Қосымша білім беретін мамандарға күнтізбелік жоспар

«Батыс Қазақстан облысы әкімдігі білім басқармасының

Ақжайық ауданы білім беру бөлімінің «Балалар-жасөспірімдер туризм орталығы» КММ

Бекітемін:

Балалар-жасөспірімдер туризм орталығының

директоры _________

Балалар-жасөспірімдер туризм

орталығының педагогикалық кеңесінде

қаралған:

“ ____» __________ 2022 ж

№ ______хаттама

Қосымша білім беру

БАҒДАРЛАМА

«Жас эколог» және «Экоәлем» үйірмесі

10- 16 жастағы білім алушылары үшін

Бағдарлама жүзеге асырылатын мерзім 1 жыл

Балалар-жасөспірімдер туризм орталығының қосымша білім беру педагогы:

2022-2023 оқу жылы

Түсінік хат

Жас жеткіншектерге саналы білім мен сапалы тәрбие беруде туризм-экологиялық үйірмелері маңызды роль атқарады. Экология ғылымы бүгінгі таңда жас әрі өзекті ғылымдардың біріне жатады. Қазіргі экологиялық дағдарыстың түпкі себебі табиғат заңдылықтарын білмеуде, түсінбеуде, оған жөнсіз араласуда жатыр. Экологиялық сауатсыздықты жою – үкіметіміздің халық арасында жүргізетін негізгі бір жұмысына айналуы тиіс. Елбасы Н.Назарбаевтың «Қазақстан-2030» даму стратегиясында халыққа экологиялық білім беру мәселесін айрықша назар аударылған. Экологиялық сауатсыздықтың алдын алудың бірден бір жолы - өскелең ұрпаққа экологиялық сананы әр жекелік бойынша сіңіріп, экологиялық мәдениетті қалыптастыру. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан Республикасы Президенті қыз­ме­тіне кірісу рәсімінде сөйлеген сөзінде: «Қоршаған ортаның қа­зіргі мүшкіл хәлі – көпшіліктің көкейіндегі мәселе. Сондықтан елі­мізге бірыңғай экологиялық саясат қажет. Қоршаған ортаны қорғау жүйесіне серпін беретін жаңа Эко­логиялық кодекс қабылдау керек», – деген еді. Мынау аласапыран заманда өркениет көшінен қалуға болмайды. Осы жолда қазақстандық педагогтердің қосар үлестері орасан болмақ. Балалар экологиясы мен туризмі – болашаққа мамандар даярлау, олардың өз өлкесін сүйетін дұрыс қалыптасқан жеке тұлға болуына үлес қосатын тәрбие құралы.

Мақсаты

Мектеп оқушыларының өзіндік дамуын, ойлау қабілетін қалыптастырып, шығармашылық және интеллектуальдық мүмкіншілігі арқылы өзін-өзі тәрбиелеу қасиетін ашу. Азаматтық пен ұлтжандылыққа тәрбиелеу, туған өлкенің табиғатын аялауға, табиғи пайдалы қазбаларын танып білуге, сақтауға тарту. Бос уақыттарын тиімді пайдаланып, салауатты өмір салтын ұстануды көздейді.

Міндеті

Әлеуметтік-педагогикалық: жеке тұлға қалыптастыру, «Менің Отаным» деген сүйіспеншілік сезімін арттыру, өзінің туған өлкесінің табиғат байлықтарына деген мақтаныш түйсігін, патриотизмді көтеру, мамандық таңдауға баулу (геолог, эколог, өлкетанушы, зерттеуші т.б)

Білімділік: өңірдің табиғат байлықтарын қорғау, туризм-экология туралы білімдерін кеңейту, іздестіру-зерттеу жұмысының негіздерін үйрету, өзіндік қорытынды, түйін жасауға баулу

Танымдық: биогеографиялық, геологиялық ақпараттарды молынан қамту, тарихи дерек көздерімен, ғылыми-ақпаратық әдебиеттер мен баспа беттерімен жұмыс жасауды меңгерту

Дамытушылық: туған өлкенің геологиясын өз бетімен оқуға деген құлшынысын дамыту, минералдар мен тау жыныстарын анықтай білу, шығармашылық қабілеттерін көтеру, экологиялық жорықтар мен жарыстарға қатысу арқылы шеберліктерін шыңдау.

Бағдарлама ерекшелігі

Осы бағдарлама оқушыларға еліміздегі табиғи қазба байлықтарымызды танып-білуге, Отанға деген сүйіспеншілікке тәрбиелеуге, қоршаған ортаны кең көлемде тануға мүмкіндік береді. «Жас эколог» курсы оқушыларды тек өзінің туған жерінің табиғат байлықтарын оқытып ғана қоймай, сондай-ақ олардың мәдени деңгейін көтеруге, тарих, жаратылыстану, өнер мен әдебиетке деген қызығушылықтарын арттыруға бағытталған. Жергілікті ресурстарды: облыстық, қалалық өлкетану музейлерін, кітапханалар, ғылыми зерттеу мекемелері мен кен өндіру орындарын кеңінен пайдалану да көзделген. Бағдарламаның практикалық бағыты да оқушыларға терең танымдық білім меңгертуге бағытталған, олар берілген жұмыстарды орындай отырып сабақтан бөлек қызықты деректер жинау, іздестіру, зерттеу жұмыстарымен шұғылданады. Курс соңында экологиялық тақырыптарға ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп жобаларын қорғайды. Бұл бағдарламада экология-экономикалық дәрістер, туристік-өлкетану, экологиялық жорықтар, саяхаттар оқушыларды Қазақстандық патриотизмге тәрбиелеуде, адамды рухани дамытуда ең пәрменді бағыт екендігі ескерілген.

Оқушыға қойылатын талаптар:

Бағдарлама мазмұнымен мұқият танысу; бағдарлама барысында жүргізілетін сарамандық, ғылыми-ізденіс жұмыстарына толық қатысып, берілген тапсырмаларды уақытылы орындау; шығармашылықпен жұмыс жасау; ғылыми-танымдық оқулықтар, интернет көздерімен, газет-журналдармен үнемі байланыста жүру.

Бағдарлама соңында тапсыратын жұмыстар:

• Туған өлкенің экологиялық жағдайын бағдарлауға арналған жобалар қорғау.

• Белгілі эколог ғалымдар, олардың басты құнды еңбектеріне байланысты ғылыми-ізденіс жұмыстарын қортындылау.

• Қазақстанның қазба байлықтары тақырыптарына өздері шығарған өлең, шығарма жұмыстарын тапсыру.

Күтілетін нәтиже

• Туған жеріміздің табиғи қазба байлықтарын, олардың маңызын толық сезініп, танып барып өз бетінше оқудың, зерттеудің қажеттілігін білуі, зерттеуді өз бетінше жалғастыруы

• Танымдық белсенділігінің жоғары деңгейге көтерілуі

• Патриоттық, азаматтық және интернациональдық біліктілігінің толеранттық мәдени қарым-қатынасқа көтерілуі.

Пәнаралық байланыс: география, биология, химия, экология, тарих, әдебиет т.б

Бағдарламаны жүзеге асыру мерзімі: қосымша білім беру бағдарламасы– 1 жыл, оқу сағат саны: 144 сағат.

Сабақтың түрі мен тәртібі: Үйірме сабақтары негізінен – жеке, топ, шағын топтарға жүргізіледі. Сабақта ойын, интеллектуалды ойындар, түрлі таблицалар толтыру сияқты түрлі әдіс- тәсілдер қолданылады.

Сабақтың мерзімі: 2 рет жұмасына (2 сағ, 2 сағ);

Үйірменің сабақ кестесі:

І. Кіріспе. ( 4 сағат)

1«Экология» ғылымының мақсат, міндеттері. Зерттеу әдістері, туристік-геологиялық жұмыстардың маңызы. Экология – Қазақстан ғылымында ХХ ғасырда пайда болған жас ғылым. Оның мақсаты өскелең ұрпақты азаматтық пен ұлтжандылыққа тәрбиелеу, туған өлкенің табиғи қазба байлықтарын, рухани мұраларын танып білуге, сақтауға тарту. Мектеп оқушыларының өзіндік дамуын, ойлау қабілеттерін шыңдау, интелектуальдық мүмкіндіктерін ашу болып табылады. Жалпы алғанда экология - болашақ мамандар, тарих пен өлкетану, жан-жақты дамыған жеке тұлғаның қалыптасуы, мықты тәрбие құралы. Үйірме мүшелерін қауіпсіздік ережесімен таныстыру. Облыстық балалар мен жасөспірімдер туризмі және экология орталығына саяхат

ІІ. Антропогенді фактор . ( 6 сағат)

Тұрмыстық қалдықтар туралы, Тұрмыстық қалдықтарды зерттеу жүйесі мен басқару үрдісін құру, жинау, тасымалдау, сақтау және утилизация, Тұрмыстық қалдықтармен күресу жолдары

ІІІ.Өсімдік өмір қазынасы (18 сағат)

Шөл-шөлейтті жерде өсетін өсімдіктер, су өсімдіктері. Практикалық жұмыс: ыдыстағы топырақтарды қопсыту, суару, бөлме өсімдіктерін сумен бүрку, Бөлме өсімдіктерін түрлеріне сипаттама беру және оларды бөліміне қарай бөлу, бөлме өсімдігінің адам өміріндегі маңызы

ІV. Биосфера туралы ілім. ( 12 сағат)

Биосфера туралы тусінік,Биосфераның біртұтастылық қағидасы.Тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас түрлері.Ағзалардың тікелей және жанама қарымқатынас түрлері.

V. Қазақстанда қалыптасқан экологиялық жағдайлар (50 сағат)

Қоршаған ортаның химиялық ластануы. Химиялық ластанудан атмосфераны қорғау әдістерімен танысу ,Негізгі химиялық ластағыштар.Қоршаған ортаны химиялық улағыштармен таныстыру,Қоршаған ортаның радиациялық ластануы.Оқушыларға радиация туралы түсінік,Қоршаған ортаның биологиялық ластануы.Оқушыларды ауру қоздырғыш бактериялар, вирустар, құрттар, қарапайымдылар, зиянкес жәндіктермен таныстыру,Ауа ластануының себеп салдары Оқушыларға табиғи ортаның қазіргі экологиялық жағдайымен сапасы туралы түсіндіру,Қазақстандағы экологиялық апат аймақтары. Қазақстанның апат аймақтарымен таныстыру, Экологиялық апат туралы түсінік беру

Ауылымыздың экологиялық жағдайы Ауылымыздың экологиялық жағдайы және халықтың денсаулығына әсері Арал теңізінің экологиясы.Арал теңізінің адам тағдырына маңызы ерекше екендігін оқушыларға түсіндіру, Жайық-Урал экологиялық экспедициясын талдау,Экспедиция Жайық өзенін сақтап қалудың проблемасын шешу жолдары, Арал теңізі,Каспий теңізі, Балқаш көлі,Қоршаған орта жағдайларының өзгерістеріне ағзалардың бейімделуі .Облысымыздағы өзендермен, көлдермен танысу. Ауаның қасиеті. Ауаның бұзылу себептері. Орман өрттерінен сақтану.

VI. Экология және табиғат қорғау (16 сағат)

Адамның қоршаған ортаға әсері, антропогендік фактор. Слайд, суреттер, көрсетілім. Қоршаған орта және адамның ондағы орны. Қорықтар,Ұлттық саябақтар, табиғат ескерткіштері. Слайд, суреттер, көрсетілім. Табиғат қорғау аймақтары неге керек?Қазақстанның «Қызыл кітабы». Слайд, суреттер, көрсетілім. Қорғауға алынған жан-жануарларды білу. Халықаралық табиғатты қорғау ұйымдары (дөңгелек үстел) ұйымдарын білу. Слайд, суреттер, көрсетілім. Шағын қоршаған ортаны зерттеу жобалары. Мектеп айналасының экологиялық жағдайы (картасхема).«Табиғатты қалай қорғаймыз» эссе. «Оралым сұлу мекенім» сурет салу. Облысымыздың экологиялық проблемалары

VII. Құстар біздің досымыз (14 сағат)

Орнитология Құстарға ұя жасау. Оқушыларға жалпы құстардың пайдасы туралы мағлұмат беру, құстарға қамқор болуға, құстарды аялауға бейімдеу.

VІІІ. Қоршаған орта экологиясы (22 cағат)

Қалалық саябақ өсімдіктерімен танысу. Тал, терек отырғызу. Экологиялық тазалық акциясы. Түрлі өсімдіктерімен танысу, фото көрініс жасау. Табиғат және экология музейіне экскурсия. Табиғи заттар, сүйектен, тастан жасалған бұйымдар. Қалалық саябақ өсімдіктерімен танысу, фото көрініс жасау. Табиғатты қорғау – баршаның міндеті. «Таза Жайық» акциясы. Өзен аңғарын қалдықтардан тазарту. Экологиялық тазалық акциясы. «Жерді қалдықтардан тазалаймыз» акция. Қалдықтарды қайта өңдеу әдісі мен технологиясы, қатты қалдықтарды қайта өңдеу әдісі мен технологиясымен танысу. Өлкеміздегі кен көздерін жүйе-зерттеу. Өлкеміздегі кен көздері туралы жоба дайындау.

ІХ. Қорытынды (2 сағат)

Топсеруен. Жылдық қорытынды, жоба жеңімпаздарын марапаттау

Рет№	Сабақ№		Сабақтың тақырыбы	Сабақтың мақсаты	Сағат саны	І топ	ІІ топ	Ескерту
		Кіріспе 4 сағат
1	1		Кіріспе сабақ. Қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаулықтар.	Кіріспе сабақ , Техникалық қауіпсіздікпен танысу	2	16.09 2022 ж.	15.09
2	2		Экология нені зерттейді?	Экология ғылымының қалыптасуы кезеңдері мен құрлымы	2	21.09	20.09
			Антропогенді фактор 6 сағат
3	3		Тұрмыстық қалдықтар туралы	Оқушыларға тұрмыстық қалдықтар туралы түсінік беру	2	23.09	22.09
4	4		Тұрмыстық қалдықтармен күресу жолдары	Тұрмыстық қалдықтарды зерттеу жүйесі мен басқару үрдісін құру, жинау, тасымалдау, сақтау және утилизация	4	28.09 30.09	27.09 29.09
		Өсімдік өмір қазынасы 18 сағат
5	5		Шөл-шөлейтті жерде өсетін өсімдіктер, су өсімдіктері. Практикалық жұмыс: ыдыстағы топырақтарды қопсыту,суару,бөлме өсімдіктерін сумен бүрку.	Шөл және шөлейтті зонада өсетін өсімдіктер туралы түсініктерін қалыптастыру	4	05.10 07.10	04.10 06.10
6	6		Бөлме өсімдіктерін түрлеріне сипаттама беру және оларды бөліміне қарай бөлу	Оқушылардың бөлме өсімдіктері туралы білімдерін жетілдіру, көбірек тараған өсімдіктер тараған өсімдіктер түрімен танысу	4	12.10 770 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Осы аптаның ең үздік материалдары Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ