қолайсыз климаттық жағдайда өрттерді сөндіру кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету - копия

Мазмұны

Кіріспе..............................................................................................................3

1. Қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сөндіру. Төмен температура жағдайында......................................................................................................4

1.1 Өрттерді сәтті сөндіруді және төмен температурада ТЖ салдарын жоюды қамтамасыз ететін іс-шаралар.......................................................................5-6

2. Қатты жел жағдайында өртті сөндіру ерекшеліктері.............................7-9

2.1 Су тапшылығы кезінде өртті сөндіру.....................................................10-17

3. Өрт сөндіру қимылдары.............................................................................18-19

3.1 Барлау және іздеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы. ................................................................................. 20

3.2 Зардап шеккендерді блоктан шығару кезіндегі қауіпсіздік

техникасы....................................................................................................... 21-24

4. Қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сәтті сөндірудің

мысалдары..................................................................................................... 25

Қорытынды..................................................................................................... 26-27

Пайдаланылға әдебиеттер.............................................................................. 28

Кіріспе

Жаппай қиратулар, өрттер, авариялар бөлімшелердің жеке құрамынан авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізу кезінде қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауды талап етеді.

Осы шаралардың сақталуы зақымдану ошақтарында және қирау, өрт аймақтарында авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізу кезінде жазатайым оқиғалардың, құрамалар мен халықтың жеке құрамының жоғалуының алдын алуға мүмкіндік береді.

Бөлімше бастықтары жеке құрамға алдағы іс-қимылдардың сипаттамалық ерекшеліктерін алдын ала түсіндіруге, оны жұмыстарды жүргізу тәртібімен және қауіпсіздік ережелерімен таныстыруға, олардың барлық жеке құраммен орындалуын қатаң қадағалауға міндетті. Нақты қауіпсіздік шаралары жұмыс учаскесінде (объектісінде) жеке құрамға міндеттер қоюмен бір мезгілде көрсетіледі.

Төтенше жағдайлар жағдайына қандай да бір түрде тартылған адамдардың өмірі мен денсаулығы төтенше жағдай аймағында авариялық-құтқару және басқа да жұмыс түрлерін жүргізу сапасына байланысты. ТЖ салдарын жоюмен айналысатын барлық қызметтердің жедел, үйлесімді әрекеттерін қамтамасыз ету, сондай-ақ құтқарушылардың кәсіби және әлеуметтік қорғалуына кепілдік беру үшін Қазақстан жоғарғы мемлекеттік органдары жұмыс тәртібін реттейтін және құтқару бөлімшелері қызметкерлерінің мәртебесін белгілейтін бірқатар нормативтік актілерді қабылдады. Атап айтқанда, "авариялық-құтқару қызметтері және құтқарушылардың мәртебесі туралы заңы авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары қызметінің бірқатар қағидаттарын белгілейді, ТЖ жою процесі басшыларының өкілеттіктерін айқындайды, құтқару қызметтері қызметкерлеріне кепілдіктер кешенін енгізеді.

ТЖ орнында жұмыстың барынша тиімділігіне қол жеткізу үшін заңнамалық базаны, экономикалық қолдау қорларын, арнайы техникалық қамтамасыз етуді, байланыс құралдарымен қамтамасыз етуді қамтитын шаралар кешені талап етіледі. Төтенше жағдайларда әртүрлі деңгейдегі арнайы құтқару қызметтерінің әрекеттерін үйлестіруге мүмкіндік беретін ұйымдастырушылық аспект те маңызды.

3

1. Қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сөндіру. Төмен температура жағдайында.

Қазақстанда аумағының 50 % - ға жуығы Солтүстік климаттық аймақта орналасқан, онда қаңтардағы орташа ауа температурасы-20 С-тан асады.жылдың әртүрлі кезеңдеріндегі жедел жағдайды жалпы бағалау үшін ірі өрттердің сипаттамалары бойынша арнайы зерттеулер жүргізілді. Зерттеу барысында мыналар анықталды:

біріншіден, Қазақстан аумағында қыс мезгілінде барлық өрттердің 35-40% - ы келеді. Олардағы залал мен адам өлімі де 40 ға жетеді %;

екіншіден, үлкен өртті сөндірудің орташа ұзақтығы қоршаған ауаның температурасы неғұрлым төмен болса, соғұрлым көп болады. Егер минус 30 С кезінде ол 4,5 сағатты құраса, онда минус 50 С кезінде бұл уақыт 7 сағатқа дейін артады.

Демек, қыста өрттермен ең күрделі жедел жағдай қалыптасады, бұл өз кезегінде өрт сөндіру техникасын пайдалану қарқындылығына әкеледі.

Бөлімшелердің жеке құрамы мұндай жағдайда жұмыс істеуі өте қиын. Қоңыржай климаттық аймақтардағы төмен температурадағы өрттер әсіресе жұмыс жағдайын қиындатады. Суықта жұмыс істеу үшін арнайы техниканың болмауы, жеке құрамның күрделі климаттық жағдайларға жарамсыздығы өрт сөндіру бөлімшелерінің жұмыс қабілеттілігін айтарлықтай төмендетеді.

Әлемнің көптеген елдерінде төмен температурада жұмыс істеуге бейімделген арнайы техника бар. Сонымен қатар, Қазақстан өрт сөндіру машиналарының негізгі бөлігі шектеулі температура шегіне ие минус 35 С және егер бұл біздің өрт сөндірушілер жұмыс істеуі керек ең төменгі температурадан алыс екенін ескерсек. Рас, Солтүстік дизайндағы автоцистерналар да бар. Адамдарға әсер ететін өрттің қауіпті факторлары: ашық от пен ұшқын; қоршаған ортаның, заттардың температурасының жоғарылауы; улы жану өнімдері, түтін; оттегінің концентрациясының төмендеуі; құрылыс құрылымдарының, қондырғылардың, қондырғылардың құлаған бөліктері және жарылыстың қауіпті факторлары.Gorenje.

Төмен температура (-10 және одан төмен) жағдайында өрттерді сөндіру және ТЖ жою жөніндегі жұмыс ықтимал үзілістермен және жұмысынан бас тартумен күрделене түседі. Көбінесе жең сызықтары, бұтақтар, көтергіштері қатып қалады. Өрт сөндірушілердің арнайы киімдері қатып қалады, осылайша қозғалғыштығын шектейді.

4

1.1 Өрттерді сәтті сөндіруді және төмен температурада ТЖ салдарын жоюды қамтамасыз ететін іс-шаралар

Төмен температура жағдайында өртті сөндіру бойынша жауынгерлік іс-қимылдарды қамтамасыз етудің негізгі міндеті өрт сөндіргіш заттардың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету болып табылады.

Төмен температура жағдайында өртті сөндіру кезінде:

Ашық өрттерде және судың жеткілікті мөлшерінде үлкен ағынмен өрт оқпандарын қолданыңыз, қабаттасатын оқпандар мен бүріккіш оқпандарды пайдалануды шектеңіз.

Адамдарды эвакуациялау жолдарында және жеке құрамның қозғалысында мұздың пайда болуын болдырмау үшін шаралар қабылдау.

Үлкен диаметрлі резеңкеленген латекс жеңдерінен сызықтар салу, мүмкіндігінше ғимараттың ішіне жең тармақтарын орнату, ал сыртқы орнату кезінде оларды оқшаулау

Жеңдік желілердің қосқыш бастарын импровизацияланған құралдармен, соның ішінде қармен қорғаңыз.

Су қоймаларынан немесе өрт гидранттарынан су беру кезінде алдымен сорғыдан суды бос құбырға жіберіңіз және сорғы тұрақты жұмыс істеген кезде ғана жеңге су жіберіңіз.

Су ағыны азайған жағдайда, оны сорғыда қыздырыңыз, қозғалтқыштың айналу жылдамдығын арттырыңыз.

Өрт жеңдерін ауыстыру және жинау, желілерді ұлғайту кезінде су беруді тоқтатпаңыз, ал көрсетілген жұмыстарды бөшке жағынан қысымды азайта отырып жүргізіңіз.

Өрт оқпандары мен жең тармақтарының қабаттасуын болдырмау, сорғылардың сөнуіне жол бермеу.

Қатып қалған жалғау бастарын, жеңдерді иілу және жалғау орындарында ыстық сумен, бумен немесе қыздырылған газдармен қыздыруға болады (жекелеген жағдайларда қатып қалған жалғау бастарын, тармақтары мен оқпандарын дәнекерлеу шамдарымен және алаулармен жылытуға жол беріледі).

Төмен температура жағдайында өрт сөндіру кезінде жеке құрамның қауіпсіз жұмыс жағдайларын қамтамасыз ету.

- адамдарды эвакуациялау және жеке құрамның қозғалысы жолдарында су құюға жол бермеу.

5

- баспалдақ алаңдарында судың шамадан тыс төгілуіне жол бермеңіз.

- өрт сатыларында және олардың жанында жеңдік сызықтарды бекітуден аулақ болу, баспалдақтардың су басуына жол бермеу.

- жабындар мен шатырларда жұмыс істейтіндер сақтандыру құралдарымен қамтамасыз етілуі тиіс. Шатырдың беткейлерімен сырғанау кезінде зәкір ретінде өрт балтасын пайдалануға болады;

- жұмыс істейтін өрт сөндірушілерді жиі ауыстыруға.

Тыл бастығы ұзаққа созылған өрттерде мыналарды көздейді:

- жеке құрамды жылытуға арналған орындар.

- құрғақ ауыстырылатын киім резерві.

- жеке құрам ыстық шаймен және тамақпен қамтамасыз етіледі.өрт сөндірушілер.

6

1.3 Қатты жел кезінде өрттің даму ерекшеліктері

Факторлар қатты жел кезінде өртті сөндіруге теріс әсер етеді:

- жоғары жылу сәулеленуі және жанғыш құрылымдар мен материалдар бойынша өрттің тез таралуы;

- отты (ұшқындарды, ұшқындарды) едәуір қашықтыққа көшіру және негізгі ошақтан алыста жаңа өрт ошақтарының пайда болуы;

- ұшқындар мен үйінділердің ұшуы нәтижесінде үлкен аумақта құйындар мен жаңа жану ошақтарының пайда болуымен жанып жатқан объектілердің левард жағынан қуатты конвективті ағындардың пайда болуы. - жанып жатқан объектілер Gorenje;

-жеке құрам мен техниканың тез таралатын отымен қоршау және отпен қалдықтарды шығару жолдарын бөгеу;

- желдің күшімен өртенген және зақымдалған құрылымдардың (ағаштардың) құлауы;

- автокөлік сатылары мен иінді көтергіштерді қолдану мүмкінностьстігі;

- электр желілерін үзу мүмкіндігі және жұмысшылардың электр тогымен зақымдануы.

Өрттерді сәтті сөндіруді және қатты жел жағдайында ТЖ салдарын жоюды қамтамасыз ететін іс-шаралар.

Күштер мен құралдарды орналастыру, желілерді төсеу және оқпандарды беру бойынша барлық жауынгерлік іс-қимылдар мүмкіндігінше тез орындалуы тиіс.

Қосымша су көздерін барлауды ұйымдастыру және Өрттегі жағдай күрт өзгерген жағдайда оларды пайдалануды көздеу.

Өртті сөндіру және қатты жел жағдайында АСР жүргізу кезінде:

- қуатты су ағындарымен сөндіруді жүргізу;

- жаңа өрт ошақтарын сөндіру үшін күштер мен құралдар резервін құру;

- бекеттерді қою және қажетті құралдармен қамтамасыз етілген сағаттарды жіберу жолымен левард жағында орналасқан объектілердің жай-күйі мен қорғалуын бақылауды ұйымдастыру;

- аса қауіпті жағдайларда өрттің таралуының негізгі жолдарында жекелеген жанатын құрылыстар мен құрылыстарды бөлшектеуге дейін өртке қарсы үзілістер жасауға;

- күштермен белсенді маневр жасау (қайта орналастыру, шегіну және т. б.) мүмкіндігін қарастыру

7

Су және көбік оқпандарын пайдалану, өртке қарсы көз жасын жасау, судың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету ерекшеліктері.

Қатты жел кезінде өртті сөндіру үшін негізінен қуатты ағындары бар және судың көп шығыны бар оқпандарды қолдану керек, оралған саптамалары бар МС-70, МС-50-ді кеңінен қолдануға жол берілмейді. Ауа-механикалық көбікті беру үшін "Пурга" типті бөшкелер немесе бөшкелері қолданылады.

Ғимараттар мен құрылыс конструкцияларын жылу сәулеленуінен қорғау үшін "Б"литер бөшкелері кеңінен қолданылады. Ағаш үйінділерінде және құрылыс конструкцияларының көлденең беттерінде ұшып кететін ұшқындардан, төбелерден және жылу сәулелерінен қорғау үшін ауа механикалық көбік жастықтарын жасауға болады.

Ерекше қауіпті жағдайларда өрттің дамуы мен өрттің таралуы жолдарында жекелеген конструкциялар мен құрылыстарды бөлшектеуге дейін өртке қарсы үзілістер жасалады, құндылығы жоқ құрылыстар бұзылады, осы мақсаттар үшін жұмысшыларды, халықты және халық шаруашылығының техникаларын тартуға болады.

Қатты жел жағдайында өрттерді сөндіру кезінде жеке құрамның қауіпсіз жұмыс жағдайларын қамтамасыз ету.

- құрылыс конструкцияларының мінез-құлқын бақылауды ұйымдастыру;

- конструкциялар құлаған немесе жағдай күрт өзгерген жағдайда қалдықтар сигналын орнату және ол туралы өртте жұмыс істейтіндердің барлығына хабарлау;

- жағдай кенеттен өзгерген және жел бағыты өзгерген жағдайда белсенді маневр жасау мүмкіндігін көздеу;

- биіктікте жұмыс істеу кезінде құрылымдарға бекітілуі керек, биіктікте оқпандармен кемінде екі адам жұмыс істеуі керек;

- оны көтеру немесе түсіру кезінде құтқару арқандарында (құрал, ПТВ және т. б.) жүктің астында болуға ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ.;

- механикаландырылған және электрлендірілген құралды жұмыс күйінде, жұмыс беттерімен (кесу, пышақтау және т. б.) қозғалыс барысында, ал көлденең аралар мен араларды қақпақсыз алып жүруге тыйым салынады;

Қатты жел жағдайында өрттерді сөндіру кезінде жеке құрамның қауіпсіз жұмыс жағдайларын қамтамасыз ету.

- құрылыс конструкцияларының мінез-құлқын бақылауды

8

ұйымдастыру;

- конструкциялар құлаған немесе жағдай күрт өзгерген жағдайда қалдықтар сигналын орнату және ол туралы өртте жұмыс істейтіндердің барлығына хабарлау;

- жағдай кенеттен өзгерген және жел бағыты өзгерген жағдайда белсенді маневр жасау мүмкіндігін көздеу;

- биіктікте жұмыс істеу кезінде құрылымдарға бекітілуі керек, биіктікте оқпандармен кемінде екі адам жұмыс істеуі керек;

- оны көтеру немесе түсіру кезінде құтқару арқандарында (құрал, ПТВ және т. б.) жүктің астында болуға ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ.;

- механикаландырылған және электрлендірілген құралды жұмыс күйінде, жұмыс беттерімен (кесу, пышақтау және т. б.) қозғалыс барысында, ал көлденең аралар мен араларды қақпақсыз алып жүруге тыйым салынады;

- жұмысшылар сумен толтырылған жең сызығын биіктікке көтермеуі керек;

- магистральдар бастапқы позицияларға шыққанға немесе биіктікке көтерілгенге дейін бос жеңдерге су беруге тыйым салынады;

- тік жеңдік сызықтар әрбір жеңге кемінде бір жеңдік кідіріс есебінен бекітілуі тиіс;

- жеңдер сызықтарына су беру керек бөшкелердің құлауын болдырмау үшін қысымды біртіндеп арттыру.

Өрт сөндіргіш заттарды беруге өрттегі жедел лауазымды адамдардың немесе тікелей бастықтардың бұйрығы бойынша ғана рұқсат етіледі.ауыл шаруашылығы және халық шаруашылығы техникасы.

Су тапшылығы жағдайында өртті сөндіру кезінде:

- конструкцияларды бөлшектеу және қажетті олқылықтарды жасау жолымен басқа учаскелерде өртті оқшаулауды қамтамасыз ете отырып, өрт оқпандарын тек шешуші бағытта беруді ұйымдастыру;

- су қорларын анықтау үшін су көздеріне қосымша барлау жүргізу (артезиан ұңғымалары, табиғи су көздерінің пирстері, құмыралар, салқындату мұнаралары, құдықтар, су ағындары және т. б.);

9

2. Қатты жел жағдайында өртті сөндіру ерекшеліктері

Ауа-райының қиын жағдайында өртті жою ерекше сақтық шараларын қажет етеді. Мұндай жұмысты орындау кезінде өрт сөндіру материалын беру ерекшелігі және оны пайдаланудың негізділігі де ескеріледі. Қатты жел-өртті жою жағдайларын едәуір нашарлататын жағымсыз табиғи құбылыстардың бірі.

Желдің өртті сөндіру тиімділігіне теріс әсері

Қатты жел кезінде ғимараттардың құлау ықтималдығы айтарлықтай артады. Тірек конструкцияларының әлсіреуі нәтижесінде едендер жүктемеге төтеп бере алмайды. Мұндай жағдай объектіде жұмыс істейтін жеке тұлға үшін өртке қарсы қызметтің жеке құрамы үшін ықтимал қауіпті болып табылады, сондықтан дауыл кезінде өртті сөндіруді мүмкіндігінше ғимараттың сыртынан желмен жүргізген жөн.

Айтарлықтай күшті ауа ағыны сұйық өрт сөндіргіш ағынының дұрыс берілуіне кедергі келтіруі мүмкін. Бұл мүмкіндікті жанама жел кезінде қолмен және автоматты бөшкелердің бағытын ескеру және түзету керек, сонымен қатар оларды жел жағында орналастыру керек.

Дауыл күшінің желімен электр желілерінің үзілуі және коммуникациялардың бұзылуы мүмкін. Осы себепті өрт сөндіру құбырында сұйықтық болмауы мүмкін, ал объектінің өзі және оның алдындағы алаң кернеуде болуы мүмкін.

Қатты жел кезінде көп қабатты ғимараттарды сөндіру кезінде автовокзалдарды қолдануда қиындықтар туындауы мүмкін.

Қатты жел кезінде өртті сәтті жою әрекеттері

Қатты жел жағдайында өртті сөндіру кезінде келесі әрекеттерді орындау ұсынылады:

Өртті неғұрлым қуатты сұйықтық ағындарымен жою.

Өрт сөндірушілердің электр тогының соғу ықтималдығын болдырмау үшін техникалық объектіге талдау жасаңыз.

Жел бағытында от тараған кезде құрылыстардағы алшақтықтарды ұйымдастыру керек. Мұндай операцияны орындау мүмкін болмаған жағдайда, әлі отпен қамтылмаған конструкцияларды отқа төзімді өңдеу жүзеге асырылады.

10

2.1 Су тапшылығы кезінде өртті сөндіру

Су тапшылығы жағдайында өртті сөндіру кезінде:

- су қорлары мен тасымалын ескере отырып, олардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін өрт оқпандарының осындай санын қолдану;

- өзге де өрт сөндіргіш заттарды пайдалану шараларын қабылдау;

- конструкцияларды бөлшектеу және қажетті олқылықтарды жасау жолымен басқа учаскелерде өртті оқшаулауды қамтамасыз ете отырып, өрт оқпандарын тек шешуші бағытта беруді ұйымдастыру;

- су қорларын анықтау үшін су көздеріне қосымша барлау жүргізу (артезиан ұңғымалары, құмыралар, салқындату мұнаралары, құдықтар, су ағындары және т. б.);

- дамыған өрттерді сөндіруге сорғы станцияларының, теңіз және өзен кемелерінің, өрт сөндіру поездарының көмегімен су беруді, сондай-ақ айдауды ұйымдастыру;

- жеңдер, техника, өрт сөндіру автомобильдері, су көздері болмаған кезде су тасымалдауды қамтамасыз ету;

- өрт сөндіру машиналарына жанғыш және өрт сөндіргіш заттармен ұйымдастырылған жанармай құюды ұйымдастыру;

- шағын сыйымдылықтағы су айдындарын толтыруды жүзеге асыру;

Су тапшылығы бар учаскелердің түрлері

Ең жақын су көзіне дейінгі арақашықтық 300-500 м артық болған кезде су алу 10-15 л/с аспайтын учаске қанағаттанарлықсыз болып саналады. кейде өрт сөндіргіш затты беру басқа факторлармен де күрделене түсуі мүмкін. Мұндай учаскелерде суды айдау алдын-ала есептеулер жүргізіп, жең желілерін салу схемасын жасағаннан кейін гидроэлеваторлардың көмегімен жүзеге асырылады.

Ескерту үшін! "Сусыз учаске" терминінің анықтамасы SP 8.13130.2020-да қамтылған. Әдетте, мұнда 10л/с-тан астам су ағыны немесе одан 500 м-ден астам су көзіне дейінгі қашықтық мүмкін емес.

Судың жетіспеушілігімен сөндірудің бірнеше ерекшеліктері бар, олар жауынгерлік тапсырманы орындау кезінде жеке құрамға ескерілуі керек. Олар Қазақстан ТЖМ-нің 2017 жылғы 16 қазандағы N 444 бұйрығымен реттеледі.

Су тапшылығының себептері

Өрт қауіпсіздігі-бұл белгілі бір объектінің күйі, онда нормаланған

11

ықтималдықпен өрттің пайда болуы мен таралу мүмкіндігі алынып тасталады. Бұл мәселені құқықтық реттеу үшін Ресейде міндетті заңнамалық актілер мен стандарттар жүйесі бекітілді. Нақты қалыптасқан құқықтық базаға қарамастан, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі өзекті болып табылады. Бұл ұйым басшыларының ӨБ мәселелеріне жеткілікті мұқият қарамауына байланысты.

Өртті жою кезінде судың жетіспеушілігінің негізгі себебі-объектінің қанағаттанарлықсыз өртке қарсы жағдайы. Қол жетімді су көздері болмаған жағдайда кезекші бригаданың жеке құрамы отпен күресе алмайды, бұл, сайып келгенде, өрттің көрші объектілерге таралуына әкеледі. Бұл жағдайда апатты жою әлдеқайда қиын болады, ал кейбір жағдайларда мүмкін емес.

Өрттің асқыну статистикасы

Өрт қауіпсіздігі мәселелері мемлекеттік және жеке құрылымдардың тұрақты назарында. Статистикалық деректерді талдау өрттен жыл сайынғы материалдық залалдың мөлшері салыстырмалы түрде жоғары және бұл ретте тұрақты өсу үрдісі бар екенін көрсетеді. Бұл өндірістің бірлік қуатының артуымен, сондай-ақ аудан бірлігіне материалдық құндылықтардың шоғырлануымен түсіндіріледі.

Ең бастысы ТЖ кезіндегі оқшаулау жану аумағына жою жанатын заттар мен материалдар жасауға, инертті кедергілер. Температурасын төмендету үшін үй-жайда, сондай-ақ кейіннен жою жану пайдаланады шашыранды су. Дегенмен, кейде өрт сөндірушілер ОТВ жетіспеушілігі жағдайында жұмыс істеуге мәжбүр болады. Бұл жағдайда өрт күрделі болады:

16,7% – өндірістік объектілерде;

20,4% - қоймаларда, базаларда және сауда кәсіпорындарында;

18,8% - ауыл шаруашылығы объектілерінде;

20,5-тұрғын үй секторында.

Судың жетіспеушілігімен жауынгерлік есеп өртті сөндіру тактикасын толығымен өзгертуі керек, бұл ТЖ-ны жою уақытына да, оның салдарына да әсер етеді.

Шаралар

Су тапшылығы жағдайында өрт сөндіру стратегиясының бірнеше ерекшеліктері бар, өйткені ол қосымша күштер мен құралдарды тартуды білдіреді. Ең алдымен, жауынгерлік есептеу объектіні барлауды

12

ұйымдастыруды талап етеді. Авариялық іс-шаралар жеке құрамның барынша қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қару-жарақты пайдалана отырып жүргізілуі тиіс.

Адамдарды эвакуациялау бірінші кезектегі тәртіппен жүргізіледі, егер өрт орнында қауіпті факторлар болса, апаттық шығу жолдарында ҚҚҚ таралу қаупі бар немесе өртті сөндіру үшін адам үшін зиянды өрт сөндіргіш заттар (құрамдар) пайдаланылатын болады. Мүлікті қорғау маңыздылығы бойынша кезекші бригада басшысының нұсқауы бойынша ғана жүзеге асырылады. Қолайсыз жағдайларда өртті сөндіру кезіндегі негізгі шараларға мыналар жатады:

өрт сөндіргіш заттардың басқа түрлерін қолдану;

қосымша сорғы қондырғыларын, теңіз және өзен мақсаттарындағы Кемелерді, өрт өткелдерін қолдану;

өрт болған жерге цистерналармен және басқа да құралдармен су жеткізу;

автокөліктерге үнемі жанармай құю;

құбырлардағы қысымның тұрақты жоғарылауы, т. б.

Су жетіспеген жағдайда өртті жою үшін адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды ұйымдастыру және басқа да авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу қажет. Жеке құрам қатысушыларды, сондай-ақ материалдық құндылықтарды қауіпті факторлардың әсерінен қорғауды талап етеді. Өртті сөндіру кезінде әзірленген нұсқауларды ұстану және заңды өкілеттіктер шеңберінде әрекет ету маңызды.

Қандай техника қолданылады

Өртті сөндіру дегеніміз күштер мен құралдардың әсер ету процесін, сондай-ақ жануды жоюға бағытталған әдістер мен әдістерді қолдануды білдіреді.Gorenje. ОТВ берудің негізгі аспаптарына өрт оқпандары, көбік генераторлары, стационарлық және көбік ағызу құрылғылары жатады. Олардың көмегімен жеке құрам нақты жағдайларға байланысты ағын құра алады. Алайда, су тапшылығы жағдайында олар өртті жою үшін жеткіліксіз болып шығады. Бұл жағдайда жауынгерлік есептеу арнайы техниканы, соның ішінде автоцистерналар мен гидроэлеваторларды пайдаланады.

Ескерту үшін! Түпкі мақсаты-өрт тоқтату жану процесі. Оған апат ошағына енгізу арқылы қол жеткізіледі. Бұл ретте өрт сөндіргіш зат шығындарының, сондай-ақ жұмысқа тартылған күштер мен құралдардың ең

13

төмен көрсеткіштеріне қол жеткізу маңызды.

Судың үздіксіз берілуін қамтамасыз ету тәсіліне шешім қабылдау кезінде не ескеріледі

Үздіксіз сумен қамтамасыз ету әдісі туралы шешім қабылдау үшін бірнеше факторларды ескеру қажет. Оларға мыналар жатады:

ТЖ орнына жақын жерде өрт сөндіргіш заттың үлгілі қоры;

арақашықтық дейін ошақтың жану;

жер бедерінің ерекшеліктері;

өрт өткелдерінің болуы және жай-күйі.

тапшылығы кезінде өрт сөндіру тактикасын түпкілікті әзірлеу-бұл қарауыл басшысының міндеті.

Өртті сөндіруге арналған балама құралдар

Егер ТЖ орнында жеткілікті мөлшерде су болмаса, жеке құрам өртті сөндіру үшін балама құралдарды пайдалана алады. Бұл жағдайда өрт туралы сигнал түскеннен кейін бірден объектінің жедел-техникалық сипаттамаларын мұқият зерделеп, жақын жерде басқа су көздері, мысалы, су объектілері бар-жоғын түсіну қажет. Оларға арнайы техниканы маневрлеу үшін жолдардың жабдықталғанына көз жеткізу маңызды. Олар болмаған жағдайда өрт сөндіргіш затты эжекторлардың, мотопомпалардың, гидроэлеваторлардың көмегімен алуға тура келеді.

Егер магистральдық желілер арқылы өрт ошағына су беру мүмкін болмаса, автоцистерналарды пайдалану туралы шешім қабылдануы мүмкін. Ол үшін бензин таситын машиналар, сүт таситын машиналар, суару машиналары және т.б. қажет болады.

Қыс мезгіліндегі қосымша мүмкіндіктер

Қыста су тапшылығы жағдайында өрт сөндіру кезінде жеке құрамда қосымша мүмкіндіктер пайда болады. Бұл жағдайда өртті жою үшін қарды қолдануға болады. Массаны жинау қолмен немесе арнайы техниканы қолдану арқылы жүзеге асырылады, мысалы, өрт сөндіру машиналары. Сонымен қатар, қарды ашық оттың таралу жолдарында орналасқан жерлерді отқа төзімді өңдеу ретінде пайдалануға болады.

Тыл жұмысы

Су тапшылығы кезінде өртті тиімді жою тылдың үйлесімді жұмысынсыз мүмкін емес. Оны тағайындалған РТП бастығы басқарады. Тылдың басты міндеті - өрт сөндіру үшін өрт сөндіргіш заттың жеткілікті

14

мөлшерін қамтамасыз ету. Осы мақсатта жеке құрам қосымша техника мен су көздерін пайдаланады. Сондай-ақ тыл барлау жүргізеді және ТЖ орнындағы ағымдағы жағдайды бағалайды.

Жеке құрамның іс-әрекеттері

Су тапшылығы жағдайында өртті сөндіру кезінде жауынгерлік есептеулер жүргізу қажет бірінші нәрсе-объектінің жедел-тактикалық сипаттамаларын зерделеу және жақын маңдағы көздерді анықтау. Кейіннен олар талданады және бірыңғай жүйелік түрге келтіріледі. Сонымен қатар, төтенше жағдай кезінде ашық оттың таралуына ықпал ететін немесе өртті күшейтетін факторларды анықтау қажет.

Объектінің жедел-тактикалық сипаттамалары:

ғимараттың орналасқан жері;

қабат;

отқа төзімділік дәрежесі;

жанғыш материалдардың, ЛВЖ, жж болуы;

дизайн ерекшеліктері.

Бұл ақпарат ТЖМ жеке құрамының өртті жоюдың тактикалық жоспарын жасауға көмектеседі. Сонымен қатар, қосымша күштер мен құралдарды тарту қажет.

Суды тасымалдау әдістері

Су жетіспеген кезде өртті жою бекітілген алгоритм бойынша жүргізіледі: жедел диспетчер ТЖ туралы хабарлама алады және ол туралы ақпаратты гарнизон бастығына береді. Қызметкерлер өрт класына, түтіннің болуына немесе басқа да қауіпті факторларға қатысты мәліметтерді нақтылайды.

Өрт сөндірушілердің кейінгі әрекеттері олардың шақыру орнына келуін, сондай-ақ барлауды білдіреді. Ол үшін құтқару бригадасының қызметкерлері өрт туралы деректерді жинайды, адамдар мен материалдық құндылықтарды эвакуациялауды ұйымдастырады.

Су тапшылығы кезінде өртті сөндіру ерекшеліктері:

• Жеке құрамның қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету.

• Күштерді орналастыру.

• Жабдықты орналастыру.

• жою.

• Өртті оқшаулау және жою.

15

• Басқа авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу.

• Өртті сөндіргеннен кейін тиісті актіні ресімдеу қажет. Әрі қарай, жауынгерлік есептеу тұрақты орналасу орнына сәйкес келеді және күштерді қалпына келтіреді.

Су айдау

Егер өртті жою сусыз учаскеде жүргізілсе, өрт сөндіргіш затты өрт ошағына беру айдау әдісімен жүзеге асырылады. Ол үшін өрт сөндіру машиналарының сорғылары қолданылады. Ең дұрысы, бұл әдіс жауынгерлік есепте кем дегенде 1-ші сорғы-жеңді машина болған кезде өзін 3 км қашықтықта көрсетеді.

Шарттар

Суды айдау тәсілін жеке құрам сусыз учаскелерде ТЖ жою кезінде немесе АТС тапшылығы жағдайында пайдаланады. Сондай-ақ, егер су көзіне арнайы техниканы жүргізу және маневр жасау үшін жабдықталған кіреберіс болмаса, айдауды қолдануға болады. Мысалы, жағалаудың тік немесе тік жиектерінде, батпақты жерлерде, мұздату кезінде және т. б.

Қысымды резеңкеленген жеңдердің диаметрін, сорғылардағы қысымдарды, жұмысты бастау уақытын анықтаңыз.

Әр түрлі бөлімшелер арасында үздіксіз байланыс орнатыңыз.

Айдауға жауапты адамды тағайындаңыз.

Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін қосымша жеңдер, сондай-ақ басқа да өрт-техникалық қару-жарақ қорын көздеу қажет. Бұл жағдайда объектідегі барлық тәуекелдерді жабуға және ықтимал салдарды азайтуға болады.

Тәсілдері

Айдаудың бірнеше әдісі бар: сорғыдан сорғыға, аралық контейнер арқылы, аралас. Екінші әдіс ең сенімді болып саналады, өйткені оны қолданған кезде жеке құрам ыдыстың сумен толу дәрежесін бақылай алады және өрт сөндіргіштің өрт ошағына берілуін оңай реттей алады. Дегенмен, өрт сөндірушілерде әрқашан аралық контейнерлер бола бермейді. Бұл жағдайда айдаудың басқа әдістері қолданылады.

Сорғыдан сорғыға су беру кезінде қап сызықтарындағы қысым 10 м деңгейінде сақталуы керек.сонымен қатар, автомобильдер мен басқа жабдықтардың толық синхрондылығын қамтамасыз ету қажет. Осы уақытта жүргізушілер көрсеткіштерді үнемі қадағалап отыруы керек, сонымен қатар

16

оларды ең аз ауытқулармен де уақтылы реттеуі керек. Ол үшін Гарнизон басшысы айдау бағыты бойынша үздіксіз байланыс ұйымдастыруы керек.

Қажетті әрекеттер

Суды айдау кезінде сіз бірқатар әрекеттерді орындауыңыз керек:

• Өрт сөндіргіш затты беру схемасын анықтаңыз.

• Қадамдардың санын есептеңіз.

• Көліктерді бөлектеңіз.

17

3. Өрт сөндіру қимылдары кезінде

Жұмыстарды жүргізу орны мен тәсілі ғимараттың түріне, оның жай-күйіне, үйіндінің сипатына және қолда бар механикаландыру құралдарына байланысты барлау деректері бойынша әрбір нақты жағдайда анықталуы тиіс

Жағдайды бағалаңыз, ғимараттың түрін, оның дизайн ерекшеліктерін, өлшемдері мен ауданын орнатыңыз. Жағдайды бағалау кезінде жыл мезгілін, тәулік уақытын, ауа-райының жағдайын және паспорт өткізуге айтарлықтай әсер етуі мүмкін басқа факторларды ескеріңіз.

Барлаумен бір мезгілде үйіндіде жұмыс істейтін адамдарды өрттен қорғау үшін қол лафет оқпандарымен жең сызықтарын салу. Сіз магистральдарды автомобиль баспалдақтарында және көтергіштерде пайдалана аласыз.

Барлау жүргізуге және адамдарды іздеуге қатысатын жеке құрам газдың иісіне назар аударуы керек және егер ол СИЗОДТА жұмыс істесе, металл және тас беттерімен қатты жанасудан жарылыс тудырмас үшін өте мұқият қозғалуы керек.

Жабуға авариялық, коммуналдық-энергетикалық желілер маңында қираған ғимараттар (құрылыстар), айдау немесе алып шығу суды оқшаулауға немесе жоюға қолда бар жану ошақтары.

Қолда бар техникалық құралдарды қолдана отырып, құлау қаупі бар құрылыс конструкцияларын нығайту немесе жою

Қоршаған ортаны бақылау құралдарын (оттегі, улы және жарылғыш компоненттер, жылу ағынының тығыздығы) және т. б. қолдана отырып, апат болған жерде ауаның құрамын үнемі қадағалап отырыңыз.

Негізінен ұсақ қоқыстардан тұратын шағын үйінділерде қарапайым құралдар мен шағын механикаландыру құралдарын қолдана отырып, қолмен жұмыс жасауға болады.

Үйінділерді бөлшектеуде жұмыс істейтін жеке құрам қол және механикаландырылған құралдармен жабдықталуы тиіс. Әрбір 2-3 сілтеме үшін бір металл кесетін құрылғы болуы керек. Буындар өрт сөндіргіштермен, қорғаныс киімдерінің жиынтығымен, СИЗОД, дозиметрлермен жабдықталуы тиіс.

Үйінділерді бөлшектеуде жұмыс істейтін жеке құрам қорғаныш дулығалар мен қолғаптарда болуға тиіс. Биіктікте жұмыс істеген кезде қауіпсіздік белдіктері мен құтқару арқандары болуы тиіс.

18

Сақталған құрылымдарды үнемі қадағалап отырыңыз

Құрылымдарды қолданыстағы үйіндіге құлатуға тыйым салынады, себебі бұл үйіндіде қалған адамдардың өліміне, жарылысқа немесе өртке әкелуі мүмкін.

Қауіпті учаскелер қоршалуы немесе белгілермен белгіленуі тиіс

Қоқыспен жүруді азайту үшін, қоқыстардың үйіндісімен қозғалу керек, тұрақсыз жағдайды алып жатқан қоқыстарды баспау керек.

Қоқыстарды үйінділерден алып тастаңыз және қажетті құралды қозғалмайтын құтқарушылар тізбегі бойынша өткізіңіз.

Көліктерді жылжыту және құлау қаупі бар қабырғалар мен конструкцияларға жақын ғимараттың төбелеріне қою мүмкін емес

Машинаның айналуын қадағалаңыз және оның тұрақтылығын жоғалту қаупі бар болса жұмысты дереу тоқтатыңыз.

19

3.1 Барлау және іздеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы.

Құтқару жұмыстары объектілеріне барлау жүргізу кезінде тыйым салынады:

• үйінділерде қажетсіз қозғалу;

• қираған ғимараттар мен құрылыстарға кіріңіз;

• құлау қаупі бар ғимараттардың жанында болыңыз;

• қауіпті жағынан бүлінген ғимараттар мен құрылыстарға жақындау.

Ғимараттардың ішкі үй жайларын қарау кезінде тыйым салынады:

• жарықтандыру үшін ашық отты қолданыңыз (алау, керосин шамдары және т. б.);

• жанып жатқан бөлмелерге есіктерді күрт ашыңыз. Жалынның немесе қыздырылған газдардың шығарылуынан қорқу;

• ғимараттардың едендерінде немесе жабындарында бір жерде көп адамдардың жиналуына жол беріңіз;

• көліктерді құлау қаупі бар қабырғалар мен құрылымдарға жақын жылжытыңыз және қойыңыз;

Жертөле үй-жайларына, қираған ғимараттарға оларда оттегі-оқшаулағыш газқағарларсыз газдың иісі болған кезде түсуге; от жағуға және осындай үй-жайлардың жанында темекі шегуге.

Құтқарушыларда басты қорғау құралдары (Шахтер дулығалары), көзді және бетті қорғау құралдары (көзді қатты бөлшектердің әсерінен қорғауға арналған көзілдірік), арнайы киім, арнайы аяқ киім, қолды механикалық әсерден қорғау құралдары, тыныс алу органдарын қорғау құралдары, сақтандырғыш белдіктер болуы тиіс.

20

3.2 Зардап шеккендерді блоктан шығару кезіндегі қауіпсіздік техникасы.

Үйіндіде лазды орнату тәсілімен зардап шеккендердің құлпын ашу кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Жұмыстарды орындамас бұрын жұмыс орны мен лаза құрылғысының орнындағы үйінді қоршалуы тиіс. Сигналдық қоршау жүктемелерге есептелмеген және тіректерге немесе үйіндінің тұрақты элементтеріне бекітілген арқан түрінде, қабырғасы кемінде 100 мм қара жиегі бар сары түсті дұрыс үшбұрыштар түріндегі қауіпсіздік белгілері ілініп орындалуы тиіс. белгілер арасындағы қашықтық 6 м аспауы тиіс. тәуліктің қараңғы уақытында қоршау электр сигнал шамдарымен белгіленуі тиіс .

Лазды орнату кезінде жұмыс орнында және лазға жақын орналасқан тұрақсыз қоқыстар бекітілуі керек.

Қоқыстарды жылжыту (көтеру) кезінде көтергіш механизмнің жүктеме кезінде тірек бетіндегі домкраттың тұрақты орналасуы қамтамасыз етілуі керек.

Арматураны кесуге, егер бұл үйіндінің өздігінен қозғалуына әкелмесе, рұқсат етіледі.

Үйінді қоқыстарының орын ауыстыру қаупі туындаған кезде үйінді орнату бойынша жұмыстар тоқтатылуы тиіс.

Лазды орнату бойынша жұмысты орындайтын құтқарушыларда басты қорғау құралдары (Шахтер дулығалары), көзді және бетті қорғау құралдары (көзді қатты бөлшектердің әсерінен қорғауға арналған көзілдірік), механикалық әсерлерден қорғауға арналған арнайы киім, механикалық әсерлерден қорғауға арналған арнайы аяқ киім, қолды механикалық әсерлерден қорғау құралдары, тыныс алу органдарын қорғау құралдары болуы тиіс, қауіпсіздік белдіктері.

Жұмыстарды орындау кезінде қолмен Электр Бұрыштық тегістеу машиналарымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік шаралары сақталуы тиіс.

Электр сымының ыстық заттарға, дымқыл және майланған беттерге және қоршаған құрылымдардың өткір жиектеріне тиіп кетпеуін үнемі қадағалап отыру қажет.

Келесі ақаулардың кез келгені туындаған кезде машинамен жұмыс тоқтатылуы керек:

коллектордың жанында дөңгелек оттың пайда болуымен бірге жүретін

21

щеткалардың ұшқыны; өрт қауіпсіздік құтқару жәбірленуші

желдеткіш саңылаулардан майлаудың ағуы;

түтіннің пайда болуы немесе жанып тұрған оқшаулаудың тән иісі.

Құтқарушы қауіпсіздік көзілдірігін қолдануға міндетті.

Домкратты қолданар алдында сізге:

домкратты металл бетіне орнатқан кезде оның таза, майсыз екеніне көз жеткізіңіз;

жүктеме кезінде сырғып кетудің алдын алу үшін домкрат эксцентрлік жүктемеге жол бермей, оның бүкіл тірек бетіне ағаш төсемге орнатылады.

Галереяны үйіндіге салу тәсілімен зардап шеккен адамды блоктан шығару кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Галереяны орнату бойынша жұмыстарды бастамас бұрын үйіндіде МЕМСТ 12.4.059-89 сәйкес жұмыс алаңының және әзірлеу бағытына іргелес үйінді денесінің бетінің сигналдық қоршауы орнатылуы тиіс . Қоршау жүктемелерге есептелмеген және тіректерге немесе үйіндінің тұрақты конструкцияларына бекітілген, жағы кемінде 100 мм қара жиегі бар сары түсті тұрақты үшбұрыштар түріндегі қауіпсіздік белгілері ілінген арқан түрінде орындалады.

Машиналар мен механизмдердің жұмыс алаңына жақын жүруіне және жұмыс істеуіне тыйым салынады.

Төсеу жұмыстары осы құтқару жұмыстары учаскесіндегі барлық кабельдер мен құбырларды ажыратқаннан кейін ғана басталуы керек.

Галереяны төсеу алдында қоқысты мұқият тексеру керек. Ғимараттардың тұрақсыз сынықтары немесе ілініп тұрған бөліктері олардың орын ауыстыруына, жауын-шашынға немесе құлауға жол бермеу мақсатында арнайы тіректермен, тіректермен, созулармен, сондай-ақ басқа да қосалқы материалдардың көмегімен нығайтылуы тиіс. Құрылымдардың өздігінен сырғып кету немесе құлау қаупі туындаған кезде жұмыс істейтіндерді қауіпті жерлерден дереу алып тастау қажет.

Галереяда жұмыс істеген кезде оны газдардың бар-жоғын мезгіл-мезгіл тексеріп отыру керек, ол үшін жанған бензинді су және кәріз шамы (LBVK) қолданылады. Шам сөнген немесе зақымдалған жағдайда құтқарушылар жұмысын тоқтатып, галереядан дереу кетуі керек. Галереяда сөнген шамды жағуға тыйым салынады. Галереяны бекітпестен орнатуға тыйым салынады.

Құтқарушыларда арқанды байлау үшін иық белдіктері бар және олардың арқа жағынан қиылысында сақинасы бар дулығалар мен құтқару

22

белдіктері болуы тиіс. Галереядағы құтқарушының белбеуінен арқанның ұшы оның сыртында, сақтандырушы құтқарушының қолында, сәл созылған күйде болуы тиіс. Галереяда жұмыс істейтін құтқарушының сигналы бойынша ол сыртқа шығарылады.

Темекі шегуге, сіріңке жағуға, жарықтандыру үшін ашық отты қолдануға тыйым салынады.

Қоқыс астындағы топырақта галерея орнату әдісімен жәбірленушіні блоктан шығару кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Галереяны орнату бойынша жұмыстарды бастамас бұрын үйінді астындағы топырақта МЕМСТ 12.4.059-89 сәйкес жұмыс орнының сигналдық қоршауы орнатылуы тиіс .

Шұңқыр мен галереяны қоршау шұңқырдың жиегінен және галереяның шетінен (үйіндінің үстінен) II топтағы топырақ үшін төсеу шамасына тең - 1,0 м қашықтықта орындалуы тиіс.

Үйіндіні дәйекті бөлшектеу кезінде зардап шеккендердің құлпын ашу кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Жұмыстарды орындамас бұрын жұмыс орны мен жұмыс орындарындағы үйінді қоршалуы керек. Сигналдық қоршау жүктемеге есептелмеген және стоиктерге немесе қауіпсіздік белгілері ілінген үйіндінің тұрақты элементтеріне қара жиегі кемінде 100 мм болатын сары түсті тұрақты үшбұрыштар түрінде бекітілген арқан түрінде орындалады. белгілер арасындағы қашықтық 6 м аспауы тиіс .тәуліктің қараңғы уақытында қоршау электр сигнал шамдарымен белгіленуі тиіс.

Жұмыстарды жүргізу кезінде барлық құбырлар мен коммуналдық-энергетикалық желілер (КЭС) ажыратылуы тиіс.

Тұрақсыз үйінділер бекітілуі керек. Жұмыстарды жүргізу кезінде құлау қаупі бар үйіндінің барлық элементтерінің тұрақтылығын қамтамасыз ету қажет.

Жұмыстарды орындайтын құтқарушыларда басты қорғау құралдары (Шахтер дулығасы немесе болат дулыға), көзді және бетті қорғау құралдары (көзілдірік), механикалық әсерлерден қорғау үшін арнайы киім, механикалық әсерлерден қорғау үшін арнайы аяқ киім, қолды механикалық әсерлерден қорғау құралдары, тыныс алу органдарын қорғау құралдары болуы тиіс.

Құтқарушылардың жұмыс киімі механикалық зақымдануға және агрессивті заттарға төзімді ашық түсті материалдан жасалуы тиіс.

23

4. Қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сәтті сөндірудің мысалдары.

1-мысал: құрғақ орман өрті

Өртті сөндірудің ең қиын жағдайларының бірі-құрғақ ормандағы өрт. Мұндай жағдайларда жоғары температура, қатты жел және құрғақ өсімдіктер өрттің таралуына қауіпті жағдай жасайды.

Осындай жағдайлардың бірінде өрт сөндірушілер құрғақ ормандағы өртті сөндіруде сәтті болды. Олар өрт сөндіру ұшақтары мен тікұшақтар сияқты арнайы авиациялық құралдарды өртке су мен өрт сөндіргіштерді төгу үшін пайдаланды. Сондай-ақ, бақылау желілерін жүргізетін және өртке тосқауыл қоятын жер күштері тартылды.

Күш-жігерді үйлестіру және арнайы техниканы қолдану арқылы өрт сөндірушілер өрттің таралуын тез тоқтатып, оны толығымен сөндіре алды.

2-мысал: қала құрылысындағы өрт

Қала құрылысындағы өрттер де үлкен қауіп төндіреді, әсіресе қолайсыз климаттық жағдайларда, қатты жел өртті көрші ғимараттарға тез таратуы мүмкін.

Осындай жағдайлардың бірінде өрт сөндірушілер қала құрылысында өртті сөндірумен сәтті күрескен. Олар оқиға орнына тез келіп, адамдарды ғимараттардан эвакуациялай бастады, содан кейін өртті сөндіруге кірісті.

Өрт сөндірушілер өртті сөндіру үшін әртүрлі өрт сөндіргіштер мен өрт сөндіру машиналарын пайдаланды. Олар сондай-ақ көрші ғимараттарға таралуын болдырмау үшін өртке тосқауыл қойды.

Жылдам реакция мен кәсіби шеберліктің арқасында өрт сөндірушілер өртті тез сөндіріп, оның басқа ғимараттарға таралуына жол бермеді.

3-мысал: мұнай платформасындағы өрт

Мұнай платформаларындағы өрттер әсіресе қауіпті, өйткені олар ауыр экологиялық зардаптарға әкелуі және жұмысшылардың өміріне қауіпті.

Осындай жағдайлардың бірінде өрт сөндірушілер мұнай платформасында өртті сөндірумен сәтті күрескен. Олар өртті сөндіру үшін көбік жүйелері мен өрт сөндіргіштер сияқты арнайы жабдықтар мен техниканы қолданды.

Өрт сөндірушілер сонымен қатар жұмысшыларды эвакуациялады және оның платформаның басқа бөліктеріне таралуын болдырмау үшін өртке тосқауыл қойды.

24

Қорытынды:

Қорытындылай келе, қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сөндіру ерекше тәсіл мен арнайы дайындықты қажет етеді деп айтуға болады. Қатты жел, жоғары температура және төмен ылғалдылық сияқты қолайсыз ауа-райы өрт сөндірушілер үшін қауіпті жағдай туғызады. Алайда, арнайы жабдықтар мен техниканы қолданудың, сондай-ақ өрт сөндірушілердің кәсіби дағдыларының арқасында мұндай жағдайларда өртті сәтті сөндіру мүмкін болады. Қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сәтті сөндірудің мысалдары қолданылатын әдістер мен стратегиялардың тиімділігін растайды. Зиянды азайту және өмір мен мүлікті сақтау үшін қолайсыз климаттық жағдайларда өртті сөндіру тәсілдерін дамытуды және жетілдіруді жалғастыру маңызды.

Төтенше жағдайлар жағдайына қандай да бір түрде тартылған адамдардың өмірі мен денсаулығы төтенше жағдай аймағында авариялық-құтқару және басқа да жұмыс түрлерін жүргізу сапасына байланысты. ТЖ салдарын жоюмен айналысатын барлық қызметтердің жедел, үйлесімді әрекеттерін қамтамасыз ету, сондай-ақ құтқарушылардың кәсіби және әлеуметтік қорғалуына кепілдік беру үшін Қазақстан жоғарғы мемлекеттік органдары жұмыс тәртібін реттейтін және құтқару бөлімшелері қызметкерлерінің мәртебесін белгілейтін бірқатар нормативтік актілерді қабылдады. Атап айтқанда, "авариялық-құтқару қызметтері және құтқарушылардың мәртебесі туралы заңы авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары қызметінің бірқатар қағидаттарын белгілейді, ТЖ жою процесі басшыларының өкілеттіктерін айқындайды, құтқару қызметтері қызметкерлеріне кепілдіктер кешенін енгізеді.

ТЖ орнында жұмыстың барынша тиімділігіне қол жеткізу үшін заңнамалық базаны, экономикалық қолдау қорларын, арнайы техникалық қамтамасыз етуді, байланыс құралдарымен қамтамасыз етуді қамтитын шаралар кешені талап етіледі. Төтенше жағдайларда әртүрлі деңгейдегі арнайы құтқару қызметтерінің әрекеттерін үйлестіруге мүмкіндік беретін ұйымдастырушылық аспект те маңызды.

ТЖМ әртүрлі төтенше жағдайларда, соның ішінде арктикалық экспедицияларды құтқару, аралдық және қайраңды жер сілкіністерінің, ірі су тасқынының және т.б. салдарын жою бойынша бірегей тәжірибеге ие, бірақ статистика көрсеткендей, апаттар мен басқа да ТЖ саны азаймайды.

25

Көп жағдайда бұл жағдай күрделі экономикалық жағдайға, негізгі өндірістік және тұрғын үй қорларының, коммуникациялардың тозуына байланысты. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, АҚ және ТЖ жүйесін жетілдіру, құтқару қызметтерін жан-жақты мемлекеттік қолдауды күшейту, құтқару және өзге де шұғыл жұмыстарды ұйымдастыру саласындағы озық әлемдік тәжірибемен алмасу процесін ұлғайту қажеттігі туралы қорытынды жасауға болады.

27

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Ресей ТЖМ 2002 жылғы 31 желтоқсандағы N 630 "Ресей ТЖМ Мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінде еңбекті қорғау жөніндегі Ережелерді бекіту және күшіне енгізу туралы (тер РО-2002)"бұйрығы

2. Ресей Федерациясы ІІМ-нің 1995 жылғы 5 шілдедегі № 257 "өрт сөндіру қызметінің Жарғысы"бұйрығы

3. Ресей Федерациясы ІІМ-нің 1995 жылғы 5 шілдедегі № 257 "өрт сөндіру бөлімінің жауынгерлік жарғысы"бұйрығы

4. В.ф. Бессмертнов, в. г. Вязигин, и. Г. Малыгин "сұрақтар мен жауаптардағы өрт тактикасы", с. Пб.: Ресей ТЖМ МЖӘ Санкт-Петербург институты, 2003 ж

5. Я. с. Позик "өрт тактикасы" М.: Стойиздат, 1990 ж

6. И. Ф. Кимстач "қалалар мен елді мекендердегі өрттерді сөндіруді ұйымдастыру" М.: Стройиздат, 1977

28