Басып озу – басып алынған
жолақтан шығып, содан кейін бұрын иеленген жолаққа қайта оралумен
байланысты бір немесе бірнеше көлік құралдарының алға жылжуы. Озып
бара жатқан көліктің траекториясының пішініне байланысты келесі
басып озу үлгілері мүмкін:
- басып озу және сол жақтан
өту жолағына кіру;
- басып озу және сол жақтағы
қарсы жолаққа кіру;
- басып озу және оң жақтан өту
жолағына кіру;
- қос басып
озу.
Әдетте, басып озуға тек сол
жақта рұқсат етіледі.
Оң жақтан басып озуға, ерекше
жағдайда, басып озған көлік құралының жүргізушісі солға бұрылу
туралы белгі беріп, оған өтуге көшкен жағдайда рұқсат
етіледі.
Барлық жағдайда екі рет басып
озуға тыйым салынады.
Жүргізушіге келесі жағдайларда
басып озуға тыйым салынады:
А) алда келе жатқан көлік
кедергіні басып озу немесе айналып өту (қос басып
озу);
B) бір жолақпен алға келе
жатқан көлік солға бұрылу белгісін
берген;
С) оның артынан келе жатқан
көлік басып озу бастады;
D) басып озу аяқталғаннан
кейін ол қозғалысқа қауіп төндірмей және басып озған көлік құралына
кедергі жасамай, бұрын басып алған жолаққа қайта
алмайды.
Жалпы, басып озу үш кезеңнен
тұрады:
- іргелес жолаққа кіру
(I);
- осы жолақ бойынша алға жылжу
(II);
- бұрын басып алынған жолаққа
(III) оралу.
Жолақтарды ауыстырған кезде,
әдеттегі жолақты өзгерту сияқты, тиісті бұрылыс туралы ескерту
сигналын қосу керек.
Басып өтудің екінші кезеңін
аяқтағаннан кейін – іргелес жолақта басып озған көлік құралының
алдынан өту – үшінші кезеңге өту – бұрын басып алынған жолаққа
қайта оралу – міндетті болып
табылады.
Басып озуға өтуге тыйым
салынады:
A) қарама-қарсы жолаққа
шығатын бақыланатын
қиылыстарда;
В) негізгі емес жолмен жүру
кезінде бақыланбайтын
қиылыстарда;
C) жаяу жүргіншілер өткелінде,
егер оларда жаяу жүргіншілер
болса
D) темір жол өткелдерінде және
олардың алдында 100 метрден жақын
жерде;
D) қос басып
озу;
E) өрмелеудің соңында, қауіпті
бұрылыстарда және көру мүмкіндігі шектеулі басқа
аймақтарда.
1-тапсырма. Сұраққа
жауап
Сұрақтар:
1. Тротуар дегеніміз не? (Жаяу
жүргіншілерге арналған жол.)
2. Зебра дегеніміз не? (Жаяу
жүргіншілер өткелін көрсететін жол
белгілері).
3. Жаяу жүргінші деп кімдерді
айтады? (Көліктен тыс, жолда орналасқан, бірақ онда жұмыс
істемейтін адам.)
4. Трамвайды қалай дұрыс
айналып өту керек?
(Алдыңғы.)
5. Автобустар мен
троллейбустарды қалай айналып өтуге болады?
(Артында.)
6. Жүргізуші деп кімдерді
атайды? (Көлік жүргізетін
адам.)
7. Жаяу жүргіншілер қайда жүру
керек? (Тротуарларда, оң
жақта.)
8. Балалар далада қайда ойнай
алады? (Ойындар үшін арнайы бөлінген
жерлерде.)
9. Неше жастан бастап жолдарда
велосипедпен жүруге рұқсат етілген? (14 жастан
бастап.)
10. Мотоцикл жүргізуге
рұқсатты неше жастан алуға болады? (16
жаста.)
11.Жаяу жүргіншілер тротуар
жоқ жерлерде жолдың қай жиегімен жүру керек? (Сол жақта,
қозғалыстағы қозғалысқа
қарай.)
12.Темір жол өткелі дегеніміз
не? (Темір жол мен жолдың
қиылысы.)
«Бұзушылықтарды тап»
тапсырмасы топпен жұмыс
Командаларға ереже
бұзушылықтары бар сурет беріледі. Жігіттер оларды табу
керек.
«Белгілерді тап» жұппен
жұмыс
Бұл жол белгісі қандай атау
және нені білдіреді? Жол белгілері
көрсетіледі:
• велосипедпен жүруге тыйым
салынады;
• Еркектер жұмыс
кезінде;
• телефон;
• жаяу жүргіншілер
жолы;
• Рұқсат
жоқ;
• Қауіпті
бұрылыс;
• басып озуға тыйым
салынады;
•
балалар.
|