімім төмен

2.Орташа 3.Орташадан жоғары 4. Жоғары

ҚБ: Мұғалім тарапынан жүретін бағалау «Ауызша мадақтау

Слайдар

Ашық сұрап-жауаптар

Сабақтыңсоңы

Екі түрлі түсініктеме күнделігі.

Оқушылардан дәптердің бетін (не таратылып берген парақты) ортасынан вертикаль сызықпен бөлу сұралады. Мәтінді оқу барысында олар:

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Үйге тапсырма

Үйге тапсырма:

БАҚ-тан тіл туралы мақала оқып,өз пікірін дайындау

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралау: Оқушылардың тақырыпты теориялық тұрғыда жеңіл меңгеруі үшін және негізгі ойды толық түсінуін қолдау мақсатында мына тәсілдерді пайдаландым:

1.Бейнебаян көру , оқулықпен жұмыстану арқылы «Дереккөздер » арқылы сараладым.

2. Веендиограммасы, бинго әдісі арқылы қарқындылын сараладым.

3. «1минуттық әңгіме» арқылы әңгіме-диологқа түседі.

Сабақ өң бойында оқушыларды алға жетелеу мақсатымда, мадақтап, қолдап отырдым. Оларды дескриптор бойынша, смайликтер, «толық ай, жарты ай, жаңа ай», от шашу әдістерін пайданаландым.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.2.1 Жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін сипаттап, маңыздылығы мен ерекшеліктерін түсіндіреді

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады:

Географиялық білім көздерін білу, карта, атлас, оқулықпен қалай жұмыс істеу керек екенін түсінеді

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін сипаттап, маңыздылығы мен ерекшеліктерін түсіндіреді

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Мәтінді оқып, мазмұнын өз сөзімен баяндап беру қабілетін жетілдіреді.

Бағалау критерииі

Қазақстан Республикасы туралы біледі,еліміздің ерекшеліктерін түсінеді және білімін толықтыру үшін қосымша мәліметтерді қолданады.

Географиялық білім көздерін біледі, карта, атлас, оқулық, әдебиеттермен қалай жұмыс істеу керек екенін түсінеді және барлық білім көздерін өз қажетіне қолданады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

. Оқушылармен амандасу, оларды түгендеу, дәптерлеріне бүгінгі күнді жазғызу.

Қызығушылықты ояту:

Тақтада әріптер тұрады, оқушы бір әріпті таңдап, соған климатқа байланысты сөйлемдер айтады.

Сабақтың тақырыбы, оқыту мақсаты, бағалау критерийлері хабарланады.

Ал, қане балалар біз өткен сабақта қандай тақырып өттік?

- 1.Географиялық білім көздеріне нелер жатады?

2.Жергілікті жерді танып білу үшін қандай құралдарды қолданамыз?

3.Жергілікті жердің табиғатын білу қаншалықты маңызды деп ойлайсың?

• .

Оқу мақсатымен, тілдік мақсатпен танысады;

Жетістік критерийлерін болжайды;

Жетістік критерийлерімен танысады.

Кластер құру:

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

«Кіру билеттері»

http://bestreferat.kz/extra_rkd/show/59

Ортасы

жер бетін әр түрлі түсіруші құрал-жабдықтармен жабдықталған әуелік және ғарыштық құрылғылармен бақылау. Тусіруші құрылғылардың жұмыс істеу өлшемі микрометрден (көрінетін оптикалық сәулелену) метрге (радиотолқын) дейін. Зондтау әдісі белсенді және белсенді емес болып бөлінеді. Белсенді емес әдістер күннің белсенділігіне негізделе отырып, Жер бетіне табиғи бейнені немесе екілік жылулық сәулелендіруді қолдануы мүмкін. Белсенді әдіс – жасанды бағытталған іс-әрекет арқылы нысандарды сәулелендіру. Жерді қашықтықтан зондтау жаһандық, жоғарғы кеңістіктік, спектрлік және уақыттық көлемде шұғыл түрде мәлімет жинауға мүмкіндік береді. Бұл ғарыштық жүйенің ұлкен ақпараттық мүмкіндігін анықтап, алынған мәліметтердің жан-жақты қолдануына мүмкіндік береді.

Жерді қашықтықтан зондтау жоғары кеңістіктік, спектрлік және уақытты бар ақпараттарды жинауда әмбебеп ұқыптылық көрсетті. Ол ғарыштық жүйелердің жоғары ақпараттық мүмкіндіктерін көрсетіп, оларды әскери және экономика салаларында тиімді қолданады.

«Жерді қашықтан зондтау» ұғымы әр түрлі камера, сканер, микротолқынды қабылдағыштар, радиолокаторлар және тағы да басқа құралдар арқылы электромагниттік сәулелерді өзіне жазу дегенді білдіреді.Қазіргі заманда теңіз түбі, жер атмосферасы, Күн жүйесі туралы ақпаратттарды жинау мен жазу үшін қолданады. Ол өз қызметін теңіз кемелерінің, ұшақтың, ұшатын ғарыш құралдарының, телескоптадың көмегімен іске асырады. Сондай- ақ қазіргі заман әдісін геология, орман шаруашылығы және география сияқты ғылым мамандары да зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруда қолданады.

Қашықтықтан зондтау әдісін қолдану арқылы мәліметті келесі түсірім түрлері арқылы алуға болады:

• Ғарыштық түсірілім (фотографиялық немесе оптико-электрондық): Панхроматикалық (қарапайым мысал, қара-ақ түсірім), түрлі-түсті, көпзоналы, радарлы.

• Аэрофототүсірім (фотографиялы немесе оптикоэлектрондық): Қашықтықтан зондтаудың ғарыштық түсірілімегі түрлер, лидарлық (лазерлік).

Қашықтықтан зондтау теориялық зерттеулерді, зертханалық жұмыстарды, ұшақ пен жасанды Жер серіктерінің көмегімен бақыланатын алаңдық жұмыстарды қамтиды. Кейбір дамыған елдер Жер бедерін және планетааралық ғарыштық станцияларды сканерлеу мақсатында жасанды серіктерді ұшырады.

Жасанды серіктер арқылы Жерді қашықтықтан зондтау мәліметін алатын түрлі бағдарламалар бар, ол Landsat, Radarsat, Spot Image, Indian Remote Sensing, Spot imaging және Earth watch. Рентабильдік, қайталану және қабылдану жағдайы бойынша панхроматикалық бейнелерді қолдану ұсынылды.

Мақсат: Жерді қашықтықтан зерделеудің әдістерін атау

Миға шабуыл:

-Жерді қашықтықтан зерделеу дегенді қалай түсінеміз?

Оқушылар дәптерлеріне сұрақ бойынша өз білгендерін сөйлем немесе сөз тіркестері түрінде жазып шығады. Сынып өз ойларымен бөліседі.

(С) (Ж) Суреттер арқылы қандай құрылғы екенін анықтау

Лидар,дрон құрылғыларының қызметін талқылаңыздар

-Қандай құрылғы?

-Не мақсатта қолданылады?

Оқулықты және ғаламтор материалдарын пайдалана отырып, А3 қағазына орындайды. Орындалған жұмысты бағалау кезінде назар аудару қажет:

-шығармашылық безендірілуіне;

-ақпараттың дәлдігіне;

-қолдану аясының кең болуына көңіл бөлу керек.

Құрылысқа арналған лидар Дрондар

Landsat, Radarsat, Spot Image, Indian Remote Sensing, Spot imaging және Earth watch берілген бағдарламалардың қандай қызмет атқаратынын интернет желісінен анықтайды.

Оқулықты және ғаламтор материалдарын пайдалана отырып, дәптерлеріне орындайды. Сынып оқушылары өз ойларымен бөліседі. Қызықты ақпараттарды оқушылар дәптерлеріне жазып алады.

)Жерді қашықтықтан зерделеу әдістерінің тиімділігін зерттеу

1- топ. Аэроәдіс

2-топ. Ғарыштық әдіс

3-топ. Зондтау әдісі

Қашықтықтан зерделеу әдістерінің тиімділігін зерттеу үшін критерийлер

1.Зерттеу әдісінде немен айналысады?

2.Зерттеу құралдары қандай?

Слайдта көрсетілген ресурстарды талқылайды

Видеороликтан тақырыпқа сай берілген түсініктерді дамыту арқылы, мәтіндегі тапсырмаларды орындау барысында ой өрісін жетілдіру арқылы бәсекелеседі

Слайдта берілген сұрақ жауапты орындайды

Сұрақ жауап арқылы сұраққа жауап береді, логикалық ойлай білуі мен сыни көзқарасы таныта білу дағдылары қалыптасады

Смаликтер арқылы

ҚБ өзін өзі бағалау

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

1. Ф липчарт, фломастер

Сабақтыңсоңы

Кері байланыс.

«Түйін сөз» стратегиясы

1- қадам: 10 – ға шейін сандар қиындыларын әзірлеймін.

2- қадам: Оқушыларға бір санды таңдауға тиіс екенін түсіндіремін.

3- қадам: Оқушылардың сан мен олардың сабақ туралы ой – пікірлерін ұштастыра айтатынын түсіндіремін.

4 – қадам: Олар бүгінгі сабақта не түсінді? Бүгінгі сабақ қандай жаңалықтарға толы болды? Алдағы сабаққа ұсынысы қандай?Оқушылар осы сұрақтарға жауап береді.

Мысалы, Бір дегенім – білім. Бүгін меннақыл сөздердің мағынасын ашып,орынды қолдануды білдім.

Екі дегенім- ертеңге сенім.Осындай нақыл сөздер тұрғанда қазақтың баласы ұлттың тілін,дінін құрметтеп өтеді.Келесі сабақта нақыл сөздерден кітапша жасап әкелсек деген ұсынысым бар.

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Бағалау - оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен қауіпсіздік техникасының сақталуы

Мұғалімнің ауызша кері байланысы

Ақпарат іздестіру кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтау

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Геоақпараттық жүйелер технологияларын қолдану аясы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.2.2 шаруашылық пен ғылым салаларында геоақпарат технологияларын қолдану маңыздылығын сипаттайды

Сабақтың мақсаты

1.Ақпараттық-коммуникациялық технологияны пайдаланып, географиялық деректер базасын құрастыру.

2.Ақпараттық-коммуникациялық технологияны қолдана білу.

3. Географияялық ақпараттар жүйесінің түрлеріне,салаларына

түсінік беру.

Бағалау критерииі

Білу, – Географиялық деректер базасын құрастырудың

түсіну қажеттілігін біледі,түсінеді.

Қолдану - Географиялық деректер базасын құрастыруда АКТ-ны

қолдану.

Талдау – АКТ-ны қолданып алынған мәліметтерді

салыстырады,зерделейді,талдау жасайды.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Оқушылармен сәлемдесу,түгендеу.

«Аялы алақан» әдісі бойынша жылулық,сенімділік,еркіндікті дамыту мақсатында психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Мозаика»әдісі бойынша топқа бөлу.

Үй тапсырмасын сұрау.

«Допты лақтыру» әдісі бойынша үй тапсырмасын сұрау.

1.Картографиялық әдістерге мысал келтіріңдер?

2.Тақырыптық карталардың маңыздылығы неде?

3.Географияда қолданатын зерттеу әдістерін атаңдар?

Оқушы өз жұбын табады

Әдіс арқылы қайталау

Сұрақ жауап орындайды

Қалыптастырушы бағалау

Кері байланыс

Ұялы телефон

Және интернет желілері

Кітап

Ортасы